Ir al contenido

Ir al índice

KJOAʼMIYA XI CHOTʼAYA 49

Tjínjngoo tokoán nga sʼe̱ kjoafaʼáya

Tjínjngoo tokoán nga sʼe̱ kjoafaʼáya

“Kʼoasʼin tikoyale xi tʼatsʼe Niná nga kjoaʼáyale xi kʼen” (HECH. 24:15).

KJOAJNDA 151 Jé Jeobá kuinchja̱le

XI TÍNCHJA̱NI *

1, 2. Jmé kjoachoya xi tjínná xi choʼndale Jeobá maa.

NʼIO chjíle nga sʼená kjoachoya. Tobʼelañá, tjínkʼa xi kui koyale nga nda koatio kʼianga jekuixan, nga nda koa̱njchá je ʼndíxtile kʼoa tsakuije̱ nga tjóxinle je chʼin xi tjínle. Ñá xi chjotale Cristo maa kʼoati mená nga ndasʼin kuiyoaa. Tonga xi ngisa chjíle tikʼoajinni jebi kuinga koa̱n kuiyoaa ngantsjai nichxin kʼoa jcha ijngokʼá xíngiaa xi jekʼien.

2 Je pastro Pablo i kitso tʼatsʼe kjoafaʼáya: “Kʼoasʼin tikoyale xi tʼatsʼe Niná nga kjoaʼáyale xi kʼen, nda tsa kao chjota xi tjínle kjoakixi, kao chjotatsʼen” (Hech. 24:15). Ali tsa jejin títjon pastro Pablo xi kui kiskoyale nga sʼe̱ kjoafaʼáya. Kʼoati kui kiskoyale je Job, nga̱ tsakʼéjngo kon nga kjoaʼaítsjenle Niná xi tʼatsʼe kʼoa nga sikjaʼáyanile (Job 14:7-10, 12-15).

3. Jósʼin koasenkaoná nga kui chótʼayajiaan jmeni xi tso ya capítulo 15 xi tsʼe 1 Corintios.

3 Je xi kʼoati nʼio makjainná ñá xi chjotale Cristo maa kuinga kjoaʼáyanile je kʼien (Heb. 6:1, 2). Je Pablo kui nʼio kinchja̱ni ya capítulo 15 xi tsʼe 1 Corintios. Josʼin kitsoya nʼiojin tsakinyakao je chjotale Cristo xi tsakatio nga siglo 1. Kʼoati tsjoánganʼioná tsanda ñá ni jekjoatse kʼoa ni chriansʼa tichotʼayá je Énle Niná.

4. Ánni nga tsín jao tjínniná nga kjoaʼáyanile je xíngiaa xi jekʼien.

4 Nga jaʼáyanile je Jesús kuinga kʼoati makjainniná nga kjoaʼáyanile je xíngiaa xi jekʼien. Kui jebi “je énnda” xi kitsoyale Pablo je chjotale Cristo xi Corinto tsʼe (1 Cor. 15:1, 2). Kʼoakitsole nga toxitsjoajinni jme xi makjainle tsa tsín makjainle nga jaʼáyanile je Jesús (1 Cor. 15:17). Alikui jao tjínná nga kjoaʼáyanile je xíngiaa xi jekʼien nga̱ makjainná nga jaʼáyanile je Jesús.

5, 6. Jósʼin tsjoánganʼioná jmeni xi tso 1 Corintios 15:3, 4.

5 Je Pablo jan koya tjínni xi kisikʼaxki̱: “nga Cristo kʼen xi tʼatsʼe jéená”, nga kisʼeñe, kʼoa “nga jaʼáyanile nga koanjanni nichxin, josʼin tjítʼa xo̱n Escritura” (tʼexkiai 1 Corintios 15:3, 4). *

6 Jmé xi tsoyanile xi kao ñá nga kʼien, nga kisʼeñe kʼoa nga jaʼáyanile je Jesús. Je profeta Isaías tongini kʼoakitso nga ni̱kʼien je Mesías kʼoa nga ya jinle chjotatsʼen sʼe̱ñe. Tonga kʼoakitsosa nga je kʼoa̱ jéele chjota. Kʼiaa kʼoakisʼin jebi je Jesús nga kitsjoa kjoabijnachonle nga tsakʼéchjíntjainá (Is. 53:8, 9, 12; Mat. 20:28; Rom. 5:8). Nga kʼien, nga kisʼeñe kʼoa nga jaʼáyanile je Jesús, bʼéjngo tokoán tʼatsʼe kjoachoya xi tjínná nga koa̱n ndái kuiyolee je jée kao kjoabiya, kʼoa nga jcha ijngokʼá je xíngiaa xi jekʼien.

NKJÍN CHJOTA XI TSABE

7, 8. Jméni xi bʼéjngo tokoán nga jaʼáyanile je Jesús.

7 Nga tsín jao sʼe̱ tokoán nga kjoaʼáyanile je kʼien, machjén nga koa̱nkjainná nga jaʼáyanile je Jesús. Ánni tjínjngoni tokoán nga kinikjaʼáyanile je Jesús.

8 Nkjín chjota xi tsabe je Jesús kʼianga jejaʼáyanile (1 Cor. 15:5-7). Je Pablo kʼoatso nga je xi títjon tsabe jé Cefas, xi tsonile, je pastro Pedro. Jngojtín chjotatjenngile Jesús xi kʼoati kitso nga tsabe Pedro nga jejaʼáyanile je Jesús (Luc. 24:33, 34). Kʼoati tsabe je “xi tejaobe”, xi tsonile, je pastro. Xijekoan “tsʼatsenle ndsʼee xi tojngo tjío xi tsʼato aon siento mani”, tsakui nichxin ya Galilea tsʼatsenle, tojo tso Mateo 28:16-20. Kʼoati “tsʼatsenle Jacobo”, xi kʼoati Santiago ʼmile, xi ndsʼe̱jon koanni, xi tsín makjainle tsakai nga je Jesús xi Mesías (Juan 7:5). Kʼiaa saʼnda koankjainle nga tsabe je Jesús nga jejaʼáyanile. Je xi kuenta sʼiaan, kuinga je chjota xi tsabe je Jesús nga jaʼáyanile, nʼio nkjín mani xi tojo tjíokon kʼianga kiski Pablo je carta jebi chrianle nó 55. Koanjin tsakjákaonajmí chjota jebi je xi jao kisatio kon.

9. Tojo tso Hechos 9:3-5, jmésani xi kʼoati tsakʼéjngo kon Pablo nga jaʼáyanile je Jesús.

9 Nga jeki nichxin, tsʼatsenle Jesús je Pablo (1 Cor. 15:8). Je Pablo kʼoati Saulo tsakʼinle, kʼianga tífi ya ndiaa Damasco kinrʼoé nga kinchja̱le je Jesús kʼoa jngo sén tsabeni ya ngʼajmi (tʼexkiai Hechos 9:3-5). * Kʼoati kui xi bakóná nga jaʼáyanile je Jesús (Hech. 26:12-15).

10. Jmé xi kisʼin je Pablo kʼianga jekoankjainle nga jaʼáya kjoaixinile je Jesús.

10 Tjínkʼa chjota xi koanmele tsabe ánni nga kʼoakitsoni je Pablo nga̱ nʼio kitjenngike tsakai je chjotale Cristo. Kʼianga koankjainle nga jaʼáya kjoaixile je Jesús, kʼoati kitsoyale xi kjaʼaí. Nga kui kitsoyason nga jaʼáyanile je Jesús, kisatele, ndoyá kinikʼéjnaʼya kʼoa nkjín kʼa nga me kʼien ya jinndáchikon (1 Cor. 15:9-11; 2 Cor. 11:23-27). Ñaki kisʼejngo kon nga jaʼáyanile je Jesús, alikui kini ninga si̱kʼien kʼianga kui kitsoya. Jebi kui bakóyaná nga jaʼáya kjoaixinile je Jesús. Kʼoa bʼéjngo tokoán nga sʼe̱ kjoafaʼáya nichxin xi sʼa nroa.

JE PABLO KISIKIXIYANDA JOSʼIN KOANKJAINLE JE CHJOTA

11. Ánni nga tsín kixi tíjnani josʼin koankjain kʼale tʼatsʼe kjoafaʼáya je chjotale Cristo ya naxinandá Corinto.

11 Ya naxinandá Corinto, tjínkʼa je chjotale Cristo xi tsín kʼoasʼin koankjainle jotjínni tʼatsʼe kjoafaʼáya, kʼoa tjínkʼa xi ñaki tsín koankjainle (1 Cor. 15:12). Nga̱ ya naxinandá Atenas, tjínkʼa je chjotachjine xi tsín koankjainle nga jaʼáyanile je Jesús, kʼoa kuijin kʼoasʼin kisikjaʼaitsjen kʼani je chjotale Cristo xi Corinto tsʼe (Hech. 17:18, 31, 32). Tjínjinkʼa xi kʼoasʼin kisikjaʼaitsjen nga je kjoafaʼáya totjín xi kitsoyanile. Kʼoa kʼoasʼin kisikjaʼaitsjen nga joxi tjíokʼien kʼianga kjesa chjotale Cristo majin, tonga kʼianga jechjotale Cristo koan, nga jekichatʼale je jéele joxi jaʼáyanile. Tojosʼin kisikjaʼaitsjen, tsa tsín koankjainle tʼatsʼe kjoafaʼáya toxitsjoajinni jme xi koankjainle. Tsa tsínlani kisikjaʼáyale Niná je Jesús alikuijin josʼin koanchjíntjaini kʼoa lijojinsʼin kichatʼani je jéele. ʼYani xi tsín koankjainle tʼatsʼe kjoafaʼáya alikuijinni jme kjoachoya kisʼele (1 Cor. 15:13-19; Heb. 9:12, 14).

12. Tojo tso ya 1 Pedro 3:18, 22, jméni xi tsín mangóson jokoan nga jaʼáyanile je Jesús kʼoa jokoan je chjota xi tongini jaʼáyale.

12 Je Pablo tsabeni xko̱n nga jaʼáyanile je Jesús. Ngisaa nʼio chjíle nga jaʼáyanile je Jesús, nga̱ tsín koanngóson jokoan ningalani jaʼáyale chjota nga tongini, ninga jaʼáyale kʼien ijngokʼani. Je Pablo kʼoakitso nga je Jesús “je xi koan tjonle je xi jekʼen”. Je én jebi kui xi tsonile nga jé Jesús xi títjon espíritu koan nga jaʼáyanile kʼoa jé xi títjon ki ya ngʼajmi (1 Cor. 15:20; Hech. 26:23; tʼexkiai 1 Pedro 3:18, 22 *).

“NGATSʼI SI̱KʼÉYOKONNI”

13. Tojo kitso je Pablo, jósʼin nga tsín mangóson je Adán kao Jesús.

13 Jókoa̱nnile nga totʼatsʼe jngo chjota xi kuiyá millón koa̱nni xi koatiokon. Je Pablo tsoyaná xi tʼatsʼe jebi. Kʼoatso jmeni xi koan nga tsakajngijée je Adán kʼoa jme kjoanda xi tjenkao nga tsakʼéchjíntjainá je Jesús. Nga kinchja̱ni xi tʼatsʼe Adán, kʼoakitso nga “je kjoabiya jaʼai xi tʼatsʼe jngo chjota”. Kʼianga tsakajngijée je Adán kjoabiya kichomani kʼoa kʼoati koan je ntje̱le. Nichxin xi tiyoaa ndʼaibi, tojo kjoañʼai tichjaʼá nga tsín kisitjosonle je Niná. Naskánatjín je kjoachoya xi tsjoáná je Niná nga kʼoasʼin kisikjaʼáyanile je ʼNdíle. Je Pablo i kitso: “Kʼoati xi tʼatsʼe jngo chjota [Jesús] jaʼai kjoafaʼáyale xi kʼen. Josʼin xi tʼatsʼe Adán ngatsʼi mʼen, kʼoatisʼinni tʼatsʼe Cristo ngatsʼi si̱kʼéyokonni” (1 Cor. 15:21, 22).

14. Jósʼin ʼyañá nga tsín tikjoaʼáyanile je Adán.

14 ʼYáni xi kinchja̱ni je Pablo kʼianga kʼoakitso nga “tʼatsʼe Adán ngatsʼi mʼen”. Jé kinchja̱ni ngatsʼi chjota. Nga ya Adán kitjenñá, chjotajée maa ngatsʼiaa kʼoa kjoabiya choʼndá (Rom. 5:12). Je Adán alikui tiya maxki̱kaoni je xi “si̱kʼéyokonni”. Alikui bakinle je kjoabʼechjíntjaile Jesús, nga̱ chjotatsje koan tsakai je Adán kʼoa toxá kisʼinni nga tsakajngijée. Je Adán jetondiaa kichajin josʼin tondiaa jchajin je xi “tindso” tsole “je ʼNdíle chjota” (Mat. 25:31-33, 46; Heb. 5:9).

Jé títjon Jesús xi ya ngʼajmi ki kʼianga jejaʼáyanile, xijekoanni nkjín xi kʼoati ya ki kʼianga jejaʼáyanile (Chótsenlai párrafo 15, 16) *

15. ʼYáni xi kʼoati kinchja̱ni je Pablo nga “tʼatsʼe Cristo ngatsʼi si̱kʼéyokonni” kitso.

15 Je Pablo kʼoakitso nga “tʼatsʼe Cristo ngatsʼi si̱kʼéyokonni” (1 Cor. 15:22). Nga kʼoakitso, jé kiskile je chjotale Cristo xi Corinto tsʼe, xi ya ngʼajmi koai kʼoa xi ya kjoaʼáyanile. I kitsole: “Xi koantsjao nga tiyokao Cristo Jesús”. Je Pablo kʼoati kinchja̱ni tʼatsʼe “je xi kitʼale Cristo xi jekʼen” (1 Cor. 1:2; 15:18; 2 Cor. 5:17). Kʼoa nga kiski ijngo carta, i kitso: “Kʼia tsa kʼoasʼin tojngo koaan kao je [kao Jesús], joni tsa kʼen josʼin kʼen nga je, kʼoatisʼin tojngo koaan kao je nga kjoaʼáyaná jo koan nga jaʼáyale nga je” (Rom. 6:3-5). Je Jesús jo espíritu sʼin jaʼáyanile kʼoa yaa ngʼajmi ki. Kʼoati koa̱n ngatsʼi “je xi kitʼale Cristo”, xi tsonile, ngatsʼi xi ya ngʼajmi koai.

16. Jméni xi kinchja̱ni je Pablo kʼianga kʼoakitso nga je Jesús “xi koan tjonle je xi jekʼen”.

16 Je Pablo kʼoakitso nga kʼoasʼin jaʼáyanile Cristo “je xi koan tjonle je xi jekʼen”. Si̱kjaʼaitsjeen nga kʼoati kisʼe chjota xi jaʼáyale nga tongini, joni Lázaro xi i̱ Sonʼnde jaʼáyanile, tonga jé Jesús xi títjon jo espíritu sʼin jaʼáyanile kʼoa kui kjoanda tsakʼaile nga kʼoéjna ngantsjai nichxin. Yaa koanngóson je to xi títjon koanjchále chjota israelita xi kitsjoatʼale Niná. Kʼianga kʼoakitso Pablo nga je Jesús “xi koan tjonle je xi jekʼen”, kui xi kitsonile nga sʼe̱sa chjota xi kjoaʼáyanile xi ya ngʼajmi koatio. Nga jeki nichxin ngatsʼi “je xi kitʼale Cristo”, jolani je pastro, yaa ngʼajmi jaʼáyanile joni je Jesús.

17. Kʼiáni kʼoaile kjoanda ya ngʼajmi “je xi kitʼale Cristo”.

17 Kʼianga kiskile Pablo je chjotale Cristo xi Corinto tsʼe, kjesa ʼya xi faʼáyajinle “je xi kitʼale Cristo”, xi tsonile, je chjotale Cristo xi ya ngʼajmi koai. Kʼoakitso nga skan kjoaʼáyale, i kitso: “Tonga nga jngójngó josʼin bʼakaole, Cristo je xi tjonle koan, skan je xi tsʼe Cristo, kʼia nga kjoaʼaí nga je” (1 Cor. 15:23; 1 Tes. 4:15, 16). Tojosʼin tiʼyaa, je pastro kʼoa kao chjotale Cristo xi ya ngʼajmi kisʼele kjoachoya alikui tokjoan jaʼáyale. Je Biblia kʼoatso nga kʼia kʼoaile kjoanda kʼoa nga kʼia kjoaʼáyale “kʼia nga kjoaʼaí” Cristo, xi tsonile, kʼianga jekoatexoma. Kʼoa nichxin xi tiyoaa ndʼaibi, jetíbatéxoma Cristo ya ngʼajmi.

TJÍNJNGOO TOKOÁN NGA KʼOAKOA̱N JMENI XI CHOYALEE

18. 1) Kʼianga jekjoaʼáyanile je chjotale Cristo ya ngʼajmi, jómani ʼyaa nga kʼoati sʼe̱ kjoafaʼáya i̱ Sonʼnde. 2) Tojo tso 1 Corintios 15:24-26, jméni xi koa̱n ya ngʼajmi.

18 Jméni xi koyale je chjotale Cristo xi kixi tjíofitʼale xi tsín ya ngʼajmi koai. Kʼoati kui koyale nga kjoaʼáyanile. Kui kʼoabixónñá nga̱ ya Biblia kʼoatso nga je “kjoaʼáyatítjonle” xi ya ngʼajmi koai, jolani je Pablo (Apoc. 20:6). A tsíkui xi tsoyaná jebi nga sʼe̱sa kjoafaʼáya nga koa̱nskanni. Je Job kui kiskoyale nga kjoaʼáyanile (Job 14:15). “Je xi tsʼe Cristo”, xi tsonile, xi ya ngʼajmi koai, yaa jetjíokao Jesús ya ngʼajmi kʼianga sikjeson “ngatsʼi xi tjío títjon, kʼoa ngatsʼi xi tjínle nganʼio, kʼoa ngatsʼi xi batéxoma”. Kʼoa nga kʼia, kʼoati tjóxin je kjoabiya. Kui bakóyaná jebi nga tsín tikʼia kuiyáni je xi ya ngʼajmi kjoaʼáyanile. Kʼoa jmé kjoanda xi sʼe̱le xi i̱ Sonʼnde koyale koatio (tʼexkiai 1 Corintios 15:24-26). *

19. Jmé kjoachoya tjínle je xi i̱ Sonʼnde koyale koatio.

19 Je xi i̱ Sonʼnde koyale koatio kʼoati tso jokitso je Pablo: “Kʼoasʼin tikoyale [...] nga kjoaʼáyale xi kʼen, nda tsa kao chjota xi tjínle kjoakixi, kao chjotatsʼen” (Hech. 24:15). Nga tsín ʼya chjotatsʼen koai ya ngʼajmi, kui xi tsonile nga kʼoati sʼe̱ kjoafaʼáya i̱ Sonʼnde.

Kʼianga makjainná nga sʼe̱ kjoafaʼáya tsjoa sʼe tokoán nga kui nikjaʼaitsjeen nichxin xi sʼa nroa (Chótsenlai párrafo 20) *

20. Jótjín tokuin ndʼaibi nga kui kachotʼayajiaan tʼatsʼe kjoachoya xi tjínná.

20 Alikui jao tjínná nga sʼe̱ kjoafaʼáya. Je xi kjoaʼáyanile i̱ Sonʼnde kui kjoanda sʼe̱le nga koa̱n koatio ngantsjai nichxin. Alikui jao kʼoé tokoán nga kʼoakoa̱n. Tsa jekinichaa xíngiaa, sínʼio tokoán nga ʼyaa nga kjoaʼáyanile kʼianga koatexoma Jesús kao xi 144,000 mani xi “jngo jmi nó” (Apoc. 20:6). Kʼoati tjínjngo tokoán nga kjoaʼáyaniná tsa tongini kuiyá nga kjesa fitsʼiajin xi jngo jmi nó. Alikui jao tjínná nga kʼoakoa̱n, tsjoánganʼioná kʼoa basenkaoná nga kao kjoatsjoa nixálee je Niná (Rom. 5:5). Ya kjoaʼmiya xi ijngo, tojo kui chótʼayajinsaa jmeni xi tso capítulo 15 xi tsʼe 1 Corintios.

KJOAJNDA 147 Kjoabijnachon ngantsjai tsjoáná Niná

^ párr. 5 Ya 1 Corintios capítulo 15 kui nchja̱ni tʼatsʼe kjoafaʼáya. Ánni nga nʼio tjínnile kjoandosin jebi xi kao ñá, kʼoa ánni makjainniná nga jaʼáyanile je Jesús. Kui chótʼayajiaan i̱ kjoaʼmiya jebi kʼoa jmesani xi chjonangiaa xi tʼatsʼe kjoafaʼáya.

^ párr. 5 1 Corintios 15:3, 4: “Nga̱ je xi ngisa nʼio machjén xi kʼoasʼin kitsʼaina, tikui tsakakoyano: Nga Cristo kʼen xi tʼatsʼe jéená, josʼin tjítʼa xo̱n Escritura, 4 nga kisʼeñai, nga jaʼáyanile nga koanjanni nichxin, josʼin tjítʼa xo̱n Escritura”.

^ párr. 9 Hechos 9:3-5: “Kʼia nga tífi jaya ndiaa, kʼia nga jicho chrian Damasco, toñakjoán jaʼa nga koanʼisenndaile jngo lʼí xi ngʼajmi jinroani. 4 Saulo kiskatʼa nangi, kinrʼoéle jngo xi kinchja̱: Saulo, Saulo, ánni nga an ʼmitjenngi kontrasíninái. 5 Kʼia Saulo kitso: ʼyáni ji, Señor. Kʼia je kitso: An nía Jesús xi tiʼmitjenngi kontranái. Tosikiʼoain yaoli, tsa kuinjólai yá xi yaoxkon kji”.

^ párr. 12 1 Pedro 3:18, 22: “Kʼoati tojngo kʼa, ndiaa tsakjaʼánʼio kjoañʼai Cristo xi totʼatsʼe kjoatsʼen. Je xi tjínle kjoakixi tsakjaʼá kjoañʼai xi tʼatsʼe xi tsínle kjoakixi, jméni nga koaikaosíniná Niná. Ñaki kʼen jo kjoan yaole, tonga kinikʼéjnakon jo kjoan espíritule. 22 Kimi ngʼajmi Cristo. Tíjnatʼa ngakixile Niná. Ánkje kao ngayije kjoatéxoma kao ngayije nganʼio tjíongile nga je”.

^ párr. 18 1 Corintios 15:24-26: “Kʼia je xi kjoetʼa, kʼia nga tsjoále kjoatéxomale je Niná kʼoa Nʼainá, kʼia nga sikixoya ngatsʼi xi tjío títjon, kʼoa ngatsʼi xi tjínle nganʼio, kʼoa ngatsʼi xi batéxoma. 25 Nga̱ tjínni nga je koatexoma saʼnda nga koationgi ndso̱ko̱ ngatsʼi kontrale. 26 Kʼoa je kontrale xi fetʼani xi kuixo̱ya, kui kjoabiya”.

^ párr. 60 XI TÍNCHJA̱NI SÉN XI FAʼAITʼA: Jé Jesús xi títjon ki ya ngʼajmi (Hech. 1:9). Nga koanskanni, kʼoati ya ngʼajmi ki je Tomás, Santiago, Lidia, Juan, María kao Pablo.

^ párr. 62 XI TÍNCHJA̱NI SÉN XI FAʼAITʼA: Jngo ndsʼee xi jekʼien chjoónle, xi nkjín nó nga ñatjen kisixále je Jeobá, tosi tonda tísíxále Niná kʼoa ñaki tjínjngo kon nga kjoaʼáyanile je chjoónle.