Neke ki te tumu manako rikiriki

Neke ki te ngai o te au tumu tuatua

ATIKARA APII 49

Te Tuakaouanga​—E Manakonakoanga Papu!

Te Tuakaouanga​—E Manakonakoanga Papu!

“Te irinaki nei au ki te Atua, . . . e e tuakaouanga to tei mate.”—ANGA. 24:15.

IMENE 151 Nana e Kapiki Mai

I ROTO I TEIA APII *

1-2. Eaa te manakonakoanga manea no te aronga akamori mou?

E MEA puapinga te manakonakoanga. Tetai atu manakonakoanga, ko te akaipoipoanga meitaki, te utuutu i te tamariki memeitaki, e kia ora atu i te maki kino. Penei aiteite te manakonakoanga o te au Kerititiano. Inara te akaperepere nei tatou i te manakonakoanga puapinga atu; koia oki te manakonakoanga no te oraanga mutukore, e ka ora akaou te aronga akaperepereia tei mate.

2 Akakite te apotetoro ko Paulo: “Te irinaki nei au ki te Atua . . . e e tuakaouanga to tei mate, te aronga tuatua-tika e te aronga tuatua-tika kore.” (Anga. 24:15) Kare ko Paulo anake ua tei akakite i te manakonakoanga no te tuakaouanga. Ko Iobu rai tetai. Irinaki aia e ka maara mai te Atua iaia e ka akatuakaou mai iaia.​—Iobu 14:7-10, 12-15.

3. Eaa a 1 Korinetia pene 15 i puapinga ai kia tatou?

3 “Te tuakaouanga o tei mate ra,” e tango te reira, e “tumu,” me kore e “apiianga tumu” o te au apiianga Kerititiano katoatoa. (Ebe. 6:1, 2) Tataia ta Paulo uriurianga no te tuakaouanga i roto ia 1 Korinetia pene 15. Kua riro tana tata anga ei akamaroiroi i te au Kerititiano i te anere mataiti mua. Ka akamaroiroi te reira pene ia tatou e ka akamatutu i to tatou manakonakoanga.

4. Eaa te tumu anga puapinga no to tatou manakonakoanga no te aronga akaperepereia tei mate?

4 Ko te tuakaouanga o Iesu Mesia te tumu anga puapinga no to tatou manakonakoanga no te aronga akaperepereia tei mate. E tuanga te reira no “te evangelia” ta Paulo i akakite ki to Korinetia. (1 Kori. 15:1, 2) Karanga aia e me kare tetai Kerititiano e irinaki i te tuakaouanga, ka puapinga kore tona akarongo. (1 Kori. 15:17) E puapinga maata te tuakaouanga o Iesu ki to tatou manakonakoanga Kerititiano.

5-6. Eaa te aiteanga o 1 Korinetia 15:3, 4 no tatou?

5 I te akamata anga o ta Paulo uriurianga no te tuakaouanga, kua akakite aia e toru tika. Koia oki (1) “I mate te Mesia i ta tatou nei ara.” (2) “I tanumia oki aia.” (3) “Tu akaou maira i te po toru, mei tei te Tuatua i tataia ra.”​—E tatau ia 1 Korinetia 15:3, 4.

6 Eaa te aiteanga o to Iesu mate, tanumanga, e te tuakaouanga? Totou a Isaia no te Mesia e “i tipu keia oki aia i te enua o te aronga e ora nei” e “kua akatakaia tona vaarua ki o te aronga kino ra.” Inara e maata atu tei tupu. Akakite a Isaia no te Mesia e ka apai aia i “te ara a te tangata e manganui.” Rave a Iesu i teia na te oronga anga mai i te atinga oko. (Isa. 53:8, 9, 12; Mata. 20:28; Roma 5:8) No reira te oronga maira te mate, te tanumanga, e te tuakaouanga o Iesu i te akapapuanga no te manakonakoanga, kia matara tatou mei te ara e te mate, e kia taokotai ki te aronga akaperepereia tei mate.

MAATA TE ARONGA TEI KITE

7-8. Eaa te ka tauturu i te au Kerititiano kia irinaki e kua akatuia a Iesu?

7 No tei tupu to Iesu tuakaouanga i rauka ai to tatou manakonakoanga no te tuakaouanga, no reira ka anoanoia tatou kia papu e kua akatuia mai a Iesu. Akapeea tatou e papu ei kua akaora mai a Iehova ia Iesu?

8 E maata te aronga tei kite i to Iesu tuakaouanga. (1 Kori. 15:5-7) Te tangata mua i roto i ta Paulo papaanga ko te apotetoro ko Petero (Kepha). Akapapu mai te au pipi e kua kite a Petero i to Iesu tuakaouanga. (Luka 24:33, 34) Kua kite katoa, “te ngauru ma rua” au apotetoro, ia Iesu i muri ake i tona tuakaouanga. Kua “kitea [te Mesia] e te au taeake e rima katoa anere e e ara” i te aravei anga mataora i Galilea tei taikuia e Mataio 28:16-20. Kua “kitea iora [a Iesu] e Iakobo,” ko tona teina, tei kore i irinaki ana e ko Iesu te Mesia. (Ioa. 7:5) Te kite anga a Iakobo ia Iesu tei akatuia mai, kua irinaki aia. Mei te 55 T.N. te tata anga a Paulo i teia reta, e maata te aronga te ora ra tei kite i te tuakaouanga, ka rauka i te aronga ekoko i te uiui atu ki te aronga tei kite i te reira.

9. Ia tatou e tatau ra ia Angaanga 9:3-5, eaa ta Paulo i akakite ei akapapu i to Iesu tuakaouanga?

9 I muri mai, kua kite katoa a Paulo ia Iesu. (1 Kori. 15:8) Ia Paulo (Saula) e aere ra ki Damaseko akarongo atura aia i te reo o Iesu tei akatuia mai, e kua kite atu i te orama nona ma te kākā i te rangi. (E tatau ia Angaanga 9:3-5.) Kua riro ta Paulo i kite ei akapapu anga e kua tuakaou mai a Iesu.​—Anga. 26:12-15.

10. Eaa ta Paulo i rave no tei irinaki aia e kua akatuia a Iesu mei te mate?

10 Ka irinakiia ta Paulo i kite, no te mea kua takinokino aia i te au Kerititiano i mua ana. I tona irinaki anga e kua tuakaou mai a Iesu, kua angaanga pakari aia i te akakeu i te katoatoa kia irinaki i teia tuatua mou. Kua akakoromaki aia i te papa anga, te tapeka anga, e te paʼi ngaa, iaia e tutu aere ra i te tuatua mou e kua mate a Iesu inara kua ora akaou mai. (1 Kori. 15:9-11; 2 Kori. 11:23-27) Papu ia Paulo e kua akatuia mai a Iesu mei te mate e te anoano ra aia i te paruru i tona irinakianga noatu ka mate aia. Kare ainei e te akapapu maira teia e kua akatuia a Iesu mei te mate? Kare ainei teia i te akamaroiroianga i toou irinakianga no te tuakaouanga?

AKATIKATIKAIA TE AU IRINAKIANGA TAREVAKE

11. Eaa tetai pae i Korinetia i manako tarevake ei, no te tuakaouanga?

11 E au manako tarevake no te tuakaouanga to tetai pae i roto i te oire Ereni ko Korinetia, karanga ratou “kare e tuakaouanga to tei mate.” Eaa ra? (1 Kori. 15:12) I tetai mai oire Ereni ko Atene, kua aviri te aronga kimi kite i te tuakaouanga o Iesu. Penei aiteite te manako o tetai pae i Korinetia. (Anga. 17:18, 31, 32) Penei kua manako tetai pae i te tuakaouanga ei akatutuanga, te aiteanga, kua “mate” tetai i te ara e kua “ora” mai ei Kerititiano. Noatu eaa te tumu, me kare ratou e irinaki i te tuakaouanga, kua puapinga kore to ratou akarongo. Naringa kare te Atua i akatu mai ia Iesu, kare te atinga oko e tutakiia, e ka noo ara ua te tangata. No reira kare e manakonakoanga o te aronga tei patoi i te tuakaouanga.​—1 Kori. 15:13-19; Ebe. 9:12, 14.

12. Kia rotai kia 1 Petero 3:18, 22, eaa te tuke i to Iesu tuakaouanga ki te aronga o mua atu ana?

12 Kite meitaki a Paulo e “kua tu akaou [te Mesia] mei te mate.” E meitaki atu te reira tuakaouanga i to te aronga tei akatuia mai kia ora i te enua nei e kua mate akaou. Karanga a Paulo e “kua riro [a Iesu] ei momua no te aronga i topa te moe ra.” I teea tu a Iesu ei momua? Koia te momua tei akaoraia ei vaerua e koia te momua mei te tangata nei tei aere ki te rangi.​—1 Kori. 15:20; Anga. 26:23; e tatau ia 1 Petero 3:18, 22.

TE ARONGA “E OPE KATOA I TE AKAORAIA”

13. Eaa te tuke ta Paulo i akanoo i rotopu ia Adamu e Iesu?

13 Akapeea te mate o te okotai tangata te akaora anga i te mirioni ua atu tangata? Kua oronga mai a Paulo i te pauanga meitaki ki teia uianga. Kua akataka aia i te tuke i rotopu i ta Adamu i akatupu ki te tangata, e tei rauka mai na roto i te Mesia. Tata a Paulo no runga ia Adamu e: “Mei te mate oki i rauka i te tangata ra.” Te ara anga a Adamu, kua akatupu aia i te mate kiaia uaorai e tana uanga. Te kite nei tatou i te kino mei tana akarongo kore. Mei teaa atura te meitaki no tei akatu mai te Atua i tana Tamaiti! “No te tangata [ko Iesu] i raukaʼi te tuakaouanga i te aronga i mate ra.” Akataka a Paulo, “mei te tangata i ope i te mate ia Adamu, e ope katoa i te akaoraia e te Mesia.”​—1 Kori. 15:21, 22.

14. Ka akatuia mai ainei a Adamu? Akamārama mai.

14 Eaa te aiteanga o ta Paulo tuatua “mei te tangata i ope i te mate ia Adamu”? Kua manako a Paulo e kua iri ta Adamu ara e te tu apa ua ki rungao i tana uanga e ka mate. (Roma 5:12) Kare a Adamu e piri ki roto i te aronga “e ope katoa i te akaoraia.” Kare a Adamu e puapingaia mei te atinga oko o te Mesia, no te mea e tangata apa kore a Adamu tei akakoro i te akarongo kore ki te Atua. Me “tae maira te Tamaiti a te tangata” no te akava i te “puaka-nio,” ka aite to Adamu mate ki te aronga no te “mate mutu kore.”​—Mata. 25:31-33, 46; Ebe. 5:9.

Ko Iesu te momua tei akatuia mei te mate ki te oraanga i te rangi (Akara i te parakarapa 15-16) *

15. Koai ma te “katoa” te ka “akaoraia”?

15 Karanga a Paulo “e ope katoa i te akaoraia e te Mesia.” (1 Kori. 15:22) Kua tataia ta Paulo reta ki te au Kerititiano akatainuia i Korinetia, te ka akatuia ki te oraanga i te rangi. Teia au Kerititiano, kua “akatapuia i roto i te Mesia ra ia Iesu, i akonoia ei aronga tapu.” Kua taiku a Paulo i “te aronga katoa i topa to ratou moe ki roto i te Mesia.” (1 Kori. 1:2; 15:18; 2 Kori. 5:17) I tetai atu reta tei akauruia, kua tata a Paulo i te aronga “i kapiti katoaia oki [ia Iesu] i te tu o tona mate” e ka “kapiti katoaia ïa tatou i te tu o tona tuakaouanga.” (Roma 6:3-5) Kua akatuia mai a Iesu ei vaerua e kua aere ki te rangi. Ka tupu katoa te reira ki te aronga ‘tei kapitiia ki te Mesia,’ koia oki te au Kerititiano katoatoa tei akatainuia e te vaerua.

16. Eaa te aiteanga te kapiki anga a Paulo ia Iesu “ei momua”?

16 Tata a Paulo e ka akatuia te Mesia “ei momua no te aronga i topa te moe ra.” E akamaara i te aronga mei ia Lazaro, kua akatuia mai aia ki te enua nei, inara ko Iesu te momua tei akatuia mei te mate ei vaerua, e kia rauka te ora mutu kore. Ka aite aia ki te momua o te mou a te ngati Iseraela tei orongaia ki te Atua. Pera katoa, na te kapiki anga ia Iesu “ei momua,” akakite a Paulo e ka akatuia tetai pae mei te mate ki te oraanga i te rangi a muri ake. Ka aru te au apotetoro ia Iesu pera katoa tetai pae ‘tei kapitiia ki te Mesia.’ Kare e roa, ka kite katoa ratou i te tuakaouanga tei aite ki to Iesu.

17. Aea te aronga ‘tei kapitiia ki te Mesia’ e rauka ai ta ratou tutaki no te rangi?

17 Te tuakaouanga ki te rangi no te aronga ‘tei kapitiia ki te Mesia,’ kare te reira i akamata ake i te taime i tata ei a Paulo ki to Korinetia. Mari ra, kua akakite a Paulo no te tuatau ki mua: “E akonoia ra te tangata ravarai i tona uaorai pupu; ko te Mesia te momua; e i muri ake, ko to te Mesia ïa, kia mama mai aia ra.” (1 Kori. 15:23; 1 Tesa. 4:15, 16) Te noo nei tatou i taua tuatau tei totouia kua “mama mai” te Mesia. Ae, te au apotetoro tei mate e te au Kerititiano tei akatainuia e te vaerua tapu, kua anoanoia ratou kia tiaki no te reira “mama” anga, kia rauka te tutaki ki te rangi e “e kapiti katoaia . . . i te tu o [to Iesu] tuakaouanga.”

E MANAKONAKOANGA PAPU TO TATOU!

18. (a) Eaa tatou i karanga ai e ka aru mai tetai tuakaouanga ke i muri ake i te tuakaouanga ki te rangi? (e) Ia 1 Korinetia 15:24-26, eaa ta tatou ka kite mai e ka akatupuia mai?

18 Akapeea te au Kerititiano tiratiratu kare o ratou manakonakoanga no te noo i te rangi kia Karaiti? E manakonakoanga rai to ratou no te tuakaouanga. Karanga te Pipiria e ka piri a Paulo e tetai pae te ka aere ki te rangi ki roto i “te tuakaouanga momua mei te mate maira.” (Phili. 3:11, NW) Te akaari maira te reira e ka aru mai tetai tuakaouanga ke i muri ake? Ka rotai te reira ki ta Iobu i karanga no te tuatau ki mua. (Iobu 14:15) “Ko to te Mesia ïa, kia mama mai aia,” tei te rangi ratou ma Iesu, me takore aia i te au kavamani e te au mana taoonga e te maroiroi katoatoa. Ko “taua enemi openga ra, ko te mate” ka takoreia te reira. E tikai, kare o te mate mana ki rungao i te aronga te ka akatuia ki te rangi. Akapeea ra tetai pae?​—E tatau ia 1 Korinetia 15:24-26.

19. Eaa te ka tapapaia e te aronga e manakonakoanga to ratou no te enua?

19 Eaa te ka tapapaia e te aronga e manakonakoanga to ratou no te enua? Ka rauka te manakonakoanga mei ta Paulo i karanga: “Te irinaki nei au . . . e e tuakaouanga to tei mate, te aronga tuatua-tika e te aronga tuatua-tika kore.” (Anga. 24:15) Taka meitaki, kare e tangata tuatua tika kore e aere ki te rangi, te akakite ra te reira no tetai tuakaouanga i te enua nei a te tuatau ki mua.

Me irinaki tatou i te tuakaouanga, ka mataora tatou i te tapapa atu i te tuatau ki mua (Akara i te parakarapa 20) *

20. Akapeea toou manakonakoanga te akamaroiroiia anga?

20 Kare e ekoko anga, “e tuakaouanga to tei mate”! Te aronga te ka akatuia mai kia ora i te enua nei, e manakonakoanga to ratou kia ora e tuatau ua atu. Ka rauka ia koe i te irinaki i te reira taputou. Ka akapumaana te reira manakonakoanga ia tatou no te aronga akaperepereia tei mate. Ka akatuia mai ratou mei te mate, i te tuatau me “tutara” te Mesia e tona pupu “ei au ariki . . . e tai tauatini au mataiti.” (Apo. 20:6, NW) Pera katoa me mate koe i mua ake ka akamata ai te Tauatini Mataiti, papu e tuakaouanga toou a te tuatau ki mua. E “kare te manakonakoanga e taki atu ki te mareka kore anga.” (Roma 5:5, NW) Ka akamaroiroi te reira ia koe i teianei e ka mataora koe i te tavini i te Atua. Inara e maata atu ta tatou ka apii mei ia 1 Korinetia pene 15, ka akakite atu te atikara ka aru mai.

IMENE 147 Taputouia Mai te Ora Mutu Kore

^ para. 5 Akamou nei a 1 Korinetia pene 15 ki runga i te tuakaouanga. Eaa teia apiianga i puapinga ai kia tatou, e eaa tatou i irinaki ei e kua akatuia mai a Iesu? Ka uriuri teia atikara i te reira e tetai atu uianga no te tuakaouanga.

^ para. 56 AKATAKA ANGA TUTU: Ko Iesu te momua tei apainaia ki te rangi. (Anga. 1:9) Kapiti atu tana au pipi kiaia, ko Toma, Iakobo, Ludia, Ioane, Maria, e Paulo.

^ para. 58 AKATAKA ANGA TUTU: Takake atu te vaine akaperepere a te taeake tana i akono no tetai tuatau roa. Irinaki aia e ka akatuia mai tana vaine e ka tavini tiratiratu ua atu aia ia Iehova.