1-2. Fikieme u ro fo re Ileleikristi kpobi a riẹ kpahe ẹkparomatha obọ odhiwu na?

AHWO buobu nọ a be gọ Jihova nẹnẹ, a rẹro nọ a te rria otọakpọ na bẹdẹ bẹdẹ. Rekọ Ileleikristi nọ a rọ ẹzi wholo na nọ i gbe kiọkọ otọakpọ, a rẹro nọ a te kpare ai kpobọ odhiwu. Ileleikristi nana nọ i ti kpobọ odhiwu na a gwọlọ riẹ oghẹrẹ nọ uzuazọ rai o te jọ nọ a te kpobọ odhiwu no. Kọ ahwo nọ a wo ẹruore obọ otọakpọ obonẹ, u ti fi obọ jọ họ kẹ ae nọ a tẹ make riẹ onana? Ma te jọ uzoẹme nana ruẹ nọ obọ odhiwu nọ a te kpare Ileleikristi jọ kpohọ na o te wha erere se enọ i bi kpobọ odhiwu na gbe enọ e te rria obọ otọakpọ obonẹ. Te ma wo ẹruore obọ odhiwu, hayo ọrọ obọ otọakpọ obonẹ, u fo nọ ma riẹ kpahe ẹkparomatha obọ odhiwu na.

² Ọghẹnẹ ọ rehọ ẹzi riẹ fiobọhọ kẹ Ileleikristi ikpe-udhusoi ọsosuọ jọ kere kpahe ẹruore obọ odhiwu na. Jọn ukọ na ọ ta nọ: “Emọ Ọghẹnẹ ma rrọ enẹna, rekọ a ri dhesẹ oghẹrẹ nọ ma te jọ evaọ obaro via no ho. Ma riẹ nọ okenọ a ti dhesẹ iẹe via, ma te jọ wọhọ ọyomariẹ.” (1 Jọn 3:2) Onana u dhesẹ nọ Ileleikristi nọ a rọ ẹzi wholo na a riẹ epanọ o te jọ họ nọ a tẹ kpare ai kpobọ odhiwu no avọ ugboma ẹzi. Rekọ a te rọ ibiaro ivẹ rai ruẹ Ọghẹnẹ nọ a te kpobọ odhiwu no. Ebaibol na ọ ta eware kpobi kpahe epanọ uzuazọ obọ odhiwu o te jọ họ. Rekọ Pọl ukọ na ọ ta eware jọ kpahe iẹe. Ileleikristi nọ a rọ ẹzi wholo na a te jọ kugbe Kristi evaọ oke nọ ọ te “raha egọmeti kpobi gbe udu-esuo gbe ogaga kpobi no.” Ọ te raha  “uwhu, ọwegrẹ urere na no” re. Ukuhọ riẹ, Jesu gbe enọ i ti lele iei su a ve ti fi oma rai gbe eware kpobi họ otọ Jihova. (1 Kọr. 15:24-28) Onana u ti woma kẹhẹ! *

3. Wọhọ epanọ o rrọ 1 Ahwo Kọrint 15:30-32, ẹvẹ ẹruore ẹkparomatha nọ Pọl o wo u ro fiobọhọ kẹe?

³ Ẹruore ẹkparomatha nọ Pọl o wo na u fiobọhọ kẹe thihakọ edawọ kpobi nọ i te rie. (Se 1 Ahwo Kọrint 15:30-32.) Ọ ta kẹ inievo obọ Kọrint nọ: “Kẹdẹ kẹdẹ mẹ be rẹriẹ ovao dhe uwhu.” Pọl o te je kere nọ: “Me lele erao ijihẹ họre evaọ Ẹfisọs.” O sae ginẹ jọnọ erao ijihẹ dẹẹ o lele họre evaọ afe-arozaha jọ evaọ obọ Ẹfisọs. (2 Kọr. 1:8; 4:10; 11:23) Hayo o sae jọnọ ọ be ta kpahe ahwo Ju avọ amọfa nọ a mukpahe iẹe nọ uruemu rai o wọhọ orọ “erao ijihẹ.” (Iruẹru 19:26-34; 1 Kọr. 16:9) Oghẹrẹ kpobi nọ o jọ kẹhẹ, ẹme Pọl na u dhesẹ nọ ebẹbẹ buobu i te rie. Ghele na o wo ẹruore inọ obọdẹ osa o rrọ obaro hẹrẹ iẹe.​—2 Kọr. 4:16-18.

4. Ẹvẹ Ileleikristi a bi yeri uzuazọ rai nẹnẹ fiki ẹruore ẹkparomatha na? (Rri uwoho nọ o rrọ uke emagazini na.)

⁴ Oke obẹbẹ ma be rria na. U wo inievo mai jọ nọ ikpehre ahwo a gboja kẹ no. Efa e be rria oria nọ a bi jo fi ẹmo, yọ a bi yeri uzuazọ rai ozozọ. U wo inievo efa nọ egọmeti ọ be kuvẹ gọ Jihova te epanọ a gwọlọ họ. A riẹ nọ a te mu ai, a sai fi ai họ uwou-odi hayo tube kpe ai no dede. Ghelọ ebẹbẹ nana kpobi, inievo nana a be gọ Jihova vrẹ. A te ahwo nọ ma rẹ ginẹ rọ aro kele. Ozọ u bi mu ai hi. A riẹ nọ a tẹ maki whu dede, Jihova ọ te kpare ae ze, a ve ti yeri uzuazọ nọ u woma gaga vi onọ a bi yeri obọnana.

5. Oghẹrẹ uruemu vẹ o rẹ sai ru nọ ma gbe fievahọ eyaa ẹkparomatha na ha?

⁵ Pọl ọ ta kẹ Ileleikristi inọ jọ a whaha oghẹrẹ uruemu nọ ahwo jọ a wo nọ a jẹ rọ ta nọ: “Otẹrọnọ a te kpare enọ i whu no ho, ‘joma re jẹ da, keme odẹnotha ma ti whu.’” Uzẹme riẹ họ, ahwo a wo uruemu yena taure oke Pọl u te ti te. Ẹsejọhọ eme nọ e rrọ Aizaya 22:13 Pọl ọ jẹ wariẹ na, nọ Aizaya ọ jọ ta kpahe uruemu ahwo Izrẹl. Ukpenọ a ru eware nọ e rẹ were Ọghẹnẹ, kọ epanọ a rẹ rọ reakpọ kuoma ọvo o jarai oja. Ma sae ta nọ uruemu nọ ahwo Izrẹl yena a wo na họ, “joma reakpọ kuoma nẹnẹ, ma riẹ sọ uwhu o te nyaze odẹ hẹ.” Ahwo buobu a wo uruemu nana nẹnẹ re. Rekọ evaọ oke ahwo Izrẹl, emamọ oware ovo u no uruemu yena ze he. A kere oware nọ u no rie ze fihọ Ebaibol na kẹ omai.​—2 Irv. 36:15-20.

6. Fikinọ ma wo ẹruore ẹkparomatha, oghẹrẹ ahwo vẹ ma rẹ kẹnoma kẹ?

⁶ Ma riẹ nọ Jihova ọ rẹ sae kpare ahwo nọ a whu no ze. Fikiere ma rẹ kẹnoma kẹ ahwo nọ a be vro ẹkparomatha na. Pọl ọ ta kẹ inievo obọ Kọrint inọ a nyusu kugbe ahwo nọ a be vro ẹkparomatha na ha. Ma rẹ sai wuhrẹ oware jọ no ẹme yena ze. Ma tẹ be nyusu okpekpe kugbe ahwo nọ oware nọ o rrọ ae oja kpobi họ epanọ a rẹ rọ reakpọ kuoma, a rẹ sae raha omai. Usu ahwo otiọye na u re ru nọ ma sae rọ rehọ ẹmẹrera mu ẹkparomatha na họ ẹvro. O sai tube ru nọ ma re ro mu izi Ọghẹnẹ họ ẹraha. Oyejabọ nọ Pọl ọ rọ ta vevẹ nọ: “Wha jaja aro vi re wha ru oware nọ u kiẹrẹe, wha ruabọhọ uzioraha ha.”​—1 Kọr. 15:33, 34.

7. Onọ vẹ o sae jọnọ ahwo nọ a vro ẹkparomatha a jẹ nọ, wọhọ epanọ o rrọ 1 Ahwo Kọrint 15:35-38?

⁷ Se 1 Ahwo Kọrint 15:35-38. Ẹsejọhọ ohwo nọ ọ gwọlọ kọ ubi avro fihọ amọfa udu kpahe ẹkparomatha na evaọ oke yena ọ jẹ hae nọ onọ otiọna: “Oghẹrẹ vẹ a te rọ kpare enọ i whu no na ze?” U fo re ma riẹ epanọ Pọl ọ kẹ uyo onọ nana, keme ahwo buobu a rọwo eware sa-sa kpahe oware nọ o rẹ via nọ ohwo o te whu no. Eme Ebaibol ọ ta kpahe ẹme nana?

8. Oriruo vẹ o rẹ sai fiobọhọ kẹ omai riẹ epanọ ẹkparomatha ahwo nọ a ti kpobọ odhiwu ọ te jọ?

⁸ Ohwo o te whu no, ugboma na u ve gbo zihe ruọ ẹkpẹ no. Rekọ Ọghẹnẹ nọ ọ ma ehrugbakpọ na ọ rẹ sae kẹe ugboma nọ u fo rie oke nọ ọ te kpare iẹe ze. (Emu. 1:1; 2:7) Pọl ọ kẹ oriruo jọ ro dhesẹ nọ u du gwọlọ nọ ugboma nọ o ro whu na oye Ọghẹnẹ ọ rẹ rọ kpare iẹe ze he. Roro kpahe “ubi gheghe” nọ a kọ. Ubi na o rẹ dhẹ ze u ve zihe ruọ okakọ okpokpọ. Okakọ na u re wo ohẹriẹ gaga no ubi nọ a kọ fihọ otọ na. Pọl ọ rọ oriruo nana dhesẹ nọ, ohwo ọ tẹ maki gbo no, Ọghẹnẹ ọ rẹ sae “kẹe oma nọ o were riẹ.”

9. Oghẹrẹ oma sa-sa vẹ Pọl ọ ta nọ Ọghẹnẹ ọ ma, wọhọ epanọ ma rẹ sae ruẹ evaọ 1 Ahwo Kọrint 15:39-41?

⁹ Se 1 Ahwo Kọrint 15:39-41. Pọl o muẹrohọ nọ orọnikọ oghẹrẹ ovona Ọghẹnẹ ọ ma eware he. Wọhọ oriruo, uwo eruẹ, uwo ọvra, gbe uwo eri i wo ohẹriẹ. Pọl ọ ta nọ ma te rri idadeghe na ma rẹ ruẹ nọ ọre o wo ohẹriẹ no ọvẹre. Ọ tẹ jẹ ta nọ “elo esi jọ o wo ohẹriẹ no elo esi ọfa.” Uzẹme riẹ họ, dede nọ ma sae rọ ibiaro gheghe ruẹ ohẹriẹ nọ o rrọ emama nana ziezi hi, egba-eriariẹ e ta nọ isi na e rrọ oghoghẹrẹ. Ejọ e rrọ ruaro, ejọ e rrọ kakao, ejọ e rrọ wawae, ejọ e rrọ fuafo,  efa i te je wo ame iyẹlo, wọhọ oriruo, ọre na. Pọl ọ tẹ jẹ ta nọ, “oma obọ odhiwu o riẹ, oma otọakpọ o riẹ.” Eme họ otọ ẹme riẹ na? Evaọ otọakpọ obonẹ, ugboma ohwo-akpọ ma wo, evaọ obọ odhiwu kọ oma ẹzi, wọhọ otiọ ọnọ ikọ-odhiwu a wo na.

10. Oghẹrẹ oma vẹ a te rọ kpahe ahwo kpobọ odhiwu?

¹⁰ Muẹrohọ ẹme ọfa nọ Pọl ọ ta, inọ: “Ere ẹkparomatha enọ i whu no na o rrọ re. A rẹ kọe avọ oma nọ u re gbo; a rẹ kpare iẹe ze avọ oma nọ u re gbo ho.” Ma riẹ nọ ohwo-akpọ o te whu no oma riẹ u re gbo, o ve zihe ruọ ẹkpẹ. (Emu. 3:19) Kọ ẹvẹ a sae rọ “kpare iẹe ze avọ oma nọ u re gbo ho”? Orọnikọ ahwo nọ a kpare zihe ziọ uzuazọ evaọ otọakpọ oye Pọl ọ be ta kpahe na ha, wọhọ enọ Elaejah, Elaesha, gbe Jesu a kpare ze evaọ oke nọ u kpemu. Pọl ọ be ta kpahe ahwo nọ a te rehọ “oma ẹzi” kpare kpobọ odhiwu.​—1 Kọr. 15:42-44.

11-12. Oghẹrẹ ugboma vẹ a rọ kpare Jesu no uwhu ze, kọ ẹvẹ ẹkparomatha enọ a rọ ẹzi wholo na o te rọ wọhọ orọ Jesu?

¹¹ Oke nọ Jesu ọ jọ otọakpọ, ugboma uwo oye o wo. Rekọ oma “ẹzi nọ ọ rẹ kẹ uzuazọ” a rọ kpare iẹe kpobọ odhiwu. Epọvo na re, ugboma ẹzi a te rọ kpare Ileleikristi nọ a rọ ẹzi wholo na kpobọ odhiwu. Pọl ọ ta nọ: “Wọhọ epanọ ma wo oghẹrẹ oma ọnọ a rọ ẹkpẹ ma na, ere ma ti wo oghẹrẹ oma ọrọ obọ odhiwu na re.”​—1 Kọr. 15:45-49.

¹² Pọl ọ be joma ku ẹme ẹkparomatha na họ no. U wuzou gaga re ma kareghẹhọ nọ, orọnọ ugboma uwo a rọ kpare Jesu kpobọ odhiwu hu. Pọl ọ ta vevẹ nọ: “Uwo gbe azẹ e rẹ sae reuku Uvie Ọghẹnẹ” evaọ obọ odhiwu hu. (1 Kọr. 15:50) Onana u dhesẹ nọ oma ẹzi a te rọ kpare ikọ na gbe Ileleikristi efa nọ a rọ ẹzi wholo na kpobọ odhiwu, orọnikọ oma uwo gbe azẹ nọ o rẹ sai gbo zihe ruọ ẹkpẹ hẹ. Kọ oke vẹ a te rọ kpare ae ze? Pọl ọ ta nọ  ẹkparomatha rai ọ gbẹ rrọ obaro, orọnikọ a tẹ nwani whu no a vẹ kpare ae ze he. Taure Pọl o te ti kere obe 1 Ahwo Kọrint na, yọ ikọ jọ i “kie ruọ owezẹ uwhu no.” Wọhọ oriruo, oke yena yọ Jemis ukọ na o whu no. (Iruẹru 12:1, 2) Ileleikristi efa nọ a rọ ẹzi wholo a “kie ruọ owezẹ uwhu” re nọ Pọl o kere ileta riẹ na no.​—1 Kọr. 15:6.

13. Eware vẹ e te via evaọ oke ọzino Kristi?

¹³ Jesu avọ Pọl a ta kpahe oke nọ oghẹrẹ eware jọ e te rọ via evaọ otọakpọ na, koyehọ oke ọzino Kristi. A ta nọ orẹwho u ti lele orẹwho fi ẹmo, etọ i ti nuhu, eyao sa-sa e te romavia, gbe eware efa sa-sa nọ a fodẹ inọ e te jọ akpọ na soso via. Ma ruẹ nọ eruẹaruẹ Ebaibol nana i bi rugba anwọ 1914. Oware ofa jọ o riẹ nọ o te via evaọ etoke nana nọ u fo nọ ma re muẹrohọ. Jesu ọ ta nọ “a te ta usi uwoma Uvie na evaọ akpọ na soso re o jọ isẹri kẹ erẹwho na kpobi, kẹsena urere na o vẹ te ze.” (Mat. 24:3, 7-14) Pọl ọ ta re nọ “oke ọzino Olori na” o te jẹ jọ oke nọ a te rọ kpare Ileleikristi nọ a rọ ẹzi wholo nọ “i kie ruọ owezẹ uwhu” kpobọ odhiwu.​—1 Tẹs. 4:14-16; 1 Kọr. 15:23.

14. Nọ Oleleikristi nọ a rọ ẹzi wholo o te whu evaọ etoke ọzino Kristi, eme ọ rẹ via?

¹⁴ Evaọ oke mai na, nọ Oleleikristi nọ a rọ ẹzi wholo o te whu, a rẹ nwane kpare iẹe kpobọ odhiwu ababọ oke oraha. Pọl ukọ na o dhesẹ onana vevẹ nọ ọ ta evaọ obe 1 Ahwo Kọrint 15:51, 52 inọ: “Mai kpobi ma ti kie ruọ owezẹ uwhu hu, rekọ a ti nwene omai kpobi, ababọ oke oraha, evaọ emaharo, okenọ ọgba urere na o ti do.” Ẹme Pọl na o bi rugba nẹnẹ.  Nọ a tẹ kpare inievo Kristi nana kpobọ odhiwu no, oghọghọ rai u ti wo umuo ho. A te “jọ kugbe Olori na ẹsikpobi.”​—1 Tẹs. 4:17.

15. Iruo vẹ ahwo nọ a ti nwene “evaọ emaharo” na a ti ru?

¹⁵ Ebaibol na ọ vuẹ omai oware nọ ahwo nọ a ti nwene “evaọ emaharo” na a ti ru nọ a te te odhiwu no. Jesu ọ ta kẹ ae nọ: “Ọnọ o fi kparobọ je lele edhere mẹ rite urere mẹ te kẹe udu nọ o ti ro su erẹwho na, yọ ọ te rehọ ọkpọ ayọno su ahwo na, a ve ti whu ehehẹhẹ wọhọ okwakwa nọ a rọ ọviẹ ma, wọhọ epaọ udu-esuo nọ Ọsẹ mẹ ọ kẹ omẹ.” (Evia. 2:26, 27) A ti lele Jesu nọ o wuzou rai rọ ọkpọ ayọno su erẹwho na.​—Evia. 19:11-15.

16. Ẹvẹ ahwo buobu a ti ro fi uwhu kparobọ?

¹⁶ Ababọ avro, Ileleikristi nọ a rọ ẹzi wholo na a ti fi uwhu kparobọ. (1 Kọr. 15:54-57) Nọ a tẹ kpare ae kpobọ odhiwu no, a ve ti kuomagbe Jesu raha ahwo muomu kpobi no evaọ ẹmo Amagidọn. Ileleikristi buobu efa, te ezae te eyae a te zọ evaọ “uye ulogbo na,” a vẹ te ruọ akpọ ọkpokpọ na. (Evia. 7:14) Enana nọ e te zọ na a te rọ ẹro ruẹ oghẹrẹ ofa nọ a ti ro fi uwhu kparobọ. A te ruẹ ima ahwo buobu nọ a te kpare no uki ze. Oghọghọ nọ onana o te wha ze u ti wo umuo ho! (Iruẹru 24:15) Ahwo kpobi nọ a yoẹme kẹ Jihova evaọ oke yena, a ti fi uwhu nọ ma reuku riẹ na kparobọ. A ti wo uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ.

17. Wọhọ epanọ o rrọ 1 Ahwo Kọrint 15:58, eme u fo nọ ma re ru enẹna?

¹⁷ Eme nọ Pọl o kere se inievo obọ Kọrint kpahe ẹkparomatha na e rẹ sae sasa Ileleikristi kpobi oma nẹnẹ. Ẹruore ẹkparomatha na o re ru omai dawo ẹgba mai kpobi “evaọ iruo Olori na.” (Se 1 Ahwo Kọrint 15:58.) Ma tẹ rehọ udu mai kpobi ru iruo nana, ma ti wo eghale buobu evaọ obaro. A rẹ sae ruẹ unu gbiku oghọghọ nọ ma ti wo ho! Nọ oke yena u te te, ma te ruẹ nọ iruo Olori na nọ ma ru na e rrọ uvrẹvru hu.