1-2. Ano an makalilipay nga ginlalaoman han tinuod nga mga magsiringba?

IMPORTANTE gud an paglaom. An pipira nga tawo naglalaom nga magkaada malipayon nga pag-asawa, mahimsog nga mga anak, o makarekober ha grabe nga sakit. Kita nga mga Kristiano bangin magkaada liwat hin sugad hito nga mga ginlalaoman. Pero may ginlalaoman kita nga labaw pa hito. Naglalaom kita nga mabuhi ha waray kataposan ngan mabanhaw an aton mga hinigugma nga namatay.

² Hi apostol Pablo nagsiring: “Naglalaom ako ha Dios . . . nga magkakaada pagkabanhaw han mga magtadong ngan han mga diri magtadong.” (Buh. 24:15) Hi Pablo diri amo an siyahan nga nag-unabi mahitungod han paglaom nga pagkabanhaw. Nag-unabi liwat hito an patriarka nga hi Job. Nasarig hiya nga diri hiya hingangalimtan han Dios ngan babanhawon hiya.​—Job 14:7-10, 12-15.

3. Kay ano nga makakabenepisyo kita ha 1 Corinto kapitulo 15?

³ “An pagkabanhaw han mga patay” bahin han “pundasyon,” o “nangunguna nga doktrina,” han ngatanan nga katutdoan han mga Kristiano. (Heb. 6:1, 2) An paghisgot ni Pablo mahitungod ha pagkabanhaw mababasa ha 1 Corinto kapitulo 15. Ito nga iya ginsurat sigurado nga nagparig-on ha siyahan-siglo nga mga Kristiano. Magpapakusog liwat ito ha aton ngan magpaparig-on han aton pagsarig nga matutuman gud an maiha na naton nga ginlalaoman.

4. Ano an garantiya nga matutuman an aton paglaom nga mababanhaw an aton namatay nga mga hinigugma?

⁴ An pagkabanhaw ni Jesu-Kristo amo an garantiya nga matutuman an aton paglaom nga mababanhaw an aton namatay nga mga hinigugma. Bahin ito han “maopay nga sumat” nga iginsangyaw  ni Pablo ha mga taga-Corinto. (1 Cor. 15:1, 2) Ngani, nagsiring hiya nga kon an usa nga Kristiano diri natoo hito nga pagkabanhaw, waray pulos an iya pagtoo. (1 Cor. 15:17) An pagtoo ha pagkabanhaw ni Jesus amo an rason kon kay ano nga makakasarig kita nga mahitatabo gud an pagkabanhaw.

5-6. Ano an kahulogan para ha aton han mga pulong ha 1 Corinto 15:3, 4?

⁵ Han gintikangan ni Pablo an paghisgot mahitungod han pagkabanhaw, nag-unabi hiya hin tulo nga kamatuoran: (1) “An Kristo namatay para ha aton mga sala.” (2) “Iginlubong” hiya. (3) “Ginbuhi [hiya] ha ikatulo ka adlaw sumala ha Kasuratan.”​—Basaha an 1 Corinto 15:3, 4.

⁶ Ano an kahulogan para ha aton han kamatay ni Jesus, paglubong ha iya, ngan pagbanhaw ha iya? Igintagna ni propeta Isaias nga an Mesias ‘uutdon tikang ha tuna han mga buhi’ ngan ‘tatagan hin lubnganan kaupod han magraot.’ Pero may iba pa nga mahitatabo. Nagsiring liwat hi Isaias nga ‘dadad-on [han Mesias] an sala han damu nga tawo.’ Ginbuhat ini ni Jesus han iginhatag niya an iya kinabuhi sugad nga lukat. (Isa. 53:8, 9, 12; Mat. 20:28; Roma 5:8) Salit an kamatay ni Jesus, paglubong ha iya, ngan pagbanhaw ha iya usa nga marig-on nga basihan han aton paglaom nga matatalwas kita tikang ha sala ngan kamatayon ngan makakaupod naton utro an aton namatay nga mga hinigugma.

7-8. Ano an nabulig ha mga Kristiano nga tumoo nga ginbanhaw hi Jesus?

⁷ An aton paglaom ha pagkabanhaw konektado ha pagkabanhaw ni Jesus, salit kinahanglan magin kombinsido kita nga nabanhaw hiya. Kay ano nga makakasiguro kita nga ginbanhaw ni Jehova hi Jesus?

⁸ Damu nga testigo an nagpamatuod nga ginbanhaw hi Jesus. (1 Cor. 15:5-7) An una nga testigo nga gin-unabi ni Pablo amo hi apostol Pedro (Cefas). Ginkompirma han usa nga grupo hin mga disipulo nga nakita ni Pedro an ginbanhaw nga hi Jesus. (Luc. 24:33, 34) Dugang pa, an “Dose,” an mga apostol, nakakita ha ginbanhaw nga hi Jesus. Katapos, “ha usa nga higayon nagpakita [an Kristo] ha sobra 500 nga kabugtoan,” posible ha makalilipay nga katirok ha Galilea nga gin-unabi ha Mateo 28:16-20. Dugang pa, hi Jesus “nagpakita . . . kan Santiago,” nga posible bugto ni Jesus ha nanay, nga ha siyahan waray tumoo nga hiya an Mesias. (Juan 7:5) Han nakita ni Santiago an ginbanhaw nga hi Jesus, nakombinse hiya. Makapainteres, han mga 55 C.E. han ginhimo ni Pablo ini nga surat, damu pa an buhi hadton nakakita ha ginbanhaw nga hi Jesus, salit an nagruruhaduha mahimo magpakiana hiton masasarigan nga mga testigo.

9. Sumala ha Buhat 9:3-5, kay ano nga dugang nga makakagpamatuod hi Pablo nga ginbanhaw hi Jesus?

⁹ Ha urhi, hi Jesus nagpakita mismo kan Pablo. (1 Cor. 15:8) Han tipakadto hi Pablo (Saul) ha Damasco, nabatian niya an tingog han ginbanhaw nga hi Jesus ngan ha usa nga bisyon, nakita niya hi Jesus nga nakadto ha langit. (Basaha an Buhat 9:3-5.) An naeksperyensyahan ni Pablo dugang nga ebidensya nga diri la susmatanon an pagkabanhaw ni Jesus.​—Buh. 26:12-15.

10. Tungod kay kombinsido hi Pablo nga ginbanhaw hi Jesus, ano an iya ginbuhat?

¹⁰ An testimonya ni Pablo magigin makapainteres gud ha pipira kay gintimaraot niya hadto an mga Kristiano. Han nagin kombinsido hiya nga ginbanhaw hi Jesus, nangalimbasog hiya nga kombinsihon liwat an iba nga tumoo hito. Gin-ilob niya an mga pagkastigo, kapriso, ngan mga kakurian tungod ha kalunod han barko basi maisangyaw an kamatuoran nga hi Jesus namatay ngan ginbanhaw. (1 Cor. 15:9-11; 2 Cor. 11:23-27) Kombinsido gud hi Pablo nga ginbanhaw hi Jesus salit andam hiya mamatay basi depensahan ito nga iya gintotoohan. Diri ba makakombinse gud inin testimonya han siyahan-siglo  nga mga Kristiano nga ginbanhaw gud hi Jesus? Ngan diri ba napaparig-on hito an imo pagtoo ha pagkabanhaw?

11. Kay ano nga an pipira ha Corinto posible nga may sayop nga mga gintotoohan mahitungod ha pagkabanhaw?

¹¹ An pipira ha Griego nga syudad han Corinto may sayop nga mga gintotoohan mahitungod ha pagkabanhaw, may nasiring pa ngani nga “waray pagkabanhaw han mga patay.” Kay ano? (1 Cor. 15:12) Gintamay han mga pilosopo han usa pa nga Griego nga syudad, an Atenas, an ideya nga ginbanhaw hi Jesus. Salit ito nga panhunahuna posible nga nakaapekto ha pipira nga mga taga-Corinto. (Buh. 17:18, 31, 32) An iba bangin naghunahuna nga diri literal an pagkabanhaw. Lugod, bangin naghunahuna hira nga an mga tawo masisiring nga “patay” tungod kay makasasala hira, ngan adton nagin mga Kristiano masisiring nga “nabuhi” utro tungod kay napasaylo na hira. Anoman an ira rason, nagin waray pulos an ira pagtoo tungod kay diri hira natoo ha pagkabanhaw. Kon hi Jesus waray banhawa han Dios, waray iginbayad nga lukat ngan an ngatanan nagpabilin nga makasasala. Salit adton diri natoo ha pagkabanhaw waray tinuod nga paglaom.​—1 Cor. 15:13-19; Heb. 9:12, 14.

12. Uyon ha 1 Pedro 3:18, 22, kay ano nga an pagkabanhaw ni Jesus naiiba kay ha nahiuna nga mga pagkabanhaw?

¹² Maaram mismo hi Pablo nga “an Kristo ginbuhi tikang ha mga patay.” Mas maopay ito nga pagkabanhaw kay ha nahiuna nga mga pagkabanhaw kay ha urhi ito nga mga ginbanhaw namatay la gihapon. Hi Pablo nagsiring nga hi Jesus “an siyahan nga mga bunga han mga nangaturog ha kamatayon.” Kay ano nga masisiring nga hi Jesus an siyahan? Hiya an siyahan nga persona nga ginbanhaw sugad nga espiritu ngan an siyahan nga tawo nga ginbanhaw ngadto ha langit.​—1 Cor. 15:20; Buh. 26:23; basaha an 1 Pedro 3:18, 22.

13. Ano an ginsiring ni Pablo nga kaibahan nira Adan ngan Jesus?

¹³ Paonan-o an kamatayon han usa nga tawo maghahatag hin kinabuhi ha minilyon nga tawo? Hi Pablo naghatag hin klaro nga baton. Iginsaysay niya an kaibahan ha kon ano an nagin epekto ha mga tawo han ginbuhat ni Adan ngan kon ano an nagin posible tungod han Kristo. May kalabotan kan Adan, hi Pablo nagsurat: “Nagkaada kamatayon pinaagi han usa ka tawo.” Han nakasala hi Adan, nagresulta ito han kamatayon niya ngan han iya mga tulin. Gin-aantos pa gihapon naton an makasurubo nga mga epekto han iya pagin diri masinugtanon. Pero iba gud an nagin resulta ha pagbanhaw han Dios ha iya Anak! “Nagkakaada liwat pagkabanhaw han mga patay pinaagi han usa ka tawo,” nga amo hi Jesus. Hi Pablo nangatadongan: “Kay sugad la nga tungod kan Adan an ngatanan namamatay, sugad man tungod han Kristo an ngatanan bubuhion.”​—1 Cor. 15:21, 22.

14. Babanhawon ba hi Adan? Isaysay.

¹⁴ Ano an karuyag sidngon ni Pablo han nagsiring hiya nga “tungod kan Adan an ngatanan namamatay”? An ginhuhunahuna ni Pablo amo an mga tulin ni Adan, nga nakapanunod han sala ngan pagin diri perpekto ni Adan salit namamatay hira. (Roma 5:12) Hi Adan diri kaapi han mga “bubuhion.” Diri hiya makakabenepisyo han lukat han Kristo, tungod kay perpekto hiya nga tawo nga tinuyo nga nagtalapas ha Dios. An nahitabo kan Adan amo gihapon an mahitatabo hadton huhukman han “Anak han tawo” sugad nga “mga kanding,” karuyag sidngon, “mamamatay [hira] ha kadayonan.”​—Mat. 25:31-33, 46; Heb. 5:9.

15. Hin-o an nahiuupod ha “ngatanan” nga “bubuhion”?

¹⁵ Tigamni nga hi Pablo nagsiring nga “tungod  han Kristo an ngatanan bubuhion.” (1 Cor. 15:22) An surat ni Pablo para ito ha dinihogan nga mga Kristiano ha Corinto, nga babanhawon basi mabuhi ha langit. Ito nga mga Kristiano “ginbaraan nga kahiusa ni Kristo Jesus, nga gintawag basi magin mga baraan.” Gin-unabi liwat ni Pablo “an mga nangaturog ha kamatayon nga kahiusa han Kristo.” (1 Cor. 1:2; 15:18; 2 Cor. 5:17) Ha usa pa nga giniyahan nga surat, hi Pablo nagsiring nga adton ‘nagin kahiusa ni Jesus ha kamatayon nga pariho han iya, magigin kahiusa liwat niya ha pagkabanhaw nga pariho han iya.’ (Roma 6:3-5) Hi Jesus ginbanhaw sugad nga espiritu ngan sinaka ha langit. Salit ito an mahitatabo ha ngatanan nga “kahiusa han Kristo,” nga amo an ngatanan nga dinihogan nga Kristiano.

16. Ano an iginpapasabot ni Pablo han gintawag niya hi Jesus nga “an siyahan nga mga bunga”?

¹⁶ Hi Pablo nagsiring nga an Kristo ginbanhaw sugad nga “an siyahan nga mga bunga han mga nangaturog ha kamatayon.” Hinumdumi nga an iba, sugad kan Lazaro, ginbanhaw basi mabuhi ha tuna, pero hi Jesus amo an siyahan nga ginbanhaw sugad nga espiritu ngan nakakarawat hin kinabuhi nga waray kataposan. Maipapariho naton hiya ha siyahan nga mga bunga han ani nga iginhalad han mga Israelita ha Dios. Dugang pa, han gintawag ni Pablo hi Jesus nga “an siyahan nga mga bunga,” iginpapasabot niya nga may iba pa nga babanhawon basi mabuhi ha langit. An mga apostol ngan an iba pa nga “kahiusa han Kristo” masunod kan Jesus. Ha husto nga panahon, makakaeksperyensya hira hin pagkabanhaw nga pariho han kan Jesus.

17. San-o makakarawat han mga “kahiusa han Kristo” an ira balos nga pagkabanhaw ngadto ha langit?

¹⁷ An langitnon nga pagkabanhaw para hadton “kahiusa han Kristo” waray pa magtitikang ha panahon nga nagsurat hi Pablo ha mga taga-Corinto. Lugod, iginpakita ni Pablo nga mahitatabo ito ha tiarabot nga panahon: “An kada tagsa uyon hini nga pagkasunod-sunod: an Kristo amo an siyahan nga mga bunga, katapos hito, an mga iya han Kristo durante han iya presensya.” (1 Cor. 15:23; 1 Tes. 4:15, 16) Yana, nagkikinabuhi na kita hito nga igintagna nga “presensya” han Kristo. Oo, an mga apostol ngan an iba pa nga dinihogan nga Kristiano nga namatay kinahanglan maghulat hito nga presensya basi makarawat an ira balos nga pagkabanhaw ngadto ha langit ngan ‘magin kahiusa ni Jesus ha pagkabanhaw nga pariho han iya.’

18. (a) Kay ano nga makakasiring kita nga may iba pa nga pagkabanhaw nga mahitatabo katapos han pagkabanhaw ngadto ha langit? (b) Sumala ha 1 Corinto 15:24-26, ano an mahitatabo ha langit?

¹⁸ Pero ano man an mahitatabo ha ngatanan  nga maunungon nga Kristiano nga waray paglaom nga mabuhi ha langit kaupod han Kristo? May paglaom liwat hira nga mabanhaw. An Biblia nasiring nga hi Pablo ngan an iba pa nga makadto ha langit kaapi ha “mas temprano nga pagkabanhaw tikang ha mga patay.” (Fil. 3:11) Diri ba nagpapakita ito nga may iba pa nga pagkabanhaw nga mahitatabo katapos hito? Uyon ini ha ginsiring ni Job nga mahitatabo ha iya ha tiarabot nga panahon. (Job 14:15) “An mga iya han Kristo durante han iya presensya” kaupod na ni Jesus ha langit kon wad-on na niya an ngatanan nga gobyerno ngan an ngatanan nga awtoridad ngan gahum. Bisan an “kataposan nga kaaway, an kamatayon, pagwawad-on.” An mga babanhawon ngadto ha langit diri na gud mamamatay. Pero kumusta man an iba?​—Basaha an 1 Corinto 15:24-26.

19. Ano an malalaoman hadton may tunan-on nga paglaom?

¹⁹ Kumusta man adton may paglaom nga mabuhi ha tuna? Makakalaom hira hini nga ginsiring ni Pablo: “Naglalaom ako . . . nga magkakaada pagkabanhaw han mga magtadong ngan han mga diri magtadong.” (Buh. 24:15) Sigurado nga waray makakakadto ha langit nga diri matadong, salit ini nga mga pulong nagtutudlok ha tiarabot nga pagkabanhaw dinhi ha tuna.

20. Paonan-o napaparig-on an imo paglaom?

²⁰ Sigurado gud nga “magkakaada pagkabanhaw”! Adton babanhawon dinhi ha tuna makakalaom nga magkakaada hira kinabuhi nga waray kataposan. Makakasarig ka hito nga saad. Ito nga paglaom makakaliaw ha imo kon nahuhunahuna mo an imo mga hinigugma nga namatay. Babanhawon hira ha panahon nga an Kristo ngan an iba pa ‘magmando sugad nga mga hadi ha sulod han 1,000 ka tuig.’ (Pah. 20:6) Makakasarig ka liwat nga kon pananglitan mamatay ka antes an Milenyo, sigurado nga babanhawon ka. Ini nga “paglaom diri nagriresulta hin kapakyasan.” (Roma 5:5) Magpaparig-on ito ha imo yana ngan makakadugang han imo kalipay ha pag-alagad ha Dios. Pero may mahibabaroan pa kita tikang ha 1 Corinto kapitulo 15, sugad han hihisgotan ha sunod nga artikulo.