A chhûng thu-ah lût rawh

A chhûnga thuawmte-ah lût rawh

ZIR TUR THUZIAK 49

Thawhlehna—Beiseina Chiang Tak Chu!

Thawhlehna—Beiseina Chiang Tak Chu!

“Thawhlehna a awm ang tih Pathian lamah ka beisei.”—TIRH. 24:15.

HLA 151 A Ko Vang

THLIR LAWKNA *

1-2. Jehova chhiahhlawhte chuan eng beiseina ropui tak nge an neih?

BEISEINA hi thil pawimawh tak a ni a. Mi ṭhenkhat beiseina chu inneihna hlawhtling tak neih te, fa hrisêl tak neih te, leh natna khirh tak ata dam chhuah lehte hi a ni a. Kristiante pawhin chutiang chu kan beisei ve mai thei. Mahse, kan ngaihhlut ber beiseina chu chûng chauh chu a ni lo; chu chuan keimahni leh kan hmangaih thi tawhte tâna chatuan daih hma lam hun pawh a huam tel a ni.

2 Tirhkoh Paula chuan: “Mi felte leh fel lote thawhlehna a awm ang tih Pathian lamah ka beisei,” tiin a sawi a. (Tirh. 24:15) Ani chu thawhleh beiseina sawi hmasa bertu a ni lo. Thlahtu Joba pawhin a sawi a. Pathianin ani chu a hre rengin, nunna pein a kaitho leh ang tih a ring tlat a ni.—Job. 14:7-10, 12-15.

3. Engvângin nge 1 Korinth bung 15-na chu kan hlâwkpui theih?

3 “Mitthi thawhlehna” chu Kristian zirtîrna zawng zawng “lungphûm,” a nih loh leh “thu bul” zînga mi a ni a. (Heb. 6:1, 2) Thawhlehna chungchânga Paula thusawi chu 1 Korinth bung 15-a chhinchhiah a ni. A thuziakte chuan kum zabi khatnaa Kristiante chu a tichak ngei ang. Chûng Bible chângte chuan keini pawh min tichakin, kan nghahhlelh êm êm thawhleh beiseinaa kan rinna chu a tinghet lehzual thei a ni.

4. Kan hmangaih thi tawhte tâna kan beisei innghahna bul ber chu eng nge ni?

4 Isua Krista thawhlehna chu kan hmangaih thi tawhte tâna kan beiseina innghahna bul ber a ni a. Chu chu Paula’n Korinth khuaa mite hnêna a hrilh “chanchin ṭha” zînga mi a ni. (1 Kor. 15:1, 2) Dik tak chuan, Paula’n Kristian tuemawin thawhlehnaa a ring lo a nih chuan a rinna chu engmah lo mai a ni ang tih a sawi a. (1 Kor. 15:17) Isua thawhlehnaa kan rinna chu kan Kristian beiseina innghahna ber a ni.

5-6. Korinth thawn khat 15:3, 4-a thute chuan kan tân eng awmzia nge a neih?

5 Thawhlehna chungchâng a sawi ṭannaah, Paula chuan thu dik pathum a târ lang a. Chûngte chu: (1) ‘Krista chu kan sualte avângin a thi.’ (2) Ani chu ‘phûmin a awm.’ (3) Ani chu ‘Pathian Lehkha Thu ang zêlin ni thum nîah kaihthawhin a awm,’ tihte hi a ni.—1 Korinth 15:3, 4 chhiar rawh.

6 Isua thihna, phûm a nihna leh a thawhlehna chuan kan tân eng awmzia nge a neih? Zâwlnei Isaia chuan Messia chu “mi nung ram ata tihborala a awm” tûr thu leh “a thlân chu mi sualte hnên lamah an ruatsak” tûr thu a sawi lâwk a. Mahse, thil dang pawh a thleng bawk. Messia chuan “mi tam tak sualna chu a phur” ang tih Isaia’n a sawi belh a. Isua chuan tlanna pein chu chu a hlen a ni. (Is. 53:8, 9, 12; Mt. 20:28; Rom 5:8) Chuvângin, Isua thihna, phûm a nihna, leh a thawhlehna chuan sual leh thihna ata chhuah zalên tûr leh kan hmangaih boral tate nêna inhmu leh tûra kan beiseina atân ṭanchhan nghet tak min pe a ni.

THUHRETU TAM TAK HNEN AṬANGA HRIATTIRNA

7-8. Isua a tho leh tih Kristiante rinnghehna neihtîrtu chu eng nge ni?

7 Thawhlehna kan beiseina chuan Isua thawhlehna nên inkûngkaihna a neih avângin ani chu a tho leh a ni tih kan chian a ngai a. Jehova’n ani chu a kaitho leh tih engvângin nge kan hriat chian a ngaih?

8 Isua a tho leh tih mit ngeia hmutu tam tak an awm a. (1 Kor. 15:5-7) Paula târ lante zînga a hmutu hmasa ber chu tirhkoh Petera (Kiphaa) a ni. Zirtîr engemaw zâtin Petera’n tholeh Isua a hmuh thu an sawi bawk. (Lk. 24:33, 34) Chu bâkah, tirhkoh “sâwm leh pahnihte” pawhin Isua chu a thawhleh hnuah an hmu a ni. Chumi hnuah, Krista chu “unau zanga aia tam hnênah a inlâr leh a,” chu chu Matthaia 28:16-20-a târ lan Galili rama hlim taka an inhmuh khâwm ṭum kha a nih a rinawm. Chu bâkah, Messia a ni tih a tîra ring lotu, a unaupa “Jakoba hnênah a inlâr leh a.” (Joh. 7:5) Tholeh Isua a hmuh hnu chuan, Jakoba chuan a ring nghet ta a. Chhinchhiah tlâk tak mai chu, Paula’n C.E. 55 vêla he lehkha thawn a ziah lai hian Isua a tho leh tih mit ngeia hmutu tam tak an la dam a; chuvângin, rinhlelhna nei tu pawhin rinchhan tlâk mit ngeia hmu tute chu an zâwt thei a ni.

9. Tirhkohte 9:3-5-a kan chhiar angin, engtin nge Paula’n Isua thawhlehna chu a nemngheh?

9 A hnuah, Isua chu Paula hnênah pawh a inlâr a. (1 Kor. 15:8) Paula (Saula) chuan Damaska khaw pana a kal laiin, tholeh Isua aw a hria a, vân ropuinaa inthuam Isua chu inlârnaah a hmu a ni. (Tirhkohte 9:3-5 chhiar rawh.) Paula thiltawn chuan Isua thawhlehna chu thawnthu mai a ni lo tih a nemnghet lehzual a ni.—Tirh. 26:12-15.

10. Isua chu thihna ata a tho leh tih Paula rinnghehna chuan eng ti tûrin nge ani chu a chêttîr?

10 Paula chu Kristiante tiduhdahtu a lo nih tawh ṭhin avângin a thiltawn chu mi ṭhenkhat tân a chhinchhiah tlâk lehzual a. Isua a tho leh tih amah ngeiin a rinngheh hnu chuan, chu thu dik chu mi dangte pawhin an rin ve theih nân theih tâwp a chhuah a ni. Ani chuan Isua chu a thi a, a tho leh tih thutak a theh darhnaah vuakna te, tân ina khungna te, leh lawng chhiatnate a tâwk a. (1 Kor. 15:9-11; 2 Kor. 11:23-27) Isua chu thihna ata a tho leh tih a hriat chian êm avângin, chu a rinna chu humhim tûrin thih pawh a huam a ni. Kristian hmasate thiltawn chuan Isua chu thihna ata a tho leh tih a rinnghehtîr che a ni lâwm ni? Chu bâkah, chu chuan thawhlehnaa i rinna pawh a tinghet lehzual a ni lâwm ni?

RINNA DIK LO SIAM ṬHATNA

11. Engvângin nge Korinth khuaa mi ṭhenkhatin thawhlehna chungchânga ngaih dân dik lo an neih mai theih?

11 Grik rama Korinth khuaa mi ṭhenkhat chuan “mitthi thawhlehna rêng rêng a awm lo,” tia sawiin thawhlehna chungchângah ngaih dân dik lo an nei a ni. Engvângin nge? (1 Kor. 15:12) Grik khawpui Atheni khuaa mi fingte chuan Isua a tho leh tih rinna chu an nuihsawh a. Chutiang ngaih dân chuan Korinth khuaa Kristian ṭhenkhat chungah nghawng a nei thei a ni. (Tirh. 17:18, 31, 32) Mi dangte chuan mi chu a sualnaah “a thi” a, Kristian a rawn nih hian “a nung leh,” tih awmze neiin thawhlehna chu entîr nei niin an ngai mai thei bawk. An ngaih dân chu eng pawh ni se, thawhlehna chu an pawm duh loh avângin, an rinna chu a thlâwn mai a ni. Pathianin Isua a kaitho lo a nih chuan, tlanna chu pêk a ni lo vang a, mi zawng zawng chu sual bâwihah kan la awm reng bawk ang. Chuvângin, thawhlehna ring duh lotute chuan beiseina dik tak an nei lo.—1 Kor. 15:13-19; Heb. 9:12, 14.

12. Petera thawn khat 3:18, 22 nêna inmilin, Isua thawhlehna chu engtin nge a hmaa tho lehte laka a danglam?

12 Paula chuan ‘Krista chu kaihthawhin a awm,’ tih amah ngeiin a hria a. Isua thawhlehna chu thi leh tûra tûn hmaa leia kaihthawha awmte thawhlehna aiin a ropui zâwk. Ani chuan Isua chu “muhîlte thawh hmahruaitu a lo ni ta,” tiin a sawi a ni. Eng kawngin nge Isua chu thawh hmahruaitu a nih? Thlarau taksaa kaihthawh hmasak ber leh mihringte zînga vân nunna chang tûra kaihthawh hmasak ber a nih vâng a ni.—1 Kor. 15:20; Tirh. 26:23; 1 Petera 3:18, 22 chhiar rawh.

‘TIHNUNA AWMTE’

13. Paula’n Adama leh Isua inkâra eng inan lohna nge a târ lan?

13 Engtin nge mi pakhat thihna chu mi maktaduai tam tak tâna nunna a nih theih? Paula chuan chu zawhna chhânna inâwm tak chu a pe a. Ani chuan Adama thiltih avânga mihringte chunga thilthlengte leh Krista inthawina avânga kan neih theihte danglamna chu a târ lang a ni. Adama chungchângah: ‘Mihring avângin thihna a lo awm,’ tiin a ziak a. Adama’n thilsual a tih khân, a chungah leh a thlahte chungah thihna a thlen a ni. Chu thuâwih lohna sawhkhâwk ṭha lote chu tûn thlengin kan la tuar a. Pathianin a Fapa a kaihthawh avânga kan neih theihte nên chuan a va inang lo tak êm! “Mihring [Isua] avâng vêkin mitthi thawhlehna a lo awm ta bawk a.” Paula chuan: “Adama-ah chuan mi zawng zawng an thi ṭhîn ang hian Krista-ah chuan mi zawng zawng tihnunin an awm bawk ang,” tiin a sawi a ni.—1 Kor. 15:21, 22.

14. Adama chu a tho leh ang em? Hrilhfiah rawh.

14 Paula’n “Adama-ah chuan mi zawng zawng an thi” a tih hian eng a sawina nge ni? Ani chuan sual leh ṭhat famkim lohna an rochun avânga thihna dinhmuna awm Adama thlahte chungchâng a sawi a. (Rom 5:12) Adama chu chûng ‘tihnuna awm tûrte’ zîngah a tel ve lo. Duh rêng vânga Pathian thu âwih lo a nih avângin, ani chuan Krista tlanna chu a hlâwkpui lo vang. Adama chunga thilthleng chu ‘Mihring Fapain’ ‘kumkhaw hremnaa’ kal tûra ro a rêlsak ‘kêl’ ang mite chungah pawh a thleng ang.—Mt. 25:31-33, 46; Heb. 5:9.

Isua chu vân nunna chang tûra thihna ata tho leh tam tak zînga hmasa ber a ni (Paragraph 15-16-na en rawh) *

15. ‘Tihnuna awm’ tûr “zawng zawng” zîngah tute nge tel?

15 Paula’n, “Krista-ah chuan mi zawng zawng tihnunin an awm bawk ang,” tia a sawi hi chhinchhiah ang che. (1 Kor. 15:22) Paula lehkha thawn chu vân nunna chang tûra tho leh tûr Korinth khuaa hriak thih Kristiante tâna ziak a ni a. Chûng Kristiante chu “Krista Isuaa tihhran, mi thianghlim ni tûra kohte” an ni. Chumi hnuah, “Kristaa muhîl tawhte” chungchâng a târ lang leh a. (1 Kor. 1:2; 15:18; 2 Kor. 5:17) Thlarauva thâwk khum a lehkha thawn dangah, Paula chuan, ‘A thihna anpuia [Isua] nêna inzawm tawhte’ chu ‘a thawhlehna anpuiah pawh an inzawm bawk ang,’ tiin a ziak a ni. (Rom 6:3-5) Isua chu thlarauva kaihthawha awmin vânah a chho va. Chutiang bawk chu hriak thih Kristian zawng zawng, ‘Kristaa awmte’ chungah pawh a thleng ang.

16. Paula’n Isua chu “thawh hmahruaitu” tia a sawi khân eng nge a târ lan?

16 Paula chuan Krista chu “muhîlte thawh hmahruaitu” nia kaihthawha a awm thu a ziak a. Lazara ang mi dangte pawh leia kaihthawh ni mah se, Isua chu thihna ata chatuana nung tûra thlarauva kaihthawh hmasak ber a ni tih hre reng ang che. Ani chu Israel mite’n Pathian hnêna an hlan buh thar hmasa ber nêna khaikhin theih a ni a. Chu bâkah, Isua chu “thawh hmahruaitu” tia a sawina chuan vân nunna changa kaihthawh tûr mi dangte pawh an la awm tih a târ lang a ni. Tirhkohte leh ‘Kristaa awm’ mi dangte chuan Isua an zui ang. Anni chu a hun takah Isua angin vân nunna chang tûra kaihthawh an ni ang.   

17. Eng hunah nge “Kristaa awmte” chuan an vân lam lâwmman chu an dawn ang?

17 “Kristaa awmte” tâna vân nunna changa thawhlehna chu Paula’n Korinth khuaa mite hnêna lehkha thawn a ziah khân a la thleng lo va. Chu aiin, nakina thleng tûr a ni tih târ langin: “Mahni hun ṭheuh zêlah; Krista chu thawh hmahruaitu a ni a; chumi hnuah [“a lo awm leh chhûngin,” NW] Krista tate chu,” tiin a sawi a ni. (1 Kor. 15:23; 1 Thes. 4:15, 16) Tûnah hian, chu hrilh lâwk Krista ‘lo awm lehna chhûngah’ chuan kan awm a. Ni e, tirhkohte leh thlarauva hriak thih Kristian thi tawhte chuan vân lam lâwmman dawng a, ‘a thawhlehna anpuia [Isua] nêna inzawm’ tûrin, chu a lo awm leh chhûng chu an nghah a ngai a ni.

BEISEINA CHIANG TAK I NEI!

18. (a) Vân nunna chang tûrte kaihthawh an nih hnuah thawhlehna dang a awm ang tih engvângin nge kan sawi theih? (b) Korinth thawn khat 15:24-26-nain a târ lan angin, vânah eng thil nge thleng ang?

18 A nih leh, Krista nêna rorêl tûra vân lam beiseina nei lo Kristian rinawm zawng zawngte chungchâng hi eng nge ni ve? Anni pawhin thawhleh beiseina an nei a. Bible chuan Paula leh vâna kal mi dangte chu “thawhlehna hmasa bera” telte an ni tih a sawi a ni. (Thup. 20:6) Chu chuan thawhlehna dang pawh a awm ang tih a târ lang a ni lâwm ni? Chu chu Joba’n a nakin hun tûr chungchâng a sawi nên pawh a inmil hle a. (Job. 14:15) ‘A lo awm leh chhûnga’ tho leh “Krista tate” chu Isua’n sawrkâr te, thuneihna te, leh thiltihtheihna zawng zawngte engmah lova a chantîr hunah amah nên vânah an awm tawh ang. ‘Hmêlma hnuhnûng ber, thihna’ meuh pawh tihbovin a awm ang. Kan rochun thihna chuan vân nunna changa tho lehte chungah nghawng a nei thei tawh lo tih a chiang hle. A nih leh, vân lam beiseina nei lote chungah nghawng a nei ang em?—1 Korinth 15:24-26 chhiar rawh.

19. Lei lam beiseina neite chuan eng nge an beisei theih?

19 Lei lam beiseina neite chuan eng nge an beisei theih? Anni chuan Paula thusawi: “Mi felte leh fel lote thawhlehna a awm ang tih Pathian lamah ka beisei,” tih ṭanchhanin beiseina an nei thei a. (Tirh. 24:15) Mi fel lote chu vâna an kal theih loh avângin chûng thute chuan lei lam thawhlehna a kâwk tih a chiang a ni.

Thawhlehna rin tlatna chuan inrintâwkna nêna hma lam hun thlîr tlat tûrin min ṭanpui (Paragraph 20-na en rawh) *

20. Engtin nge i beiseina chuan a tihchak reng theih che?

20 Rinhlelh rual lohvin, “thawhlehna a awm ang.” Leia kaihthawha awmte chuan he leia chatuan nun beiseina an nei ang a. Chu thutiam chu i ring tlat thei a ni. Chu beiseina chuan i hmangaih tak thi tawhte chungchângah thlamuanna a pe thei bawk che a ni. Anni chu Krista leh a rorêlpuite’n “kum sângkhat” ro an rêl chhûngin thihna ata an lo tho leh ang a. (Thup. 20:6) Kum Sângkhat rorêl hmaa i lo boral a nih pawhin, kaihthawhin i awm ang tih i ring nghet tlat thei a ni. Chu ‘beiseina chuan min timualpho lo.’ (Rom 5:5) Chu chuan tûnah ngei pawh nghet taka awm tûr leh Pathian rawngbâwlnaa hlim reng tûrin a ṭanpui thei che a. Mahse, a dawta thuziakah chuan, 1 Korinth bung 15-na aṭanga kan zir theih thil dangte pawh târ lan a ni ang.

HLA 147 Chatuana Nunna Chu Tiam Kan Ni

^ par. 5 Korinth thawn khat bung 15-na chuan thawhlehna chungchâng a sawi uar a. Chu zirtîrna chu engvângin nge kan tân a pawimawh a, Isua chu a tho leh tih engvângin nge kan rin tlat theih? He thuziakah hian chûng zawhnate leh thawhlehna chungchânga zawhna pawimawh dangte sawiho a ni ang.

^ par. 56 MILEM HRILHFIAHNA: Isua chu vâna lâk chhohva awm hmasa ber a ni a. (Tirh. 1:9) Amah anga vâna lâk chhohva awm tûr a zirtîr ṭhenkhat zîngah chuan Thoma te, Jakoba te, Ludi te, Johana te, Mari te, leh Paula te an tel.

^ par. 58 MILEM HRILHFIAHNA: Unaupa chuan kum rei tak rawng a bâwlpui a nupui duh tak chu a chân. A nupui chu a tho leh ang tih ring tlatin, rinawm takin Jehova rawng a bâwl zawm zêl.