Olole evideo ziriho

Olole emyanzi erimwo

ECIGABI C’OKUYIGA 49

Obufûke Buli Bulangalire bw’Okunali!

Obufûke Buli Bulangalire bw’Okunali!

“Ndangalire Nnamahanga . . . oku hanabe obufûke bw’abafîre.”​—EBJ. 24:15, NWT.

LWIMBO 151 Ataita

EBI RHWAYIGA *

1-2. Bulangalire buhi bwinja bwenene abakozi ba Yehova bagwerhe?

OKULANGALIRA kantu kalebe kuba kwinja bwenene. Bantu banji banalangalire oku banabe n’obuhya buli mw’omwishingo, banabe n’abana batwezire, erhi kandi oku banabà n’amagala minja nka balilwazire. Rhuli Bakristu bw’okuli nirhu rhunalangalire ebyo bintu. Cikone hali obundi bulangalire rhweshi rhuba rhuzigire bwenene, obo bulangalire kuli kuyishilama ensiku n’amango omu kasanzi kayisha n’okuyishibona abazigirwa birhu bafîre.

2 Entumwa Paolo yaderha ntya: “Ndangalire Nnamahanga . . . oku hanabe obufûke bw’abafîre, abashinganyanya n’abarhali bashinganyanya.” (Ebj. 24:15, NWT) Paolo arhali ye wâli murhanzi aderha oku agwerhe obulangalire bw’obufûke. Omukozi wa Nnamahanga Ayubu naye adesire oku agwerhe obo bulangalire. Aliyemire n’obwalagale oku Nnamahanga anamukengere anacib’imugalulira obuzine.​—Ayu. 14:7-10, 12-15.

3. Gurhi rhwakayunguka n’ebidesirwe omu 1 Abakorinti cigabi ca 15?

3 “Obufûke bw’abafîre” ciri cigabi c’enyigirizo “z’eciriba,” erhi “ntangiriza,” z’Ecikristu. (Hb. 6:1, 2, NWT) Enganîro Paolo ajiraga okubiyerekire obufûke ziri omu 1 Abakorinti cigabi ca 15. Bibonekine oku ebi ayandikâga byasêzize obuyemere bw’Abakristu bw’omu myaka igana mirhanzi. Na nirhu ebiyandisirwe mw’eco cigabi byanarhuha omurhima n’okuzibuhya obulangalire bwirhu omu biragane rhuli rhwalindirira.

4. Bici birhuma rhuba rhulangalire oku rhwanacibone abazigirwa birhu bafîre?

4 Okubona Yezu afûsire kwo kurhuma rhuba rhulangalire oku rhwanacibone abazigirwa birhu bafîre. Eco ciri cigabi c’e “myanzi y’akalembe” Paolo ayaligizagya Abakorinti. (1 Kr. 15:1, 2) Ayerekana oku erhi Omukristu akabula kwayemera obufûke erhi obuyemere bwage buli bwa busha. (1 Kr. 15:17) Okuyemera oku Yezu afûsîre kwo kurhuma nirhu rhuba rhulangalire oku abandi banafûke.

5-6. Bici enderho ziri omu olwandiko lwa 1 Abakorinti 15:3, 4, zihugwîre kuli rhwe?

5 Erhi Paolo arhondera enganîro zage lugenda obufûke, aderha bintu bisharhu: (1) “Kristu afîrire ebyaha birhu.” (2) “Abishirwe omu nshinda.” (3) N’oku “olusiku lwa kasharhu afûka nk’oku Amandiko gadesire.”​—Osome 1 Abakorinti 15:3, 4.

6 Bici okufâ kwa Yezu, okubishwa n’okufûka kwage kuhugwîre kuli rhwe? Omulebi Izaya alêba oku Masiya “bamukuzire omu igulu ly’abazîne” n’oku “bahûmba ecûsho cage ekarhi ka banyankola-maligo.” Cikone, hali akandi kantu akajijire. Izaya acibiyushula oku Masiya abarhwire “ebyaha by’omwandu gw’abantu.” Yezu ajira ntyo erhi ahâna engombôlo. (Iz. 53:8, 9, 12; Mt. 20:28; Rm. 5:8) Co cirhumire, olufû, okubishwa n’okufûka kwa Yezu kwarhuhîre obulangalire bw’okurhenga omu bujà bw’ecaha n’olufû na kandi okuyishibona abazigirwa birhu bafîre.

OBUHAMIRIZI BWAHÂNAGWA N’ABANTU BANJI BUYEREKINE OKU YEZU AFÛSÎRE

7-8. Bici byakayemeza Abakristu n’obwalagale oku Yezu afûsîre?

7 Okuyemera oku Yezu afûsire kwo kurhuma rhulangalira n’obwalagale oku hayishiba obufûke bw’abafîre. Bulya gurhi rhwakayemera n’obwalagale oku Yehova afuzîre Yezu?

8 Hali bantu banji babwîne Yezu enyuma z’okufûka kwage. (1 Kr. 15:5-7) Omuntu murhanzi Paolo adesire oku ahamirizize okufûka kwa Yezu âli Petro (Kefa). Kandi, hali ecigusho c’abanafunzi cayerekine oku Petro abwîne Yezu enyuma z’okufûka kwage. (Lk. 24:33, 34) Na kandi entumwa “ikumi na babiri,” babwine Yezu enyuma z’okufûka. Buzinda Kristu “abonekera bene wirhu magana arhanu na kulusha càligumiza,” nkaba ababonekire oku ntimanano y’okushagalula bwenene yajiriragwa e Galilaya eganirirwe omu lwandiko lwa Mateyo 28:16-20. Na kandi Yezu “abonekera Yakobo,” byanahashikana oyo ali mulumuna wage, cikone embere z’aho arhaliyemire oku Yezu ye Masiya. (Yn. 7:5) Enyuma z’okubona oku Yezu anafûsîre, Yakobo ayemera n’obwalagale oku ye Masiya. Kushagalwire bwenene okubona oku omu mwaka gwa 55 muli Kano Kasanzi Kirhu (K.K.K.) erhi Paolo ayandika ago maruba gage, bantu banji babonaga Yezu enyuma z’okufûka kwage barhalicifâ na ntaye wakalahire obuhamirizi bakahânyire.

9. Nk’oku rhusomire omu Ebijiro by’Entumwa 9:3-5, bici byakahashisize Paolo naye ahâne obuhamirizi lugenda obufûke bwa Yezu?

9 Enyuma z’aho, Yezu abonekera Paolo. (1 Kr. 15:8) Paolo (Saulu) ali omu njira y’okuja e Damasi erhi ayumva izu lya Yezu wafûkaga na buzinda abona ecibonekerezi c’irenge agwerhe omu mpingu. (Osome Ebijiro by’Entumwa 9:3-5.) Ebyo Paolo acibonerâga nabyo byayerekana oku obufûke bwa Yezu lurhàli lulibi kone.​—Ebj. 26:12-15.

10. Bici okuyemera n’obwalagale oku Yezu afûsîre kwashumize Paolo ajire?

10 Obuhamirizi Paolo ahânaga bwakabire bwago-bwago bulya bantu banji balimanyire oku hali akasanzi arhanzir’ikalibuza Abakristu. Erhi ahikira aha ayemera oku Yezu afûsîre ajira okwage koshi ly’arhabala abandi nabo bayemere oko okuli. Paolo alembera mazibu manji omu mango akag’ihâna obuhamirizi bw’oku Yezu afîre anafûka: ashurhwa, akwebwa omu mpamikwa n’okuzika omu nyanja. (1 Kr. 15:9-11; 2 Kr. 11:23-27) Okuyemera n’obwalagale oku Yezu afûsîre kwashumya Paolo ahalire obuyemere bwage na ciru ayemera okufâ erhi oko kwo kurhumire. Kw’obo buhamirizi bwahânagwa omu mango gaciri hofi-hofi n’obufûke bwa Yezu ka burhakuyemezizi oku anafûsîre? Na kandi, ka kurhasêzizi obuyemere bwawe omu bufûke?

PAOLO AHAGALIKA ENTANYA Z’OBUNYWESI

11. Nkaba bici byarhumâga bantu baguma na baguma balilamire omu Korinti bagwerhe entanya mbî okubiyerekire obufûke?

11 Bantu baguma b’e Bugiriki omu vile ederhwa Korinti bagwerhe entanya mbi lugenda obufûke, ciru bahikira aha bakaderha oku “nta bufûke bw’àbafîre.” Bulya gurhi? (1 Kr. 15:12) Abengehushu bw’omu yindi vile y’e Bugiriki ederhwa Atena bakag’isheka erhi bayumva entanya z’okuderha oku Yezu afûsîre. Nkaba ezo ntanya zayahukîra bantu baguma na baguma balilamire omu lugo lw’e Korinti. (Ebj. 17:18, 31, 32) Nkaba ciru n’abandi bakarhanya mpu obufûke kuli kuderha oku omuntu “alifîre” omu byaha cikone ahikira aha “afûka” omu kuba Mukristu. Ciru ankaba hali ebirhumire byakag’ibashumya okulahira obufûke, oko kwayerekana oku obuyemere bwabo bwali bwa busha. Erhi akaba Nnamahanga arhafûlaga Yezu kw’okuderha oku engombôlo erhahânagwa n’ebyaha birhu birhababaliragwa. Balya boshi balahira obufûke bw’abafîre barhajira obulangalire bw’okunali.​—1 Kr. 15:13-19; Hb. 9:12, 14.

12. Nk’oku biyerekinwe omu 1 Petro 3:18, 22, bulya gurhi obufûke bwa Yezu buli lubero n’obwabafûlagwa embere zage?

12 Paolo alimanyire analiyemire oku “Kristu afûsire omu bafû.” Obo bufûke bwage bwali enyanya z’obufûke bw’abantu bafûlagwa embere zage hanw’igulu bulya bacibihikira aha bafâ. Paolo aderha oku Yezu “ye malehe marhanzi-rhanzi ga balya bagwishire omu lufû.” Omu njira nci Yezu ali wa burhanzi? Ye wali murhanzi okufûka n’omubiri gw’ekiroho na kandi ye mwene muntu murhanzi wafûkaga n’okugendilama empingu.​—1 Kr. 15:20, NWT; Ebj. 26:23; osome 1 Petro 3:18, 22.

BALYA “BAYISH’ISHUBIRAMWO OMÛKA”

13. Lubero luhi Paolo adesire luli egarhi ka Adamu na Yezu?

13 Gurhi olufû lwa muntu muguma lwakalerhera emiliyoni y’abantu obuzine? Paolo ahânyire ishuzo ly’okunali kw’er’idoso. Ayerekana olubero luli egarhi k’ebi Adamu alerhîre bene bantu n’ebyakahashikana kugerera Kristu. Paolo aderha ntya okubiyerekire Adamu: “Muntu wadwirhe olufû.” Erhi Adamu ajira ecaha acilerhera obuhanya n’iburha lyage. Rhugendekire rhwalibuka ntya enyanya z’okurharhumikira kwa Adamu. Gurhi olubero lwayishir’ibonekanamwo bulya Nnamahanga amafûla Omugala? “Kwo n’oko muntu wadwirhe okufûka kw’abafîre,” Yezu. Paolo aderha ntya: “Nka kulya boshi bafâ muli Adamu, kwo na boshi bayish’ishubiramwo omûka muli Kristu.”​—1 Kr. 15:21, 22.

14. Ka Adamu ayish’ifûlwa? Ohugûle.

14 Bici Paolo alonzagya okuderha erhi ayandika oku abantu ‘boshi banafê muli Adamu’? Paolo akag’irhanya okw’iburha lya Adamu lyayimire omu caha n’okurhaba bimâna na ntyo barhangira bafâ. (Rm. 5:12) Adamu arhali muguma wa balya “bayish’ishubiramwo omûka.” Arhakayunguka n’engombôlo ya Kristu bulya ali muntu mwimana cikone agomera Nnamahanga n’obulonza. Ebyahikire Adamu kobinali nka birya “Mwene omuntu” ayish’ijirira balya banatwirwe olubanja nka “empene”, kw’okuderha oku “bayish’isherezibwa emyaka n’emyaka.”​—Mt. 25:31-33, 46, NWT; Hb. 5:9.

Yezu ye wâli murhanzi okufûka omu karhi k’abantu banji bafûka n’okugend’ilama empingu (Olole ecifungo ca 15-16) *

15. Bandi bali ba muli balya “boshi bayish’ishubiramwo omûka?”

15 Paolo ayandisire oku “boshi bayish’ishubiramwo omûka muli Kristu.” (1 Kr. 15:22) Aga maruba Paolo agayandikirâga Abakistu bashîge amavurha bw’omu Korinti bayish’ifûlwa lyo baj’ilama e mpingu. Abo Bakristu “bacêsibwe muli Yezu Kristu bahamagalwa mpu babê batagatifu.” Paolo ashubir’inaganirira “balya bagwishire omu lufû omu cinyabuguma haguma na Kristu.” (1 Kr. 1:2; 15:18, NWT; 2 Kr. 5:17) Omu gandi maruba, Paolo ayandika oku balya ‘bagwêrhe kalamo kaguma naye omu lufû lushushine’ bayish’iba ‘na kalamo kaguma naye omu bufûke bushushine.’ (Rm. 6:3-5) Yezu afûsîre n’omubiri gw’ekiroho, buzinda aja empingu. Ntyo kwo balya boshi bali ba “omu cinyabuguma haguma na Kristu” banafûke, kw’okuderha abashizirwe amavurha n’iroho litagatifu lya Nnamahanga.

16. Bici Paolo alonzize okuderha erhi aderha oku Yezu go “malehe marhanzi-rhanzi?”

16 Paolo ayandisire oku Kristu ye “malehe marhanzi-rhanzi ga balya bagwishire omu lufû.” Okengere oku hali abandi bafûsîre, bashubira hanw’igulu, kwa lwiganyo Lazaro afûsîre, cikoki Yezu ye murhanzi wafûzirwe omu bafîre anagwerhe omubiri gw’ekiroho anahâbwa obuzîne bw’ensiku n’amango. Muli oko, Yezu ashushanyizibwe n’amalehe marhanzi-rhanzi aba Israheli bakag’iha Nnamahanga. Kandi, erhi Paolo ahamagala Yezu “malehe marhanzi-rhanzi” kwali kulonza okuyerekana oku hali abandi bayish’ifûlwa bajilama empingu. Enyuma z’okufûlwa kwa Yezu, entumwa zage n’abandi bali “omu cinyabuguma haguma na Kristu” nabo bakarhondîre bafûka. Omu kasanzi kashinganine, nabo bakafûsire bajilama empingu aka Yezu.

17. Mangaci balya bali “omu cinyabuguma haguma na Kristu” bakayishir’ihâbwa oluhembo lwabo lw’okuja empingu?

17 Obufûke bwa balya bafîre “omu cinyabuguma haguma na Kristu” burhalicirhangira erhi Paolo ayandikira Abakorinti amaruba gage. Lubero n’oko, Paolo ayerekana oku bwakarhondîre omu kasanzi kali embere: “Ngasi muguma omugage mango: Kristu ye murhanzi-rhanzi, buzinda abayish’ibâ ba Kristu omu mango gw’okubâho kwage.(1 Kr. 15:23; 1 Ts. 4:15, 16, NWT) Ene rhulamire omu mango “gw’okubâho” kwa Kristu. Neci, Entumwa n’abandi Bakristu bashîge amavurha bali bamafâ, balishinganine balinde oko kubâho kwage lyo bahâbwa oluhembo lwabo lw’okuja empingu lyo bayishiba n’akalamo “kaguma naye omu bufûke bushushine.”

OGWERHE OBULANGALIRE BW’OKUNALI!

18. (a) Bulya gurhi rhwakayemera n’obwalagale oku hali obundi bufûke bwayishikulikira obw’abayish’ija empingu? (b) Bici rhuyizire omu 1 Abakorinti 15:24-26 lugenda ebyayishiba omu mpingu?

18 Cikone, gurhi byayishiba okubiyerekire abakozi bishwekerezi ba Nnamahanga barhagwerhi obulangalire bw’okuja empingu lyo bajilama haguma na Kristu? Nabo bagwerhe obulangalire bw’okufûlwa. Ebibliya edesire oku Paolo n’abandi bayish’ija empingu bali baguma b’omu bayishishangira “obufûke burhanzi.” (Maf. 20:6) Kw’oko kurhayerekini oku hali obundi bufûke bwanakulikire? Ebyo bishushine n’ebi Ayubu aderhâga okubiyerekire obulangalire bwage bw’amango gayisha. (Ayu. 14:15) “Abayis’ibâ ba Kristu omu mango gw’okubâho kwage” bayish’iba haguma naye amango anabulabuze ngasi burhegesi na ngasi bukulu na ngasi buhashe. Ciru “omushombanyi muzinda, Lufû,” ayish’ishâbûlwa erhi kubulabuzibwa. Kobinali, olufû rhwayimagamwo lurhakacilibuza abayish’ifûka n’okugend’ilama empingu. Gurhi byayish’iba kuli balya barhakagend’ilama empingu?​—Osome 1 Abakorinti 15:24-26, NWT.

19. Bici abayish’ilama hanw’igulu bakalangalira?

19 Bici abayish’ilama hanw’igulu bakalangalira? Banalangalira okuhikirira kw’ezi nderho Paolo aderhâga: “Ndangalire . . . oku hanabe obufûke bw’abafîre, abashinganyanya n’abarhali bashinganya.” (Ebj. 24:15, NWT) Okuderha n’obwalagale, nta muntu yeshi-yeshi orhali mushinganyanya wayishija omu mpingu, co cirhumire enderho ziri mw’olo lwandiko ziganirire obufûke bwayish’iba hanw’igulu omu mango gayisha.

Erhi rhwakayemera obufûke rhwanalangalira amango gayisha n’omwishingo (Olole ecifungo ca 20) *

20. Gurhi obulangalire bw’obufûke bwakakuzibuhya?

20 Buzira karhinda, “hanabe obufûke”! Abayishifûkira hanw’igulu bayishishagalukira okulama hanw’igulu emyaka n’emyaka. Wanalangalira oku eco ciragane canàhikirire. Obo bulangalire bwanakuha oburhulirize lugenda abazigirwa bawe bafîre. Bayishifûka omu mango Yezu n’abandi “banayishʼiyima bo naye myaka cihumbi,” barhondera barhambula. (Maf. 20:6) Na nawe wanaba n’obulangalire oku ciru wakafâ embere z’Oburhegesi bw’Emyaka Cihumbi, wayish’ifûka. Obo bulangalire “burhabonesa nshonyi.” (Rm. 5:5) Bwanakuzibuhya mwakano kasanzi n’okuyushûla omwishingo gwawe omu mukolo gwa Nnamahanga. Cikone hali bintu binji rhwakayiga biri omu olwandiko lwa 1 Abakorinti cigabi ca 15, ecigabi cikulikire cabiganirira.

LWIMBO 147 Uzima wa Milele Umeahidiwa

^ kip. 5 Ecitabu c’Abakorinti maruba ga burhanzi cigabi ca 15 ciganirire kwa buliri okubiyerekire obufûke. Bulya gurhi ezo nyigirizo ziri za bulagirire na bici byakarhuyemeza oku Yezu afusîre? Eci cigabi cashuza kw’er’idoso n’oku gandi madoso gw’obulagirire rhucidosa okubiyerekire obufûke.

^ kip. 56 AMAHUGÛLO G’ENFOTO: Yezu ye wali murhanzi wafûlagwa n’okuja empingu. (Ebj. 1:9) Baguma bw’omu banafunzi bage Toma, Yakobo, Lidiya, Yowane, Mariya, na Paolo bamurhimanyire eyo munda.

^ kip. 58 AMAHUGÛLO G’ENFOTO: Mwene wirhu muguma afîrirwe na mukage bakag’ikolera Yehova boshi. Alangalire oku anacifûke na ntyo agendekire akolera Yehova n’obwishwekerezi.