1-2. Anton ilalo so tatalaranan na saray lingkor nen Jehova?

BALBALEG so epekto na ilalo. Say arum et iilaloan day mangasawa o makapiasawa, manpamilya, odino onabig ed sakit da. Ompan ontan met so iilaloan tayo. Balet wala ni mas baleg ya iilaloan tayo: say pambilay na andi-anggaan tan say kioli na saray inaatey lan kapamilya o kakaaro tayo.

² Oniay imbaga nen apostol Pablo: “Walay ilalok ed Dios . . . a walay kioli na saray matunong tan saray agmatunong.” (Gawa 24:15) Aliwan si Pablo labat so angibaga ya walan talagay kioli. Anggan say patriarkan si Job. Segsegurado si Job ya sikatoy aglingwanan na Dios tan bilayen To lamet.​—Job 14:7-10, 12-15.

3. Antoy epekto ed sikatayo no aralen tayoy 1 Corinto kapitulo 15?

³ “Say kioli na inaatey” et kaiba ed “pundasyon” o “manunan bangat” ya papanisiaan na saray Kristiano. (Heb. 6:1, 2) Nabasa ed 1 Corinto kapitulo 15 so eksplinasyon nen Pablo ed satan ya tema. Seguradon apaseseg ya maong iray Kristiano nen inmunan siglo ed satan ya sulat to. Seguradon napaseseg tayo met no aralen tayo itan ya kapitulo, tan ombiskeg so pananisia tayo ya talagan walay nagawan kioli.

4. Antoy rason akin et segurado tayon nabilay iray inaatey?

⁴ Say inkioli nen Jesu-Kristo so rason no akin ya segurado tayon nabilay iray inaatey. Kaiba iya ed “maong a balita” ya impulong nen Pablo ed saray taga Corinto. (1 Cor. 15:1, 2) Diad tua, imbaga nen Pablo ya no say sakey a Kristiano et agmanisia ya inmoli si Jesus, anggapoy kana na pananisia to. (1 Cor. 15:17) Importante sirin ya manisia tayon inmoli si Jesus  ta atan so basiyan tayo ya talagan nagawa so kioli ed arapen.

5-6. Akin et importante ed sikatayo imay nabasa ed 1 Corinto 15:3, 4?

⁵ Nen impaliwawa nen Pablo so nipaakar ed kioli, walay taloran binitla to diad gapo: (1) “Say Kristo et inatey parad saray kasalanan tayo.” (2) “Sikatoy imponpon.” (3) “Sikatoy pinaoli diad komatlon agew unong ed Kasulatan.”​—Basaen so 1 Corinto 15:3, 4.

⁶ Akin et importante ed sikatayo so impatey, inkiponpon, tan inkioli nen Jesus? Impropesiya nen propetan Isaias ya say Mesias et ‘ekalen ed dalin na saray mabilay’ tan “niponpon diad kawalaan na saray mauges.” Balet inyarum ni nen Isaias ya say Mesias et ‘awiten toy kasalanan na dakel a totoo.’ Agawaan iya nen Jesus nen impresenta to so bilay to bilang dondon. (Isa. 53:8, 9, 12; Mat. 20:28; Roma 5:8) No ontan sirin, say impatey, inkiponpon, tan inkioli nen Jesus so rason no akin ya walay ilalo tayon nibulos ed kasalanan tan patey tan nakaiba tayo lamet iray inatey lan inar-aro tayo.

7-8. Akin et makaseguro iray Kristiano ya talagan inmoli si Jesus?

⁷ No say basiyan na kioli ed arapen et say inkioli nen Jesus, dapat kombinsido tayo sirin ya inmoli si Jesus. Akin et segurado tayo ya pinaoli nen Jehova si Jesus?

⁸ Amayamay so akanengneng ya inmoli si Jesus tan imbalita da itan ed arum. (1 Cor. 15:5-7) Say sankaunaan ya binitla nen Pablo ya akanengneng ed si Jesus kayari na inkioli to et si apostol Pedro (o Cefas). Kinompirma na saray disipulo ya talagan anengneng nen Pedro si Jesus. (Luc. 24:33, 34) Nampanengneng met si Jesus diad “Labindua” ya apostol. Insan wala may inkagawa ya sikatoy “nampanengneng ed masulok a 500 ya agagi.” Nayarin atan may abitla ed Mateo 28:16-20 nen sikatoy akibana ed saray disipulo to diad Galilea. Imbaga met nen Pablo ya “nampanengneng [si Jesus] ed si Santiago.” Mapatnag ya sikato may agi nen Jesus ed ina, ya dati et agmanisia ya si Jesus so Mesias. (Juan 7:5) Balet akombinse si Santiago nen nampanengneng si Jesus ed sikato. Nen sinulatan nen Pablo iray Kristiano ed Corinto nen manga 55 C.E., dakel ni mabilay ed saramay akanengneng ya talagan inmoli si Jesus, kanian no wala ray agmanisia, sarag da ran tepetan.

9. Base ed Gawa 9:3-5, antoy agawad si Pablo ya kaaruman a prueba ya talagan inmoli si Jesus?

⁹ Insan imbaga nen Pablo ya nampanengneng met si Jesus ed sikato. (1 Cor. 15:8) Paarap si Pablo (o Saulo) ed Damasco nen arengel to so boses nen Jesus tan nampanengneng ed sikato manlapud tawen. (Basaen so Gawa 9:3-5.) Satan ya agawad si Pablo et kaaruman ya prueba ya talagan inmoli si Jesus.​—Gawa 26:12-15.

10. Antoy ginawa nen Pablo lapud kombinsido ya pinaoli na Dios si Jesus?

¹⁰ No ikompara ed testimonya na arum, mas ambelat so testimonya nen Pablo ta antis ya nagmaliw a Kristiano, papairapen to iray disipulo nen Kristo. Balet nen akombinse ya pinaoli na Dios si Jesus, amaspasya met pian nipulong to iyan katuaan ed arum tan nakombinsi to ra. Anggano sikatoy impriso, nilewet, tan aminpigan agaygay so barkon niluganan to, siansia ni ya maseseg ton impulong so impatey tan inkioli nen Jesus. (1 Cor. 15:9-11; 2 Cor. 11:23-27) On, akaparaan si Pablo ya ompatey pian labat nipulong to itan. Sarayan testimonya na inmuunan Kristiano so rason no akin ya kombinsido tayo met natan  ya talagan pinaoli na Dios si Jesus. Tan lapud satan et ombibiskeg so pananisia tayo ya talagan walay kioli ya nagawa ed arapen.

11. Akin et wala ray agagi ed Corinto ya aliway pakatalos da ed kioli?

¹¹ Wala ray agagi ed Corinto ya aliway pakatalos da ed kioli. Ibabaga da ni ingen ya “anggapoy kioli na saray inaatey.” Akin ey? (1 Cor. 15:12) Diad syudad na Atenas ya abay na Corinto et wala ray matatalinon totoo ya babalawen day bangat ya si Jesus et inmoli. Nayarin naimpluensyaan da so arum ya agagi ed Corinto. (Gawa 17:18, 31, 32) Ompan inisip na arum ya aliwan literal so kioli, noagta simboliko labat. Say sakey a too kuno et nibagan “inatey” lapud saray kasalanan to, balet sikatoy “binmilay” nen nagmaliw lan Kristiano. Lapud agmanisia irayan agagi ed literal a kioli, agmet ira sirin manisia ya pinaoli na Dios si Jesus kanian anggapoy kana na pananisia ra. Akin ey? On ta no agpinaoli na Dios si Jesus, agsirin abayaran so dondon tan agpinerdona na Dios iray kasalanan da, kanian anggapoy ilalo ra.​—1 Cor. 15:13-19; Heb. 9:12, 14.

12. Base ed 1 Pedro 3:18, 22, akin et nikadkaduma so inkioli nen Jesus no ikompara ed saray akadkaunan pinaoli na Dios?

¹² Apaneknekan ya mismo nen Pablo ya “si Kristo et pinaoli.” Nikadkaduma so inkioli nen Jesus no ikompara ed saray akadkaunan pinaoli ta inatey met ira lanlamang. Imbaga nen Pablo ya si Jesus so “unonan pinaoli [unona iran bunga, paimanod leksab] ed saramay naugip ed patey.” Antoy labay ya ibaga nen Pablo? Si Jesus so “unonan pinaoli” ta sikato so sankaunaan ya too ya pinaoli bilang espiritu tan sinmegep ed tawen.​—1 Cor. 15:20; Gawa 26:23; basaen so 1 Pedro 3:18, 22.

13. Antoy imbaga nen Pablo ya pandumaan na ginawa nen Adan tan Jesus?

¹³ Posible kasi ya lapud impatey na sakey a too et nabilay so minilyon ya totoo? Malinlinew ya inebatan itan nen Pablo. Impandumaan to so epekto na ginawa nen Adan tan ginawa nen Jesus. Oniay imbaga to ya epekto na ginawa nen Adan: “Say ipapatey et niwala diad panamegley na sakey a too.” Nen nankasalanan si Adan, say dusa ed sikato et patey tan impatawir to itan ed amin ya ananak to. Adamay tayo ed agto intulok ed Dios, kanian agaylay irap na kipapasen tayo anggad natan. Duma balet so epekto na ginawa nen Jesus. Say impatey tan inkioli to so rason no akin ya walay ilalo tayo! Panamegley to et walay “kioli na saray inaatey.” Kanian oniay imbaga nen Pablo: “No panon ya ompapatey so amin lapud si Adan, bilayen met so amin lapud Kristo.”​—1 Cor. 15:21, 22.

14. Kasin nabilay ni Adan? Ipaliwawa.

¹⁴ Siopay tutukoyen nen Pablo nen imbaga ton “ompapatey so amin lapud si Adan”? Say tutukoyen to et saray ananak nen Adan ya amin da et ompapatey lapud atawir day kasalanan. (Roma 5:12) Balet agkaiba si Adan ed saramay bilayen tan dondonen nen Kristo. Akin ey? On ta sikatoy perpekto nen agtinmulok ed Dios tan ginagala toy manrebelde. Diad arapen, saramay ukomen na “Anak na too” bilang “kanding” et parehoy pansumpalan da ed si Adan: say dusa ra et ‘andi-anggaan ya patey.’​—Mat. 25:31-33, 46; Heb. 5:9.

15. Siopa ray kaiba ed samay imbaga nen Pablo ya “bilayen met so amin lapud Kristo”?

¹⁵ Siopa ray kaiba ed samay imbaga nen Pablo ya “bilayen met so amin lapud Kristo”?  (1 Cor. 15:22) Sayan sulat nen Pablo et parad saray alanaan a Kristiano diad Corinto ya say ilalo ra et manbilay diad tawen, kanian kaiba irad satan. Sarayan Kristiano et “imbiig na Dios bilang disipulo nen Kristo Jesus, . . . tinawag pian magmaliw a masanto.” Tan imbaga nen Pablo ya saray alanaan a Kristiano et “naugip ed patey bilang disipulo nen Kristo.” (1 Cor. 1:2; 15:18; 2 Cor. 5:17) Diad sakey nin sulat, imbaga nen Pablo ya sarayan disipulo ya ‘mikasakey ed Jesus diad ipapatey a singa ed impatey to et segurado met a mikasakey ed sikato diad kioli a singa ed inkioli to.’ (Roma 6:3-5) Si Jesus et pinaoli na Dios bilang espiritu tan linmad tawen. Kanian ontan met so nagawa ed amin ya alanaan a disipulo nen Kristo.

16. Antoy labay ya ibaga nen Pablo nen insulat ton si Jesus so “unonan pinaoli”?

¹⁶ Imbaga nen Pablo ya si Kristo so “unonan pinaoli [“unona iran bunga”, paimanod leksab] ed saramay naugip ed patey.” Diad tua, wala la ray pinaoli antis nen Jesus, a singa si Lazaro. Balet si Jesus so sankaunaan ya pinaoli bilang espiritu tan akaawat na andi-anggaan a bilay. Sikatoy nikompara ed saray unonan bunga no panag-ani ya ibibiig na saray Israelita pian iyapay ed Dios. Ontan met, nen imbaga nen Pablo ya si Jesus so “unonan pinaoli,” labay ton ibaga sirin, wala ni ray onsublay ya napaoli a manbilay ed tawen. Ontan so nagawa ed saray apostol tan arum ni ran alanaan ya disipulo nen Kristo. Say kioli ra et mipara ed inkioli nen Jesus.

17. Kapigan ginmapo so kioli na saray alanaan ya disipulo nen Kristo?

¹⁷ Nen sinulatan nen Pablo iray taga Corinto, agni ginmapo so kioli na saray alanaan ya disipulo nen Kristo. Amta nen Pablo ya aliwa nin diad saman ya panaon so pakagawa to itan. Kuan to: “Kada sakey et unong ed dugan pasen to: si Kristo ya unonan pinaoli, insan saramay kayarian nen Kristo legan na kiwawala to.” (1 Cor. 15:23; 1 Tes. 4:15, 16) Satan ya “kiwawala” nen Kristo et aya lan panaon ya pambibilayan tayo. No ontan sirin, linmabas ni andukey ya panaon antis ya inawat na saray apostol tan arum nin alanaan ya Kristiano so premyo ra ed tawen pian ‘mikasakey ed si Jesus.’

18. (a) Akin et segurado tayo ya wala ni nagawan kioli no nasumpal lay kioli ed tawen? (b) Base ed 1 Corinto 15:24-26, anto ray nagawa ed tawen?

¹⁸ Ibabaga na Biblia ya si Pablo tan arum nin alanaan et “kabiangan ed unonan kioli.”  (Apo. 20:6) No ontan sirin, wala ni nagawan kioli no nasumpal la so kioli ed tawen. Diad tua, atan may iilaloan nen Job ya nagawa ed sikato diad arapen. (Job 14:15) No paandien la nen Jesus so ‘amin ya gobierno, autoridad, tan pakayari,’ kaiba to la diad tawen so amin ya alanaan. Anggan “say unor a kabusol, say patey,” et paandien met nen Jesus. Amin sirin ya apaoli ed tawen et aglan balot ompatey. Anto balet so nailaloan na saray matoor ya Kristiano ya aliwan parad tawen?​—Basaen so 1 Corinto 15:24-26.

19. Antoy nailaloan na saray parad dalin?

¹⁹ Antoy nailaloan na saray parad dalin? Nailaloan da iyan imbaga nen Pablo: “Walay ilalok . . . a walay kioli na saray matunong tan saray agmatunong.” (Gawa 24:15) Siempre agnayarin onloob ed tawen iray agmatunong, kanian say tutukoyen sirin nen Pablo et kioli diad dalin.

20. Akin et mas akombinse ka natan ya seguradon nagawa so ilalon kioli?

²⁰ On, seguradon nagawa so kioli! Saramay paolien na Dios diad dalin et posiblin manbilay dia ya andi-anggaan. Napanmatalekan mo iyan sipan. No bilang ta inateyan ka na kapamilya o kaaro, nonot mon lanang itan pian nalemewan so liknaan mo. Walay ilalo dan nabilay lamet no manuley lay Kristo tan saray kakaiba to “bilang arari . . . diad 1,000 taon.” (Apo. 20:6) Tandaan mo met ya no bilang ta naandi kad bilay antis na Sanlibon Taon ya Uley nen Kristo, anggapoy nepeg mon pampagaan, ta napaoli ka. ‘Sayan ilalo et agmansumpal ed pakadismaya.’ (Roma 5:5) Lapud walay ilalom, agka onsuko tan agnabalang so liket mod panaglingkor antokaman so nagawa natan. Balet wala ni naaralan tayo ed 1 Corinto kapitulo 15 ya pantongtongan tayo ed ontumbok ya artikulo.