1-2. Akristiano othe magĩrĩirũo gũkenio nĩ ũhoro wĩgiĩ arĩa mariũkagio magathiĩ kũrĩa igũrũ nĩkĩ?

ANDŨ aingĩ arĩa matungatagĩra Jehova mahinda-inĩ maya makoragwo na kĩĩrĩgĩrĩro gĩa gũgaatũũra gũkũ thĩ tene na tene. No Akristiano aitĩrĩrie maguta arĩa matigarĩte makoragwo na kĩĩrĩgĩrĩro gĩa kũriũkio mathiĩ igũrũ. Arĩa aitĩrĩrie maguta nĩ meriragĩria mũno gũkoona ũrĩa ũtũũro ũgaakorũo ũhaana kũrĩa igũrũ. Ĩ nao arĩa marĩ na kĩĩrĩgĩrĩro gĩa gũgaatũũra gũkũ thĩ? O ta ũrĩa tũkuona, andũ arĩa mariũkagio magathiĩ igũrũ nĩ makaarehera irathimo andũ arĩa magaatũũra gũkũ thĩ tene na tene. Kwoguo gũtekũmakania kana kĩĩrĩgĩrĩro gitũ nĩ gĩa gũgaatũũra kũrĩa igũrũ kana gũkũ thĩ, ithuothe nĩ twagĩrĩirũo gũkenio nĩ ũhoro wĩgiĩ andũ arĩa mariũkagio magathiĩ kũrĩa igũrũ.

² Ngai nĩ aatongoririe arutwo amwe a Jesu na roho wake hĩndĩ ya karine ya mbere kwandĩka igũrũ rĩgiĩ kĩĩrĩgĩrĩro gĩa gũthiĩ kũrĩa igũrũ. Mũtũmwo Johana aandĩkire ũũ: “Ithuĩ rĩu tũrĩ ciana cia Ngai, no gũtirĩ kũraguũrio ũrĩa tũgaatuĩka. Nĩ tũĩ atĩ rĩrĩa akaaguũrio tũkaahaanana nake, tondũ tũkaamuona o ta ũrĩa atariĩ.” (1 Joh. 3:2) Ũndũ ũcio ũronania atĩ Akristiano arĩa aitĩrĩrie maguta matikoragwo moĩ ũrĩa gũgaakorũo kũhaana rĩrĩa makaariũkio na mĩĩrĩ ya kĩĩroho mathiĩ kũrĩa igũrũ. O na kũrĩ ũguo, nĩ makoona Jehova ĩmwe kwa ĩmwe rĩrĩa makaamũkĩra ngerenwa yao kũrĩa igũrũ. Bibilia ndĩarĩtie ũhoro wothe igũrũ rĩgiĩ andũ arĩa mariũkagio magathiĩ kũrĩa igũrũ, no mũtũmwo Paulo nĩ onanĩtie maũndũ mamwe megiĩ ũhoro ũcio. Akristiano acio aitĩrĩrie maguta magaakorũo hamwe na Kristo rĩrĩa akaaniina “thirikari yothe na wathani o na hinya wothe,” o hamwe na “thũ ya mũico [nĩyo] gĩkuũ.” Mũthia-inĩ, Jesu na arĩa magaakorũo magĩthamaka nake nĩ makeeiga rungu rwa Jehova na maige indo ciothe  rungu rwake. (1 Kor. 15:24-28) Hatarĩ nganja rĩgakorũo rĩrĩ ihinda rĩega mũno. *

3. O ta ũrĩa 1 Akorintho 15:30-32 yonanĩtie-rĩ, wĩtĩkio wa Paulo wĩgiĩ kũriũka wamũteithirie gwĩka atĩa?

³ Wĩtĩkio wa Paulo wĩgiĩ kũriũka nĩ wamũteithirie gũkirĩrĩria magerio matiganĩte. (Thoma 1 Akorintho 15:30-32.) Eerire Akristiano a Korintho ũũ: “Niĩ ng’ethagĩra gĩkuũ o mũthenya.” Ningĩ aandĩkire ũũ: “Niĩ ndanahũũrana na nyamũ cia gĩthaka Efeso.” No kũhoteke aaragia ũhoro wĩgiĩ kũrũa na nyamũ kĩhaaro-inĩ kĩmwe kĩa mathaako thĩinĩ wa Efeso. (2 Kor. 1:8; 4:10; 11:23) Kana hihi akorũo aaragĩrĩria igũrũ rĩgiĩ Ayahudi na andũ angĩ arĩa maamũkararagia, arĩa maatariĩ ta “nyamũ cia gĩthaka.” (Atũm. 19:26-34; 1 Kor. 16:9) O ũrĩa kũngĩkorũo kwarĩ, Paulo nĩ aacemanirie na magerio maingĩ maritũ. Ĩndĩ aarĩ na kĩĩrĩgĩrĩro kĩega kĩa mahinda marĩa maroka.​—2 Kor. 4:16-18.

4. Kĩĩrĩgĩrĩro gĩa kũriũka gĩteithagia Akristiano atĩa ũmũthĩ? (Rora mbica ngothi-inĩ.)

⁴ Tũratũũra mahinda marĩ na mogwati maingĩ. Aarĩ na ariũ a Ithe witũ amwe nĩ magũmĩirũo nĩ maũndũ ma wĩki-naĩ. Angĩ nao maikaraga kũndũ kũrĩ na mbaara, na nĩ ũndũ ũcio matiguaga marĩ na ũgitĩri. O na kũrĩ angĩ matungatagĩra Jehova mabũrũri-inĩ wĩra witũ wĩkĩrĩirũo mĩkaana kana ũhũũrĩtwo marubuku, na ũndũ ũcio nĩ ũtũmaga makorũo ũgwati-inĩ wa kuohwo njera o na kana kũũragwo. O na kũrĩ ũguo, aarĩ na ariũ a Ithe witũ acio othe nĩ mathiaga na mbere gũthathaiya Jehova, na kwoguo magatũigĩra kĩonereria kĩega. Matiĩtigagĩra tondũ nĩ mamenyaga atĩ o na mangĩũrũo nĩ mĩoyo yao mahinda-inĩ maya, Jehova nĩ amaigĩire ũndũ ũngĩ mwega makĩria mahinda marĩa maroka.

5. Nĩ mwerekera ũrĩkũ mũũru ũngĩtũma twage wĩtĩkio harĩ kĩĩrĩgĩrĩro gĩa kũriũka?

⁵ Paulo eerire ariũ a Ithe witũ matigakorũo na mwerekera mũũru ta ũrĩa warĩ na andũ amwe arĩa mooigaga ũũ: “Angĩkorũo arĩa akuũ matikaariũkio, ‘nĩ tũkĩrĩei na tũnyue, tondũ rũciũ nĩ tũgaakua.’” O na mbere ya matukũ ma Paulo, andũ amwe no maarĩ na mwerekera ta ũcio. No gũkorũo Paulo aagwetaga ciugo iria irĩ thĩinĩ wa Isaia 22:13, iria cionanagia mwerekera ũrĩa Aisiraeli maarĩ naguo. Handũ ha kwĩrutanĩria gũkuhĩrĩria Ngai, maathingataga maũndũ ma gwĩkenia. Mwerekera wa Aisiraeli watariĩ ta ũrĩa ũkoragwo na andũ aingĩ ũmũthĩ, wa gwĩkenia rĩrĩa marĩ muoyo tondũ no makue hĩndĩ o yothe. O na kũrĩ ũguo, Bibilia nĩ yonanagia moimĩrĩro moru marĩa rũrĩrĩ rwa Isiraeli rwagĩire namo nĩ ũndũ wa gũkorũo na mwerekera ta ũcio.​—2 Maũ. 36:15-20.

6. Kĩĩrĩgĩrĩro gĩa kũriũka kĩagĩrĩire gũtũteithia atĩa rĩrĩa tũrathuura arata?

⁶ Gũkorũo atĩ Jehova no ahote kũriũkia andũ arĩa makuĩte, nĩ kwagĩrĩire kũhutia matua maitũ megiĩ gũthuura arata. Ariũ a Ithe witũ a Korintho nĩ maabataraga kwĩmenyerera nĩguo matikagĩe ũrata na andũ arĩa mateetĩkĩtie ũhoro wĩgiĩ kũriũkio. Ũhoro wao nĩ ũratũruta ũndũ wa bata, atĩ moimĩrĩro no makorũo marĩ moru harĩ ithuĩ tũngĩthuura gũtuĩka arata na andũ arĩa maikaraga mũtũũrĩre o wa gwĩkenia mategwĩciria ũhoro wa mahinda marĩa maroka. Kũhũthĩra mahinda maingĩ na andũ acio no gũthũkie mĩtugo na muonere wa maũndũ wa Mũkristiano. O na no gũtũme ekage maũndũ marĩa Ngai athũire. Nĩkĩo Paulo ooigire ũũ: “Arahũkai meciria-inĩ manyu na njĩra ya ũthingu na mũtikamenyere kwĩhagia.”​—1 Kor. 15:33, 34.

7. O ta ũrĩa 1 Akorintho 15:35-38 yonanĩtie-rĩ, nĩ kĩũria kĩrĩkũ andũ amwe mangĩoririe?

⁷ Thoma 1 Akorintho 15:35-38. Mũndũ ũrenda gũkararia atĩ andũ matikariũkio nĩ angĩoririe ũũ: “Arĩa akuũ makaariũkio atĩa?” Nĩ wega gwĩciria ũhoro wĩgiĩ macokio ma Paulo megiĩ kĩũria kĩu, tondũ andũ aingĩ ũmũthĩ makoragwo na mawoni matiganĩte megiĩ ũrĩa gũthiaga thutha wa mũndũ gũkua. Hihi Bibilia ĩrutanaga atĩa?

8. Nĩ ngerekano ĩrĩkũ ĩngĩtũteithia gũtaũkĩrũo ũrĩa gũthiaga harĩ arĩa mariũkagio magathiĩ igũrũ?

⁸ Rĩrĩa mũndũ akua, mwĩrĩ wake nĩ ũbuthaga. No Ngai, o we wombire igũrũ na thĩ, no ahote kũriũkia mũndũ ũcio, na amũhe mwĩrĩ ũrĩa ũmwagĩrĩire. (Kĩam. 1:1; 2:7) Paulo nĩ aahũthĩrire ngerekano kuonania atĩ Ngai to mũhaka ariũkie mũndũ arĩ na mwĩrĩ ũrĩa aarĩ naguo mbere ĩyo. Ta wĩcirie ũhoro wa “mbegũ.” Rĩrĩa mbegũ yahandwo tĩri-inĩ, nĩ yambagĩrĩria gũkũra ĩgatuĩka mũmera. Mũmera ũcio wakũra ndũkoragwo ũhaanaine na mbegũ ĩrĩa yahandirũo. Paulo aahũthĩrire ngerekano ĩyo kuonania atĩ Mũũmbi witũ, no aheane ‘mwĩrĩ o ta ũrĩa we arenda.’

9. 1 Akorintho 15:39-41 yugaga atĩa igũrũ rĩgiĩ mĩthemba ĩtiganĩte ya mĩĩrĩ?

⁹ Thoma 1 Akorintho 15:39-41. Paulo ooigire atĩ Ngai oombire indo irĩ na mĩĩrĩ ĩtiganĩte. Kwa ngerekano, mĩĩrĩ ya mahiũ, mĩĩrĩ ya nyoni, na mĩĩrĩ ya thamaki ndĩkoragwo ĩhaanaine. Ningĩ nĩ aagwetire atĩ o na kũrĩa igũrũ riũa na mweri itikoragwo ihaanaine. Na akiuga atĩ “riri wa njata ĩmwe nĩ ngũrani na wa njata ĩngĩ.” Ũndũ ũcio nĩ wa ma o na akorũo no twage kuona ngũrani ĩyo na maitho maitũ. Athomi a sayansi moigaga atĩ njata ikoragwo irĩ ngũrani, imwe nĩ nene, ingĩ nĩ nini, ingĩ nĩ cia rangi mũtune, ingĩ mwerũ, na ingĩ cia yerũ ta riũa. Paulo aacokire akiuga atĩ “nĩ kũrĩ mĩĩrĩ ya igũrũ na mĩĩrĩ ya gũkũ thĩ.” Hihi eendaga kuuga atĩa? Gũkũ thĩ andũ makoragwo na mĩĩrĩ ya nyama na thakame, no kũrĩa igũrũ gũkoragwo na mĩĩrĩ ya kĩĩroho, ta ĩrĩa ĩkoragwo na araika.

10. Andũ arĩa mariũkagio magathiĩ gũtũũra kũrĩa igũrũ mariũkagio na mĩĩrĩ ĩhaana atĩa?

 ¹⁰ Ta rora ũrĩa Paulo aacokire kuuga: “Ũguo noguo kũrĩ harĩ kũriũkio kwa arĩa akuũ. Mwĩrĩ ũhandagwo ũrĩ wa kũbutha; ũkariũkio ũtarĩ wa kũbutha.” Nĩ tũĩ atĩ mũndũ akua, mwĩrĩ ũbuthaga ũgatuĩka rũkũngũ. (Kĩam. 3:19) Nĩ ũndũ ũcio-rĩ, kũngĩhoteka atĩa mwĩrĩ ‘ũriũkio ũtarĩ wa kũbutha’? Paulo ndaaragia ũhoro wĩgiĩ andũ kũriũkio matũũre gũkũ thĩ, ta arĩa maariũkirio nĩ Elija, Elisha, na Jesu. Paulo aaragia ũhoro wĩgiĩ andũ arĩa mariũkagio magathiĩ gũtũũra kũrĩa igũrũ marĩ na “mwĩrĩ wa kĩĩroho.”​—1 Kor. 15:42-44.

11-12. Nĩ ũgarũrũku ũrĩkũ wekĩkire harĩ Jesu thutha wa kũriũkio? Nĩ ũgarũrũku ũrĩkũ wĩkĩkaga harĩ arĩa aitĩrĩrie maguta thutha wa kũriũkio?

¹¹ Rĩrĩa Jesu aarĩ gũkũ thĩ, aarĩ na mwĩrĩ wa nyama na thakame. No rĩrĩa aariũkirio aatuĩkire “roho wa kũheana muoyo” na agĩcoka kũrĩa igũrũ. O ũndũ ũmwe na ũcio, Akristiano aitĩrĩrie maguta mariũkagio na mĩĩrĩ ya roho nĩguo magatũũre kũrĩa igũrũ. Paulo ooigire ũũ: “O ta ũrĩa tũgĩĩte na mũhianĩre wa ũcio wombirũo na rũkũngũ, noguo tũkaagĩa na mũhianĩre wa ũcio wa igũrũ.”​—1 Kor. 15:45-49.

¹² Nĩ ũndũ wa bata kũririkana atĩ Jesu ndaariũkirio arĩ na mwĩrĩ wa nyama na thakame. Paulo akĩrĩkĩrĩria ndeereti yake, nĩ aataarĩirie gĩtũmi kĩa ũndũ ũcio rĩrĩa ooigire ũũ: “Nyama na thakame itingĩgaya Ũthamaki wa Ngai” kũrĩa igũrũ. (1 Kor. 15:50) Atũmwo o hamwe na aitĩrĩrie maguta arĩa angĩ matingĩariũkirio mathiĩ igũrũ marĩ na mĩĩrĩ ĩngĩbutha ya nyama na thakame. Hihi mangĩariũkirio rĩ? Paulo oonanirie atĩ mangĩkariũkio ihinda rĩũkĩte no ti makua o ũguo. Gũkinyĩria hĩndĩ ĩrĩa Paulo aandĩkaga 1 Akorintho, atũmwo amwe nĩ “makomete gĩkuũ-inĩ,” na ũmwe wao nĩ mũtũmwo Jakubu. (Atũm. 12:1, 2) Thutha ũcio, atũmwo acio angĩ na Akristiano angĩ aitĩrĩrie maguta nĩ mangĩacokire ‘makome gĩkuũ-inĩ.’​—1 Kor. 15:6.

13. Nĩ maũndũ marĩkũ mangĩgeekĩka hĩndĩ ya gũkorũo kuo gwa Kristo?

¹³ Jesu o hamwe na Paulo nĩ maarathĩte ũhoro wa ihinda rĩa bata rĩngĩgoka, na ihinda rĩu nĩ rĩa gũkorũo kuo gwa Kristo. Ihinda rĩu rĩngĩgaakorũo na mbaara, ithingithia, mĩrimũ, na maũndũ mangĩ moru mangĩgeekĩka thĩinĩ wa thĩ. Ũrathi ũcio wa Bibilia nĩ ũkoretwo ũkĩhinga kuuma mwaka wa 1914. Harĩ ũndũ ũngĩ ũngĩgeekĩka ihinda-inĩ rĩu rĩa gũkorũo kuo gwake. Jesu ooigire atĩ ũhoro mwega wĩgiĩ Ũthamaki wa Ngai gũkorũo ũgĩathana nĩ ũngĩkaahunjio “thĩ yothe ĩrĩa ĩikaragwo ũtuĩke ũira kũrĩ ndũrĩrĩ ciothe, na hĩndĩ ĩyo nĩrĩo mũico ũgaakinya.” (Mat. 24:3, 7-14) Paulo ooigire atĩ hĩndĩ ĩyo ya “gũkorũo kuo kwa Mwathani” nĩrĩo Akristiano aitĩrĩrie maguta arĩa “makomete gĩkuũ-inĩ” mangĩkariũkio mathiĩ igũrũ.​—1 Thes. 4:14-16; 1 Kor. 15:23.

14. Gũthiaga atĩa harĩ Akristiano aitĩrĩrie maguta arĩa makua ihinda-inĩ rĩrĩ rĩa gũkorũo kuo gwa Kristo?

¹⁴ Akristiano aitĩrĩrie maguta arĩa makua ihinda-inĩ rĩrĩ, mariũkagio o rĩo magathiĩ gũtũũra kũrĩa igũrũ. Ũndũ ũcio nĩ ũrekĩrũo mũkonde nĩ ciugo ici cia Paulo iria irĩ thĩinĩ wa 1 Akorintho 15:51, 52: “Ti ithuothe tũgaakoma gĩkuũ-inĩ, no ithuothe nĩ tũkaagarũrũo o rĩmwe ta kũbucia kwa riitho, hĩndĩ ya karumbeta ka mũico.” Ciugo icio cia Paulo nĩ irahinga mahinda-inĩ maya. Thutha wa kũriũkio, ariũ acio a Ithe na Kristo nĩ makoragwo na gĩkeno kĩnene, tondũ ‘hingo ciothe makoragwo hamwe na Mwathani.’​—1 Thes. 4:17.

15. Andũ arĩa makaagarũrũo “o rĩmwe ta kũbucia kwa riitho” magaathiĩ kũruta wĩra ũrĩkũ?

¹⁵ Bibilia nĩ ĩtwĩrĩte wĩra ũrĩa arĩa makaagarũrũo “o rĩmwe ta kũbucia kwa riitho” magaathiĩ  kũruta kũrĩa igũrũ. Jesu ameerĩte ũũ: “Mũndũ ũrĩa ũgũtooria na arũmĩrĩre ciĩko ciakwa nginya mũthia, nĩ ngaamũhe wathani igũrũ rĩa ndũrĩrĩ, nake nĩ akaarĩithagia andũ na rũthanju rwa kĩgera nĩguo amahehenje tũcunjĩ tũcunjĩ o ta indo cia rĩũmba, o ta ũrĩa nyamũkĩrĩte kuuma kũrĩ Awa.” (Kũg. 2:26, 27) Nĩ makaarũmĩrĩra Mwathi wao na marĩithie andũ na rũthanju rwa kĩgera.​—Kũg. 19:11-15.

16. Andũ makaahoota gĩkuũ na njĩra ĩrĩkũ?

¹⁶ Hatarĩ nganja, arĩa aitĩrĩrie maguta nĩ magaatooria gĩkuũ. (1 Kor. 15:54-57) Gũkorũo mariũkĩtio nĩ gũkaamateithia kũnyitanĩra harĩ kũniina waganu thĩinĩ wa thĩ yothe hĩndĩ ya mbaara ĩrĩa ĩroka ya Hari–Magedoni. Akristiano acio angĩ nĩ makaahonoka na moime “thĩna-inĩ ũrĩa mũnene” na maingĩre thĩinĩ wa thĩ njerũ. (Kũg. 7:14) Andũ acio makaahonoka thĩna ũrĩa mũnene nĩ makeyonera gĩkuũ gĩkĩhootwo o rĩngĩ rĩrĩa andũ bilioni nyingĩ arĩa maakuĩte tene makaariũkio. Ta hũũra mbica gĩkeno kĩrĩa tũgaakorũo nakĩo rĩrĩa ũndũ ũcio ũgeekĩka! (Atũm. 24:15) Na arĩa othe magatũũria wĩhokeku harĩ Jehova, nĩ magaatooria gĩkuũ kĩrĩa twagaire kuuma kũrĩ Adamu. Nĩ magaatũũra tene na tene.

17. O ta ũrĩa 1 Akorintho 15:58 yonanĩtie-rĩ, nĩ ũndũ ũrĩkũ twagĩrĩirũo gwĩka mahinda-inĩ maya?

¹⁷ Akristiano othe arĩa marĩ muoyo ũmũthĩ nĩ magĩrĩirũo gũkena nĩ ũndũ wa ciugo cia gwĩkĩra ngoro ciĩgiĩ kũriũka iria Paulo aandĩkĩire Akorintho. Tũrĩ na itũmi njega cia gwathĩkĩra ũtaaro ũrĩa Paulo aaheanire wa gũkorũo na maũndũ maingĩ ma gwĩka “wĩra-inĩ wa Mwathani.” (Thoma 1 Akorintho 15:58.) Tũngĩka ũrĩa wothe tũngĩhota wĩra-inĩ ũcio, no twĩrĩgĩrĩre gũgaakorũo na mahinda mega marĩa maroka. Ũtũũro wa mahinda macio ũgaakorũo ũrĩ mwega mũno gũkĩra ũndũ ũngĩ o wothe tũngĩĩcirĩria. Ũndũ ũcio nĩ ũkonania atĩ tũtikoretwo tũkĩruta wĩra wa tũhũ ũhoro-inĩ ũkoniĩ Mwathani.