A ummi cazin ah kal

A ummi cazin ah kal

CAWN AWK CAPAR 49

Thawhṭhannak—A Cang Taktak Dingmi Ruahchannak

Thawhṭhannak—A Cang Taktak Dingmi Ruahchannak

“Minung hi . . . thihnak in kan tho ṭhan dih lai ti hi kaa ruahchanmi a si ve.”—LAM. 24:15.

HLA 151 A Auh Hna Lai

LANGHTERNAK *

1-2. Jehovah salle cu zei a ṭha tukmi ruahchannak dah an ngeih?

RUAHCHANNAK cu a biapi tukmi a si. Mi cheukhat nih a nuammi chungkhar kan ngei lai, fale kan zohkhenh hna lai i a zual tukmi zawtnak in kan dam lai timi ruahchannak an ngei. Khrihfa a simi kannih zong cu bantuk ruahchannak kan ngei kho men. Asinain kannih kan i ruahchanmi cu mah lawng a si lo. Kannih cu hmailei zungzal nunnak le kan dawtmi a thimi hna an tho ṭhan lai timi ruahchannak zong kan ngei.

2 Lamkaltu Paul nih hitin a ti: “Minung hi miṭha he miṭhalo he thihnak in kan tho ṭhan dih lai ti hi kaa ruahchanmi a si ve.” (Lam. 24:15) Paul cu thawhṭhannak ruahchannak kong a chim hmasa bikmi a si lo. Pupa Job zong nih a rak chim ve. Job nih Pathian nih a ka philh lai lo i ka nung ṭhan lai ti kha a zumh.—Job 14:7-10, 12-15.

3. Kuatkhat Korin dal 15 in zeicah ṭhatnak kan hmuh khawh?

3 “Mithi thawhṭhannak kong” cu Khrihfa hna i ‘a hrampi cawnpiaknak’ asiloah “a hram kan i domhnak” a si. (Heb. 6:1, 2) Paul nih a chimmi thawhṭhannak kong cu 1 Korin dal 15 ah ṭial a si. Mah a ṭialmi nih kumzabu pakhatnak i Khrihfa hna kha thazaang a rak pek tuk hna lai. Thawhṭhannak kong na zumhnak cu zei can a si cang hmanhah 1 Korin dal 15 nih thazaang aan pek lai i naa ruahchanmi cu a cang taktak lai ti kha aan zumhter lai.

4. Kan dawtmi hna an tho ṭhan lai ti kan zumhnak a hrampi cu zeidah a si?

4 Jesuh thawhṭhannak cu kan dawtmi a thimi hna an tho ṭhan lai ti kan zumhnak a hrampi a si. Mah cu Paul nih Korin khuami hna sin a rak thanhmi “thawngṭha” ah aa tel. (1 Kor. 15:1, 2) Cun Khrihfa hna nih thawhṭhannak kong kha an zumh lo ahcun a zumhnak cu pakpalawng a si lai tiah a ti. (1 Kor. 15:17) Cucaah Jesuh thawhṭhannak kong zumhnak cu Khrihfa kan caah ruahchannak hrampi a si.

5-6. Kuatkhat Korin 15:3, 4 ah kan hmuhmi bia cu kan caah zei sullam dah a ngeih?

5 Paul nih a hmasa i thawhṭhannak kong a chim lioah mah a kong pathum hi a langhter: Mah hna cu (1) “Khrih cu kan sualnak caah a thi.” (2) “An vui.” (3) Cathiang chungah aa ṭial bantukin “ni thumnak ni ah a tho ṭhan” timi an si.—1 Korin 15:3, 4 rel.

6 Jesuh a thihmi, an vuimi le a thawhṭhanmi cu kan caah zei sullam dah a ngeih? Profet Isaiah nih Messiah cu “thah awkah an kalpi” lai i “misual mi hna he khan thlankhat ah an vuiṭi” lai tiah a chimchung. Asinain a dang a cang dingmi a um rih. Messiah nih “mi tampi sualnak” kha a kalpi lai ti zongin a ti. Tlanhnak man a peknak thawngin Jesuh nih cutin a rak tuah. (Isa. 53:8, 9, 12; Matt. 20:28; Rom 5:8) Cucaah Jesuh a thihmi, an vuimi le a thawhṭhanmi nih sualnak le thihnak in kan luat kho i kan dawtmi a thimi hna he kan i tong ṭhan kho ti kha zumh awkah a ruang ṭha a kan ngeihter.

Mit In A Hmutu Hna Nih An Chimmi

7-8. Jesuh cu a thoṭhan ti kha an zumh khawh nakhnga Khrihfa hna kha zeinihdah a bawmh hna?

7 Thihnak in kan tho ṭhan lai ti kha kan zumh khawh nakhnga Jesuh cu a tho ṭhan ti kha kan zumh hmasa a hau. Jehovah nih Jesuh a thawhter ṭhan ti kha zeicah kan zumh khawh?

8 Jesuh cu a tho ṭhan ti kha mit in a hmumi mi tampi an rak um. (1 Kor. 15:5-7) Paul nih hmasa bik a hmutu cu lamkaltu Peter a si tiah a ti. Zultu phu pakhat zong nih Jesuh a thawhṭhanmi kha Peter nih a hmuh hmasa bik tiah an rak ti ve. (Luka 24:33, 34) Mah lengah a thawhṭhan hnuah lamkaltu “Hleihnih” zong nih an rak hmuh. Cun Khrih cu “a zultu zanga ring lo sinah khan voikhatte ah a lang.” Mah cu Matthai 28:16-20 ah langhtermi Galilee ah nuam tein aa pummi hna sinah a si kho men. Cun a hmasa ah Jesuh kha Messiah in a zum lomi a unau si dawh a simi “Jeim sin zongah a rak lang.” (Johan 7:5) A thawhṭhanmi a hmuh hnuah Jeim nih Jesuh kha a rak zumh. Hngalh duh awk ngai a simi cu Paul nih mah cakuat a ṭial lio AD 55 hrawng ah Jesuh a thawhṭhanmi a rak hmutu mi tampi cu an rak nung rih. Cucaah lunghrinhnak a ngeimi paoh nih Jesuh thawhṭhannak kong he aa tlaiin mit in a hmutu hna sinah an hal khawh hna.

9. Lamkaltu 9:3-5 ah kan hmuh bantukin Paul nih Jesuh cu thihnak in a tho ṭhan ti kha zeitindah a chim khawh?

9 A hnuah Jesuh cu amah Paul sin zongah a rak lang. (1 Kor. 15:8) Paul (Saul) nih Damaskas a kal lioah a tho ṭhanmi Jesuh aw kha a theih i sunparnak he vancung ah a um lio kha langhnak in a hmuh. (Lamkaltu 9:3-5 rel.) Mah a hmuhtonnak nih Paul kha Jesuh cu thihnak in a tho ṭhan taktak ti kha a zumhter chinchin.—Lam. 26:12-15.

10. Jesuh cu thihnak in a tho ṭhan ti kha a zumh caah Paul nih zeidah a rak tuah?

10 Jesuh a sin a langh hlanah Paul cu Khrihfa hremtu a rak si caah Paul chimmi bia cu mi cheukhat nih hngalh an rak duh tuk ko lai. Mah hnuah Paul nih Jesuh cu a tho ṭhan ti kha a hun zumh i mah biatak kong kha midang nih an zumh khawh nakhnga fakpi in a rak i zuam. Tuknak, thongthlaknak le tilawng rawhnak a ton lio hmanhah Jesuh cu a thi i a tho ṭhan timi biatak kong kha a rak chim. (1 Kor. 15:9-11; 2 Kor. 11:23-27) Paul nih Jesuh cu thihnak in a tho ṭhan ti kha a zumh caah anih zong a zumhnak kilven awkah a nunnak pek kha a rak duh. Kumzabu pakhatnak i Khrihfa hna nih Jesuh cu thihnak in a tho ṭhan ti kha an in zumhter ko lo maw? Mah nih thawhṭhannak kong he aa tlaiin na zumhnak a fehter a si ko lo maw?

A Hmaan Lomi Hmuhnak Remh A Sining

11. Korin khuami cheukhat nih thawhṭhannak kong he aa tlaiin zeicah a hmaan lomi hmuhnak an ngeih?

11 Greek ram ah a ummi Korin khuami cheukhat cu thawhṭhannak kong he aa tlaiin a hmaan lomi hmuhnak an ngei. Cucaah mi cheukhat nih “mithi cu nunnak ah thawhter an si lai lo” ti hmanh in an rak ti. Zeicah? (1 Kor. 15:12) Greek ram ah a ummi Athen khua i mifim hna nih Jesuh cu a tho ṭhan timi cawnpiaknak kha an rak nihsawh caah a si. Cu bantuk ruahnak cu Korin khua i mi cheukhat cung zongah huham a ngei men lai. (Lam. 17:18, 31, 32) Mi cheukhat nih cun thawhṭhannak cu langhterhtu thil sawhsawh a si, mi pakhat cu a sual i voikhat cu “a thi” asinain Khrihfa pakhat in a hung “nung” ṭhan tiah an ruah men lai. Mah mi hna nih thawhṭhannak kong an zumh lonak a ruang cu zei a si hmanhah an zumhnak cu pakpalawng a si. Pathian nih Jesuh kha a thawhter lo ahcun mi sual kan si rih lai i kan sualnak cu ngaihthiam kan si lai lo. Cucaah thawhṭhannak a zum lomi hna cu ruahchannak an ngei taktak lo.—1 Kor. 15:13-19; Heb. 9:12, 14.

12. Jesuh thawhṭhannak cu 1 Peter 3:18, 22 ningin hlanah a tho ṭhanmi hna he zeitindah aa lawh lo?

12 Amah Paul theng zong nih “Khrih cu thihnak in thawhter a si” ti kha a hngalh. Mah thawhṭhannak cu hlanah a rak cangmi thawhṭhannak nakin a ṭha deuh. Zeicahtiah vawlei ah thawhter ṭhan a rak simi pawl cu a hnuah an thi ṭhan. Paul nih Jesuh cu “thihnak in thawhter hmasa bikmi a si” tiah a ti. Zeiti lam in dah Jesuh cu hmasa bik a si? Jesuh cu thlarau pum in a tho hmasa bikmi le minung pakhat in vancung ah a kai hmasa bikmi a si.—1 Kor. 15:20, NW; Lam. 26:23; 1 Peter 3:18, 22 rel.

“Nunnak ah Thawhter” A Si Dingmi Hna

13. Paul chimmi Adam le Jesuh an i dannak cu zeidah a si?

13 Mi pakhat thihnak nih mi nuai tampi kha zeitindah nunnak a pek khawh hna? Paul nih mah biahalnak a phi kha fiang tein a langhter. Adam nih minung cungah zeidah a chuahter timi kong le Khrih thawngin zeidah a si kho timi an i dannak kong kha a fianter. Adam kong he aa tlaiin Paul nih “thihnak cu mi pakhat thawngin” a si tiah a ti. Adam nih sualnak a tuah tikah amah le a tefa cungah thihnak a chuahter. A nawlngaih lonak ruangah atu tiang harnak kan tong rih. Asinain Pathian nih a Fapa a thawhter caah a ṭha tukmi hmailei ruahchannak kan ngei kho. “Thihnak in thawhṭhannak zong cu mi pakhat thawngin” a si ve i anih cu Jesuh a si. Cucaah Paul nih “Adam he an i pehtlaihnak thawngin mi vialte cu an thih bantukin, Khrih he an i pehtlaihnak thawngin mi vialte cu nunnak ah thawhter an si lai” tiah a ti.—1 Kor. 15:21, 22.

14. Adam cu thawhter ṭhan a si lai maw? Fianter.

14 Paul nih ‘Adam thawngin mi vialte cu an thi’ tiah a ti tikah zeidah a chim duhmi a si? Adam sinin sualnak le tlinlonak ro an co caah an thih lainak kong kha a chim duhmi a si. (Rom 5:12) Adam cu “nunnak ah thawhter” a simi hna lakah aa tel lai lo. Adam cu mitling a si nain Pathian nawl a ngaih lo caah Khrih tlanhnak man in ṭhathnemhnak a hmu kho lai lo. Adam nih a tonmi cu “mi Fapa” nih “meheh” in bia a ceih dingmi hna nih an ton laimi he aa khat, mah cu “zungzal hrawhnak” kha a si.—Matt. 25:31-33, 46, NW ; Heb. 5:9.

Jesuh cu vancung nunnak hmuh dingin a tho ṭhanmi hna lakah hmasa bik a si (Catlangbu 15-16 zoh) *

15. “Nunnak ah thawhter” a si dingmi vialte” ah ahote dah an i tel?

15 Paul nih “Khrih he an i pehtlaihnak thawngin mi vialte cu nunnak ah thawhter an si lai” tiah a timi kha i cinken. (1 Kor. 15:22) Mah cakuat cu vancung nunnak in thawhter a si dingmi Korin khua i chiti thuhmi Khrihfa hna sinah a ṭialmi a si. Annih cu ‘Khrih Jesuh he an i pehtlaihnak thawngin mi thiang si awkah kawh an si.’ Cun anih kha Paul nih “Khrih a zummi a thi cangmi” ti zongin a ti hna. (1 Kor. 1:2; 15:18; 2 Kor. 5:17) A dang cakuat ah Paul nih ‘a thihnak ah amah he an thihṭi ahcun, nunnak i thawhter a sinak ah annih zong thawhṭiter an si ve lai’ tiah a ti. (Rom 6:3-5) Jesuh cu thlarau pum in a tho i vancung ah a kai. Cucaah ‘Khrih he an i pehtlaihnak thawngin’ chiti thuhmi Khrihfa dihlak zong cutin an si ve lai.

16. Paul nih Jesuh kha ‘theitlai hmasa bik’ tiah a auh tikah zeidah a chim duhmi a si?

16 Paul nih Khrih cu “thihnak in thawhter hmasa bikmi a si” tiah a ti. Lazaruh ti bantuk vawleicung ah thawhter a si ṭhanmi hna kong kha philhhlah. Asinain Jesuh cu zungzal nunnak hmuh awkah thlarau pum in thawhter hmasa bikmi a si. Paul nih Jesuh kha Israel mi hna nih Pathian sinah an pekchanh hmasa bikmi theitlai he a tahchunh. Cun Jesuh kha ‘theitlai hmasa bik’ tiah a auhnak thawngin Jesuh hnu in midang zong vancung nunnak ah thawhter an si ve lai ti kha a chim duhnak a si. Lamkaltu pawl le ‘Khrih he an i pehtlaihnak thawngin’ midang zong nih Jesuh hnu kha an zulh lai. Cun a caan a phanh tikah annih zong Jesuh bantukin thawhter ṭhan an si ve lai.

17. ‘Khrih he aa pehtlaimi’ hna nih vancung laksawng kha zeitikah dah an hmuh lai?

17 Paul nih Korin khuami hna sin cakuat a ṭial lioah “Khrih he an i pehtlaihnak thawngin” vancung nunnak a hmu hnga dingmi hna cu thawhter an si rih lo. Mah canah Paul nih hmailei caan kong he aa tlaiin hitin a ti: “Asinain a ningcang tein a si lai: a hmasa bik ah Khrih, cun a rat caan ah Khrih ta a simi.(1 Kor. 15:23; 1 Thes. 4:15, 16) Kannih cu Khrih “a rat caan” ah kan nung. Lamkaltu pawl le vancung laksawng hmuh dingin Khrih a rat caan a hngakmi, a thi cangmi thlarau chiti thuhmi hna cu ‘[Jesuh] he thawhṭiter an si ve lai.’

A Cang Taktak Dingmi Ruahchannak Na Ngei

18. Vancung thawhṭhannak hnuah a dang thawhṭhannak a um lai ti kha zeicah kan hngalh khawh? (b) Vancung ah a cang dingmi kong he aa tlaiin 1 Korin 15:24-26 in zeidah kan cawn khawh?

18 Asinain Khrih he vancung ruahchannak a ngei lomi zumhfekmi Khrihfa hna tah zeitin? Annih zong thawhṭhannak ruahchannak an ngei ve. Baibal nih vancung ah a tho ṭhan hnga dingmi pawl kha “mithi thawhter an si a pakhatnak” tiah a ti hna. (Biat. 20:6) Mah nih anmah hnuah a dang thawhṭhannak zong a um lai ti kha a langhter. Mah cu Job nih a hmailei kong he aa tlaiin a chimmi he zong aa tlak. (Job 14:15) Jesuh nih cozah, nawlngeitu le ṭhawnnak vialte a ke tang i a chiah hna tikah “a rat caan ah Khrih ta a simi” hna cu vancung ah amah he an umṭi lai. “Tei hmanung bik ding ral cu thihnak a si.” Vancung ah a tho ṭhanmi dihlak cu zeitikhmanh ah an thi ti lai lo. Asinain midang kong he aa tlaiin tah zeitin?—1 Korin 15:24-26 rel.

19. Vawlei ruahchannak a ngeimi hna nih zeidah an i ruahchan khawh?

19 Vawlei ruahchannak a ngeimi hna nih zeidah an i ruahchan khawh? Mah Paul bia in ruahchannak an ngei kho: “Minung hi miṭha he miṭhalo he thihnak in kan tho ṭhan dih lai ti hi kaa ruahchanmi a si ve.” (Lam. 24:15) Miṭhalo cu van ah an kai lai lo ti cu a fiang ko, cucaah mah bia cu hmailei vawlei ah a tho ṭhan dingmi hna caah a si.

Thawhṭhannak kha kan zumh ahcun a ṭha tukmi hmailei ruahchannak kan ngei kho (Catlangbu 20 zoh) *

20. Naa ruahchannak kha zeitindah na fehter khawh?

20 “Thihnak in kan tho ṭhan dih lai” ti cu lunghrin awk a um lo. Vawlei i a tho ṭhanmi hna nih vawlei ah zungzal in nun awkah an i ruahchan khawh. Mah biakam cu a tling lai ti kha na zumh khawh. Mah ruahchannak nih na dawtmi a thimi hna kong na ruah tikah hnemhnak aan pek khawh. Annih cu Khrih le a dang “tlangbawi . . . kum thongkhat chung uktu bawi” an si tikah an tho ṭhan lai. (Biat. 20:6) Nang zong Khrih kum thongkhat uknak aa thawk hlanah na thih ahcun na tho ṭhan lai ti kha na zumh khawh. Mah “ruahchannak cu pakpalawng men a si lo.” (Rom 5:5) Mah nih atu ah thazaang aan ngeihter chin i Pathian rian na ṭuannak ah lawmhnak aan hmuhter chinchin. Asinain 1 Korin dal 15 in kan cawn khawhmi kong kha a hnu capar ah tam deuh in a langhter lai.

HLA 147 Zungzal Nunnak Biakam

^ cat. 5 Kuatkhat Korin dal 15 ah thawhṭhannak kong kha a hleiin langhter a si. Mah cawnpiaknak cu kan caah zeicah a biapit i Jesuh cu a tho ṭhan ti kha zeicah kan zumh khawh? Hi capar ah mah biahalnak a phi le thawhṭhannak kong he aa tlaiin a dang a biapimi biahalnak hna kha kan i ruah hna lai.

^ cat. 56 HMANTHLAK FIANTERNAK: Jesuh cu van ah a kai hmasa bikmi a si. (Lam. 1:9) Amah he vancung a kaiṭi dingmi ah Thomas, Jeim, Lydia, Johan, Mary le Paul zong an i tel.

^ cat. 58 HMANTHLAK FIANTERNAK: Unaupa pakhat cu caan saupi Pathian rian an ṭuanṭimi a dawt tukmi a nupi nih a thihtak. A nupi cu a tho ṭhan lai ti kha a zumh i Jehovah rian kha zumhfek tein a ṭuan peng.