Pular para conteúdo

Pular para sumário

MWAHA WOOSOMIYA 51

‘Yehova naawoopola ale ari ni masukhuli’

‘Yehova naawoopola ale ari ni masukhuli’

“Yehova ri wakhiviru ni ale arina nrima wooriipiya, uyo naawoopola ale ari ni masukhuli.”—ISAA. 34:18, niwehero.

NCIPO 30 Meu Deus, Meu Amigo e Pai

NINHALA WIITTHUCANI? *

1-2. Ninhala wiitthucani nhina ula mwahoola?

UKATI nkiina, hiiva ninawoona wiira ukumiihu khunkhala wo mahuku menci ni muukumini wihu ‘khacimala citthu conikhaliha isukhuli.’ (Jó 14:1) Phimaana, nihaana isariya yookhala ni masukhuli ikwaha cikiina. Atthu enci yanswalela Yehova khalayi ciicammo yahokhala ni masukhuli. Mpaka akiina yahonlela ukhwa. (1 Mam. 19:2-4; Jó 3:1-3, 11; 7:15, 16) Masi Yehova—Nluku yankhuluvelaaya ayo atthwaayo—ahaamaaliha ni ahaalipiha ikwaha cinci. Ihantisi caya ayo atthwaayo cihantikhiya mbiibliyani wiira cinimaalihe ni ciniitthucihe.—Aroo. 15:4.

2 Nhina ula mwahoola, ninaahala woona ntakihero na Yusufu, mwaana a Yakopi; ntakihero na Nowemi ni Ruti; nlevita antikhile Isaalimu 73; ni ntakihero na apostolu Peturu. Atthu otheene ayo yahaakhumelela masankiho. Yehova aalipihale cani? Anniitthuciha isiyani? Waakhula ala makohwaala unaahala unikavihera utepa ukhuluvela wiira “Yehova ri wakhiviru ni ale arina nrima wooriipiya” ni wiira “uyo naawoopola ale ari ni masukhuli.”—Isaa. 34:18, niwehero.

YUSUFU AHOVILELA IKHIRINI CAAPANKIYAAWE

3-4. Isiyani yankhumelenle Yusufu ukati waaryaawe mmirawo?

3 Ukati Yusufu waarinaawe myaakha 17, Nluku ahonlohiha imaara piili. Citthu caalohilyaawe caathoonyera wiira uyo wahoolo anhala ukhala ntthu muulupale ni anhala uhisimwiya naasimucyaawe otheene. (Upha. 37:5-10) Masi uvira waya mahuku vakaani nalohile nnyo citthunnyo, makhalelwaawe yahorukunuwa. Uhiya unhisimu Yusufu, asuulupalyaawe yahontumiha, ni uyo ahokhalihiya ipottha ya nlopwana mmoca o Wiciipitu eehaniya Potifari. (Upha. 37:21-28) Yusufu ahohiya ukhala mwaana oofentiya ni ahokhala ipottha Wiciipitu, ni wancera unvarela nteko nlopwana ahancuwela Yehova.—Upha. 39:1.

4 Masakha Yusufu yaarinaawe yahotepaca. Amwaara a Potifari yahomootheriha Yusufu wiira aanowaakhanyereriha weetta uluva. Masi Potifari uhiya utotha ucuwela wakhala wiira iyo yaari ikhweeli, uyo ahonrwaana Yusufu nkhattya, waatthukiyaawe nuunyolo. (Upha. 39:14-20; Isaa. 105:17, 18) Yusufu aari mmirawo. Vano muupuwele mananna ciicoonalyaawe ukati wootherihiyaawe weetta uluva. Ni muupuwele mananna atthu akiina caahalaaya unwehera Yehova yeewaka iyo itthwiiyo. Khweeliini, Yusufu ahaana isariya yookhala ni masukhuli!

5. Yusufu aakhitinri cani uvilela ukati waakhanlyaawe ni masukhuli?

5 Ukhala wiira aari ipottha ni wahoolo ahotthukeliya nkhattya, Yusufu khiivo itthu yaalamuliyaawe upanka wiira amalihe masakha yaarinaawe. Vano isiyani yankavihenre uvilela? Uyo khaakhala ukati mwinci oopuwelaka citthu cahaakhitiryaawe upanka, masi aneekurumica upanka yaakhitiryaawe ukati woovara miteko caarumiyaawe. Venci-venci, Yusufu aahoolelihera wuupuwela mannanna onciveliha Yehova. Phimaana, Yehova aanaacaaliha citthu cotheene Yusufu caapankaawe.—Upha. 39:21-23.

6. Citthu Yusufu caalohilyaawe cankavihenre cani?

6 Itthu ikhwaawe yankavihere Yusufu uhitepa ukhala ni masukhuli, waari wuupuwela citthu caalohilyaawe hinaaya utthukiya. Citthu Yusufu caalohilyaawe caathoonyera wiira wahoolo, uyo anhala uturuwela uwoona amucyaawe ni marikariko yankhumelela yanhala uvira. Ni iyo phi itthu yiirannyeele. Ukati Yusufu waarinaawe myaakha 37, citthu caalohilyaawe cahanca wiirannya.—Upha. 37:7, 9, 10; 42:6, 9.

7. Toko ihimyaaya 1 Peturu 5:10, isiyani inhala unikavihera uvilela ikhirini?

7 Citthu cineetthuciheehu. Ihantisi ya Yusufu inaanuupusera wiira ila ituninyeela ikhanle yoohinamaana ni inaanithoonyera mananna atthu o ntuninyani cinnipankaaya citthu coohisariya. Ni hataa munneehu nonswalaneehu nkhayi pooti unipanka itthu yoowerya. Masi nanweheraka Yehova khampa Mwaleehu, awula mwiikitthweehu, khaninhala utepa ukhala ni masukhuli awula uhiya unswalela. (Isaa. 62:6, 7; nsome 1 Peturu 5:10. *) Muupuwele wiira Yusufu aarina myaakha 17 ukati Yehova wanlohihilyaawe. Iyo inthoonyera wiira Yehova nawaakhuluvela amirawo anonswalela. Ilelo, amirawo enci khanhiya unswalela Yehova toko Yusufu. Amirawo akiina anaatthukeliya mmakhattyaa woohisariya, nlattu woohitthuna uhiya unvaresesa Yehova.—Isaa. 110:3.

ATHIYANA EELI YAAPHWANYILE MASUKHULI

8. Isiyani yankhumelenle Nowemi ni Ruti?

8 Nlattu woothwaa iyoolya, Nowemi naamucyaaawe yahothama ilapwaaya u Yuuta ni yahothamela u Mowapi. Awannyawe Nowemi yiihaniya Elimeleki, yahokhwa wonwo, ni Nowemi ahokela uwuunuwiha asaanaawe eeli veekha. Uvira waya ukati, asaana a Nowemi yahaathela athiyana o Mowapi: nthiyana mmocooyo eehaniya Ruti ni nkiinooyo eehaniya Orpa. Uvira waya myaakha 10, asaana a Nowemi ciicammo yahokhwa, woohaayara asaana. (Ruti 1:1-5) Muupuwele mananna caakhanlyaaya ooriipiya nrima ayo athiyana ararwaayo! Ruti ni Orpa pooti waahalaaya utheliya tootho naalopwana akiina. Masi Nowemi ahooluvala; tipani aahala unwacera? Ikwaha imoca, Nowemi aari ni masukhuli menci mpaka aheera: “Nhikiihane Nowemi. Nkiihane Mara, kontha Nakuru-Cotheene howaawiha makhalelwaaka.” Nlattu wonriipa nrima venci, Nowemi aholakela uturuwela u Peteleheemu, ni Ruti ahontthara.—Ruti 1:7, 18-20.

Yehova honthoonyera Nowemi ni Ruti wiira uyo pooti waakavihera atthu anonswalela ari ooriipiya nrima ni oovololaca. Niireke uyo pooti wuukaviherani nyuuva ciicammo? (Nwehe iparaagarafu 8-13) *

9. Toko cinthoonyeraaya Ruti 1:16, 17, 22, manannani Ruti canlipihilyaawe Nowemi?

9 Isiyani yankavihenre Nowemi uyo ukati wo marikarikooyo? Nifento nookhuluvelya. Wootakihera, Ruti ahonvaresesa venci Nowemi. Upanka wawe commo, uyo ahonthoonyera nifento nookhuluvelya. (Nsome Ruti 1:16, 17, 22. *) Uphiya waya u Peteleheemu, Ruti aheekurumica uvara nteko alokotthacaka icoolya coohalahala mmamattani wiira uyova ni Nowemi akhalane itthu yoohala ulya. Nlattu wo makhalelwaawe omaana, Ruti ahokela uttottopeliya naatthu.—Ruti 3:11; 4:15.

10. Manannani Yehova caathoonyenryaawe nifento amasikhini, toko Nowemi ni Ruti?

10 Yehova ahaavaha asarayeeli nlamulo naakavihera venci atthu yaathwennya awula amasikhini, toko Nowemi ni Ruti. Nno nlamulonno neera wiira, ukati woohepa icoolya mmattani, asarayeli yaalamuliya uhiya ihalahalo wiira ale yaari amasikhini alokotthace. (Lev. 19:9, 10) Nlattu wo nno nlamulonno, Nowemi ni Ruti yahokhitiri uphwanya iyoolya, woohilepelaca icimoola.

11-12. Nowemi ni Ruti yaakaviheriye cani ni Boaz?

11 Imatta Ruti yaalokotthacaawe icoolya, mwaneennyooyo aari nlopwana thaciri eehaniya Boaz. Uyo ahokhala ootikhinihiya cinene nlattu wo woona mananna Ruti canvaresesaawe ni canfentaawe Nowemi. Phimaana wahoolo Boaz ahonthela Ruti ni ahothuma ikhutu co nloko na Nowemi. (Ruti 4:9-13) Boaz ni Ruti yahonyara mwaana eehaniya Obede. Uyo mwaanooyo wahoolo ahokhala ataataawe mwene Davidi.—Ruti 4:17.

12 Muupuwele inanna Nowemi caakhanlyaawe ootteeliya nrima ukati wancisilyaawe Obede nayariye naanaano. Uyo khweeliini ahonsukhuru Nluku nlattu wo iyo itthuvweeyo! Masi wahoolo, Nowemi unaahala utepa untteela nrima. Ukati Nowemi ni Ruti unhalaaya wunwelelihiya, ayo anaahala ucuwela wiira Obede ahokhala anhataataawe Mesiya aakhuluvelihiye uwa, Yesu Kristu!

13. Citthuni cofayita cineetthuceehu noopuwelaka ihantisi ya Nowemi ni Ruti?

13 Citthu cineetthuceehu. Marikariko makhwaawe annikhumelela pooti unikhaliha ni masukhuli menci ni unikhaliha ooriipiya nrima cinene. Ni ahaavo marikariko annivelaveliha, hiiva woohicuwela itthu yoopanka. Uyo ukatyuuyo, ninlamuliya waakhuluvela cinene Apaapeehu o wiirmu ni waavaresesa mayamunneehu makristau. Ninaacuwela wiira uvaaho ukati Yehova uhinhalaawe umaliha masankihweehu. Mmuupuwele Nowemi. Yehova khaawunwelelihile awannyawe ni asaanaawe. Masi woonikavihera, Yehova pooti uwiiriha mayamunneehu o wanlokoni wiira anipankele citthu comaana.—Miru. 17:17.

NLEVITA MMOCA AAHANLE VAKAANI UHIYA UNSWALELA YEHOVA

Namantikha Isaalimu 73 aahanle vakaani uhiya unswalela Yehova nlattu woowoona yapuhaka ale yahanswalela Yehova. Iyo itthwiiyo pooti unikhumelela hiiva ciicammo (Nwehe iparaagarafu 14-16))

14. Nlattuni nlevita mmoca waavololacilyaawe?

14 Namantikha Isaalimu ikapiitulu 73 aari nlevita. Uyo aahaana iparakha yoovara nteko inupa yaaswaleliya Yehova. Masi uhaavo uwakati uyo waavololacilyaawe. Nlattuni? Kontha uyo aanaawoonela nttima atthu ootakhala nrima ni owiithenca, kahi nlattu wo citthu cootakhala caapankaaya, masi nlattu wo mihakhu cinci caarinaaya. (Isaa. 73:2-9, 11-14) Waakhala toko wiira khiivo yaathwa ayo atthwaayo: nsurukhu, upuhapuhaca ni ukhala woohimasukhuli. Vano uyo nasaalimuuyo, ahovololaca cinene nlattu woowoona atakhali yakhalaka saana ni mpaka uyo aheera co: “Khweeliini, kireerihile nrimaaka mahala ni kirapihile matataaka kihipankaka itthu yootakhala mahala.” Unawoonannya wiira uyo nasaalimuuyo, aahanle vakaani uhiya unswalela Nluku.

15. Toko cinthoonyeraaya Isaalimu 73:16-19, 22-25, isiyani nlevita yaapankilyaawe wiira ahiye ukhala oovololaca?

15 Nsome Isaalimu 73:16-19, 22-25. * Nlevita ‘ahokela inupa yowaarya yuulupale ya Nluku.’ Iriyari yaatthu akhwaawe yanswalela Yehova, uyo nlevitooyo ahonlompa Yehova anhimyeraka itthu yaamwiira ni ahoopuwelaca ratta. Vano uyo ahoonenela wiira moopuwelelwaawe yaathoonyera ulolo ni ahoona wiira ahokela iphiro yowoopiha yaahala unhapusa ni uhonona upatthannyaawe ni Yehova. Uyo ciicammo ahoona wiira atthu oohinamaana ari “nipuro noothererya” ni wahoolo inaahala waaphwanya “ihasara yuulupale.” Wiira ahiye uwoonela nttima ayo atthwaayo ni ahiye uvololaca, uyo nlevitooyo ahaana oonela citthunnyo khampa Yehova cinoonelaawe. Ukati waapankilyaawe iyo itthwiiyo, uyo ahoturuwela ukhalana nnema wanrimani wawe ni ukhala ootteeliya. Uyo aheera: “Khiivo-tho itthu impheelaaka watuninyani, uhikhanle weeva [Yehova].”

16. Ntakihero na nlevita ninniithuciha isiyani?

16 Citthu cineetthuceehu. Hiiva khaninlamuliya uwoonela nttima hataa vakaani atthu oohinamaana anwooneehu upuha. Utteeliya urinaaya khunakhala weekhweeli ni wahoolo unaahala waamalela; ayo khanhala uphwanya ukumi woohimala. (Ekles. 8:12, 13) Uwoonela nttima unaahala univololiha ni pooti uhonona upatthani urineehu ni Yehova. Moonaka wiira nhancera uwoonela nttima atthu oohinamaana anwooneenyu upuha, mpanke itthu yaapankilyaawe nlevita: mweettele ikano comaana ca Nluku ni mwaapatthanane atthu anonswalela. Mwanfentaka cinene Yehova uvikana inanna cinfenteenyu khula itthu irivo, nnaahala ukhalana utteeliya weekhweeli. Ni khannohala uhiya weetta munttalani unhala wuuphwanyihani “ukumi weekhweeli.”—1 Tim. 6:19.

PETURU AHOVOLOLACA

Peturu ahokhitiri umaliha uvololaca wawe ni aheekurumica unswalela Nluku. Hiiva ciicammo pooti ukaviheriya ni pooti waakavihera akhwiihu noopuwelaka ntakihero nawe

(Nwehe iparaagarafu 17-19)

17. Citthuni cankhaliha Peturu oovololaca?

17 Apostolu Peturu aari nlopwana ookhomala, masi ukati nkiina aanaakuva upanka itthu ni wuuluma woohuupuwela. Phimaana, uhaavo ukati waattharuwaawe nlattu wo citthu cuulumaawe awula caapankaawe. Wootakihera, ukati Yesu waawiirenlyaawe maapostolu wiira anhala uhuvihiya ni wiiviya, Peturu ahomwiirela: “Iyo itthwiiyo khinhala uwiirannyeelani hataa vakaani.” (Mat. 16:21-23) Uyo ukatyuuyo, Yesu ahonvaanyiha Peturu. Ukati waawilyaaya atthu enci wiira antthuke Yesu, Peturu ahopanka-tho itthu woohuupuwela ratta. Uyo ahonthikila nnyaru nlopwana aari ipottha ya nankuttho muulupale. (Joau 18:10, 11) Uyo ukatyuuyo Yesu ciicammo ahonvaraca Peturu. Uhiya iyo, Peturu aheera wiira khaahala unhiya Yesu, hataa ukhalaka wiira maapostolu akhwaawe yanonhiya. (Mat. 26:33) Masi uyo khaapankale itthu yaakhuluvelihalyaawe; uyo ahaakhotta Apwiiyaawe ikwaha tthaaru. Nari ni masukhuli menci, Peturu “ahokhuma nne nipuronne ni ahonla cinene.” (Mat. 26:69-75) Uyo atthunaka ahoopuwela wiira Yesu khaahala unlevelela-tho.

18. Yesu ankavihenre cani Peturu ukati waakhanlyaawe oovololaca?

18 Masi Peturu khaahiile unswalela Yehova nlattu woovololaca wawe. Uvonya wawe, uyo khaahiile uvara nteko wamoca ni maapostolu akhwaawe. (Joau 21:1-3; Mite. 1:15, 16) Isiyani yankavihenre Peturu ukati waakhanlyaawe oovololaca? Yesu aholompa wiira waamini wa Peturu uhivololace, ni ahonkurumica Peturu wiira arweee aalipihe mayamunnaawe. Yehova ahaakhula nno nivekelonno. Wahoolo, Yesu ahonkhumelela Peturu, atthunaka wiira anlipihe. (Luka 22:32; 24:33, 34; 1 Akor. 15:5) Nihuku nimoca, maapostolu uviriha waya uhiyu wotheene yamenceraka woohikhitiri uvara ihopa, Yesu ahaakhumelela. Uyo ukatyuuyo, Yesu ahonvaha Peturu ukati woohimya mananna canfentaawe Yesu. Yesu ahonlevelela mpatthannyaawe ni ahonvaha-tho nteko.—Joau 21:15-17.

19. Isaalimu 103:13, 14 innikavihera cani uwehera makoosiihu khampa Yehova cinweheraawe?

19 Citthu cineetthuceehu. Yesu ahomoonela ikiriri Peturu, ni uyo antakiha sana-saana makhalelo aathumwaane. Phimaana, navonyaka, khaninlamuliya wuupuwela wiira Yehova khanhala unilevelela-tho—Sotwani nopheela wiira nuupuweleke commo. Masi hiiva nihaana nuupuwelaka mananna Yehova cinnifentaawe ni cinnilevelelaawe. Vano nihaana niikurumicaka wiira nintakihe, naalevelelaka akhwiihu yanitthekelaka.—Nsome Isaalimu 103:13, 14. *

20. Isiyani inhaleehu wiitthuca nhina mwaha nkiina unhaleehu usoma?

20 Ntakihero na Yusufu, Nowemi wamoca ni Ruti, nlevita ni Peturu ahonithoonyera wiira “Yehova ri wakhiviru ni ale arina nrima wooriipiya.” (Isaa. 34:18) Ninaacuwela wiira uyo naahiya yanikhumelelaka mahuviho ni citthu coonihela isukhuli. Masi navilelaka ni Yehova anikaviheraka uvilela ayo masakhaayo, waamini wihu unaakhala woolipa. (1 Pet. 1:6, 7) Nhina mwaha nkiina unhaleehu ukela, ninaahala woona manannani Yehova cinaakaviheraawe atthu anonswalela ari ni masukhuli, atthunaka nlattu wo citthu cinvonyaaya awula nlattu wo masakha anaakhumelela.

NCIPO 7 Jeová Nossa Força e Poder

^ par. 5 Yusufu, Nowemi, Ruti, nlevita mmoca ni apostolu Paulu cahaakhumelela citthu cinci caakhalihale ni masukhuli. Ula mwahoola unaahala uthoonyera mananna Yehova caamaalihalyaawe ni caalipihalyaawe. Ciicammo ninaahala woopela mwaha isiyani hiiva nineetthuceehu noopuwelaka ntakihero naya ni mananna Yehova caawacenryaawe.

^ par. 7 1 Peturu 5:10 Masi, nnalawihale uhuva vakaani, mwaneene Nluku noonihera maana otheene hataa ahiphwanelaka, wiihanenleni uttitthima Wawe woohimala urinaawe nkhayi ni Kristu, naahala umalihera ufunttihiya winyu. Uyo naahala wuulipihani, uyo naahala wuuvahani ikuru, uyo naahala uweesani wanipuroni noolipa.

^ par. 9 Ruti 1:16 Masi Ruti aheera: “Nhikikhanyererihe wuuhiyani, nkihiihaka wuuveleelani; kontha, nipuro ninhaleenyu urwaa, mi phinhalaaka urwaa, ni nipuro ninhaleenyu urupa uhiyu, mi phinhalaaka urupa. Apoovweenyu anhala ukhala apoovwaaka, ni Nlukwiinyu nohala ukhala Nlukwaaka. 17 Nipuro ninhaleenyu ukhwa, mi phinhalaaka ukhwa ni usikhiya. Yehova akihukhumu ni akittaruse venci yakhumelela itthu ikiina inhala unimwalaniha uhikhanle ukhwa.” 22 Ala manannaala, Nowemi ahothama mmamattani co Mowapi nkhayi ni Ruti, amwaramwanawe o Mowapi. Ayo yaphiile u Peteleheemu unapacenre naanaano ukati woohephiya isevada.

^ par. 15 Isaalimu 73:16 Ukati waamananihilyaaka ucuwelela iyo, kahokhala pusya, 17 mpaka kahokela inupa yowaarya yuulupale ya Nluku ni kahocuwela itthu inhala uwiirannyeela wahoolo. 18 Wokhweeli, weeva unweesa nipuro noothererya. Weeva unawaamalamaliha. 19 Woohipica, anaatankanyiya! Anaamalamalihiya wowaakuvyaaca, niihasara yuulupale! 22 Mi kaari nlolo ni akaarina ankhili; kaari khampa mwannama oohuupuwela uhoolo waa. 23 Masi nna va akinhiya ukhala ni weeva; uhovarelela ntata naka nonlopwana. 24 Unaakeettiha niikano caa, ni wahoolo unaahala ukiphwanyiha uttitthima. 25 Tipani-tho rinaaka mi wiirimu? Khiivo-tho itthu impheelaaka watuninyani, uhikhanle weeva.

^ par. 19 Isaalimu 103:13, Toko nlopwana cirinaawe ikiriri ni mwanawe, Yehova ciicammo nawoonela ikiriri anoonihera umoova. 14 Kontha uyova naacuwela sanasaana cumpiyeehu, Khanliyala wiira hiiva ntthupi.

^ par. 60 ILATARATO: Nowemi, Ruti ni Orpa anari ooriipiya nrima nlattu wookhwa asiwannyaya. Wahoolo, Rute, Nowemi ni Boaz anaakhala ootteeliya nlattu wooyariya Obede.