Enda bua kuleshe mianda i muanka

Enda bua kuleshe kashibo ka mianda i muanka

MWISAMBO WA KULONGA 49

Lusangukilo—nyi ndukulupilo lwa binyibinyi!

Lusangukilo—nyi ndukulupilo lwa binyibinyi!

“Nee na lukulupilo mwi Efile Mukulu’shi . . . akwikala kusanguka.”​—BIK. 24:15.

LOONO 151 Akayitamina

KYABAKWILA MWANKA *

1-2. Lukulupilo kinyi lwi buwa lwi nalo bafubi ba Yehowa?

LUKULUPILO lwi na muulo ngofu. Bantu be bungi abakulupilaa nkekala n’eyibakishi di buwa, kukusha bana be na mbidi i buwa sunga kupanda ku mukumbo wi bukopo. Natwe bena Kidishitu atukulupilaa bino bintu. Anka twi na lukulupilo lukile bino byoso; lwa nkekala na muwa lwa loso na kumona bakwetu batudi bafule kw’abasanguka.

2 Mpoolo mutumiibwa bakwile’shi: “Nee na lukulupilo mwi Efile Mukulu’shi . . . akwikala kusanguka kwa balulame naa kwa bashii-balulame.” (Bik. 24:15) Mpoolo tabadi muntu a kumpala kwakwila lusangukilo. Yoobo, badi naye namu mwilwakwile. Badi mushinkamishe’shi Efile Mukulu amutentekyesha na amusangula.​—Yob. 14:7-10, 12-15.

3. Mushindo kinyi awitukwasha 1 Bena-Kodinda shapitre 15?

3 “Kusanguka kwa bafwe” nyi ndumune lwa ku ndambukisho ya “mbangilo” ya bena Kidishitu boso. (Eb. 6:1, 2) Myanda ayisambila Mpoolo pabitale lusangukilo, i mu 1 Bena-Kodinda shapitre 15. Myanda ibadi mufunde, ibadi inyingishe bena Kidishitu ba mu siekele a kumpala. Na uno shapitre mulombene kunyingisha lukulupilo lwetu lwa’shi lusangukilo alukekala kwanka.

4. Nkinyi akitushinkamisha’shi bakwetu batudi bafule abakasanguka?

4 Lusangukilo lwa Yesu alwitushinkamisha’shi su muntu atudi bafule afwa, akukekala lusangukilo. Lusangukilo lwa Yesu nyi ngumune wa ku “mukandu wibuuwa” ubadi Mpoolo mulungule bena Kodinda. (1 Kod. 15:1, 2) Anka, bakwile’shi su mwina Kidishitu akutwa lukulupilo mu luno lusangukilo, lukumiino lwaye talwina muulo. (1 Kod. 15:17) Kwikala na lukulupilo mu lusangukilo lwa Yesu nyi kabingilo aketushinkamisha’shi, bantu abakasanguka.

5-6. Mayi e mu 1 Bena-Kodinda 15:3, 4, aapushisha kinyi bwetu?

5 Pababangile Mpoolo kufunda pabitale lusangukilo, bakwile myanda isatu: (1) “Kidishitu baafwile bwa milwisho yeetu.” (2) “Babaamushiikile.” (3) ‘Basangukile mwifuku dya kasatu, muyiile bifundwe.’​—Badika 1 Bena-Kodinda 15:3, 4.

6 Lufu lwa Yesu, kushiikibwa kwaye na kusanguka kwaye akupushisha kinyi bwetu? Mutemuki Yeeshaya badi mutemukye’shi Mesiya ‘akakatushibwa mu nsenga yaa abatala,’ na ‘abakamushiiki pamune na bantu babi.’ Anka badi mukite kingi kintu. Yeeshaya alombasha’shi ‘akasemuna bito bya bibumbu.’ Yesu badi mukite bino pakutusha muwa waye bu nkuulo. (Yesh. 53:8, 9, 12; Mat. 20:28; Lom. 5:8) Byabya lufu, kushiikibwa na kusanguka kwa Yesu, akunyisha kunyingisha lukulupilo lwetu lwa’shi atukekala bulungantu bwa mulwisho na lufu, na’shi atukemonena na bakwetu batudi bafule bapwe kufwa.

BISHINKAMISHO BYA TUMONYI TWI BUNGI

7-8. Nkinyi akishinkamiisha bena Kidishitu’shi Yesu badi musangukye?

7 Lukulupilo lwetu mu lusangukilo ndwipushene na lusangukilo lwa Yesu, nyi bwakinyi abitungu twikale bashinkamishe’shi Yesu badi musangukye. Nkinyi akitushinkamisha’shi Yehowa badi musangule Yesu?

8 Kwi bantu be bungi abadi bamone Yesu kunyima kwaye kusanguka na abadi bebilungule bangi. (1 Kod. 15:5-7) Kamonyi ka kumpala akatemuna Mpoolo nyi Mpyele (Kefase). Kisaka kya balongi kibadi kishinkamishe Mpyele badi mumone Yesu kunyima kwaye kusanguka. (Luk. 24:33, 34) Na dingi, batumiibwa “Ekumi naa babidi” abadi bamone Yesu kunyima kwaye kusanguka. Akupu, Kidishitu ‘bamwenekyele mpaa na bakwetu bakile pa nkama itano,’ pangi ku kisangilo ki buwa kibadi kikitshikye mu Ngalileeya ki mu Mateo 28:16-20. Yesu badi dingi “mumwenekyele Shaake” pangi mwina aye shibadi mumukumiine kumpala bu Mesiya. (Yo. 7:5) Kunyima kwaye kumona Yesu aye basanguka, Shaake badi mwibishinkamishe. Bi muloo pakumona’shi, pangi mu kipwa kya 55 bino bipungo byetu B.B., nsaa ibadi Mpoolo mufunde uno mukanda, bantu be bungi abadi bamone Yesu kunyima kwaye kusanguka, abadi bakii na muwa, byabya oso badi na mpaka badi bya nkebepusha.

9. Muyile Bikitshino 9:3-5, kishinkamisho kinyi kya lusangukilo lwa Yesu kibadi Mpoolo mukumbashe?

9 Kunyima, Yesu badi mumwenekyele Mpoolo. (1 Kod. 15:8) Mpoolo (Soolo) badi mwishinda dya ku Damase nsaa ibapushishe eyi dya Yesu kunyima kwaye kusanguka na kumumona mu kimonwa mu ntumbo mwiyilu. (Badika Bikitshino 9:3-5.) Mwanda wa Mpoolo aushinkamisha dingi’shi lusangukilo lwa Yesu ta mwanda wa madimi.​—Bik. 26:12-15.

10. Kushinkamisha’shi Yesu badi musangukye kubadi kutakule Mpoolo mu kukita kinyi?

10 Bangi bantu abadi baate na muulo bibadi Mpoolo mwakule, mwanda kumpala kwa’shi Yesu amumwenekyele, badi abingabinga bena Kidishitu. Kunyima kwaye kushinkamisha’shi badi musangukye, Mpoolo badi mukite mwaye moso bwa kushinkamiisha bangi bino bya binyibinyi. Badi munyingile kukupilwa, kwedibwa mu nkano na kupona na bwato, nsaa ibadi apalakasha bya binyibinyi’shi, Yesu badi mufwe, kadi asanguka. (1 Kod. 15:9-11; 2 Kod. 11:23-27) Mpoolo badi mushinkamishe’shi Yesu badi musangukye mu mushindo ubadi akyebe mpa na kufwa bwa kwakwila lukumiino lwaye. Tuno tumonyi twa kumpala t’atukukwasha bwa kushinkamisha’shi Yesu badi musangukye su? Na t’atunyingisha lukumiino lobe’shi akwila lusangukilo?

KULUMBUULA BINANGU BI BUBI

11. Bwakinyi bangi bena Kodinda abadi pangi na mweneno e bubi pabitale lusangukilo?

11 Bangi bantu ba mu kibundji kya Kodinda, abadi na mweneno e bubi pabitale lusangukilo. Abadi mpa na abamba’shi “takwi kusanguka kwa bafwe.” Bwakinyi? (1 Kod. 15:12) Ba filosofe ba mu kibundji kya Atene, abadi abasepe binangu bya’shi Yesu badi musangukye. Bino binangu bibadi na bukitshi kwi bangi bena Kodinda. (Bik. 17:18, 31, 32) Bangi abadi abamba’shi lusangukilo ta ndwabinyi. Abadi abapwandjikisha’shi bantu balombene kwitaminyibwa bu “bafwe” mwanda wa’shi be na milwisho, sunga’shi bantu mbalombene kwibetamina bu “be na muuwa” mwanda abebafwila lusa ku milwisho yabo. Sunga bekala na kabingilo kinyi, kubepula lusangukilo akulesha’shi, lukulupilo lwa bano bantu ndwa bisumanga. Su Efile Mukulu ta badi musangule Yesu, mulambu wa nkuulo taubadya kufutshibwa na bantu abadya kwikala nka bena milwisho. Boso bashi na lukumiino mu lusangukilo, lukulupilo lwabo ndwa bisumanga.​—1 Kod. 15:13-19; Eb. 9:12, 14.

12. Muyile 1 Mpyeele 3:18, 22, mu mushindo kinyi mwikale lusangukilo lwa Yesu lwilekene na lwa baba abasangukile kumpala?

12 Mpoolo badi mushikamishe’shi “Yesu badi musangukye ku lufu.” Luno lusangukilo lubadi lukile lwa bantu abadi basangukye mwanda abadi bafwe dingi. Mpoolo bakwile’shi Yesu nyi “muntu akwibedi kusanguka ku lufu.” Mu mushindo kinyi? Badi muntu a kumpala kusangulwa na mbidi ya mu kikudi na naye a kumpala kwenda mwiyilu.​—1 Kod. 15:20; Bik. 26:23; badika 1 Mpyeele 3:18, 22.

BABA ABAKASANGUKA

13. Kwilekena kinyi akulesha Mpoolo kwi pankatshi pa Adame na Yesu?

13 Mu mushindo kinyi mwikale lufu lwa muntu umune alupa midiyo ya bantu muwa? Mpoolo badi mutushe lwalulo lutokane pa luno lukonko. Alesha kwilekena kwi pankatshi pa bibadi bikitshikile bantu mwanda wa mulwisho wa Adame na bilombene kwitukitshina mulambu wa nkuulo wa Kidishitu. Pabitale Adame, Mpoolo bakwile’shi “lufu ndutuukile kwi muntu umune.” Nsaa ibadi Adame mulwishe badi mwitwadile lufu aye nabene mpa na kwi lutandwa lwaye. Tukwete kutungunuka na kukyenga pa mwanda wa kukutwa kukookyela kwaye. Pa mwanda Efile Mukulu badi musangule Mwana aye, “twi balombene kwikala na lukulupilo lwi buwa bwa mafuku aafiki kwi muntu umune, [Yesu] akutuukila kusanguka kwa bafwe.” Mpoolo amba dingi’shi, ‘abifu bantu boso ku mwanda wa Adame, boso abapete muwa mwi Kidishitu.’​—1 Kod. 15:21, 22.

14. Adame akasanguka su? Patuula.

14 Mpoolo badi akyebe kwakula kinyi nsaa ibakwile’shi “bantu boso abafu ku mwanda wa Adame”? Mpoolo badi akwila bantu boso bapyane milwisho na kukutwa kupwidika kwi Adame na bakwete kufwa. (Lom. 5:12) Adame te munkatshi mwa bano “bantu abakasanguka.” Mulambu wa nkuulo wa Kidishitu ta umubwikile mwanda Adame badi muntu mupwidikye badi musangule bwa kukutwa kukookyela Efile Mukulu. Kyakya akikakitshikila Adame kimumune na kyakya akikakitshikila baba boso babakatshibila kiimu kwi “Mwana a Muntu” bu “mbushi,” kwamba shi “lufu lwa ikalayika.”​—Mat. 25:31-33, 46; Eb. 5:9.

Yesu nyi muntu a kwibedi ababadi basangule bwa kwikala na muwa mwiyilu (Tala kikoso 15-16) *

15. Mu “boso” abakasanguka, mwi ba nanyi?

15 Lamiina abyakula Mpoolo’shi, ‘boso abapete muwa mwi Kidishitu.’ (1 Kod. 15:22) Uno mukanda Mpoolo badi mwiunfundile bena Kidishitu bedibwe mwimu ba mu Kodinda abadi na kya kusanguka bwa kwikala na muwa mwiyilu. Bano bena Kidishitu “abadi bekashwe bakishila mu buumune na Kidishitu Yesu, bayitanyinwe bwa kwikala beselele.” Na Mpoolo atemuna “baba bafwe mu buumune na Kidishitu.” (1 Kod. 1:2; 15:18; 2 Kod. 5:17) Mu ungi mukanda uyokyelwe Mpoolo bafundile’shi, baba “bekumbashe n’aye [Yesu] mwifwanyika dya lufu lwaye, abakebikalanyi mwifwanyika dya lusaangukilo lwaye.” (Lom. 6:3-5, Kilombeeno kipya 2014) Yesu badi musangukye na mbidi ya mu kikudi na aye nkwenda mwiyilu. Byabya nyi abikakitshikila boso be mu “buumune na Kidishitu,” kwamba’shi bena Kidishitu boso bedibwe mwimu.

16. Mpoolo badi akyebe kwakula kinyi pa kwitamina Yesu bu “muntu a kwibedi”?

16 Mpoolo bafundile’shi Kidishitu badi “muntu a kwibedi kusanguka ku lufu.” Tentekyesha’shi bangi bantu bu Lazare, abadi basangukye bwa kwikala na muwa pa nsenga, anka Yesu badi a kumpala kusanguka na mbidi ya mu kikudi na kupeta muwa wa ikalaika. Abadi balombene kumupwandjikisha na byumbulwanga bya kumpala bibadi bena Isaleele abalambula Efile Mukulu. Na pa kwitamina Yesu bu “muntu a kwibedi,” Mpoolo badi akyebe kulesha’shi, kwi bangi bantu abakasanguka kunyima kwa Yesu bwa nkashala mwiyilu. Batumiibwa na bangi be mu “buumune na Kidishitu” abakalondo Yesu. Pa nsaa ilombane, abakebasangula bwa nkashala mwiyilu nka bu Yesu.

17. Nsaa kinyi ibadya kusanguka bano be mu “buumune na Kidishitu” bwa kwenda mwiyilu?

17 Lusangukilo bwa kwenda mwiyilu bwa baba be mu “buumune na Kidishitu,” talubadi lubande kubanga mu aa mafuku abadi Mpoolo mufundjile bena Kodinda. Anka Mpoolo badi muleshe’shi alukakitshika mu mafuku aafiki. Bafundjile’shi: ‘Muntu na muntu a kasanguka mu wê mulongo: Kidishitu nyi a kwibedi kwa boso, kunyima, pakafiki mu ntumbo, baba bantu bê abakasanguka.’ (1 Kod. 15:23, EEM; 1 Tes. 4:15, 16) Lelo uno, twi mu kyakya kipungo kya ‘kufika’ kwa Kidishitu kibabadi batemukye. Batumiibwa na boso bena Kidishitu bedibwe mwimu babadi bafwe, abadi na kya kutengyela kwakwa kufika bwa’shi bapete efuto dyabo dya kwenda mwiyilu na ‘kwibunga na [Yesu] mwifwanyika dya lusangukilo lwaye.’

WE NA LUKULUPILO LWA BINYIBINYI!

18. (a) Bwakinyi atushinkamisha’shi, kukatusha lusangukilo lwa bantu abende mwiyilu akwikala lungi? (b) Muyile 1 Bena-Kodinda 15:24-26, kinyi kibatulongo pabitale akikakitshika mwiyilu?

18 Nkinyi akikakitshikila bena Kidishitu boso ba sha lulamato bashi na lukulupilo lwa nkashala mwiyilu? N’abo namu be na lukulupilo lwa lusangukilo. Bible amba’shi Mpoolo na bangi abakende mwiyilu, “abakasanguka kumpala.” (Fid. 3:11, NWT) Bino abilesha’shi akukekala lungi lusangukilo. Na mbipushena na bibadi abishinkamisha Yoobo’shi abikamukitshikila mafuku aafiki. (Yob. 14:15) “Pakafiki mu ntumbo, baba bantu bê,” abakekala mwiyilu na Yesu nsaa ya katshokola mafumu oso, makata na makome. Mpa na “mwishikwanyi a nfudîlo akasôswa, ndufu.” Kushi mpaka, baba boso abakasanguka bwa kwenda mwiyilu abakekala na muwa wa ikalaika. Byabya, nkinyi akikakitshikila bangi?​—Badika 1 Bena-Kodinda 15:24-26.

19. Nkinyi kilombene kutengyela bano be na lukulupilo lwa kushala pa nsenga?

19 Nkinyi kilombene kutengyela bano be na lukulupilo lwa kushala pa nsenga? Mbalombene kukulupila mu mayi a Mpoolo bambile’shi: ‘Nee na lukulupilo lwa’shi . . . akwikala kusanguka kwa balulame naa kwa bashii-balulame.’ (Bik. 24:15) Abimweka patoka’shi muntu shii mululame ta mulombene kwenda mwiyilu nya. Ano mayi aakwila lukulupilo lwa kushala pa nsenga.

Su twekala na lukulupilo mu lusangukilo, atutengyela mafuku aafiki na muloo (Tala kikoso 20) *

20. Lukulupilo lobe ndulombene kunyinga naminyi?

20 Kushi mpaka, “akwikala lusangukilo.” Bano babakasangula bwa kwikala na muwa pa nsenga, abakekala na lukulupilo lwa kwipashala bwa loso. We mulombene kukulupila mu uno mulayilo. Luno lukulupilo ndulombene nkunyingisha nsaa y’onangushena pabitale bakwenu bodi mufule bapwe kufwa. Abakasangulwa nsaa i Kidishitu na bangi “abadi bufumu . . . munda mwa bipwa kinunu.” (Kibaf. 20:6) Nobe namu, ikala mushinkamishe’shi, su ofwa kumpala kwa’shi Bipwa kinunu bya kukunkusha kwa Yesu bibangye, abakakusangula. Luno ‘lukulupilo ta ndwa madimi.’ (Lom. 5:5) Alukunyingisha kubanga binobino, na nkupa muloo wa kufubila Yehowa Efile Mukulu. Anka bu byatukebimono mu mwisambo aulondo, kwi bi bungi bya kulongyela ku 1 Bena-Kodinda shapitre 15.

LOONO 147 Mbetulee muwa wa looso

^ par. 5 Mukanda wa 1 Bena-Kodinda shapitre 15, awakwila lusangukilo. Bwakinyi dino dilongyesha di na muulo bwetu, na bwakinyi twibashinkamishe’shi Yesu badi musangukye? Uno mwisambo awaluula ku ino nkonko na ingi ina muulo pabitale lusangukilo.

^ par. 56 BI MU BIFWATULO: Yesu nyi muntu a kumpala bayile mwiyilu. (Bik. 1:9) Mu bangi ba ku balongi baye abadi bamulonde mwi: Tomase, Shaake, Lidii, Yowano, Mariya na Mpoolo.

^ par. 58 BI MU BIFWATULO: Mukwetu mulume mmufwishe mukashi’aye aadi mufube naye pamune mafuku e bungi. E na lukulupilo lwa’shi mukashi’aye abakamusangula na kwete kutungunuka na kufubila Yehowa na lulamato loso.