1-2. Ta kõjatdikdik eo me ewõr ippãn ri-karejar ro an Jeova?

KÕJATDIKDIK ej juon men elukkuun aorõk. Ñan jet armej, kõjatdikdik eo aer ej bwe en em̦m̦an mour in m̦are eo aer, en em̦m̦an ãjmour ko an ajri no nejier ilo aer rũttol̦o̦k, ak bwe ren ãjmour jãn juon aer nañinmej. Kõj Kũrjin ro jemaroñ bar kõn̦aan men kein. Bõtab kõjatdikdik eo me el̦aptata ad kaorõke ejjab kitibuj men kein wõt, ej bar kitibuj ilju im jekl̦aj eo ad me ej ñan indeeo ekoba ilju im jekl̦aj eo an ro rejitõnbõro ippãd me em̦õj aer jako ilo mej.

² Rijjilõk Paul ear ba: “Ewõr aõ kõjatdikdik ilo Anij . . . bwe enaaj wõr juon iien jerkakpeje ñan ro rewãnõk im ro rejjab wãnõk jim̦or.” (Jrb. 24:15) Paul ear jab armej eo jinointata me ear kõnono kõn kõjatdikdik eo kõn jerkakpeje. Job ear bar kõnono kõn men in. Ear lõke bwe Anij enaaj keememej wõt e im enaaj kõjerkakpejeiki bwe en bar mour.​—Job 14:7-10, 12-15.

3. Etke jemaroñ bõk tokjãn jãn 1 Korint jebta 15?

³ “Jerkakpeje jãn mej” ej m̦õttan “pedped eo,” ak “katak ko jinoin” iaan aolep katak ko an Kũrjin ro. (Hib. 6:1, 2) Men ko Paul ear kõnono kaki kõn jerkakpeje rej wal̦o̦k ilo 1 Korint jebta 15. Naan kein ear jeiki remaroñ kar kõketake Kũrjin ro jinoin. Jebta in emaroñ kõketak kõj im kõkajoorl̦o̦k kõjatdikdik in me eto ad tõmake.

4. Ta un eo unin ad lõke bwe ewõr kõjatdikdik ñan ro rejitõnbõro ippãd me em̦õj aer jako ilo mej?

⁴ Jerkakpeje eo an Jesus Christ ej un eo unin ad lõke bwe ewõr kõjatdikdik ñan ro rejitõnbõro ippãd me em̦õj aer jako ilo mej. Jerkakpeje eo an Jesus Christ ej m̦õttan “ennaan eo em̦m̦an” me Paul ear kwal̦o̦k kake ñan ri-Korint ro. (1 Kor. 15:1, 2) Ilo m̦ool, ear ba bwe ñe juon Kũrjin ejjab tõmak ilo jerkakpeje  in, innem ejjel̦o̦k tokjãn tõmak eo an. (1 Kor. 15:17) Ad tõmak ilo jerkakpeje eo an Jesus ej un eo unin ad maroñ tõmak bwe ro jet renaaj bar jerkakpeje.

5-6. Ta tokjãn naan ko ilo 1 Korint 15:3, 4 ñan kõj?

⁵ Ke Paul ear jino kõnono kõn jerkakpeje eo, ear bõklõñtak jilu mel̦el̦e ko rem̦ool. Mel̦el̦e kein rej (1) “Christ ear mej kõn jerawiwi ko ad.” (2) “Kar kalibwini.” (3) “Ilo kar raan eo kein kajilu, ear bar mour, ãinwõt an Jeje ko ba.”​—Riit 1 Korint 15:3, 4.

⁶ Ta mel̦el̦ein mej eo an Jesus, an kar kallib, im jerkakpeje eo an ñan kõj? Ri-kanaan Aiseia ear kanaan bwe Messaia eo enaaj ‘[mej] jãn ãneen ro ri-mour’ im naaj “kõm̦m̦an libõn ippãn ro ri-nana.” Bõtab ebar wõr men ko renaaj wal̦o̦k. Aiseia ear bar ba bwe Messaia eo enaaj “ineekl̦o̦k jerawiwi an elõñ [armej].” Jesus ear kõm̦m̦ane men in ikijjeen an kar katok kõn mour eo an. (Ais. 53:8, 9, 12; Matu 20:28; Rom 5:8) Kõn men in, mej eo an Jesus, an kar kallib, im jerkakpeje eo an, rej letok juon pedped epen ñan kõjatdikdik eo ad bwe jenaaj rõl̦o̦k jãn mej im jerawiwi, im bwe jenaaj mour ippãn ro rejitõnbõro ippãd me em̦õj aer jako ilo mej.

7-8. Ta eo ej jipañ Kũrjin ro ñan tõmak bwe Jesus ear jerkakpeje?

⁷ Kõjatdikdik eo ad kõn jerkakpeje eo ej ekkejell̦o̦k ippãn jerkakpeje eo an Jesus, kõn men in jej aikuj in tõmak bwe Jesus ekar jerkakpeje. Etke jemaroñ lõke bwe Jeova ear kõjerkakpejeik Jesus?

⁸ Ekar lõñ ri-kam̦ool ro rar loe Jesus ãlikin an kar jerkakpeje im rar kõnnaanek ro jet kake. (1 Kor. 15:5-7) Ri-kam̦ool eo jinointata me Paul ear kwal̦o̦k kake ej rijjilõk Piter (Sipas). Juon kumi in ri-kal̦oor ro rar kam̦ool bwe Piter ear lo Jesus ãlikin an kar jerkakpeje. (Luk 24:33, 34) Kobal̦o̦k ippãn men in, “rijjilõk ro 12” rar bareinwõt lo Jesus ãlikin an kar jerkakpeje. Tokãlik, Christ ear “wal̦o̦kl̦o̦k ñan elõñl̦o̦k jãn 500 rũttõmak ro ilo juon wõt iien,” emaroñ kar ilo iien eo ekam̦õn̦õn̦õ me rar kweilo̦kl̦o̦k ippãn doon ilo Galili me Matu 28:16-20 ej kwal̦o̦k kake. Jesus ear bar “wal̦o̦k ñan Jemes,” eo me emaroñ kar l̦eo jatin me ear jab tõmak ilo jinoin bwe ej Messaia eo. (Jon 7:5) M̦õjin an kar Jemes loe Jesus ãlikin an kar jerkakpeje, ej kab lukkuun tõmak. Ej juon men ekãitoktoklimo kõnke emaroñ ilo kar 55 C.E. eo, ke Paul ear je lõta in an, ekar mour wõt elõñ iaan ri-kam̦ool ro me rar loe Jesus ãlikin an kar jerkakpeje. Innem jabdewõt eo ear pere bwe Jesus ekar jerkakpeje, ear maroñ kõnnaan ippãn rein me rar loe an kar men in wal̦o̦k.

9. Ilo ad riiti Jerbal 9:3-5, ewi wãween an Paul maroñ bar kam̦ool bwe Jesus ear jerkakpeje?

⁹ Tokãlik, Jesus ear wal̦o̦k ñan Paul. (1 Kor. 15:8) Ke Paul (Saul) ear etal ilo ial̦ eo an l̦o̦k ñan Damaskõs, ear roñ ainikien Jesus im loe an pãd ilañ ikijjeen juon pijen. (Riit Jerbal 9:3-5.) Men in Paul ear iioone ear bar juon kein kam̦ool bwe jerkakpeje eo an Jesus ear jab juon ino̦ñ bajjek.​—Jrb. 26:12-15.

10. Tõmak eo an Paul ilo jerkakpeje eo an Jesus ear kõm̦akũt e ñan ta?

¹⁰ Naan kein an Paul remaroñ kar lukkuun kãitoktoklimo ñan jet kõnke ekar wõr juon iien me Paul ekar jum̦ae im kaeñtaane Kũrjin ro. Ãlikin an kar tõmak bwe em̦õj an Jesus jerkakpeje, Paul ear kate ñan jipañ ro jet ñan bar tõmake men in em̦ool. Ear kijenmej wõt meñe kar m̦ane, kalbuuji, im ear rup wa ko ear ejjerakrõk ie, ilo kar tõre ko ear kajeedede m̦ool eo bwe Jesus ekar mej ak kiiõ em̦õj an bar mour. (1 Kor. 15:9-11; 2 Kor. 11:23-27) Joñan an kar Paul lukkuun tõmak bwe Jesus ear jerkakpeje, ear m̦õn̦õn̦õ in mej ilo an jojomare  tõmak eo an. Kein kam̦ool kein jãn etto rejjab ke kõm̦m̦an bwe kwõn bar tõmak bwe Jesus ear jerkakpeje? Im rejjab ke bar kõkajoore tõmak eo am̦ kõn jerkakpeje eo?

11. Etke jet ilo Korint remaroñ kar bõk l̦õmn̦ak ko rebõd kõn jerkakpeje eo?

¹¹ Jet armej ilo Korint, juon bukwõn ilo Greece, ear bõd aer l̦õmn̦ak kõn jerkakpeje eo, joñan, rar ba bwe “ro remej reban jerkakpeje.” Etke? (1 Kor. 15:12) Kõnke rimmãlõtlõt ro ilo bar juon bukwõn ilo Greece, etan Atens, rar kajjirere im ba bwe Jesus ekar jab jerkakpeje. L̦õmn̦ak in aer emaroñ kar jelõt jet iaan ro ilo Korint. (Jrb. 17:18, 31, 32) Ro jet remaroñ kar l̦õmn̦ak bwe jerkakpeje eo ej jitõñl̦o̦k ñan juon men ilo kõkkar, mel̦el̦ein bwe juon armej ear “mej” ilo jerawiwi ak tokãlik ej bar “mour” ãinwõt juon Kũrjin. Jekdo̦o̦n ta un eo unin aer jab tõmak ilo jerkakpeje eo, ak aer ãindein ej mel̦el̦ein bwe ejjel̦o̦k tokjãn tõmak eo aer. El̦aññe Anij ear jab kõjerkakpejeik Jesus, innem ej mel̦el̦ein bwe kar jab kõl̦l̦ãik on̦ããn an armej rõl̦o̦k jãn jerawiwi im aolep rej rijjerawiwi wõt. Kõn men in, ro im rar jab tõmak ilo jerkakpeje eo, ear ejjel̦o̦k aer kõjatdikdik.​—1 Kor. 15:13-19; Hib. 9:12, 14.

12. Ekkejell̦o̦k ippãn 1 Piter 3:18, 22, ewi wãween an kar jerkakpeje eo an Jesus oktak jãn jerkakpeje eo an ro jet?

¹² Paul make ear jel̦ã bwe “Christ [ear] jerkak jãn mej.” Jerkakpeje in an ear em̦m̦anl̦o̦k jãn jerkakpeje eo an ro jet kar m̦oktal̦o̦k, kõnke armej rein me rar jerkakpeje rar tokãlik bar mej. Paul ear ba bwe Jesus ej “e eo m̦oktata ear jerkakpeje iaan ro rar mej.” Ilo wãween et Jesus kar e eo m̦oktata? E kar armej eo m̦oktata me ear jerkak im mour ãinwõt juon jetõb im eo m̦oktata jãn ibwiljin aolep armej me ear wanlõñl̦o̦k ñan lañ.​—1 Kor. 15:20; Jrb. 26:23; riit 1 Piter 3:18, 22.

13. Ta oktak eo Paul ear kwal̦o̦k kake ikõtaan Adam im Jesus?

¹³ Ewi wãween an mej eo an juon armej maroñ bõktok mour ñan elõñ milien armej ro? Paul ej letok uwaak eo ñan kajjitõk in ilo juon wãween ealikkar. Ej kwal̦o̦k oktak eo ikõtaan men eo Adam ear bõktok ioon armej ro im kõn wãween eo epel̦l̦o̦k ñan armej ro kõn wõt Christ. Ikijjeen Adam, Paul ear je im ba: “Mej [ear] itok jãn juon armej.” Ke Adam ear jerawiwi, ear bõktok jorrããn ñan e make im ro ineen. Jej wõnm̦aanl̦o̦k wõt im iioon wãween ko reppen itok jãn an kar jab pokake. Bõtab, kõn an kar Anij kõjerkakpejeiki Nejin, ewõr juon ad kõjatdikdik em̦m̦an kõn ilju im jekl̦aj! “Jerkakpeje ej itok jãn juon armej,” Jesus. “Ãinwõt an aolep armej mej kõn wõt Adam,” Paul ej kõmel̦el̦e im ba, “ãindein aolep renaaj mour kõn wõt Christ.”​—1 Kor. 15:21, 22.

14. Adam enaaj ke jerkakpeje? Jouj im kõmel̦el̦e.

¹⁴ Ta mel̦el̦ein an kar Paul ba bwe “aolep armej [rej] mej kõn wõt Adam”? Paul ear kõnono kõn ro ineen Adam me rar jolõt jerawiwi im jab weeppãn jãn e im kõn men in rej iioon mej. (Rom 5:12) Adam ejjab uwaan ro “renaaj mour.” Katok in mour eo an Christ ejjab jerbal ñan Adam, kõnke ear juon eo eweeppãn me ear kããlõt ñan jab pokake Anij. Men eo me ear wal̦o̦k ñan Adam enaaj bar wal̦o̦k ñan ro me “Nejin armej” enaaj ekajet er im watõk er bwe rej ãinwõt “koot ko,” mel̦el̦ein ro im renaaj “mej ñan indeeo.”​—Matu 25:31-33, 46; Hib. 5:9.

15. Wõn ro rej uwaan “aolep” me “renaaj mour”?

¹⁵ L̦õmn̦ak kõn naan ko an Paul ke ear ba “aolep renaaj mour kõn wõt Christ.” (1 Kor. 15:22) Lõta eo Paul ear je ej ñan Kũrjin rũkkapit ro ilo Korint, me renaaj jerkakpeje im mour ilañ. Em̦õj “kokkwõjarjar [Kũrjin rein]  bwe ren juon wõt ippãn Christ Jesus, im em̦õj kũr [er] bwe [ren] ro rekkwõjarjar.” Im ilo lõta in, Paul ear bar kwal̦o̦k kõn “ri-kal̦oor ro an Christ im em̦õj aer mej.” (1 Kor. 1:2; 15:18; 2 Kor. 5:17) Ilo juon bar lõta me kar kõm̦m̦akũt Paul ñan je, ear ba bwe ro rej ‘juon wõt ippãn [Jesus] ilo aer mej ãinwõt kar e’ renaaj “juon wõt ippãn ilo [aer] jerkakpeje ãinwõt kar e.” (Rom 6:3-5) Jesus ear jerkakpeje ãinwõt juon jetõb im ear wanlõñl̦o̦k ñan lañ. Innem eñin men eo enaaj wal̦o̦k ñan aolep ro rej “juon wõt ippãn Christ,” mel̦el̦ein aolep Kũrjin rũkkapit ro.

16. Ta mel̦el̦ein an kar Paul ba bwe Jesus ej “e eo m̦oktata”?

¹⁶ Paul ear je im ba bwe Christ ear “e eo m̦oktata ear jerkakpeje iaan ro rar mej.” Keememej bwe ekar bar wõr ro jet, ãinwõt Lazerõs, me rar jerkakpeje ijin ioon lal̦, bõtab Jesus ekar e eo m̦oktata me ear jerkakpeje jãn mej ãinwõt juon jetõb im bõk mour indeeo. Jemaroñ keidi Jesus ñan jom̦õkaj in leen m̦adm̦õd ko me ri-Israel ro rekõn ajel̦o̦k ñan Anij. Bareinwõt, ilo an kar Paul ba bwe Jesus ej “eo m̦oktata,” mel̦el̦ein bwe enaaj bar wõr ro me renaaj jerkakpeje im mour ilañ. Rijjilõk ro ekoba ro jet me rej “juon wõt ippãn Christ Jesus,” renaaj tokãlik jerkakpeje im mour ilañ, ãinwõt kar Jesus.

17. Ñããt eo ro me rej “juon wõt ippãn Christ Jesus” renaaj bõk jinõkjeej eo aer ñan mour ilañ?

¹⁷ Jerkakpeje eo ñan mour ilañ an ro rej “juon wõt ippãn Christ Jesus,” ejjañin kar wal̦o̦k ilo iien eo Paul ear jejel̦o̦k ñan ri-Korint ro. Ijoke, Paul ear ba bwe enaaj kar wal̦o̦k ilju im jekl̦aj, ear ba: “Kajjojo ej jerkakpeje ekkar ñan laajrak in: Christ m̦oktata, innem tokãlik ro doon Christ ilo iien eo enaaj pãd.” (1 Kor. 15:23; 1 Tes. 4:15, 16) Ilo raan kein, jej mour ilo tõre eo Christ ej “pãd” me kar kanaan kake. Alikkar bwe rijjilõk ro im Kũrjin rũkkapit ro jet me em̦õj aer kar mej, rar aikuj in kõttare iien in bwe ren maroñ bõk jinõkjeej eo aer ñan mour ilañ im “bar juon wõt ippãn [Jesus] ilo [aer] jerkakpeje ãinwõt kar e.”

18. (1) Etke jemaroñ ba bwe enaaj bar wõr juon jerkakpeje ãlikin jerkakpeje eo an ro rej etal ñan lañ? (2) Ãinwõt an 1 Korint 15:24-26 kwal̦o̦k, ta ko renaaj wal̦o̦k ilañ?

¹⁸ Kiiõ, ta eo enaaj wal̦o̦k ñan aolep Kũrjin ro retiljek me ejjel̦o̦k aer kõjatdikdik ñan mour ilañ ippãn Christ? Er bareinwõt ewõr aer kõjatdikdik kõn jerkakpeje. Baibõl̦ ej kwal̦o̦k bwe Paul im ro jet me rej etal ñan lañ  rej m̦õttan “jerkakpeje eo m̦okta.” (Pil. 3:11) Men in ejjab ke kwal̦o̦k bwe enaaj bar wõr juon jerkakpeje ãlikin jerkakpeje in? Men in ej errã ippãn men eo Job ear ba kõn ta eo enaaj wal̦o̦k ñane ilju im jekl̦aj. (Job 14:15) “Ro doon Christ ilo iien eo enaaj pãd” renaaj pãd ippãn Jesus ilañ ilo iien eo ej jol̦o̦k aolep kien ko im maroñ ko im kajoor ko. Bareinwõt, naaj kajeepepl̦o̦ke “ri-kõjdat eo ãliktata, eñin ej mej.” Alikkar bwe aolep ro im rej etal ñan lañ rejjãmin bar mej. Ak ta kõn ro jet?​—Riit 1 Korint 15:24-26.

19. Ta eo me ro ewõr aer kõjatdikdik ñan mour ijin ioon lal̦ remaroñ reim̦aanl̦o̦k ñane?

¹⁹ Ta eo me ro ewõr aer kõjatdikdik ñan mour ijin ioon lal̦ remaroñ reim̦aanl̦o̦k ñane? Remaroñ bõk aer kõjatdikdik jãn naan ko an Paul ke ear ba: “Ewõr aõ kõjatdikdik ilo Anij . . . bwe enaaj wõr juon iien jerkakpeje ñan ro rewãnõk im ro rejjab wãnõk jim̦or.” (Jrb. 24:15) Alikkar bwe ro im rejjab wãnõk rejjab maroñ del̦o̦ñl̦o̦k ñan lañ, kõn men in naan kein rej jitõñl̦o̦k ñan juon jerkakpeje me enaaj wal̦o̦k ijin ioon lal̦ ilju im jekl̦aj.

20. Ewi wãween am̦ kar kõkajoore kõjatdikdik eo am̦ kõn jerkakpeje eo?

²⁰ Ejjel̦o̦k pere bwe “enaaj wõr juon iien jerkakpeje”! Ro me renaaj jerkakpeje ijin ioon lal̦, enaaj wõr aer kõjatdikdik ñan mour indeeo ie. Kwõmaroñ lõke kallim̦ur in. Kõjatdikdik in emaroñ kaenõm̦m̦ane eok ñe kwõj l̦õmn̦ak kõn ro rejitõnbõro ippam̦ me rar jako ilo mej. Remaroñ jerkak jãn mej ilo tõre en̦ me Christ im ro jet renaaj “kiiñ im tõl . . . ium̦win 1,000 iiõ.” (Rev. 20:6) Kwõmaroñ bar kõkajoore wõt kõjatdikdik eo am̦ bwe ñe kwõbaj mej m̦okta jãn an jinoe 1,000 iiõ ko in an Christ Tõl, kwõjel̦ã bwe kwõnaaj jerkakpeje. Aet, “kõjatdikdik in eban tõll̦o̦k kõj ñan bũrom̦õj.” (Rom 5:5) Ijoke, emaroñ kõkajoor wõt eok kiiõ im kal̦apl̦o̦k am̦ lañlõñ ilo am̦ karejar ñan Anij. Bõtab, elõñl̦o̦k men ko jemaroñ katak jãn 1 Korint jebta 15, ãinwõt an naaj katak in tok juon kwal̦o̦k kake.