Ir al contenido

Ir al índice

ARTÍCULO ÑA̱ KAʼVIYÓ 50

“¿Ndáa ki̱ʼva ndataku na̱ ni̱xi̱ʼi̱?”

“¿Ndáa ki̱ʼva ndataku na̱ ni̱xi̱ʼi̱?”

“Ña̱ xáʼní, su̱ví ña̱ kúchiñu kúún saáchi ndee̱ ña̱ xi̱kuumiíún ña̱ sa̱ndoʼún na̱ yiví, kǒoka ña̱ kúúmiíún” (1 COR. 15:55).

YAA 141 Ndióxi̱ ta̱xira ña̱ tákuyó

ÑA̱ KA̱ʼA̱NYÓ XA̱ʼA̱ *

1, 2. ¿Nda̱chun xíniñúʼu sakuaʼa miíyó na̱ ndásakáʼnu Ndióxi̱ xa̱ʼa̱ ña̱ ndatakuna chí ndiví?

NDIʼI miíyó na̱ ndásakáʼnu Jehová kúni̱yó kunda̱a̱ka-iniyó xa̱ʼa̱ ña̱ ndatakuna chí ndiví. Na̱ nda̱kaxin Ndióxi̱ ku̱ʼu̱n chí ndiví na̱ kíndo̱o nu̱ú ñuʼú yóʼo kúú na̱ kúni̱ka kunda̱a̱-inina xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo, saáchi ña̱yóʼo kúú ña̱ ndátuna ndakiʼinna. Ta saátu miíyó na̱ ndátu kutaku nu̱ú ñuʼú yóʼo kúni̱yó kunda̱a̱-iniyó xa̱ʼa̱ña, saáchi tíxa̱ʼvi ña̱yóʼo ku̱a̱ʼání bendición ndakiʼinyó.

2 Ndióxi̱ chi̱ndeétáʼanra xíʼin sava na̱ discípulo ta̱ Jesús na̱ ni̱xi̱yo tá siglo nu̱ú, ña̱ va̱ʼa ka̱ʼyína xa̱ʼa̱ ña̱ ndataku na̱ ku̱ʼu̱n chí ndiví. Ta̱ apóstol Juan ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱yóʼo: “Vitin kúúyó se̱ʼe Ndióxi̱, soo ta̱ʼán kunda̱a̱-iniyó ndáa ki̱ʼva kooyó. Kúnda̱a̱-iniyó ña̱ kooyó nda̱a̱ táki̱ʼva íyora tá ná kuniyóra” (1 Juan 3:2). Na̱ nda̱kaxin Ndióxi̱ va̱ása kúnda̱a̱-inina ndáa ki̱ʼva koo ña̱ kutakuna chí ndiví tá ná ndatakuna. Soo ña̱ kúnda̱a̱-inina kúú ña̱ tá ná ndatakuna chí ndiví kuni nu̱úna Jehová. Ña̱ Biblia kǒo káʼa̱nña xa̱ʼa̱ ndiʼi ña̱ kuu tá ná ndatakuna chí ndiví. Soo ta̱ apóstol Pablo ni̱ka̱ʼa̱nra xa̱ʼa̱ sava ña̱ kuu, tá kúú ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱ kitáʼan na̱ nda̱kaxin Ndióxi̱ xíʼin ta̱ Cristo tá ná “sandíʼi-xa̱ʼa̱ra ndiʼi na̱ chíñu ta saátu ndiʼi na̱ kúúmií ndee̱”, ta sandíʼi-xa̱ʼa̱na ña̱ xíʼi̱yó. Ta̱ Jesús xíʼin na̱ kaʼndachíñu xíʼinra ndataxina Reino ndaʼa̱ Ndióxi̱, tasaá ndáa iinlá Jehová kúú ta̱ kaʼndachíñu nu̱ú ndiʼi ña̱ʼa (1 Cor. 15:24-28). Kusi̱íní-iniyó tá ná kuu ña̱yóʼo. *

3. Nda̱a̱ táki̱ʼva káchi 1 Corintios 15:30-32, ¿ndáaña ku̱chiñu ta̱ Pablo ke̱ʼéra xa̱ʼa̱ ña̱ xi̱kandíxara ña̱ ndataku na̱ ni̱xi̱ʼi̱?

3 Ta̱ Pablo ku̱ndeé-inira ni̱ya̱ʼara nu̱ú nda̱a̱ ndáaka tu̱ndóʼo xa̱ʼa̱ ña̱ xi̱kandíxara ña̱ ndataku na̱ ni̱xi̱ʼi̱ (kaʼvi 1 Corintios 15:30-32). * Ña̱yóʼo ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin na̱ ñuu Corinto: “Ndiʼi tiempo yíʼvii̱ xíkai̱ chi i̱yo kuvii̱”. Ta ni̱ka̱ʼa̱nkara: “Ka̱nitáʼi̱n xíʼin kití yukú chí ñuu Éfeso”. Sana xi̱ka̱ʼa̱nra xa̱ʼa̱ ña̱ xi̱kanitáʼanna xíʼin kití ti̱xin circo ña̱ ni̱xi̱yo ñuu kán (2 Cor. 1:8; 4:10; 11:23). Á sanatu xi̱ka̱ʼa̱nra xa̱ʼa̱ na̱ judío á inkaka na̱ xi̱sa̱a̱-ini xi̱xini-ñaʼá, na̱ ni̱xi̱yo nda̱a̱ táki̱ʼva íyo “kití yukú” (Hech. 19:26-34; 1 Cor. 16:9). Ni nda̱a̱ ndáaka ña̱ ni̱ka̱ʼa̱nra xa̱ʼa̱, ta̱ Pablo ni̱ya̱ʼara nu̱ú ku̱a̱ʼá tu̱ndóʼo soo ka̱ndíxara ña̱ ndakiʼinra iin ña̱ va̱ʼa chí nu̱únínu (2 Cor. 4:16-18).

Iin na̱ familia na̱ íyo ñuu nu̱ú va̱ása táxi na̱ chíñu ndasakáʼnuyó Ndióxi̱ ndákundeéna ndásakáʼnunara, saáchi kándíxana ña̱ íyo ku̱a̱ʼání ña̱ va̱ʼa taxira ndaʼa̱na chí nu̱únínu. (Koto párrafo 4).

4. ¿Ndáa ki̱ʼva ndúndakú-ini ku̱a̱ʼání na̱ hermano tiempo vitin xa̱ʼa̱ ña̱ kándíxana ña̱ ndataku na̱ ni̱xi̱ʼi̱? (Koto na̱ʼná ña̱ va̱xi chí sa̱tá tutu yóʼo).

4 Saátu miíyó ndóoyó tiempo ña̱ i̱yoní. Ta sava na̱ hermanoyó xóʼvi̱na chi kéʼéna ña̱ va̱ása va̱ʼa xíʼinna. Inkana i̱yoní nu̱ú ndóona chi íyoní ku̱a̱chi. Ta sava ñuu va̱ása táxina ña̱ natúʼun na̱ hermanoyó xíʼin na̱ yiví xa̱ʼa̱ Ndióxi̱, soo ni saá ndákundeévana káchíñuna nu̱ú Jehová ni kivi taánnana veʼeka̱a á nda̱a̱ kaʼnínana. Ndiʼi na̱ hermano yóʼo ndákundeéna ndásakáʼnuna Jehová, ta va̱ʼaní yichi̱ chínúuna nu̱úyó. Va̱ása yíʼvina, saáchi kúnda̱a̱-inina ña̱ ni ná kuvina iin ña̱ va̱ʼaníka taxi Jehová ndaʼa̱na chí nu̱únínu.

5. ¿Ndáaña kúú ña̱ kivi chindaʼá miíyó ña̱ va̱ása kandíxakayó ña̱ ndataku na̱ ni̱xi̱ʼi̱?

5 Sava na̱ ñuu Corinto siaʼa xi̱ndakanixi̱nína: “Tá va̱ása ndataku na̱ ni̱xi̱ʼi̱, ‘ná kuxuyó ta ná koʼoyó, chi taa̱n kuvivayóʼ”. Xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo ta̱ Pablo ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinna ña̱ i̱yoní ña̱ ndákanixi̱nína. Nani tiempo xi̱naʼáví kúú ña̱ ndákanixi̱ní na̱ yiví saá. Sana ña̱ káʼa̱n Isaías 22:13 kúú ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Pablo xa̱ʼa̱, ña̱ texto yóʼo káʼa̱nña xa̱ʼa̱ na̱ ñuu Israel ña̱ xi̱ndi̱ʼi̱ka-inina ña̱ sakúsi̱ína-ini miína nu̱úka ña̱ kuyatinna nu̱ú Ndióxi̱. Nda̱a̱ táki̱ʼva ndákanixi̱ní na̱ yiví tiempo vitin saá xi̱ndakanixi̱ní na̱ ñuu Israel, chi xi̱ka̱ʼa̱nna ña̱yóʼo: “Ná kusi̱í-iniyó chi loʼova tiempo tákuyó”. Soo xa̱a̱ kúnda̱a̱va-iniyó ña̱ va̱ása va̱ʼa ña̱ ndo̱ʼo na̱ ñuu Israel, xa̱ʼa̱ ña̱ xi̱ndakanixi̱nína saá (2 Crón. 36:15-20).

6. Xa̱ʼa̱ ña̱ kándíxayó ña̱ ndataku na̱ ni̱xi̱ʼi̱, ¿ndáa ki̱ʼva chíndeétáʼan ña̱yóʼo xíʼinyó ña̱ vií ndaka̱xinyó na̱ kutáʼanyó xíʼin?

6 Xa̱ʼa̱ ña̱ kándíxayó ña̱ ndataku na̱ ni̱xi̱ʼi̱ xíniñúʼu vií ndaka̱xinyó na̱ kutáʼanyó xíʼin. Na̱ cristiano na̱ ni̱xi̱yo ñuu Corinto va̱ása níxiniñúʼu kutáʼanna xíʼin na̱ yiví na̱ va̱ása níxi̱kandíxa ña̱ ndataku na̱ ni̱xi̱ʼi̱. ¿Ndáaña sánáʼa̱ ña̱yóʼo miíyó? Xíʼin ña̱yóʼo kúnda̱a̱-iniyó ña̱ kǒo ña̱ va̱ʼa ndakiʼinyó tá ná kutáʼanníyó xíʼin na̱ yiví na̱ va̱ása ndíʼi̱-ini xa̱ʼa̱ ña̱ kundoʼona chí nu̱únínu, chi iinlá ña̱ sákusi̱ína ini miína ndíʼi̱-inina xa̱ʼa̱. Ta kivi sandíʼi-xa̱ʼa̱na ña̱ va̱ʼa ña̱ kúúmiíyó ta nandósó-iniyó keʼéyó ña̱ va̱ʼa. Nda̱a̱ kivi chindaʼána miíyó ña̱ xa̱a̱yó keʼéyó sava ña̱ʼa ña̱ kǒo kútóo Ndióxi̱. Ña̱kán ta̱xi ta̱ Pablo consejo yóʼo: “Kunda̱a̱-inindó ta keʼéndó ña̱ va̱ʼa ta kǒo ki̱ʼvindó ku̱a̱chi” (1 Cor. 15:33, 34).

“¿NDÁA KI̱ʼVA KOONA TÁ NÁ NDATAKUNA?”

7. Nda̱a̱ táki̱ʼva káchi 1 Corintios 15:35-38, ¿ndáaña kivi nda̱ka̱tu̱ʼun savana xa̱ʼa̱ ña̱ ndataku na̱ ni̱xi̱ʼi̱?

7 (Kaʼvi 1 Corintios 15:35-38). * Sava na̱ yiví kúni̱na ña̱ ná va̱ása kandíxa inkana ña̱ ndataku na̱ ni̱xi̱ʼi̱, ña̱kán kivi nda̱ka̱tu̱ʼunna ña̱yóʼo: “¿Ndáa ki̱ʼva ndataku na̱ ni̱xi̱ʼi̱? Ta, ¿ndáa ki̱ʼva koona tá ná ndatakuna?”. Ña̱kán xíniñúʼu kotoyó ndáaña kúú ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Pablo xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo, saáchi xa̱a̱ síín síín íyo ña̱ ndákanixi̱ní na̱ yiví xa̱ʼa̱ ña̱ ndóʼoyó tá xa̱a̱ xíʼi̱yó. Soo, ¿ndáaña sánáʼa̱ Biblia?

Ta̱ Pablo ni̱ka̱ʼa̱nra xa̱ʼa̱ iin si̱ʼva̱ xíʼin iin planta ña̱ va̱ʼa ka̱ʼa̱nra ndáa ki̱ʼva íyo ku̱ñu na̱ sándataku Ndióxi̱. (Koto párrafo 8).

8. ¿Ndáa ejemplo kúú ña̱ chíndeétáʼan xíʼinyó ña̱ kunda̱a̱ va̱ʼaka iniyó ndáa ki̱ʼva ndatakuna chí ndiví?

8 Tá xíʼi̱ iin na̱ yiví ndíʼi-xa̱ʼa̱ ndiʼi ku̱ñuna. Soo, Jehová ta̱ i̱xava̱ʼa ndiʼi ña̱ʼa kivi sandátakura na̱ yiví yóʼo ta ixava̱ʼa tukura ku̱ñuna (Gén. 1:1; 2:7). Ta̱ Pablo xi̱niñúʼura iin ejemplo ña̱ va̱ʼa ka̱ʼa̱nra ña̱ su̱ví inkáchi koo ku̱ñu ña̱ taxi Ndióxi̱ ndaʼa̱na, chi iin tá iinna ndakiʼinna ku̱ñu ña̱ kúni̱ miíra taxira ndaʼa̱na. Ta̱ Pablo ni̱ka̱ʼa̱nra xa̱ʼa̱ “iin si̱ʼva̱” ña̱ chíʼina nu̱ú ñuʼú ta xáa̱ña ndúuña iin planta. Ta planta yóʼo xa̱a̱ síín íyonú nu̱ú si̱ʼva̱ ña̱ chi̱ʼina.

9. ¿Ndáaña káʼa̱n 1 Corintios 15:39-41 xa̱ʼa̱ ña̱ xa̱a̱ síín síín íyo ku̱ñu ña̱ i̱xava̱ʼa Ndióxi̱?

9 (Kaʼvi 1 Corintios 15:39-41). * Ta̱ Pablo ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱ xa̱a̱ síín síín íyo ña̱ʼa ña̱ i̱xava̱ʼa Ndióxi̱. Tá kúú, xa̱a̱ síín íyo ku̱ñu tí si̱ndi̱ki̱ nu̱ú tí saa, xíʼin tí ti̱a̱ká. Ta saátu ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱ xa̱a̱ síín íyo ñu̱ʼu á ña̱ ka̱ndii nu̱ú yo̱o̱, “tá iin iin tí ki̱mi xa̱a̱ síín íyo ña̱ yéʼe̱ iin iinrí”. Ni va̱ása kívi kuni nu̱úyó tíyóʼo, soo na̱ káʼvi va̱ʼa xa̱ʼa̱rí káʼa̱nna ña̱ íyo tí náʼnu, tí válí, tí kúaʼa, tí yaa xíʼin tí kúan, nda̱a̱ táki̱ʼva íyo ñu̱ʼu. Ta̱ Pablo ni̱ka̱ʼa̱ntura ña̱ “íyo na̱ ndóo chí ndiví ta íyo na̱ ndóo nu̱ú ñuʼú yóʼo”. ¿Ndáaña xi̱kuni̱ kachira? Ku̱ñu miíyó na̱ ndóo nu̱ú ñuʼú yóʼo xa̱a̱ síín íyoña nu̱ú ku̱ñu na̱ ndóo chí ndiví, saáchi iin espiritu kúúna tá kúú na̱ ángel.

10. ¿Ndáa ki̱ʼva koo ku̱ñu na̱ ndataku chí ndiví?

10 Ta̱ Pablo ni̱ka̱ʼa̱nkara xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo: “Ta saátu kuu xíʼin na̱ ndataku. Na̱ yiví na̱ xíʼi̱ táʼyi̱na, soo na̱ ndataku va̱ása kivi ta̱ʼyi̱kana”. Ña̱ nda̱a̱ kúúña, tá xíʼi̱ iin na̱ yiví ndíʼi-xa̱ʼa̱ ku̱ñuna ta ndúuña ñuʼú (Gén. 3:19). Tá saá, ¿nda̱chun kivi ndataku iinna ta “va̱ása kivi ta̱ʼyi̱kana”? Va̱ása níka̱ʼa̱n ta̱ Pablo xa̱ʼa̱ na̱ yiví na̱ ndátaku nu̱ú ñuʼú yóʼo, tá kúú na̱ sa̱ndátaku ta̱ Elías, ta̱ Eliseo xíʼin ta̱ Jesús. Saáchi na̱ ni̱ka̱ʼa̱nra xa̱ʼa̱ kúú na̱ ndataku chí ndiví ta ku̱ñuna nduuña iin espíritu (1 Cor. 15:42-44).

11, 12. ¿Ndáa ki̱ʼva ni̱xi̱yo ta̱ Jesús tá nda̱takura, ta ndáa ki̱ʼva koo na̱ nda̱kaxin Ndióxi̱ tá ná ndatakuna?

11 Tá ni̱xi̱yo ta̱ Jesús nu̱ú ñuʼú yóʼo, nda̱a̱ táki̱ʼva íyo ku̱ñu miíyó saá ni̱xi̱yo ku̱ñura. Soo tá nda̱takura “ndu̱ura iin espíritu ta̱ táxi ña̱ tákuyó”, ta nda̱ndikóra chí ndiví. Ki̱ʼva saá koo na̱ nda̱kaxin Ndióxi̱ ku̱ʼu̱n chí ndiví, chi tá ná ndatakuna nduuna iin espíritu. Ta ni̱ka̱ʼa̱nka ta̱ Pablo xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo: “Íyoyó táki̱ʼva ni̱xi̱yo ta̱ na̱kuva̱ʼa xíʼin ñuʼú ta saátu kooyó táki̱ʼva íyo ta̱ ku̱a̱ʼa̱n chí ndiví” (1 Cor. 15:45-49).

12 Ta saátu ná ndakaʼányó chi tá nda̱taku ta̱ Jesús va̱ása níxikuumiíra iin ku̱ñu táʼan ña̱ kúúmií na̱ yiví. Tá ki̱xáʼa ta̱ Pablo káʼa̱nra xa̱ʼa̱ ña̱ ndáyáʼvika, ka̱chira: “Ku̱ñu xíʼin leke kǒo kivi ki̱ʼviña ti̱xin ña̱ Reino Ndióxi̱” ña̱ íyo chí ndiví (1 Cor. 15:50). Tá ná ku̱ʼu̱n na̱ apóstol chí ndiví ta saátu inkaka na̱ nda̱kaxin Ndióxi̱, va̱ása kuumiína ku̱ñu xíʼin leke ña̱ ndíʼi-xa̱ʼa̱. Tá saá, ¿ama ndatakuna? Káxi ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Pablo ña̱ ndatakuna, kuuña chí nu̱únínu; ña̱kán tá ná kuvina va̱ása ndi̱ku̱n ku̱ʼu̱nna chí ndiví. Tá ka̱ʼyí ta̱ Pablo 1 Corintios sava na̱ discípulo xa̱a̱ ni̱xi̱ʼi̱vana, tá kúú ta̱ apóstol Santiago, soo tá ná ya̱ʼa tiempo na̱ apóstol xíʼin inkaka na̱ nda̱kaxin Ndióxi̱ kuvitu na̱yóʼova (1 Cor. 15:6; Hech. 12:1, 2).

KUCHIÑUNA NU̱Ú ÑA̱ XÍʼI̱YÓ

13. ¿Ndáaña kuu “tiempo ña̱ kixaa̱” ta̱ Jesús?

13 Ta̱ Jesús xíʼin ta̱ Pablo ni̱ka̱ʼa̱nna xa̱ʼa̱ tiempo ña̱ kixaa̱ ta̱ Cristo, kooña iin tiempo ña̱ ndáyáʼviní nu̱ú kooní ku̱a̱chi, ña̱ ta̱an, kue̱ʼe̱ xíʼin inkaka ña̱ kuu nu̱ú iníísaá ñuyǐví. Ña̱yóʼo ki̱xáʼaña xínuña tá ku̱i̱ya̱ 1914, soo íyo inka ña̱ ndáyáʼvika káʼa̱n profecía yóʼo xa̱ʼa̱. Ta̱ Jesús ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱ “tu̱ʼun va̱ʼa ña̱ káʼa̱n xa̱ʼa̱ Reino Ndióxi̱, ku̱ʼu̱nña nu̱ú ndiʼi na̱ ñuu”, tasaá kixaa̱ ña̱ ndiʼi-xa̱ʼa̱ na̱ ñuyǐví (Mat. 24:3, 7-14). Ta̱ Pablo ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱ tiempo ña̱ “kixaa̱ ta̱ táta” saá kúú ña̱ ndataku na̱ nda̱kaxin Ndióxi̱, na̱ ku̱ʼu̱n chí ndiví (1 Tes. 4:14-16; 1 Cor. 15:23).

14. ¿Ndáaña ndóʼo na̱ nda̱kaxin Ndióxi̱ tá xíʼi̱na tiempo vitin?

14 Tá xíʼi̱ na̱ nda̱kaxin Ndióxi̱ tiempo vitin, ndi̱ku̱n ndátakuna chí ndiví. ¿Nda̱chun va̱ʼa kúnda̱a̱-iniyó ña̱yóʼo? Kúnda̱a̱-iniyó xa̱ʼa̱ña, saáchi ta̱ Pablo ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱yóʼo nu̱ú 1 Corintios 15:51, 52: “Su̱ví ndiʼivíyó kundatu ku̱a̱ʼání tiempo tá ná kuviyó, chi Ndióxi̱ nasamara ndiʼiyó iin kama, chi iin ndakunayó nduchúnu̱úyó ta iin ndakasiyóña, tá xa̱a̱ ná tivina trompeta tú tivina nu̱ú ndíʼi”. Tiempo vitin xínu tu̱ʼun yóʼo. Tá xa̱a̱ ná ndataku na̱ ñani ta̱ Cristo saá kúú ña̱ kusi̱íní-inina, saáchi ndiʼi tiempo koona xíʼin ta̱ táta (1 Tes. 4:17).

Na̱ ndataku chí ndiví chindeétáʼanna xíʼin ta̱ Jesús ña̱ sandíʼi-xa̱ʼa̱na na̱ ñuyǐví. (Koto párrafo 15).

15. ¿Ndáaña keʼé na̱ nda̱kaxin Ndióxi̱ ku̱ʼu̱n chí ndiví tá ná ndatakuna?

15 Ña̱ Biblia káʼa̱nña ndáaña keʼé na̱ nda̱kaxin Ndióxi̱ ku̱ʼu̱n chí ndiví tá ná ndatakuna. Ta̱ Jesús káʼa̱nra ña̱yóʼo xíʼinna: “Na̱ kuchiñu keʼé ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n yi̱ʼi̱ nda̱a̱ ki̱vi̱ nu̱ú ndíʼi, na̱kán kúú na̱ taxii̱ ña̱ kaʼndachíñuna nu̱ú ku̱a̱ʼání ñuu nda̱a̱ táki̱ʼva ke̱ʼé yivái̱ xíʼi̱n chi ta̱xira kaʼndachíñui̱. Ta na̱kán kuniʼina yichi̱ nu̱ú na̱ yiví xíʼin yitu̱n tú ka̱a, ta sákuachi válinana nda̱a̱ táki̱ʼva cháchi válí iin ki̱si ñuʼú” (Apoc. 2:26, 27). Na̱kán kundiku̱nna ta̱ Jesús ta kaʼndachíñuna nu̱ú na̱ ñuyǐví “xíʼin yitu̱n tú ka̱a” (Apoc. 19:11-15).

16. ¿Ndáa ki̱ʼva kuchiñu ku̱a̱ʼání na̱ yiví nu̱ú ña̱ xíʼi̱yó?

16 Tá ná ndataku na̱ nda̱kaxin Ndióxi̱ ku̱ʼu̱n chí ndiví saá kúú ña̱ kuchiñuna nu̱ú ña̱ xíʼi̱yó (1 Cor. 15:54-57). Tá ná ndatakuna saá kúú ña̱ kuchiñuna sandíʼi-xa̱ʼa̱na ña̱ kini ña̱ íyo nu̱ú ñuʼú yóʼo ti̱xin guerra ña̱ Armagedón, ña̱ xa̱a̱ ku̱yatinní kixaa̱. Ku̱a̱ʼání na̱ ndásakáʼnu Ndióxi̱ ka̱kuna ti̱xin ña̱ gran tribulación ta xa̱a̱na koona nu̱ú ñuyǐví xa̱á (Apoc. 7:14). Ta na̱yóʼo kuni nu̱úna ndáa ki̱ʼva ndiʼi-xa̱ʼa̱ ña̱ xíʼi̱yó, saáchi kunina ndataku ku̱a̱ʼání na̱ yiví na̱ ni̱xi̱ʼi̱ tiempo xi̱naʼá. Ta kusi̱íní-inina tá ná kuu ña̱yóʼo (Hech. 24:15). Ta ndiʼi na̱ nda̱kú ná koo ini xíʼin Jehová kuchiñuna nu̱ú ña̱ xíʼi̱yó ña̱ sa̱ndákoo ta̱ Adán ndaʼa̱yó, chi kutakuna ndiʼi tiempo.

17. Nda̱a̱ táki̱ʼva káchi 1 Corintios 15:58, ¿ndáaña xíniñúʼu keʼéyó?

17 Ndiʼi miíyó na̱ ndásakáʼnu Ndióxi̱ tiempo vitin táxiníyó tíxa̱ʼvi xa̱ʼa̱ ña̱ ka̱ʼyí ta̱ Pablo xa̱ʼa̱ ña̱ ndataku na̱ ni̱xi̱ʼi̱ nu̱ú carta ña̱ ku̱a̱ʼa̱n ndaʼa̱ na̱ ñuu Corinto, saáchi va̱ʼaní sándi̱koña-iniyó. Ña̱kán xíniñúʼu kundiku̱nyó consejo ña̱ ta̱xi ta̱ Pablo ña̱ ndiʼi tiempo keʼéyó chiñu ta̱ táta (kaʼvi 1 Corintios 15:58). * Tá nda̱kú íyo iniyó ta chíka̱a̱yó ndee̱ ña̱ keʼéyó chiñu yóʼo, va̱ʼaní koo ña̱ ndakiʼinyó chí nu̱únínu ta kusi̱íní-iniyó xíʼinña. Tasaá taxi Ndióxi̱ ña̱ va̱ʼa ndaʼa̱yó xa̱ʼa̱ ña̱ chi̱ka̱a̱níyó ndee̱ ka̱chíñuyó nu̱úra.

YAA 140 Va̱ása kuvikayó vitin

^ párr. 5 Inka táʼví ña̱ 1 Corintios 15 káʼa̱nkaña ndáa ki̱ʼva ndataku na̱ ni̱xi̱ʼi̱, soo káʼa̱nkaña ndáa ki̱ʼva ndataku na̱ ku̱ʼu̱n chí ndiví. Soo ña̱ ka̱ʼyí ta̱ Pablo ndáyáʼvituña nu̱ú miíyó na̱ kúú inka ndikachi. Artículo yóʼo ka̱ʼa̱nña ndáa ki̱ʼva xíniñúʼu koo ña̱ kutakuyó tiempo vitin xa̱ʼa̱ ña̱ kándíxayó ña̱ ndataku na̱ ni̱xi̱ʼi̱, ta ndáa ki̱ʼva chíndeétáʼanña xíʼinyó ña̱ kusi̱í-iniyó kundatuyó ña̱ ndakiʼinyó chí nu̱únínu.

^ párr. 2 Nu̱ú táʼví ña̱ naní “Pregunta ña̱ kéʼé na̱ káʼvi tutu yóʼo” ña̱ va̱xi nu̱ú revista yóʼo, káʼa̱nña xa̱ʼa̱ ña̱ xi̱kuni̱ kachi ta̱ Pablo nu̱ú 1 Corintios 15:29.

^ párr. 3 1 Corintios 15:30-32: “¿Nda̱chun kúú ña̱ ndiʼi tiempo i̱yo kuviyó? 31 Ñaniyó kúsi̱íní-inii̱ xa̱ʼa̱ndó ña̱ kúúndó discípulo ta̱ tátayó Cristo Jesús, mií ña̱ nda̱a̱ káʼi̱n xíʼinndó ña̱ ndiʼi tiempo yíʼvii̱ xíkai̱ chi i̱yo kuvii̱. 32 Tá yi̱ʼi̱ ka̱nitáʼi̱n xíʼin kití yukú chí ñuu Éfeso nda̱a̱ táki̱ʼva ke̱ʼé savana, ¿ndáa xa̱ʼa̱ kúú ña̱ ke̱ʼévíi̱ ña̱yóʼo? Tá va̱ása ndataku na̱ ni̱xi̱ʼi̱, ‘ná kuxuyó ta ná koʼoyó, chi taa̱n kuvivayóʼ”.

^ párr. 7 1 Corintios 15:35-38: “Savana ka̱ʼa̱nna: ‘¿Ndáa ki̱ʼva ndataku na̱ ni̱xi̱ʼi̱? ¿Ndáa ki̱ʼva koona tá ná ndatakuna?ʼ. 36 Na̱ kíʼvi. ¿Á va̱ása xíni̱ndó chi ña̱ chíʼindó siʼna xíʼi̱ña ta saáví xáʼnuña? 37 Va̱ása chíʼindó ña̱ʼa ña̱ xa̱a̱ xa̱ʼnu, chi ña̱ siʼnaka chíʼindó kúú iin si̱ʼva̱, á trigo á nda̱a̱ ndáaka si̱ʼva̱, 38 soo Ndióxi̱ táxira xáʼnuña nda̱a̱ táki̱ʼva kúni̱ miíra, ta tá xáʼnu iin si̱ʼva̱ ku̱a̱ʼa̱nña su̱ví inkáchi xáʼnu ndiʼiña”.

^ párr. 9 1 Corintios 15:39-41: “Su̱ví inkáchi íyo ku̱ñu ndiʼina: síín íyo ku̱ñu na̱ yiví, síín íyo ku̱ñu kití, síín íyo ku̱ñu saa, ta síín íyo ku̱ñu ti̱a̱ká. 40 Íyo na̱ ndóo chí ndiví ta íyo na̱ ndóo nu̱ú ñuʼú yóʼo, síín íyo ña̱ livi náʼa̱ na̱ ndóo chí ndiví ta síín íyo ña̱ livi náʼa̱ na̱ ndóo nu̱ú ñuʼú yóʼo. 41 Xa̱a̱ síín íyo ña̱ yéʼe̱ ñu̱ʼu, xa̱a̱ síín íyo ña̱ yéʼe̱ yo̱o̱, xa̱a̱ síín íyo ña̱ yéʼe̱ ki̱mi, ta iin iin tí ki̱mi xa̱a̱ síín íyo ña̱ yéʼe̱ iin iinrí”.

^ párr. 17 1 Corintios 15:58: “Ña̱kán ñani miíi̱, na̱ kúʼvi̱-inii̱ xínii̱, ndiʼi tiempo keʼéndó chiñu ta̱ tátayó ta kǒo sandákoondó keʼéndóña, chi kúnda̱a̱-inindó ña̱ íyo iin ña̱ ndakiʼinndó xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo”.