Ir al contenido

Ir al índice

ARTÍCULO ÑA̱ KAʼVIYÓ 49

Kándíxaníyó ña̱ ndataku na̱ ni̱xi̱ʼi̱

Kándíxaníyó ña̱ ndataku na̱ ni̱xi̱ʼi̱

“Yi̱ʼi̱ kándíxai̱ Ndióxi̱ [...] ña̱ sandátakura na̱ ke̱ʼé ña̱ va̱ʼa ta saátu na̱ va̱ása níkeʼé ña̱ va̱ʼa” (HECH. 24:15).

YAA 151 Jehová sandátakura na̱ ni̱xi̱ʼi̱

ÑA̱ KA̱ʼA̱NYÓ XA̱ʼA̱ *

1, 2. ¿Ndáaña ndátu na̱ ndásakáʼnu Ndióxi̱ ndakiʼinna chí nu̱únínu?

NDIʼI na̱ yiví kúni̱na viíní kutakuna chí nu̱únínu. Tá kúú na̱ ti̱ndaʼa̱ kúni̱na si̱í koona xíʼin na̱ ti̱ndaʼa̱ xíʼinna, á kúni̱na ña̱ vií ná kuaʼnu se̱ʼena, ta inkana xa̱ʼa̱ ña̱ kúúmiína iin kue̱ʼe̱ ña̱ ndeéní kúni̱na ndaʼa̱na. Ta saátu miíyó na̱ ndásakáʼnu Ndióxi̱ kivi kuni̱yó kuumiíyó táʼan ña̱yóʼo. Soo íyo inka ña̱ ndáyáʼviníka nu̱ú ña̱yóʼo: ña̱ ndátuyó kooyó ndiʼi tiempo nu̱ú ñuyǐví xa̱á, ta ndikóyó kuniyó na̱ táʼanyó na̱ ni̱xi̱ʼi̱.

2 Ta̱ apóstol Pablo, siaʼa ni̱ka̱ʼa̱nra xa̱ʼa̱ ña̱ kándíxara ña̱ ndataku na̱ ni̱xi̱ʼi̱: “Yi̱ʼi̱ kándíxai̱ Ndióxi̱ [...] ña̱ sandátakura na̱ ke̱ʼé ña̱ va̱ʼa ta saátu na̱ va̱ása níkeʼé ña̱ va̱ʼa” (Hech. 24:15). Soo tá kúma̱níka ka̱ʼa̱n ta̱ Pablo ña̱yóʼo, ta̱ Job iin ta̱ xi̱ndasakáʼnu Ndióxi̱, xa̱a̱ ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱ kándíxara ña̱ ndakaʼán Ndióxi̱ xa̱ʼa̱ra ta sandátakurara (Job 14:7-10, 12-15).

3. Tá ná kaʼviyó 1 Corintios capítulo 15, ¿ndáa ki̱ʼva chindeétáʼanña xíʼinyó?

3 Iin ña̱ kándíxaní na̱ cristiano kúú ña̱ ndataku na̱ ni̱xi̱ʼi̱, ta ña̱yóʼo kúú ña̱ siʼna ki̱xáʼayó sákuaʼayó xa̱ʼa̱ (Heb. 6:1, 2). Viíní ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ apóstol Pablo xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo nu̱ú 1 Corintios capítulo 15. Ña̱ ni̱ka̱ʼa̱nra chi̱ka̱a̱níña ndee̱ xíʼin na̱ hermano na̱ ni̱xi̱yo tá siglo nu̱ú, ta saátu kivi chika̱a̱ña ndee̱ xíʼinyó ni xa̱a̱ ku̱a̱ʼání ku̱i̱ya̱ kúú ña̱ kándíxayó ña̱ ndataku na̱ ni̱xi̱ʼi̱.

4. ¿Ndáaña kúú ña̱ chíndeétáʼan xíʼinyó ña̱ kandíxayó ña̱ ndataku na̱ táʼanyó na̱ ni̱xi̱ʼi̱?

4 Kivi kandíxayó ña̱ ndataku na̱ táʼanyó na̱ ni̱xi̱ʼi̱ xa̱ʼa̱ ña̱ kándíxayó ña̱ nda̱taku ta̱ Jesucristo. Ta ña̱yóʼo kúú tu̱ʼun va̱ʼa ña̱ na̱túʼun ta̱ Pablo xíʼin na̱ ñuu Corinto (1 Cor. 15:1, 2). Ta saátu ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinna ña̱ kǒo ndáyáʼvi ña̱ kándíxana Ndióxi̱ tá kǒo kándíxana ña̱ nda̱taku ta̱ Cristo (1 Cor. 15:17). Ña̱kán ndáyáʼviní kandíxayó ña̱ nda̱taku ta̱ Jesús, saáchi saá kúú ña̱ kivi kandíxayó ña̱ ndataku na̱ ni̱xi̱ʼi̱.

5, 6. ¿Nda̱chun ndáyáʼviní ña̱ káʼa̱n 1 Corintios 15:3, 4 nu̱ú miíyó?

5 Tá ki̱xáʼa ta̱ Pablo káʼa̱nra xa̱ʼa̱ ña̱ ndataku na̱ ni̱xi̱ʼi̱, ni̱ka̱ʼa̱nra xa̱ʼa̱ u̱ni̱ ña̱ ndáyáʼviní: “ta̱ Cristo ni̱xi̱ʼi̱ra xa̱ʼa̱ ku̱a̱chiyó”, “ni̱nduxu̱nra” ta “ti̱xin ña̱ u̱ni̱ ki̱vi̱ nda̱takura, nda̱a̱ táki̱ʼva káchi tu̱ʼun Ndióxi̱” (kaʼvi 1 Corintios 15:3, 4). *

6 Ña̱ ni̱xi̱ʼi̱ ta̱ Jesús, ña̱ ni̱nduxu̱nra ta saátu ña̱ nda̱takura, ¿nda̱chun ndáyáʼviní ña̱yóʼo nu̱úyó? Ta̱ profeta Isaías ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱ kaʼnína ta̱ Mesías, ta sandúxu̱nnara tañu na̱ yiví na̱ ke̱ʼé ña̱ va̱ása va̱ʼa. Soo íyo inkaka ña̱ ni̱ka̱ʼa̱nra: ña̱ ndakiʼinra ku̱a̱chi ku̱a̱ʼání na̱ yiví. ¿Ndáa ki̱ʼva ke̱ʼé ta̱ Jesús ña̱yóʼo? Ke̱ʼéraña tá ni̱xi̱ʼi̱ra xa̱ʼa̱ ku̱a̱chiyó (Is. 53:8, 9, 12; Mat. 20:28; Rom. 5:8). Ña̱kán, ña̱ ni̱xi̱ʼi̱ ta̱ Jesús, ña̱ ni̱ndu̱xu̱nra xíʼin ña̱ nda̱takura, chíndeétáʼanña xíʼinyó ña̱ kandíxayó ña̱ sa̱ñáyó ndaʼa̱ ku̱a̱chi, ña̱ va̱ása kuvikayó ta saátu ña̱ ndikóyó kuniyó na̱ táʼanyó na̱ ni̱xi̱ʼi̱.

KU̱A̱ʼÁNA XI̱NI ÑA̱ NDIXA NDA̱TAKURA

7, 8. ¿Nda̱chun va̱ʼa kándíxayó ña̱ nda̱taku ta̱ Jesús?

7 Ña̱ va̱ʼa kandíxayó ña̱ ndataku na̱ ni̱xi̱ʼi̱, xíniñúʼu siʼna kandíxayó ña̱ ndixa nda̱taku ta̱ Jesús. Soo, ¿nda̱chun kivi kandíxayó ña̱ ndixa sa̱ndátaku Jehová ta̱ Jesús?

8 Ku̱a̱ʼá na̱ yiví xi̱nina ta̱ Jesús tá xa̱a̱ nda̱takura (1 Cor. 15:5-7). Ta̱ siʼna ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Pablo xa̱ʼa̱ kúú ta̱ Cefas, ta̱yóʼo kúú ta̱ apóstol Pedro. Ta saátu iin tiʼvi na̱ discípulo ni̱ka̱ʼa̱nna ña̱ xi̱ni ta̱ Pedro ta̱ Jesús tá xa̱a̱ nda̱takura (Luc. 24:33, 34). Ta saátu “na̱ u̱xu̱ u̱vi̱” á na̱ apóstol xi̱ninara tá nda̱takura. Tándi̱ʼi yáʼaka 500 na̱ hermano ki̱tara nu̱ú, ta sana ña̱yóʼo ku̱uña tá nda̱kutáʼanna chí Galilea ña̱ káʼa̱n Mateo 28:16-20 xa̱ʼa̱. Ta ki̱tatura nu̱ú ta̱ Santiago, sana ta̱yóʼo xi̱kuu ñani ndáʼvira, ta̱yóʼo va̱ása níxi̱kandíxara ña̱ kúú ta̱ Jesús ta̱ Mesías (Juan 7:5). Soo, tá xi̱nira ña̱ xa̱a̱ nda̱taku ta̱ Jesús, ka̱ndíxavarara. Ta̱ Pablo ka̱ʼyíra carta yóʼo tá ku̱i̱ya̱ 55, ku̱a̱ʼá na̱ xi̱ni ta̱ Jesús tá nda̱takura tákukavana tiempo saá. Ña̱kán na̱ yiví na̱ ni̱xi̱ka-ini xa̱ʼa̱ ña̱ nda̱taku ta̱ Jesús sana ni̱nda̱ka̱tu̱ʼunna na̱yóʼo.

9. Nda̱a̱ táki̱ʼva káchi Hechos 9:3-5, ¿ndáa inkaka ña̱ kivi ka̱ʼa̱n ta̱ Pablo xa̱ʼa̱ ña̱ nda̱taku ta̱ Jesús?

9 Tá ni̱ya̱ʼa tiempo ki̱ta ta̱ Jesús nu̱ú ta̱ Saulo, chi saá xi̱naní ta̱ Pablo (1 Cor. 15:8). Tá ku̱a̱ʼa̱n ta̱ Saulo chí ñuu Damasco xi̱niso̱ʼora ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Jesús xíʼinra tá xa̱a̱ nda̱takura, tasaá xi̱nira iin visión ña̱ íyo ta̱ Jesús chí ndiví (kaʼvi Hechos 9:3-5). * Ña̱ ndo̱ʼo ta̱ Pablo kúú inka ña̱ náʼa̱ ña̱ ndixa nda̱taku ta̱ Jesús (Hech. 26:12-15).

10. ¿Ndáaña chi̱ka̱a̱-ini ta̱ Pablo keʼéra tá ni̱xa̱a̱ra ka̱ndíxara ña̱ nda̱taku ta̱ Jesús?

10 Sava na̱ yiví ndákanda̱ní-inina xíʼin ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Pablo, saáchi tá kúma̱níka kuu ña̱yóʼo i̱xandi̱va̱ʼara xíʼin na̱ cristiano. Tá ni̱xa̱a̱ra ka̱ndíxara ña̱ nda̱taku ta̱ Jesús, chi̱ka̱a̱ra ndee̱ ña̱ na̱túʼunra xíʼin inkana xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo. Tá ni̱xi̱kara na̱túʼunra xíʼin na̱ yiví xa̱ʼa̱ ña̱ nda̱taku ta̱ Jesús, ka̱ninara, xi̱ndika̱a̱ra veʼeka̱a ta saátu ndo̱ʼora tu̱ndóʼo xíʼin barco tá ni̱ki̱ʼvinú ini ti̱kui̱í, soo ku̱ndeé-inira nu̱ú ndiʼi ña̱yóʼo (1 Cor. 15:9-11; 2 Cor. 11:23-27). Xa̱ʼa̱ ña̱ xi̱kandíxaníra ña̱ nda̱taku ta̱ Jesús nda̱a̱ chi̱ka̱a̱-inira ña̱ kuvira xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo. ¿Á su̱ví ña̱ nda̱a̱ kúú ña̱ chíndeétáʼanní ña̱yóʼo xíʼinyó ña̱ va̱ʼa kandíxayó ña̱ nda̱taku ta̱ Jesús? Ta saátu chíndeétáʼanña xíʼinyó ña̱ kandíxakayó ña̱ ndataku na̱ ni̱xi̱ʼi̱.

TA̱ PABLO CHI̱NDEÉTÁʼANRA XÍʼIN NA̱ YIVÍ ÑA̱ VA̱ÁSA KANDÍXAKANA ÑA̱ VATÁ

11. ¿Nda̱chun va̱ása vií níxi̱ndakanixi̱ní sava na̱ cristiano ña̱ ñuu Corinto xa̱ʼa̱ ña̱ ndataku na̱ ni̱xi̱ʼi̱?

11 Sava na̱ cristiano na̱ ni̱xi̱yo ñuu Corinto, va̱ása vií níxi̱yo ña̱ xi̱ndakanixi̱nína xa̱ʼa̱ ña̱ ndataku na̱ ni̱xi̱ʼi̱, ta savana ni̱xa̱a̱na ni̱ka̱ʼa̱nna ña̱ va̱ása kándíxana ña̱yóʼo (1 Cor. 15:12). ¿Nda̱chun? Saáchi na̱ ndíchi na̱ ni̱xi̱yo ñuu Atenas va̱ása níkandíxana ña̱ nda̱taku ta̱ Jesús ta nda̱a̱ xi̱kusi̱kindaana na̱ xi̱kandíxa ña̱yóʼo, ta sana xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo sava na̱ cristiano na̱ ni̱xi̱yo ñuu Corinto ki̱xáʼana ndákanixi̱nína saá (Hech. 17:18, 31, 32). Ta sana inkana xi̱ndakanixi̱nína xa̱ʼa̱ ña̱ ndataku na̱ ni̱xi̱ʼi̱ ña̱ kúúña iin ña̱ ndánaʼa̱ kuití. Xi̱ndakanixi̱nína ña̱ tá kúma̱ní xa̱a̱na koona cristiano, xa̱ʼa̱ ña̱ xi̱kuumiína ku̱a̱chi tá íyo na̱ ni̱xi̱ʼi̱ saá ni̱xi̱yona; soo tá ni̱xa̱a̱na ndu̱una cristiano, i̱xakáʼnu-ini Ndióxi̱ xa̱ʼa̱ ku̱a̱china ta nda̱a̱ táki̱ʼva íyo na̱ nda̱taku saá ni̱xi̱yona. Soo ni nda̱a̱ ndáaka ña̱ xi̱ndakanixi̱nína tá va̱ása níxi̱kandíxana ña̱ nda̱taku ta̱ Jesús á ña̱ ndataku na̱ ni̱xi̱ʼi̱, va̱ása ndáyáʼvi ña̱ xi̱kandíxana Ndióxi̱. Tá va̱ása nísandátaku Ndióxi̱ ta̱ Jesús ña̱yóʼo kúni̱ kachiña ña̱ va̱ása níchaʼvira xa̱ʼa̱ ku̱a̱china, ta saátu va̱ása kivi ixakáʼnu-ini Ndióxi̱ xa̱ʼa̱na. Ña̱kán, na̱ va̱ása níxikandíxa ña̱ nda̱taku ta̱ Jesús kǒo ña̱ kivi kundatuna ndakiʼinna chí nu̱únínu (1 Cor. 15:13-19; Heb. 9:12, 14).

12. Nda̱a̱ táki̱ʼva káchi 1 Pedro 3:18, 22, ¿nda̱chun síín íyo ña̱ nda̱taku ta̱ Jesús nu̱ú ña̱ nda̱taku inkana tá ya̱chi̱?

12 Ta̱ Pablo ku̱nda̱a̱-inira ña̱ nda̱taku ta̱ Cristo. Soo va̱ʼaníka ña̱ nda̱taku ta̱yóʼo nu̱ú ña̱ nda̱taku inkana tá ya̱chi̱, saáchi na̱kán ni̱xi̱ʼi̱ tukuna. Ta saátu, ta̱ Pablo ni̱ka̱ʼa̱nra xa̱ʼa̱ ta̱ Jesús ña̱ kúúra “ta̱ nu̱ú nda̱taku nu̱ú ndiʼika na̱ ni̱xi̱ʼi̱”. ¿Nda̱chun xi̱kuura ta̱ nu̱ú nda̱taku? Saáchi ta̱yóʼo kúú ta̱ siʼna nda̱taku ta ndu̱ura espíritu, ta kúútura ta̱ siʼna ku̱a̱ʼa̱n chí ndiví (1 Cor. 15:20; Hech. 26:23; kaʼvi 1 Pedro 3:18, * 22). *

“NDIʼINA NDATAKU”

13. ¿Ndáa ki̱ʼva ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Pablo ña̱ síín íyo ña̱ ke̱ʼé ta̱ Adán nu̱ú ña̱ ke̱ʼé ta̱ Jesús?

13 ¿Nda̱chun kivi ndakiʼin ku̱a̱ʼánína ña̱ kutakuna xa̱ʼa̱ ña̱ ni̱xi̱ʼi̱ iinlá ta̱a? Viíní ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Pablo xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo. Ni̱ka̱ʼa̱nra nda̱chun síín íyo ña̱ ndákiʼinyó xa̱ʼa̱ ña̱ ke̱ʼé ta̱ Adán nu̱ú ña̱ ndákiʼinyó xa̱ʼa̱ ña̱ ni̱xi̱ʼi̱ ta̱ Cristo. Xa̱ʼa̱ ta̱ Adán kúú ña̱ ni̱ka̱ʼa̱nra tá ka̱chira “xa̱ʼa̱ iin ta̱a kúú ña̱ ki̱xáʼa xíʼi̱yó”. Xa̱ʼa̱ ña̱ ni̱ki̱ʼvi ta̱ Adán ku̱a̱chi kúú ña̱ ni̱xi̱ʼi̱ra, ta ña̱yóʼo kúútu ña̱ ndóʼo na̱ se̱ʼera. Ta nda̱a̱ tiempo vitin ndákundeéyó xóʼvi̱yó xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ása níkandíxara. Soo ña̱ ndátuyó ndakiʼinyó chí nu̱únínu va̱ʼaníkaña xa̱ʼa̱ ña̱ sa̱ndátaku Ndióxi̱ se̱ʼera. Ta̱ Pablo ni̱ka̱ʼa̱nkara: “Xa̱ʼa̱ iin ta̱a [ta̱ Jesús] kúú ña̱ ndataku na̱ ni̱xi̱ʼi̱. Saáchi xa̱ʼa̱ ta̱ Adán kúú ña̱ ndiʼina xíʼi̱na ta saátu xa̱ʼa̱ ta̱ Cristo kúu ña̱ ndiʼina ndataku” (1 Cor. 15:21, 22).

14. ¿Nda̱chun kúnda̱a̱-iniyó ña̱ va̱ása ndataku ta̱ Adán?

14 ¿Ndáana kúú na̱ ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Pablo xa̱ʼa̱ tá ni̱ka̱ʼa̱nra “xa̱ʼa̱ ña̱ ke̱ʼé ta̱ Adán ndiʼina xíʼi̱na”? Ni̱ka̱ʼa̱nra xa̱ʼa̱ ndiʼi miíyó na̱ kúú se̱ʼe ta̱ Adán, ta xa̱ʼa̱ ña̱ ke̱ʼé ta̱yóʼo kúúyó na̱ yiví ku̱a̱chi ta xíʼi̱yó (Rom. 5:12). Ta̱ Adán va̱ása ndatakura, ta̱yóʼo va̱ása ndakiʼinra ña̱ va̱ʼa xa̱ʼa̱ ña̱ ni̱xi̱ʼi̱ ta̱ Cristo, saáchi ta̱yóʼo iin ta̱a ta̱ va̱ása níxi̱kuumií ku̱a̱chi xi̱kuura soo nda̱kaxinra ña̱ va̱ása kandíxara Ndióxi̱. Ta̱ Adán nda̱kiʼinra táʼan ña̱ ndakiʼin na̱ ndatiin ta̱ Jesús ku̱a̱chi xíʼin, na̱ íyo nda̱a̱ táki̱ʼva íyo ti̱xúʼu chi na̱yóʼo ndiʼi-xa̱ʼa̱na ta va̱ása ndatakukana (Mat. 25:31-33, 46; Heb. 5:9).

Ta̱ Jesús kúú ta̱ siʼna nda̱taku ku̱a̱ʼa̱n chí ndiví. Tándi̱ʼi nda̱taku inkakana. (Koto párrafo 15 xíʼin 16). *

15. Tá káʼa̱n Biblia “ndiʼina ndataku”, ¿ndáana káʼa̱nña xa̱ʼa̱?

15 Ta̱ Pablo ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱ “xa̱ʼa̱ ta̱ Cristo kúú ña̱ ndiʼina ndataku” (1 Cor. 15:22). Ka̱ʼyíra carta ku̱a̱ʼa̱n ndaʼa̱ na̱ hermano na̱ ñuu Corinto, na̱ nda̱kaxin Ndióxi̱ xi̱kuu na̱yóʼo ña̱kán xi̱ndatuna ndatakuna chí ndiví. Na̱yóʼo ndu̱yi̱i̱na ña̱ nda̱kutáʼanna xíʼin ta̱ Cristo, ta ka̱narana ña̱ koona na̱ yi̱i̱. Ta saátu ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Pablo xa̱ʼa̱ “na̱ ni̱xi̱ʼi̱ na̱ kítáʼan xíʼin ta̱ Cristo” (1 Cor. 1:2; 15:18; 2 Cor. 5:17). Espíritu santo Ndióxi̱ kúú ña̱ chi̱ndeétáʼan xíʼinra ña̱ ka̱ʼyíra ña̱yóʼo nu̱ú inka carta: “Tá inkáchi ni̱xi̱ʼi̱yó xíʼinra [ta̱ Jesús], saátu inkáchi ndatakuyó táki̱ʼva nda̱takura” (Rom. 6:3-5). Tá nda̱taku ta̱ Jesús ndu̱ura iin espíritu ta ku̱a̱ʼa̱nra chí ndiví. Ta ña̱yóʼo kúú ña̱ ndoʼo ndiʼi “na̱ kítáʼan xíʼin ta̱ Cristo” á na̱ nda̱kaxin Ndióxi̱ ku̱ʼu̱n chí ndiví.

16. ¿Ndáaña xi̱kuni̱ kachi ta̱ Pablo tá ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱ kúú ta̱ Jesús “ta̱ nu̱ú”?

16 Ta̱ Pablo ka̱ʼyíra xa̱ʼa̱ ta̱ Cristo ña̱ kúúra “ta̱ nu̱ú nda̱taku nu̱ú ndiʼika na̱ ni̱xi̱ʼi̱ nda̱a̱ táki̱ʼva íyo ku̱i̱ʼi ña̱ siʼna kána”. Ná ndakaʼányó chi ni̱xi̱yo inka na̱ yiví na̱ nda̱taku nu̱ú ñuʼú yóʼo, tá kúú ta̱ Lázaro, soo ta̱ Jesús kúú ta̱ nu̱ú nda̱taku ta ndu̱ura iin espíritu, ta saátu nda̱kiʼinra ña̱ kutakura ndiʼi tiempo. Ña̱yóʼo kúni̱ kachiña ña̱ ni̱xi̱yora nda̱a̱ táki̱ʼva íyo ku̱i̱ʼi ña̱ nu̱ú kána, ña̱ xi̱taxi na̱ ñuu Israel ndaʼa̱ Ndióxi̱. Saátu tá ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Pablo xa̱ʼa̱ ta̱ Jesús ña̱ kúúra “ta̱ nu̱ú”, xi̱kuni̱ kachira ña̱ ndataku inkaka na̱ yiví ña̱ koona chí ndiví. Tá ná ya̱ʼa tiempo, ndiʼi “na̱ kítáʼan xíʼin ta̱ Cristo” tá kúú na̱ apóstolra, ndatakuna ta koona chí ndiví nda̱a̱ táki̱ʼva íyo mií ta̱ Jesús.

17. ¿Ama kúú ña̱ ndakiʼin “na̱ kítáʼan xíʼin ta̱ Cristo” ña̱ kutakuna chí ndiví?

17 “Na̱ kítáʼan xíʼin ta̱ Cristo” ta̱ʼán kixáʼana ndatakuna chí ndiví tá ka̱ʼyí ta̱ Pablo carta ku̱a̱ʼa̱n ndaʼa̱ na̱ ñuu Corinto. Ta xíʼin ña̱ ka̱ʼyíra xi̱kuni̱ kachira ña̱ ya̱ʼa tiempo saáví ndatakuna. Ka̱chira: “Yiku̱n koo ña̱ ndatakuna: ta̱ siʼna nda̱taku kúú ta̱ Cristo, tándi̱ʼi, saá ndataku na̱ kúú kuenta ta̱ Cristo tá xa̱a̱ ná koo tiempo ña̱ kixaa̱ra” (1 Cor. 15:23; 1 Tes. 4:15, 16). Ña̱kán na̱ apóstol xíʼin inkaka na̱ nda̱kaxin Ndióxi̱, ndakiʼinna ña̱ kutakuna chí ndiví tá xa̱a̱ ná koo “tiempo ña̱ kixaa̱” ta̱ Cristo, tasaá inkáchi ndatakuna nda̱a̱ táki̱ʼva nda̱takura. Vitin kúú ña̱ ndóoyó “tiempo ña̱ kixaa̱” ta̱ Cristo.

VA̱ÁSA XÍKA-INIYÓ XA̱ʼA̱ ÑA̱ NDATAKU NA̱ NI̱XI̱ʼI̱

18. a) ¿Nda̱chun va̱ʼa kúnda̱a̱-iniyó ña̱ koo inkaka na̱ ndataku tá xa̱a̱ ndi̱ʼi nda̱taku na̱ ku̱ʼu̱n chí ndiví? b) Nda̱a̱ táki̱ʼva káchi 1 Corintios 15:24-26, ¿ndáaña kuu chí ndiví?

18 Ta, ¿ndáaña kuu xíʼin na̱ va̱ása ndátu koo xíʼin ta̱ Cristo chí ndiví? Saátu na̱yóʼo kándíxana ña̱ ndatakuna. Kúnda̱a̱-iniyó ña̱yóʼo, chi ña̱ Biblia káʼa̱nña xa̱ʼa̱ ta̱ Pablo xíʼin inkaka na̱ ku̱ʼu̱n chí ndiví ña̱ kúú na̱yóʼo “na̱ xa̱a̱ ya̱chi̱ka ndataku” (Filip. 3:11). Ña̱yóʼo náʼa̱ña nu̱úyó ña̱ siʼna na̱yóʼo ndataku, tándi̱ʼi ndataku inkana. Ña̱yóʼo kítáʼanña xíʼin ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Job xa̱ʼa̱ ña̱ xi̱ndatura ndakiʼinra chí nu̱únínu (Job 14:15). “Na̱ kúú kuenta ta̱ Cristo”, koona xíʼinra chí ndiví tá ná “sandíʼi-xa̱ʼa̱ra ndiʼi na̱ chíñu xíʼin ndiʼi na̱ kúúmií ndee̱”. Tasaá, nda̱a̱ ña̱ xíʼi̱yó ndiʼi-xa̱ʼa̱. Xíʼin ña̱yóʼo kúnda̱a̱ káxi iniyó ña̱ va̱ása kuvika na̱ ndataku koo chí ndiví. Ta, ¿ndáaña kuu xíʼin na̱ ndátu koo nu̱ú ñuʼú yóʼo? (Kaʼvi 1 Corintios 15:24-26). *

19. ¿Ndáaña va̱ʼa ndakiʼin na̱ ndátu koo nu̱ú ñuʼú yóʼo?

19 Na̱ ndátu koo nu̱ú ñuʼú yóʼo kivi ka̱ʼa̱nna nda̱a̱ táki̱ʼva ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Pablo: “Yi̱ʼi̱ kándíxai̱ Ndióxi̱ [...] ña̱ sandátakura na̱ ke̱ʼé ña̱ va̱ʼa ta saátu na̱ va̱ása níkeʼé ña̱ va̱ʼa” (Hech. 24:15). Xa̱a̱ kúnda̱a̱-iniyó ña̱ nda̱a̱ ni iin na̱ yiví na̱ kéʼé na̱ va̱ása va̱ʼa kǒo kivi ku̱ʼu̱nna chí ndiví, ña̱kán na̱ ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Pablo xa̱ʼa̱ kúú na̱ ndataku koo nu̱ú ñuʼú yóʼo.

Tá ndinuʼu-iniyó kándíxayó ña̱ ndataku na̱ ni̱xi̱ʼi̱, kivi kusi̱í-iniyó nani ndátuyó ña̱ koo chí nu̱únínu. (Koto párrafo 20). *

20. ¿Ndáa ki̱ʼva chíndeétáʼan artículo yóʼo xíʼún ña̱ kandíxakaún ña̱ ndataku na̱ ni̱xi̱ʼi̱?

20 Va̱ása xíka-iniyó ña̱ ndataku na̱ ni̱xi̱ʼi̱. Ta na̱ ndataku nu̱ú ñuʼú yóʼo kivi kutakuna ndiʼi tiempo. Ta kivi kandíxayó ña̱ xi̱nuva ña̱yóʼo. Va̱ʼaní kúniyó tá kúnda̱a̱-iniyó ña̱ ndatakuva na̱ táʼanyó na̱ ni̱xi̱ʼi̱ tá ná kaʼndachíñu ta̱ Cristo xíʼin na̱ nda̱kaxin Ndióxi̱ ti̱xin ña̱ mil ku̱i̱ya̱ (Apoc. 20:6). Tá ná kuviyó tá kúma̱níka kixáʼa ta̱ Cristo kaʼndachíñura ti̱xin ña̱ mil ku̱i̱ya̱, kivi kandíxayó ña̱ ndatakuvayó. “Ña̱ ndátuyó koo chí nu̱únínu va̱ása sándákavaña-iniyó”, chi chíndeétáʼanña xíʼinyó tiempo vitin ña̱ kusi̱íka-iniyó kachíñuyó nu̱ú Ndióxi̱ (Rom. 5:5). Nu̱ú inka artículo kotoyó ndáaña kivi sakuaʼakayó xíʼin 1 Corintios capítulo 15.

YAA 147 Ndióxi̱ taxira kundooyó ndiʼi tiempo

^ párr. 5 Nu̱ú 1 Corintios capítulo 15 káʼa̱nña xa̱ʼa̱ ña̱ ndataku na̱ ni̱xi̱ʼi̱. ¿Nda̱chun ndáyáʼviní ña̱yóʼo nu̱ú miíyó na̱ ndásakáʼnu Ndióxi̱, ta nda̱chun kivi kandíxayó ña̱ ndixa nda̱taku ta̱ Jesús? Nu̱ú artículo yóʼo ndakuiinyó ña̱yóʼo xíʼin inkaka pregunta ña̱ kána xa̱ʼa̱ ña̱ ndataku na̱ ni̱xi̱ʼi̱.

^ párr. 5 1 Corintios 15:3, 4: “Saáchi ña̱ʼa ña̱ ndáyáʼviní ña̱ nda̱kiʼi̱n, ña̱yóʼo kúú ña̱ sánáʼi̱ ndóʼó: ta̱ Cristo ni̱xi̱ʼi̱ra xa̱ʼa̱ ku̱a̱chiyó, nda̱a̱ táki̱ʼva káchi tu̱ʼun Ndióxi̱; ña̱ ni̱ndu̱xu̱nra ta ti̱xin ña̱ u̱ni̱ ki̱vi̱ nda̱takura, nda̱a̱ táki̱ʼva káchi tu̱ʼun Ndióxi̱”.

^ párr. 9 Hechos 9:3-5: “Tá ku̱a̱ʼa̱nra chí ñuu Damasco ta xa̱a̱ ku̱nu̱mí xa̱a̱ra, iin kama nda̱ye̱ʼe̱ iin ñuʼu̱ chí ndiví sa̱tára, ta nda̱kavara nu̱ú ñuʼú ta xi̱niso̱ʼora ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n iinna xíʼinra: ‘Saulo, Saulo, ¿nda̱chun ndíku̱ún sa̱tái̱?ʼ. Ta ni̱nda̱ka̱tu̱ʼunra: ‘¿Ndáa ta̱ kúún táta?ʼ. Ta nda̱kuiinra yuʼúra: ‘Ta̱ Jesús kúi̱, ta̱ ndíku̱ún sa̱táʼ”.

^ párr. 12 1 Pedro 3:18: “Saáchi ta̱ Cristo iinlá kuití yichi̱ ni̱xi̱ʼi̱ra xa̱ʼa̱ ku̱a̱chindó, iin ta̱ kǒo ku̱a̱chi kúúmií ni̱xi̱ʼi̱ xa̱ʼa̱ na̱ kúúmií ku̱a̱chi, ña̱ va̱ʼa kuyatinndó nu̱ú Ndióxi̱. Ta xa̱ʼnínara, soo nda̱takura ta ndu̱ura iin espíritu”.

^ párr. 12 1 Pedro 3:22: “Ta̱yóʼo íyora chí ndaʼa̱ kúaʼa Ndióxi̱, saáchi ku̱a̱ʼa̱nra chí ndiví, ta na̱kuisochíñura xíʼin na̱ ángel, na̱ kúúmií iin chiñu xíʼin na̱ kúúmií ndee̱”.

^ párr. 18 1 Corintios 15:24-26: “Tá xa̱a̱ ná ndiʼi, ndataxira Reino ndaʼa̱ Ndióxi̱, ta̱ kúú yivára. Ña̱yóʼo kuuña tá ná sandíʼi-xa̱ʼa̱ra ndiʼi na̱ chíñu xíʼin ndiʼi na̱ kúúmií ndee̱. 25 Saáchi ta̱yóʼo xíniñúʼu kaʼndachíñura nda̱a̱ ná chindúʼú Ndióxi̱ na̱ sáa̱-ini xíni miíra ti̱xin xa̱ʼa̱ra. 26 Ta nu̱ú ndiʼi na̱ sáa̱-ini xíni miíyó, ña̱ ndiʼi-xa̱ʼa̱ nu̱ú ndíʼi, kúú ña̱ xíʼi̱yó”.

^ párr. 61 ÑA̱ KÁʼA̱N XA̱ʼA̱ NA̱ʼNÁ: Ta̱ Jesús kúú ta̱ siʼna ku̱a̱ʼa̱n chí ndiví (Hech. 1:9). Sava na̱ discípulo na̱ ku̱ʼu̱n koo xíʼinra, kúú ta̱ Tomás, ta̱ Santiago, ñá Lidia, ta̱ Juan, ñá María xíʼin ta̱ Pablo.

^ párr. 63 ÑA̱ KÁʼA̱N XA̱ʼA̱ NA̱ʼNÁ: Iin ta̱ hermano ta̱ ku̱a̱ʼání ku̱i̱ya̱ ka̱chíñu xíʼin ñá síʼíra nu̱ú Jehová, ndákundeéra káchíñura nu̱ú Jehová ni ni̱xi̱ʼi̱ ñá síʼíra saáchi kándíxara ña̱ ndatakuñá.