1-2. Kasi ŵateŵeti ŵa Yehova ŵali na chigomezgo wuli?

CHIGOMEZGO ntchakuzirwa chomene. Ŵanthu ŵanyake ŵakuŵa na chigomezgo chakuti ŵazamuŵa pa nthengwa yiwemi, ŵazamulera makora ŵana ŵawo, ndipo ŵanji ŵakuŵa na chigomezgo kuti ŵachirenge ku matenda ghakuru. Nase Taŵakhristu tingavidokera vinthu ivi. Kweni chigomezgo icho ise tili nacho chikujumpha vyose ivi, chifukwa tikulindilira kuzakakhala umoyo wamuyirayira kweniso kuti ŵakutemweka ŵithu awo ŵali kufwa ŵazamuwuskika.

² Mpositole Paulosi wakati: “Nili na chigomezgo mwa Chiuta . . . chakuti kuzamuŵa chiwuka cha ŵarunji na ŵambura urunji.” (Mil. 24:15) Paulosi wakaŵa wakwamba yayi kuyowoya za chigomezgo cha chiwuka. Yobu nayo wakayowoyapo. Wakagomezganga kuti Chiuta wazamumukumbuka na kumuwuska na kuŵaso wamoyo.—Yobu 14:7-10, 12-15.

3. Kasi lemba la 1 Ŵakorinte chaputara 15 lingatovwira wuli?

³ “Kuwuka kwa ŵakufwa” ntchimoza mwa ‘visambizgo vyakwambilira’ ivyo Ŵakhristu wose ŵaunenesko ŵakugomezga. (Heb. 6:1, 2) Ivyo Paulosi wakalemba vyakukhwaskana na chiwuka vili mu lemba la 1 Ŵakorinte chaputara 15. Ivyo wakalemba vikwenera kuti vikaŵakhozga chomene Ŵakhristu ŵa mu nyengo yake. Nase chaputara ichi chingakhozga chigomezgo chithu cha chiwuka icho tili nacho.

4. Chifukwa wuli tikugomezga kuti ŵakutemweka ŵithu awo ŵali kufwa ŵazamuwuka?

⁴ Chiwuka cha Yesu chikutovwira kugomezga na mtima wose kuti ŵakutemweka ŵithu awo ŵali kufwa ŵazamuwuskika. Chikutovwiraso ise kugomezga kuti nase tizamuwuskika. Ndipo nkhani ya chiwuka cha Yesu Khristu yikaŵa yimoza mwa “makani  ghawemi” agho Paulosi wakapharazgira Ŵakorinte. (1 Kor. 15:1, 2) Nakuti wakayowoya kuti usange Mkhristu wakugomezga yayi kuti Khristu wakawuskika, mbwenu chipulikano chake ntchambura ntchito. (1 Kor. 15:17) Usange tikugomezga kuti Yesu wakawuka, tikuŵaso na chigomezgo kuti ŵanji nawo ŵazamuwuskika.

5-6. Kasi mazgu gha pa 1 Ŵakorinte 15:3, 4 ghakung’anamurachi kwa ise?

⁵ Paulosi wati wamba kulemba vyakukhwaskana na chiwuka, wakazunura fundo zitatu: (1) “Khristu wakafwira zakwananga zithu.” (2) “Wakasungika.” (3) ‘Wakawuskika pa zuŵa lachitatu kuyana na Malemba.’—Ŵazgani 1 Ŵakorinte 15:3, 4.

⁶ Kasi nyifwa ya Yesu, kusungika kwake na kuwuskika kwake vikung’anamurachi kwa ise? Ntchimi Yesaya yikayowoyerathu kuti Mesiya ‘wazamudumulika ku charu cha ŵamoyo’ ndipo ‘wazamupika dindi pamoza na ŵaheni.’ Kweni pakaŵaso vinyake. Yesaya wakayowoyaso kuti Mesiya ‘wazamuyegha kwananga kwa ŵanthu ŵanandi.’ Yesu wakachita ivi pakupeleka umoyo wake kuŵa sembe. (Yes. 53:8, 9, 12; Mat. 20:28; Rom. 5:8) Ntheura nyifwa ya Yesu, kusungika kwake na chiwuka chake, vikutipa vifukwa vyankhongono vyakugomezgera kuti tingafwatuka ku kwananga na nyifwa na kuzakawonanaso na ŵakutemweka ŵithu awo ŵali kufwa.

7-8. Kasi ntchivichi chikawovwira Ŵakhristu kugomezga kuti Yesu wawuskika nadi?

⁷ Usange tikukhumba kukhorwa kuti chiwuka chizamuŵako nadi, chakwamba tikwenera kugomezga dankha kuti Yesu wakawuskika. Chifukwa wuli tikugomezga kuti Yehova wakamuwuska nadi Yesu?

⁸ Pakaŵa ŵanandi awo ŵakamuwona Yesu wati wawuskika ndipo ŵakaphalira ŵanyawo nkhani iyi. (1 Kor. 15:5-7) Munthu wakwamba uyo Paulosi wakamuzunura wakaŵa mpositole Petrosi (Kefase). Ŵasambiri ŵanandi nawo ŵakakhozgera kuti Petrosi wakamuwona Yesu wati wawuskika. (Luka 24:33, 34) Pamanyuma Paulosi wakayowoyaso kuti ŵapositole 12 nawo ŵakamuwona Yesu wati wawuskika. Kufuma apo Khristu “wakawonekera ku ŵabali ŵakujumpha 500 pa nyengo yimoza,” ndipo panji pakaŵa pa ungano wakukondweska chomene wa ku Galileya uwo ukuyowoyeka pa Mateyu 28:16-20. Yesu ‘wakawonekeraso kwa Yakobe,’ uyo wakwenera kuti wakaŵa munung’una wake, uyo pakwamba wakagomezganga yayi kuti Yesu ni Mesiya. (Yoh. 7:5) Yakobe wati wawona kuti Yesu wawuskika, ndipo wakakhorwanga. Chakukondweska chomene ntchakuti apo Paulosi wakalembanga kalata iyi cha mu 55 C.E, ŵanandi awo ŵakawona Yesu wawuskika ŵakaŵa kuti ŵachali ŵamoyo. Ntheura waliyose uyo wakakayikanga kuti Yesu wawuskika wakwenera kuti wakafumbanga waka ku ŵanthu awo ŵakamuwona nadi.

9. Kuyana na Milimo 9:3-5, chifukwa wuli Paulosi nayo wakaŵa wakwenelera kupelekera ukaboni wakuti Yesu wakawuskika nadi?

⁹ Pamanyuma, Yesu wakawonekera kwa Paulosi. (1 Kor. 15:8) Paulosi (Saulosi) wakalutanga ku Damaseko apo wakapulika mazgu ya Yesu uyo wakawuskika, ndipo mu mboniwoni wakawona Yesu wali mu uchindami kuchanya. (Ŵazgani Milimo 9:3-5.) Ivyo vikachitika kwa Paulosi vikasazgirapo ukaboni wakuti Yesu wakawuskika nadi.—Mil. 26:12-15.

10. Kasi Paulosi wakamba kuchita vichi wati wakhorwa kuti Yesu wakawuskika nadi ku ŵakufwa?

¹⁰ Ŵanyake ŵakanwekanga na ivyo Paulosi wakayowoya chifukwa pambere Yesu wandamuwonekere, Paulosi wakatambuzganga Ŵakhristu. Wati wakhorwa waka kuti Yesu wakawuskika nadi, Paulosi wakalimbikira kuphalirako ŵanji nkhani iyi. Ndipo wakazizipizga masuzgo ghakupambanapambana nga nkhutimbika, kukakika, kweniso ngalaŵa yikamubwangasukirapo apo wakapharazganga kuti Yesu wakafwa na kuwuskika ndipo wakaŵaso wamoyo. (1 Kor. 15:9-11; 2 Kor. 11:23-27) Paulosi wakaŵa  na chigomezgo chose kuti Yesu wakawuskika ku ŵakufwa mwakuti wakaŵa wakunozgeka kufwa chifukwa cha kupharazga chigomezgo chake. Kasi maukaboni ghose agha ghakufuma ku Ŵakhristu ŵakwambilira, imwe ghakumovwirani kugomezga kuti Yesu wakawuskika nadi ku ŵakufwa? Ndipo kasi ghakukhozga chigomezgo chinu chakuti kuzamuŵa Chiwuka?

11. Chifukwa wuli ŵanyake ku Korinte ŵakaŵa na maghanoghano ghakubudika pa nkhani ya chiwuka?

¹¹ Ŵanyake mu msumba wa Girisi ku Korinte ŵakagomezganga yayi vya chiwuka ndipo ŵanyake ŵakatenge “kulije chiwuka cha ŵakufwa.” Chifukwa wuli? (1 Kor. 15:12) Chifukwa ŵanthu ŵanyake ŵakusambira vinjeru vya charu ŵa mu msumba wa Ateni ku Girisi, ŵakasuskanga kuti Yesu wakawuskika. Ivi vikapangiska kuti ŵanthu ŵanyake mu Korinte nawo ŵaghanaghanenge nthena. (Mil. 17:18, 31, 32) Ŵanyake panji ŵakaghanaghananga kuti chiwuka ntchanadi yayi. Iwo ŵakatenge ŵanthu ŵangachemeka kuti mbakufwa pakuti mbakwananga, ndipo awo ŵakazgoka Ŵakhristu ŵangachemeka kuti mbamoyo chifukwa cha kugowokereka zakwananga. Mulimose umo vikaŵira, kweni ŵanthu aŵa chipulikano chawo chikaŵa chawaka chifukwa cha kukana kuti kuli chiwuka. Usange Chiuta wakamuwuska yayi Yesu, ndikuti sembe yikapelekeka yayi, ndipo zakwananga zawo zikagowokereka yayi. Ntheura wose awo ŵakatenge chiwuka kulije, ŵakaŵavya chigomezgo chanadi.—1 Kor. 15:13-19; Heb. 9:12, 14.

12. Kuyana na 1 Petrosi 3:18, 22, kasi chiwuka cha Yesu chikupambana wuli na cha ŵanthu awo ŵakawuskika pambere iyo wandafwe?

¹² Paulosi wakamanyanga makora kuti “Khristu wali kuwuskika ku ŵakufwa.” Chiwuka ichi chikaŵa chapadera chomene pakuyaniska na icho chikachitikapo kumanyuma, chifukwa ŵanthu awo ŵakawuskika kumanyuma ŵakafwaso. Paulosi wakati Yesu ‘ntchipambi chakwamba cha awo ŵali kugona tulo mu nyifwa.’ Chifukwa wuli? Iyo wakaŵa munthu wakwamba kuwuskika ku ŵakufwa na thupi lauzimu kweniso munthu wakwamba kuwuskikira kuchanya.—1 Kor. 15:20; Mil. 26:23; ŵazgani 1 Petrosi 3:18, 22.

13. Kasi Paulosi wakapambaniska wuli pakati pa Adamu na Yesu?

¹³ Kasi nyifwa ya munthu yumoza yingaponoska wuli umoyo wa ŵanthu mamiliyoni ghanandi? Paulosi wakazgora mwakupulikikwa makora chomene fumbo ili. Wakalongosora ivyo vikachitikira ŵanthu chifukwa chakuti Adamu wakananga kweniso ivyo vingaŵachitikira chifukwa cha sembe ya Khristu. Pa nkhani ya Adamu, Paulosi wakalemba kuti: “Nyifwa yikizira mwa munthu yumoza.” Adamu wakati wananga wakiziska masuzgo kwa iyo na ŵana ŵake. Tikulutilira kusangana na masuzgo ghakofya chifukwa chakuleka kupulikira kwake. Kweni chifukwa chakuti Chiuta wakawuska Mwana wake, tili na munthazi muwemi. Paulosi wakati: “Chiwuka cha ŵakufwa nacho chikwizira mwa munthu yumoza [Yesu]. Chifukwa nga umo mwa Adamu wose ŵakufwa, ntheuraso mwa Khristu wose ŵazamuzgoka ŵamoyo.”—1 Kor. 15:21, 22.

14. Kasi Adamu wazamuwuskika? Longosorani.

¹⁴ Kasi Paulosi wakang’anamurangachi apo wakayowoya kuti “mwa Adamu wose ŵakufwa”? Paulosi wakayowoyanga za ŵanthu wose awo ŵali kuhara kwananga kufuma kwa Adamu ndipo nawo ŵakufwa. (Rom. 5:12) Adamu wali mu gulu la ŵanthu awo “ŵazamuzgoka ŵamoyo” yayi. Sembe ya Yesu yikugwira ntchito yayi pa iyo, chifukwa wakaŵa munthu wakufikapo ndipo wakalekera dala kupulikira Chiuta. Ivyo vili kuchitikira Adamu ndivyo vizamuchitikiraso ŵanthu awo “Mwana wa munthu” wazamuŵeruzga kuti ni “mbuzi,” ndipo ŵazamupokera “chilango cha nyifwa yamuyirayira.”—Mat. 25:31-33, 46; Heb. 5:9.

15. Kasi “wose” awo “ŵazamuzgoka ŵamoyo” ŵakusazgapo anjani?

 ¹⁵ Wonani kuti Paulosi wakati “mwa Khristu wose ŵazamuzgoka ŵamoyo.” (1 Kor. 15:22) Kalata yake, Paulosi wakalembera Ŵakhristu ŵakuphakazgika ku Korinte, awo ŵakaŵa kuti ŵazamuwuskikira kuchanya. Ŵakhristu aŵa, ‘ŵakatuŵiskika mwa Khristu Yesu, ŵakachemeka kuŵa ŵatuŵa.’ Wakayowoyaso vya “awo ŵali kugona tulo mu nyifwa mwa Khristu.” (1 Kor. 1:2; 15:18; 2 Kor. 5:17) Mu kalata yinyake, Paulosi wakalemba kuti “usange tili ŵamoza na [Yesu] mu nyifwa yakuyana na yake, tizamuŵaso ŵamoza na iyo mu chiwuka chakuyana na chake.” (Rom. 6:3-5) Yesu wakawuskika mu mzimu ndipo wakaluta kuchanya. Ntheura ivi ndivyo vizamuchitikira wose awo “ŵali mu umoza na Khristu.” Aŵa Mbakhristu wose ŵakuphakazgika.

16. Kasi Paulosi wakang’anamurangachi pakuchema Yesu kuti “chipambi chakwamba”?

¹⁶ Paulosi wakalemba kuti Khristu wakawuskika nga ‘ntchipambi chakwamba cha awo ŵali kugona tulo mu nyifwa.’ Kumbukani kuti ŵanthu ŵanyake nga ni Lazaro, nawo ŵakawuskika na kuŵaso ŵamoyo pa charu chapasi, kweni Yesu wakaŵa wakwamba kuwuskika na thupi lauzimu kweniso kupokera umoyo wamuyirayira. Wakamuyaniska na vipambi vyakwambakucha ivyo Ŵaisrayeli ŵakavunanga na kupeleka kwa Chiuta. Ndipo pakuchema Yesu kuti “chipambi chakwamba,” Paulosi wakang’anamuranga kuti pali ŵanthu ŵanyake awo nawo ŵazamuwuskikira kuchanya. Ŵapositole na ŵanyake awo ŵali mu ‘umoza na Khristu’ nawo ŵazamuwuskikira kuchanya nga umo vikaŵira na Yesu.

17. Kasi awo “ŵali mu umoza na Khristu” ŵakuwuskika pawuli kuya kuchanya?

¹⁷ Panyengo iyo Paulosi wakalemberanga kalata iyi ku Korinte, chiwuka cha awo ŵakuluta kuchanya cha awo “ŵali mu umoza na Khristu” chikaŵa kuti chindambe. Iyo wakalongora kuti chichitikenge munthazi ndipo: “Waliyose mu ndondomeko yake: Khristu chipambi chakwamba, kufuma apo awo mba Khristu mu nyengo ya kuŵapo kwake.” (1 Kor. 15:23; 1 Tes. 4:15, 16) Mazuŵa ghano tikukhala mu “nyengo yakuŵapo” kwa Khristu. Ŵapositole na Ŵakhristu ŵanyake ŵakuphakazgika awo ŵakafwa, ŵakeneranga kulindilira kuŵapo kwa Yesu kuti ŵapokere njombe yawo ya kuchanya na kuŵa “ŵamoza na iyo mu chiwuka chakuyana na chake.”

18. (a) Chifukwa wuli tingati pazamuŵa chiwuka chinyake padera pa chiwuka cha awo ŵakuluta kuchanya? (b) Kuyana na 1 Ŵakorinte 15:24-26, kasi ntchivichi chizamuchitika?

¹⁸ Wuli pakuyowoya za Ŵakhristu wose ŵakugomezgeka awo ŵalije chilindizga chakukakhala  na Khristu kuchanya? Nawo ŵali na chigomezgo cha chiwuka. Baibolo likuti Paulosi na ŵanyake awo ŵakuluta kuchanya wose ŵakuwuka ku “ŵakufwa pa chiwuka chakwambilira.” (Fil. 3:11) Fundo iyi yikulongora kuti paliso chiwuka chinyake. Ivi vikukolerana chomene na ivyo Yobu wakagomezganga kuti vizamumuchitikira munthazi. (Yobu 14:15) “Awo mba Khristu mu nyengo ya kuŵapo kwake” ŵazamuŵa kuti ŵali kuchanya na Yesu apo maboma ghose, na ŵamazaza wose na ŵankhongono wose, ŵazamuparanyika. Nyifwa nayo uyo ni mulwani waumaliro, yizamuparanyika. Ndipo wose awo ŵazamuwuskira kuchanya ŵazamufwaso yayi. Kweni kasi ntchivichi chizamuchitikira ŵanji?—Ŵazgani 1 Ŵakorinte 15:24-26.

19. Kasi awo ŵali na chilindizga chakuzakakhala pa charu chapasi ŵakulindilira vichi?

¹⁹ Kasi awo ŵali na chigomezgo chakuzakakhala pa charu chapasi ŵakulindilira vichi? Iwo ŵangaŵa na chigomezgo pakuwona ivyo Paulosi wakayowoya. Iyo wakati: “Nili na chigomezgo . . . chakuti kuzamuŵa chiwuka cha ŵarunji na ŵambura urunji.” (Mil. 24:15) Ntchakuwonekerathu kuti palije munthu wambura urunji uyo wangaluta kuchanya, ntheura mazgu agha ghakuyowoya za chiwuka cha munthazi cha pa charu chapasi.

20. Kasi chigomezgo chinu chakuti kuzamuŵa chiwuka chakhozgeka wuli?

²⁰ Kwambura kukayika, “kuzamuŵa chiwuka.” Awo ŵazamuwuskika pa charu chapasi ŵazamukhala kwamuyirayira. Mukwenera kugomezga kuti layizgo ili lizamufiskika nadi. Layizgo ili lingamupembuzgani para mukughanaghanira za ŵakutemweka ŵinu awo ŵali kufwa. Ŵangazakawuskika panyengo iyo Khristu na ŵanyake “ŵazamuwusa nga ni mathemba . . . vyaka 1,000.” (Chivu. 20:6) Namwe gomezgani kuti para mungafwa pambere Khristu wandambe kuwusa muzamuwuskika. Chigomezgo ichi ntchanadi, ndipo chizamufiskika kwambura kutondeka. (Rom. 5:5) Ndipo chingamukhozgani sono na kumovwirani kuti mukondwenge apo mukuteŵetera Chiuta. Kweni paliso vinandi ivyo tingasambira mu lemba la 1 Ŵakorinte chaputara 15, nga umo nkhani yakulondezgapo yikulongosolera.