Ajawule pa ndandanda

Ajawule pa ndandanda wa yindu

Ngani Jakulijiganya 50

“Ana Ŵawe Tachijimusidwa Uli?”

“Ana Ŵawe Tachijimusidwa Uli?”

“M’mwe chiwa ana kupunda kwenu kuli kwapi? M’mwe chiwa ana ululu wenu uli kwapi?”1 AKOLI. 15:55.

NYIMBO NA. 141 Mtuka Wakusimonjesya wa Umi

YACHITULIJIGANYE *

1-2. Ligongo chichi Aklistu wosope akusosekwa kumanyilila mwawuchiŵela umi wa ŵandu ŵachachijawula kwinani?

ŴAKUTUMICHILA ŵa Yehofa ŵajinji masiku agano akwembecheya kutama ni umi wangamala pa chilambo chapasichi. Nambope Aklistu ŵasagulwe akwembecheya kuja kutama kwinani. Jemanjaji akusaŵa ŵakusachilila kumanyilila mwawuchiŵela umi wawo msogolo. Ligongo chichi ŵandu ŵachachitama pachilambochi akusosekwasoni kumanyilila mwawuchiŵela umi wa Aklistu ŵasagulweŵa? Mpela mwachituyiwonele munganiji, kwimuka kwa Aklistu ŵasagulwe kuchiyikasya yindu yambone kwa ŵandu ŵatachitamaga pachilambo chapasi. Myoyo chinga chembecheyo chetu chili cha kuja kutama kwinani kapena pachilambo chapasichi, tukusosekwape kumanyilila mwawuchiŵela umi wa ŵandu ŵachachijawula kwinani.

2 Mlungu ŵasalile ŵakulijiganya ŵane ŵa Yesu kuti alembe mwawuchiŵela umi wa ŵandu ŵachachijawula kutama kwinani. Ndumetume Yohane jwalembile kuti, “Sambano tuli ŵanache ŵa Mlungu, nambo Mlungu nganatulosyepe mwele mutuchiŵela. Nambo tukumanyilila kuti pandaŵi jatachiwonechela jwalakwejo tuchiŵa ŵakulandana najo.” (1 Yoh. 3:2) Myoyo Aklistu ŵasagulwe ngakusamanyilila mwachachiŵela pandaŵi jachachiŵa kwinani ali akwete yilu yausimu. Nambope jemanjaji chachikombola kumwona Yehofa pandaŵi jachachipochela mbote jawo. Baibulo jangasala yindu yosope pakwamba mwawuchiŵela umi wawo. Atamose yili myoyo, ndumetume Paulo jwasasile yindu yine panganiji. Aklistu ŵasagulweŵa chachiŵa yimpepe ni Klistu pandaŵi jele Klistujo chachimasyaga “mauchimwene gosope, ulamusi wosope ni machili gosope.” Yeleyi yikupwatikapo kum’masya machili m’magongo jwetu jwakumalisya jwali “chiwa.” Pambesi pakwe Yesu yimpepe ni Aklistu ŵasagulwe chachipeleka yindu yosope kwa Yehofa. Kaneko jemanjaji chachiŵa pasi pa ulamusi wa Yehofajo. (1 Akoli. 15:24-28) Jelejitu jichiŵa ndaŵi japadela. *

3. Mwakamulana ni lilemba lya 1 Akolinto 15:30-32, ana kukulupilila yakuti ŵawe chachijimuka kwamkamuchisye chamtuli Paulo?

3 Paulo jwapililaga yakusawusya yejinji ligongo jwakulupililaga kuti ŵawe chachijimuka. (Aŵalanje 1 Akolinto 15:30-32.) Jwalakwe ŵasalile Aklistu ŵa ku Kolinto kuti, “Chiwa ngusajenda nacho lisiku lililyose.” Paulo jwalembilesoni kuti jwamenyene ni “yilombo yamwitinji ku Efeso.” Pelepatu komboleka kuti jwalakwe jwasalaga ya kumenyana ni yinyama yisyesyene m’maluŵala gakutendela maseŵelo ku Efeso. (2 Akoli. 1:8; 4:10; 11:23) Kombolekasoni kuti jwalakwe jwasalaga ya Ayuda ŵaŵamsisyaga ŵaŵaliji mpela “yilombo yamwitinji.” (Mase. 19:26-34; 1 Akoli. 16:9) Atamose kuti Paulo jwasimanaga ni yakusawusya yosopeyi, jwalakwe jwapitilisye kwembecheya yindu yambone yayaliji msogolo.—2 Akoli. 4:16-18.

Liŵasa lyalikutama m’chilambo chele masengo getu ŵagalekasisye ngalikuleka kutenda yindu yakwayana ni kulambila. Soni likutenda yeleyi pakumanyilila kuti Mlungu ŵasunjile yindu yambone msogolo (Alole ndime 4)

4. Ana kulupilila kuti ŵawe chachijimuka kukwakamuchisya chamtuli Aklistu masiku agano? (Alole chiwulili chapachikuto.)

4 Tukutama mu ndaŵi jakogoya. Abale ŵetu ŵane aŵele ali mkwimbidwa magambo. Pele ŵane akutama m’madela mwele ngondo sikusatendekwa kaŵilikaŵili soni akusalipikana kuti nganaŵa pa chiteteyo. Ŵandu ŵanesoni akusaŵika umi wawo pangosi pakusaka kupitilisya kumtumichila Yehofa m’yilambo yele masengo getu ŵagalekasisye. Yakusatenda abale ni alongoŵa yikusatulimbikasyasoni m’weji. Jemanjaji ngakusatenda woga ligongo akusamanyilila kuti naga akuwa, Yehofa chachajimusya msogolo.

5. Ana ni nganisyo syakogoya syapi syampaka situtendekasye kuleka kulupilila yakuti ŵawe chachijimuka?

5 Paulo jwakalamwisye Aklistu achimjakwe kuti aŵambale nganisyo syakogoya syaŵakwete ŵandu ŵane. Nganisyosi syaliji syakuti, “Naga ŵawe ngasajimukasoni, ni kuti, . . . ‘tugambeje kulya ni kumwa pakuti malaŵi chituwe.’” Paulo jwaŵechete yayikusasimanikwa pa Yesaya 22:13. Pelepa pakusalosya kuti Aisalaeli ŵane ŵa mu ndaŵi ja Yesaya ŵakwete nganisyo mpela syelesi. Mmalo mwakulimbisya unasi wawo ni Mlungu, jemanjaji ŵatendaga yindu yakulisangalasya achimsyene. Aisalaeliŵa ŵakwete nganisyo syakuti “asangalale lelo ligongo ya malaŵi yangamanyika.” Nganisyosi ni syakwetesoni ŵandu ŵajinji masiku agano. Myoyo yindu yakogoya yaŵasimene nayo Aisalaeli ligongo lyakola nganisyo syelesi yikusatukalamusya m’weji.—2 Mbili 36:15-20.

6. Ana kusagula achimjetu ŵambone mpaka kutukamuchisye chamtuli?

6 Naga tukusakulupilila yakuti ŵawe chachijimuka, nikuti tukusosekwa kusagula chenene achimjetu ŵatukusakunguluka nawo. Tukuŵecheta yeleyi ligongo lyakuti Aklistu ŵa ku Kolinto ŵasosekwaga kuŵambala kunguluka ni ŵandu ŵaŵakanaga yakuti ŵawe chachijimuka. Yeleyitu yikutujiganya kuti, pangali champaka tupate naga tukusanonyela kukunguluka ni ŵandu ŵakusagamba kusangalala ni yalelope basi ni ngaganichisyaga ya msogolo. Naga Mklistu akusamalila ndaŵi jakwe kunguluka ni ŵandu mpela ŵeleŵa mpaka ajonanje kaganisye kakwe. Kusala yisyene mpaka yimtendekasye kutenda ndamo syele Mlungu akusaŵengana nasyo. Ni ligongo lyakwe Paulo jwatite “Mlijongoleleje mwasyene, nipo mleche matala genu ga ulemwago.”—1 Akoli. 15:33, 34.

ANA ŴAWE CHACHIJIMUKA NI CHILU CHAMTULI?

7. Ana lilemba lya 1 Akolinto 15:35-38, likulosya kuti ŵandu ŵane mpaka aliwusyeje chiwusyo chapi?

7 Aŵalanje 1 Akolinto 15:35-38. Mundu jwakusakayichila yakuti ŵawe chachijimuka mpaka awusye kuti, “Ana ŵawe tachijimuka mwamtuli?” Mpaka yiŵe chenene kulola yaŵanjajile Paulo pa chiwusyo chelechi. Ŵandu ŵajinji masiku agano akwete nganisyo syakulekangana pakwamba yayikusatendekwa mundu pawile. Nambo ana Baibulo jikusasala yamtuli panganiji?

Paulo jwakamulichisye masengo chiwanichisyo cha mbeju pakusaka kulosya kuti Mlungu mpaka amjimusye mundu juŵawile ni kumpa chilu chambone (Alole ndime 8)

8. Ana ni chisyasyo chapi champaka chitukamuchisye kupikanichisya ya kwimuka kwa ŵandu ŵachachijawula kwinani?

8 Mundu pawile chilu chakwe chikusawola. Nambo Mlungu juŵapanganyisye yindu yosope mpaka amjimusye mundu jweleju ni kumpasoni chilu chambone. (Gen. 1:1; 2:7) Paulo jwapeleche chisyasyo chakulosya kuti Mlungu ngasiŵajimusya ŵandu ŵaŵawile ni yilu yawo yakala. Agambe ganichisya ya “mbeju.” Mbeju pajipandidwe petaka jikusasipuka nikuŵa chakumela chinechakwe. Chakumelachi chikusawoneka mwakulekangana mnope ni mbeju jila. Paulo jwasasile chisyasyochi pakulosya kuti Mlungu chachipeleka chilu chambone kwa mundu juŵawile mwakamulana ni “mwakusachila [Mlungu] msyenejo.”

9. Ana lilemba lya 1 Akolinto 15:39-41, likulosya kuti pana kulekangana kwamtuli kwa yilu?

9 Aŵalanje 1 Akolinto 15:39-41. Paulo jwasasile kuti Mlungu jwapanganyisye yindu yakulekanganalekangana. Mwachisyasyo, ŵapanganyisye yindu yakola yilu yakulekangana mpela yinyama, yijuni soni somba. Jwalakwe jwasasilesoni kuti patukulola kwinani tukusakuwona kulekangana kwa lyuŵa ni mwesi. Paulo jwaŵechetesoni kuti ‘ndondwa sikusalekangana uŵale wakwe.’ Yili yisyene kuti nganituŵa tukombwele kukuwona kulekanganaku. Nambope ŵasayasi akusasala kuti pana ndondwa syekulungwakulungwa syechejewu, syeswela, soni sine syakale mpela lyuŵa. Paulo jwasasilesoni kuti “pana yakupanganyikwa ya kwinani ni ya chilambo chapasi.” Ana jwagopolelaga chichi pelepa? Pelepatu ŵagopolelaga kuti pachilambopa pana yakupanganyidwa yakola yilu yamnowu pele kwinani kwana yakupanganyidwa yakola yilu yausimu mpela yagakwete malayika.

10. Ana ŵandu ŵakusajimuka kwawula kwinani akusakola yilu yamtuli?

10 Alole yaŵaŵechete Paulo kaneko. Jwalakwe jwatite, “Mwelemutu ni mwayichiŵela pa ndaŵi jitachijimukaga ŵawe. Chilu naga chisichidwe mwilembe chikusawola nambo pandaŵi chikwimusidwa kutyochela ku ŵawe tichichiŵa changawola.” Tukumanyilila kuti mundu pawile chilu chakwe chikusawola nikuŵa luwundu. (Gen. 3:19) Ni ana mpaka yikomboleche chamtuli kuti mundu ajimuche ni chilu “changawola”? Pelepa Paulo nganasalaga ya ŵandu ŵaŵajimwiche nikutamaga pachilambo chapasi, mpela ŵandu ŵaŵajimwisye Eliya, Elisa soni Yesu. Jwalakwe jwasalaga ya mundu jwakusajimuka ni chilu chakuti akatame nacho kwinani chachili “chausimu.”—1 Akoli. 15:42-44.

11-12. Ana Yesu paŵajimwiche ŵakwete chilu chamtuli? Ana Aklistu ŵasagulwe akusakola chilu chamtuli pajimwiche?

11 Yesu paŵaliji pachilambochi jwakwete chilu cha mnowu. Nambo paŵajimwiche jwaŵele “msimu wakupeleka umi” soni jwapite kwinani. Myoyo Aklistu ŵasagulwe nombenawo akusajimuka ali akwete yilu yausimu. Paulo jwasasile kuti, “Mpela sambano tuli ŵakulandana ni Adamu jwakupanganyidwa ni litaka jula, myoyo soni tuchiŵa ŵakulandana ni Klistu, mundu jwakutyochela kwinani.”—1 Akoli. 15:45-49.

12 Tukusosekwa tumanyilileje kuti Yesu nganajimuka ni chilu cha mnowu. Paulo pajwamalisyaga kusala ngani jakwimuka jwasasile ligongo lyakwe. Jwalakwe jwaŵechete kuti, “Mundu ni chilu chakwe chakupagwa nacho ngasakomboleka kupochela Uchimwene wa Mlungu” kwinani. (1 Akoli. 15:50) Myoyo yili yangakomboleka kuti ŵandumetume ŵa Yesu soni Aklistu ŵasagulwe ajimuche ni kwawula kwinani ali ni yilu ya mnowu soni ya miyasi yele yampaka yiwole. Ana jemanjaji tachijimusidwa chakachi? Paulo jwasasile kuti kwimukaku kuchiŵa kwakuti kuchitendekwa msogolo, ngaŵaga pandaŵi jijojo jele jemanjaji awile. Pandaŵi jele Paulo jwalembaga chikalata chandanda chakwawula ku Kolinto, ŵandumetume ŵane ŵaliji ali ‘awile.’ Jumo mwa ŵandumetumeŵa ŵaliji Yakobo. (Mase. 12:1, 2) Mkupita kwa ndaŵi ŵandumetume ŵanesoni ŵaŵaliji ŵasagulwe ŵawile.—1 Akoli. 15:6.

KUCHIMASYA MACHILI CHIWA

13. Ana kuŵapo kwa Yesu kwamanyiche chamtuli?

13 Yesu soni Paulo ŵasasile ya ndaŵi japajika mu mbili ja ŵandu. Ndaŵiji jaliji ja kuŵapo kwa Klistu. Yesu jwasasile kuti pandaŵi jeleji kuchitendekwaga ngondo, yisichinya, milili, soni yindu yine yejinji yakusakala. Yindu yeleyi yiŵele yili mkutendekwa kutandila mu 1914. Yesu jwasasilesoni kuti kuchitendekwa chindu chine chapajika mnope. Jwalakwe jwasasile kuti ngani syambone syakwamba Uchimwene wa Mlungu sichilalichidwa “pa chilambo chosope chapasi, kuti ŵandu ŵa mitundu josope asipikane, kaneko mbesi ni tijichiyika.” (Mat. 24:3, 7-14) Paulo jwasasile kuti pandaŵi jakuŵapo kwa ambuje jichiŵasoni ndaŵi jele Aklistu ŵasagulwe ŵele ŵawile tachitanda “kwimuka.”—1 Ates. 4:14-16; 1 Akoli. 15:23.

14. Ana ŵasagulwe ŵakuwa mu ndaŵi jakuŵapo kwa Ambuje chikusatendechela chichi?

14 Masiku agano Mklistu jwamsagulwe pawile akusajimuka ndaŵi jijojo ni kwawula kwinani. Yeleyi yikukamulana ni yaŵalembile Paulo pa 1 Akolinto 15:51, 52. Jwalakwe jwalembile kuti, “Ngaŵaga kuti wosope ŵene tuchiwa, nambo wosope ŵene tuchichenga wuwoneche. Tiyichitendekwa mwachisisimuchisya mwa ndaŵi japanandi mpela kukupila kwa liso, pandaŵi jele lipenga lyambesi tilichilila.” Maloŵe gaŵasasile Pauloga apano gakukwanilichikwa. Achimjakwe ŵa Klistuŵa pajimwiche, akusaŵa ŵakusangalala mnope ligongo akusaŵa “ni Ambuje ndaŵi syosope.”—1 Ates. 4:17.

Ŵasagulwe chachiŵa yimpepe ni Yesu pachachimasyaga yakusakala yosope yayili pachilambopa (Alole ndime 15)

15. Ana Aklistu ŵasagulwe chachikamulaga masengo gamtuli pachachijawula kwinani?

15 Ana Aklistu ŵasagulwe chachikamulaga masengo gamtuli pachachijawula kwinani? Yesu ŵasalile jemanjaji kuti, “Wele ŵitachipunda ni kutenda mpaka pambesi yele yinimlamwile tinjapa ulamusi pa mitundu josope ja ŵandu. Tachijilamulila mitundu jeleji ni simbo ja chisyano, ni kujikasakasa mpela mwakusatendela ni chiŵiga. Ulamusi welewu ni wanapochele une kutyochela kwa atati.”(Chiw. 2:26, 27) Jemanjaji tachimkuya mlongola jwawo Yesu pamasengo ga kwalongolela ŵandu.—Chiw. 19:11-15.

16. Ana ŵasagulwe soni ŵandu ŵane ŵajinji tachichipunda chamtuli chiwa?

16 Kusala yisyene Aklistu ŵasagulwe tachichipunda chiwa, ligongo ngasichikolasoni machili pa jemanjaji. (1 Akoli. 15:54-57) Jemanjaji pachachijimuka chachikola upile wakukamula nawo masengo gakutyosya kusakala kosope kwakuli pachilambopa pangondo ja Alamagedo. Aklistu ŵajinji tachipunda pa “yisawusyo yekulungwa” ni kwinjila mchilambo chasambano. (Chiw. 7:14) Ŵandu ŵatachikulupuka pa Alamagedo tachiliwonela jika ŵandu ŵangaŵalanjika ŵaŵawile ali mkwimuka. Kusala yisyene, tuchiŵa ŵakusangalala mnope kuyiwona yindu yeleyi yili mkutendekwa. (Mase. 24:15) Ŵandu wosope ŵachachilosya kuti ali ŵakulupichika kwa Yehofa chachipundasoni chiwa chatwajigalile kwa Adamu. Jemanjaji chachitama ni umi mpaka kalakala.

17. Ana lilemba lya 1 Akolinto 15:58, likulosya kuti tukusosekwa kutenda chichi apanopano?

17 Maloŵe gaŵalembile Paulo kwa Aklistu ŵa ku Kolinto pakwamba ya kwimuka kwa ŵandu ŵaŵawile gali gakulimbikasya kwa Aklistu wosope masiku agano. Myoyo tukusosekwa kupikanila maloŵe gaŵaŵechete Paulo gakuti tukamule mwakulipeleka “masengo ga Ambuje.” (Aŵalanje 1 Akolinto 15:58.) Naga tukulipeleka mnope pakukamula masengoga ni kuti tuchisangalala mnope ni yindu yambone yayili msogolo. Umi watuchisangalala nawo pandaŵiji uchiŵa wambone mnope pakulandanya ni yindu yampaka tusangalale nayo. Yeleyitu yikulosya kuti masengo gatukusakamula apano pakwatumichila Ambuje ngasigajawula m’mesi.

NYIMBO NA. 140 Tuchitama Umi Wangamala!

^ ndime 5 Mbali jakumalisya ja buku ja 1 Akolinto chaputala cha 15 jikusasala ya kwimuka kwa ŵawe mnopemnope kwa Aklistu ŵasagulwe. Nambope yaŵalembile Pauloyi yikwakwayasoni Aklistu ŵangondolo sine. Nganiji chijitukamuchisye kulola kuti ngani jakwimuka kwa ŵawe jikusatukwaya mnope masiku agano. Chijitukamuchisyesoni kulimbisya chembecheyo chetu.

^ ndime 2Yiwusyo Yakutyochela kwa Ŵakuŵalanga” yayili mu magasiniji yikulondesya ya ŵaŵechete Paulo pa 1 Akolinto 15:29.