Kilukenu muyi hansañu yimunakukeña

Kilukenu muyi hachipapilu chayuma yidimu

CHIBAABA CHAKUDIZA 51

“Yehova . . . Wayamwinaña Antu Akweti Spiritu Yachikeka”

“Yehova . . . Wayamwinaña Antu Akweti Spiritu Yachikeka”

“Yehova wudi kwakwihi nawantu abaluka nyichima yawu mwivumu, wayamwinaña antu akweti spiritu yachikeka puchi.”—MAS. 34:18.

KAMINA 30 Tata, Nzambi Yami, Ibwambu Dami

NSAÑU YIDI MUCHIBAABA *

1-2. Tukuhanjekadi muchinu chibaaba?

MPINJI yikwawu tunateli kutoñojoka hawumi wetu ochiwekala wakapinji kantesha nimafuku etu chekalawu ‘akumona kwayihuñu.’ (Yoba 14:1) Dichi chatama wanyi mpinji yikwawu kuneña. Ambuña aYehova akunyima niwena aneñeleña. Nawa amakwawu akeñeleña nawu afwi. (1 Anya. 19:2-4; Yoba 3:1-3, 11; 7:15, 16) Ilaña Yehova wayikundejeleña mpinji yejima nikuyikolesha. Nsañu yawu ayisonekeli kulonda yitukundejeña nawa tudizileñaku.—Rom. 15:4.

2 Muchinu chibaaba, tukushinshika hadi ambuña Yehova omikili kukala, chidi neyi Yosefu mwana kaYakoba, nfwila Nyawomi nimukuwindi Luti, kaLevi wasonekeli Masamu 73 nikapostolu Petulu. Yehova wayikolesheli ñahi? Nawa yumanyi yitukudizila kuyuma yamweniwu? Ñakwilu yatukoleshaña nawu “Yehova wudi kwakwihi nawantu abaluka nyichima yawu mwivumu” nawa “wayamwinaña antu akweti spiritu yachikeka puchi.”—Mas. 34:18.

YOSEFU AMWILILI YUMA YATAMA

3-4. Kukalanyi kwamweniyi Yosefu hadiñayi kansi?

3 Yosefu wadiña nayaaka kwakwihi na 17 hampinji yaloteliyi yilota yiyedi yafumini kudi Nzambi. Iyi yilota yamwekesheleña nawu ifuku dimu Yosefu wakekala muntu walema muchisaka. (Kutach. 37:5-10) Hashimbwili wanyi kufuma haloteliyi iyi yilota, yuma yatama yamumwekeneni. Chatela amulemeshi, amanakwindi amulandishili muwuduñu. Nawa wekalili nduñu yaPotifwari wakuEjipitu. (Kutach. 37:21-28) Chihandilu chaYosefu chahimpikili neyi mukulabula kwadisu. Hashakamineña cheñi natata yindiku. Wekalili nduñu yamuntu wamuEjipitu wabulili kumwiluka Yehova.—Kutach. 39:1.

4 Nkumininaku, kukala kwaYosefu kwaswejeleliku. Ñoda Potifwari wamutwambilili Yosefu nindi wakeñeleña kukama nindi. Chatela Potifwari yakeñakeñi wunsahu, yena wamumbilili Yosefu mukaleya nawa wamushili mumaleñi. (Kutach. 39:14-20; Mas. 105:17, 18) Yosefu wadiña kansi. Dichi toñojokenu chatiyiliyi hakumutwambila nawu wafwilileña kumukaama ñoda Potifwari chakumukanjikija. Nawa toñojokenu cheñi hayuma yadi kuhoshañawu antu hadi Yehova Nzambi yaYosefu, neyi chakwila atiyili iyi nsañu. Chakadi nikujina, yamuneñesheli Yosefu!

5. Chumanyi chamukwashili Yosefu kubula kusweja kuneña?

5 Hampinji yadiñayi Yosefu nduñu nawa mukaleya, kwosi yuma yadi kwilayi hakwila nawu chihandilu chindi chiwahi. Chumanyi chamukwashili kuumika? Chatela yatoñojokeña hayuma yateleli kubula kwilayi, yena washili maana hamudimu wamwinkeliwu. Chuma chasweja kulema, Yosefu wamutwamijiliku Yehova muchihandilu chindi. Chafuminimu, Yehova wakiswilileña yuma yejima yelileñayi Yosefu.—Kutach. 39:21-23.

6. Yilota yaloteliyi Yosefu yamukundejeli ñahi?

6 Chuma chikwawu chamukwashili Yosefu kubula kwikala nachineñi, hikutoñojoka hayilota yaloteliyi kunyima. Iyi yilota yamwekesheleña nawu wukadimona cheñi nachisaka chindi nawa yuma yakawaha. Dichuma chamwekeni. Hadiñayi nayaaka 37, wuprofwetu windi watachikili kushikijewa munjila yakuhayamisha!—Kutach. 37:7, 9, 10; 42:6, 9.

7. Kwesekeja na 1 Petulu 5:10, chumanyi chinateli kutukwasha kuumika makabi?

7 Yuma Yitwatela Kudizilaku. Iyi nsañu yatudizishaña nawu kanu kaayi katama nawa antu anateli kutwila yuma yatama. Nimukwetu mukwakwitiya nateli kutwila chatama. Ilaña neyi tumumonaña Yehova netu diyi Ilola detu nawa diyi Chiswamu chetu, hitwaketeja chuma chidi chejima kutukañesha kumukalakelaku. (Mas. 62:6, 7; tañenu 1 Petulu 5:10.) Anukenu nenu, Yosefu wadiña nayaaka kwakwihi na 17 hampinji yamulejeliwu yilota kudi Yehova. Yehova wakuhwelela chikupu niambuña indi atwansi. Atwansi amavulu makonu adi neyi chadiñayi Yosefu. Niwena amukuhwelela Yehova. Amakwawu anayikasi mutuleya hamuloña wakumwovwahila Nzambi.—Mas. 110:3.

AMBANDA AYEDI ANEÑELI CHIKUPU

Nzambi chakwashiliyi aNyawomi naLuti chamwekesheli nawu nateli kukwasha akwakudifukula indi kuumika chineñi. Komana ninenu nateli kuyikwasha? (Talenu maparagilafu 8-13) *

8. Kukalanyi kwamweniwu aNyawomi naLuti?

8 Hamuloña wanzala yakapwelendendi, Nyawomi hamu nichisaka chindi afumini mumukala wawu waYuda nakuya nakushakama kuMowabi. Kweniku kwayiliwu nfumwa aNyawomi Elimeleki wafwili nawa wamushili nawanyana ayedi awamayala. Chimwahitili mpinji, asumbwili ambanda akuMowabi, Luti naOripa. Chimwahitili yaaka 10, anyana kaNyawomi ejima ayedi afwili nawa hiyashilihu mwanaku. (Luti 1:1-5) Awa ambanda asatu aneñeli chikupu. Hela chochu, aLuti naOripa adi kusumbuka cheñi. Hanu dinu, hinyi wadi kumuhembaña kashinakaji Nyawomi? Nyawomi waneñeli chikupu chakwila mpinji yimu wahosheli nindi: “Bayi muntenaña cheñi [ijina] daNyawomuku, muntenaña daMara; muloña Chinaweji nanmweshi kalula.” Hanyima yakuhita muniku kukala, Nyawomi wafukwilihu kufunta kuBetelemi nawa Luti wayili nindi.—Luti 1:7, 18-20.

9. Kwesekeja naLuti 1:16, 17, 22, Luti wamukundejeli ñahi Nyawomi?

9 Kukeña kwalala dichuma chamukwashili Nyawomi. Chakutalilahu, Luti wamumwekesheleli Nyawomi kukeña kwalala kuhitila mukumukakela. (Tañenu Luti 1:16, 17, 22.) KuBetelemi, Luti wanonojolileña bali kulonda ahandileñamu yena hamu niNyawomi. Chafuminimu, antu ejima elukili nawu Luti wadiña muntu wamuwahi nawa wadikita.—Luti 3:11; 4:15.

10. Munjilanyi mwayimwekesheleleñayi Yehova kukeña atuzweñi adi neyi Nyawomi naLuti?

10 Yehova wayinkeli aIsarela lushimbi lwamwekesheleña nawu wadiña nakutiyila atuzweñi wushona, adi neyi Nyawomi naLuti. Walejeli antu jindi nindi neyi anakwañula yakuda, ateleleleña kushilamu atuzweñi yantesha. (Lev. 19:9, 10) Dichi aNyawomi naLuti hiyayileña nakulombalomba yakudaku. Anonojoleleña yakuda chakadi kukala kudi kwejima.

11-12. Indi Bowazi wayikundejeli ñahi aNyawomi naLuti?

11 Inha dayileñayi nakunonojolayi Luti bali dadiña daBowazi muntu waheta. Bowazi watiyili kuwaha nakukeña kwalala kwamwekesheliyi Luti kudi Nyawomi nichamukeñeliyi. Chimwahitili mpinji Bowazi wamusumbwili Luti nawa walandili mpata yadiña yachisaka chaNyawomi, yateleleli kuswanawu kudi anyana kaLuti. (Luti 4:9-13) A Bowazi naLuti ekalili namwana nawa amutumbili nawu Obedi, wenjili nakwikala nkaka yaMwanta Davidi.—Luti 4:17.

12 Nyawomi watiyili kuwaha chikupu chamwakatiliyi Obedi nawa wamusakilili Yehova mukulomba. Ilaña kudi yuma yayiwahi yikatambwilawu aNyawomi naLuti. Chakayisañulawu, aNyawomi naLuti akazañalala chikupu hakwiluka nawu Obedi wadiña nkakulula yaMesiya Akaniniwu, Yesu Kristu.

13. Yumanyi yitunateli kudizila kunsañu yaNyawomi naLuti?

13 Yuma Yitwatela Kudizilaku. Neyi tunakumona kukala, tunateli kuneña nikubaluka muchima mwivumu. Hadaha twatoñojokaña netu kukala kwetu kukamana wanyi. Mumpinji jamuchidiwu, twatela kumukuhwelela Tata yetu wamwiwulu nikudikunda chikupu nawamanakwetu niahela. Hela chochu, Yehova hanateli kufumishahu kukala kutukwetiku. Chakutalilahu, hasañwili nfumwa aNyawomi nianyanindi ayediku. Ilaña nateli kutukwasha kuumika, hadaha kuhitila mukukeña kwatumwekeshelañawu amanakwetu niahela.—Yish. 17:17.

KALEVI WAKEÑELEÑA KULEKA KUMUKALAKELA YEHOVA

Mpinji yimu nsoneki yaMasamu 73 wakeñeleña kusenuka hamuloña wakutiyila ichima antu abulileña kumukalakela Yehova adiña namaheta. Chumichi chinateli kutumwekena ninetu (Talenu maparagilafu 14-16)

14. Muloñadi kaLevi wumu chaneñeleliyi?

14 Nsoneki waMasamu 73 wadiña kaLevi. Dichi wadiña nakumukalakela Yehova heluña dakudifukwila. Ilaña mpinji yimu waneñeli. Muloñadi? Watachikili kutiyila ichima antu atama nawa adivwimba bayi neyi hamuloña wayuma yatama yelileñawuku, ilaña hamuloña wamaheta awu. (Mas. 73:2-9, 11-14) Amwekeneña neyi adiña nayuma yejima, maheta, chihandilu chachiwahi nawa hiyadiña nakwakamaku. Iwu kaLevi chamweniyi yumiyi waneñeli nawa wahosheli nindi: “Chalala nadikabishi tuhu kwami nakuditookesha mumuchima wami, nakwisuka kumakasami nibuli muloña.” Chumichi chadi kumuletesha kuleka kumukalakela Yehova.

15. Kwesekeja naMasamu 73:16-19, 22-25, kaLevi wasonekeli mukanda wamasamu walekeli ñahi kuneña?

15 Tañenu Masamu 73:16-19, 22-25. Iwu kaLevi “[weñilili] mumalala aNzambi.” Mwitala daNzambi wadiñamu nawakwawu akwakudifukula, muchima windi wawundili, watachikili kutoñojoka chiwahi nawa walombeli. Chafuminimu watachikili kumona nindi watoñojokeleña mwaluwa nawa wayileña munjila yadi kuletesha wubwambu windi naYehova kumana. Nawa welukili nindi antu atama adiña “dehi mwasenena” nawa jakayikuma “namutentu.” Hakwila yaleki kutiya ichima nichineñi, iwu ñimbi yamasamu kaLevi wateleli kumona yuma neyi chayimonañayi Yehova. Chatachikiliyi kumona yuma neyi chayimonañayi Yehova, wekalili mukuwunda nawa namuzañalu. Wahosheli nindi: “Hanu hamaseki kwosi wacheñi inukukeñaku, chiña [Yehova] hohu.”

16. Yumanyi yitunateli kudizila kudi iwu kaLevi?

16 Yuma Yitwatela Kudizilaku. Bayi tutiyilaña ichima antu atama akweti mahetaku. Muzañalu wawu wakampinji kantesha nawa hiyakashakama haya nyaakaku. (Mukwa. 8:12, 13) Neyi tuyitiyilaña ichima, tukuneñaña nawa tunateli nikujimbesha wubwambu wetu naYehova. Dichi neyi mutachika kutiyila ichima antu atama akweti maheta, ilenu neyi cheliliyi kaLevi. Ovwahilenuña mwatulejañayi Nzambi nawa dikundenuña nawantu elaña nkeñelu yindi. Neyi mumukeña Yehova kubadika yuma yejima, mukwikala namuzañalu chikupu. Nawa mukwikala munjila yaya “kuwumi walala.”—1 Tim. 6:19.

PETULU WANEÑELI MULOÑA WAKUZEYA-ZEYA

Anateli kutukwasha hela tunateli kukwasha akwetu kuhitila mukutoñojoka chuma chamukwashili Petulu kubula kuzeya nakutachika cheñi kumukalakela Nzambi (Talenu maparagilafu 17-19)

17. Chumanyi chaletesheli Petulu yaneñi?

17 Kapostolu Petulu wadiña iyala wadikita chikupu. Ilaña mpinji jikwawu welileña yuma nikuhosha chakadi kutoñojoka. Nkumininaku, wenjili nakuditoñesha hayuma yeliliyi niyahosheliyi. Chakutalilahu, mpinji yelili Yesu yaleji apostolu indi nindi akamukabisha nikumujaha, Petulu watachikili kumuhosha nindi: “Mwanta bayi wuhosha chuma chamuchidiwuku; iyi yuma hiyakakumwekena hela hantiku.” (Mat. 16:21-23) Kuhiñahu Yesu wamufumbili Petulu. Izanvu dawantu chidenjili nakumukwata Yesu, Petulu wakoñeli chuma chakadi kutoñojokahu, waketwili itu danduñu yakapristu muneni. (Yow. 18:10, 11) Yesu wamufumbili cheñi iwu kapostolu. Kubombelahu, Petulu wadisambili nindi neyi apostolu amakwawu akamushiya Kristu muloña wachuma chidi chejima chadi kumumwekena, yena hakumushiyaku. (Mat. 26:33) Ilaña kusweja kudishindamena kwamuletesheli kuchiina antu nawa wamukaanini Yesu kapampa kasatu. Petulu waneñeli nankashi, dichi “wayili hanji nawa wadilili nankashi.” (Mat. 26:69-75) Hadaha wadiña nakutoñojoka neyi Yesu wakamwanakena.

18. Yesu wamukwashili ñahi Petulu kubula kuzeya?

18 Hela chochu, Petulu hetejeli chineñi kumukañesha kumukalakela Yehovaku. Hanyima yakuluwañesha, watwalekelihu kumukalakela Yehova hamu nawakwawu apostolu. (Yow. 21:1-3; Yilw. 1:15, 16) Chumanyi chamukwashili? Wanukili nindi mpinji yimu Yesu walombeli nindi chikuhwelelu chaPetulu bayi chikazeyaku nawa Yesu wamulejeli Petulu nindi yafunti nakukolesha amanakwindi. Yehova wakwili iku kulomba kwakufuma hamuchima. Nkumininaku, Yesu wamwekeni kudi Petulu kulonda yamukoleshi. (Luka 22:32; 24:33, 34; 1 Kor. 15:5) Yesu wamwekeni cheñi kudi apostolu hampinji yachishiliwu wufuku wejima ilaña kukwatahu ninshi wumu nehi. Haniyi mpinji, Yesu wamwesekeli Petulu kulonda yamoni neyi wamukeña nankashi. Yesu wamwanakeneni ibwambu dindi wakeñeliyi nawa wamwinkeli kuzata nyidimu yayivulu.—Yow. 21:15-17.

19. Masamu 103:13, 14 yatukwashaña ñahi kwiluka chatoñojokañayi Yehova neyi tunaluwañeshi?

19 Yuma Yitwatela Kudizilaku. Chuma chakoñeliyi Yesu hadi Petulu chamwekeshaña nawu Yesu wukweti luwi neyi chekala Tata yindi. Dichi neyi tunaluwañeshi, hitwatela kutoñojokaña netu Yehova hakabula kutwanakenaku. Twatela kwanukaña netu Satana nakukeña nindi tutoñojokeña muniyi njila. Ilaña twatela kwanuka netu Yehova watukeña nawa weluka kuzeya-zeya kwetu, cheñi nakukeña kutwanakena neyi tuluwañesha. Dichi ninetu twatela kumwimbujola neyi akwetu ela chuma chinatuneñeshi.—Tañenu Masamu 103:13, 14.

20. Yumanyi yitukahanjekahu muchibaaba chinalondelihu?

20 Chakutalilahu chaYosefu, Nyawomi naLuti, kaLevi nikapostolu Petulu chamwekeshaña nawu “Yehova wudi kwakwihi nawantu abaluka nyichima yawu mwivumu.” (Mas. 34:18) Mpinji jikwawu watwitejaña kumona yihuñu nikuneña. Ilaña neyi tuumika kukala nawukwashu waYehova, chikuhwelelu chetu chakolelañaku. (1 Pet. 1:6, 7) Muchibaaba chinalondelihu, tukamona Yehova chakwashañayi ambuña indi ashinshika ananeñi, hadaha muloña wakubula kuwanina hela hamuloña wakukala kunakumonawu.

KAMINA 7 Yehova, Ñovu Yetu

^ para. 5 Yosefu, Nyawomi naLuti, kaLevi nikapostolu Petulu amweni kukala kwayineñesheli chikupu. Muchinu chibaaba, tukumona Yehova chayikundejeliyi nikuyikolesha. Tukushinshika cheñi yuma yitunateli kudizila kudi wena nichayikwashiliwu kudi Nzambi.

^ para. 56 KULUMBULULA MWEVULU: Nyawomi, Luti niOripa aneñeli muloña wakufwisha anfumu jawu. Nkumininaku, Luti naNyawomi azañaleli hamu naBowazi chelili Obedi yavwaliki.