ǃKhōǂgāb ǃoa ǃkharu re

ǃKharu re ǃkhōǂgāba ǃoa

51ǁÎ ǁKHĀǁKHĀǃÂS

“ǃKhūb ge . . . ǂkhabuǂâi hâ khoena ra hui”

“ǃKhūb ge . . . ǂkhabuǂâi hâ khoena ra hui”

“ǃKhūb ge ǀgūse hâba ǁnān, khôaǂkhūsa ǂgaoga ūhâna, tsîb ge khôaǂkhūsa ǂâidi â-ina ra sâu.”—PSA. 34:18.

30ǁÎ ǁNAETSANAS Ti ǁGû, ti Elo tsî ti ǀhōsa

ǃKHŌǀHAOS *

1-2. Nē ǁkhāǁkhāǃâs ǃnâ da tae-e nî ǃhoaǃgao?

ǀNÎ ǁAEGU ai da ge sida di ûib a ǃnuburo tsî “sâoǃnâsib xa ǀoa hâ” ti ra ǂâi. (Job 14:1) Tsî ǁnās ge ǀnî ǁaegu ai ra ǂkhabuǂâi kai da. Elobmîs ǃnâ hâ ǂgui ǃoaba-aon Jehovab din tsîn ge di gere tsâ. ǀNîn ge ǁō ǂgaos tsîna gere hî. (1Gao. 19:2-4; Job 3:1-3, 11; 7:15, 16) Xaweb ge Jehovaba ǁîna hoaǁae gere ǁkhaeǂgao tsî gere ǀgaiǀgai. ǁÎn ge ǃkharuǃnâ xūn ge ge xoahe î da khomai da ga ra o, ǁnās xa ǁkhaeǂgaohe tsî ǁîna xu ǁkhāǁkhāsen.—Rom. 15:4.

2 Nē ǁkhāǁkhāǃâs ǃnâ da ge ǀnî ǃoaba-aon Jehovab din ge, ǂkhabuǂâi kai nî ra xūna a ǃkharuǃnâ ǀgaus xa nî ǃhoa. Aiǁgause Jakob ôab Josefi, ǃoa taras Naomis tsî ǁîs ǀuiǀgôas Ruts, Leviǁîb hîna ge Psalmdi 73 sa a xoab, tsî apostel Petrub. Jehovaba ǁîna mati ge ǀgaiǀgai? Tsî mati da ǁîn di aiǁgaude xu nî ǁkhāǁkhāsen? Hō da ra ǃereamdi ge nî huida î da mû “ǃKhūb ge ǀgūse hâba ǁnān, khôaǂkhūsa ǂgaoga ūhâna, tsîb ge khôaǂkhūsa ǂâidi â-ina ra sâu.”—Psa. 34:18.

JOSEFI GE ǃGÂISE HÂ-ŪHE TAMA I TSÎ ǂHANUOǃNÂSIBA GERE HŌǃÂ

3-4. ǂKhamkhoeb a hîna i ge Josefi ǀkha tae-e ī?

3 Eloba xu ge hâ i ǀgam ǁkhaporab ge Josefa hō ǁaeb aib ge ǁîba ge 17 kurixa i. Nē ǁkhapodi ge gere ǂâibasen Josefi nî ǃgôahesa, ǂhâǂhâsa khoe kaisa ǁîb omaris ǃnâ. (Gen. 37:5-10) Josefi ge nē ǁkhapora hō toas khaoǃgâ i ge ǁgai xūna ǁîb ûib ǃnâ ge ī tsoatsoa. ǁNā ǁaeb ai gu ge ǁîb di ǃgâga ǁîba ǃgôasiba ge ūba tama hâ-i. Tsî gu ge ǁîba ge ǁamaxū. Potifar di ǀon khoeb hîna Faraoba gere sîsenbab di ǃgā kaib ge ge Egipteb ǃnâ. (Gen. 37:21-28) Josefi di ûib ge ǃnubu ǁaerob ǃnâ ge dawa. ǁÎb dadasab hîna a ǀnambib ǀkhab ge ge hâ tama hâ-i. Tsîb ge Egipteb ǃnâ ge ǃgā kai. Jehovaba a ǀū khoebab ge gere sîsenba.—Gen. 39:1.

4 Josefi di ǃgomsin ge ge ǀarosen tsoatsoa. Potifari di taras ge Josefa ge ǂgari-am ǀgaiǃkhōhes ge di. Potifari ge nēs a amasa ǂganǂui tamase Josefa ū tsî tronkhes ǃnâ ge aoǂgā. Tsîb ge khedegu ǀkha ge ǃgaesa ī. (Gen. 39:14-20; Psa. 105:17, 18) ǂÂis ǀguisa hî re Josefi ge ǂkhamkhoeb ase mati gere tsâsa, ǀgaiǃkhōb ge dib ge ǂgā-amhe o. Tsî khoen ge ǀnîsi Josefi di Elob Jehovab xa ǁgai xūna gere mî ǁnâun ge o. Amaseb ge Josefa ǂkhabuǂâi kaibi nî ǃaromde ge ūhâ-i.

5. Josefa tae-e ge dī îb tā ǂkhabuǂâi?

5 ǃGāb ge i tsîb ge ēga ǃkhōsisa ǃoa a ī ǁaeb ǃnâb ge Josefa xū-e ge dī ǁoa i ǁîb mâsiga nî dawa-e. Tae-e ge huibi îb ǃgâi mûǂuiba ūhâ? Dī ǁoab a xūn xa ǂâi tama i tsîb ge ǁîba mā-eb ge sîsenni ai ǂâisa ge ǂnûi. ǂHâǂhâsaseb ge Josefa, Jehovaba ǁîb ûib ǃnâ ǂgurose gere mâi. ǁNā-amagab ge Jehovaba Josefa ge ǀkhae.—Gen. 39:21-23.

6. Josefidi ǁkhapode ǁîba mati ge ǁkhaeǂgao?

6 Josefi ge ǀnîsi Jehovab ge ǀnai ais ai mâbi hâ-i ǁkhapodi xa gere ǂâi. ǁNā ǁkhapodi ge gere ǁgau ǁîb omaris khoenab nî ǁkhapa mûsa. Tsî i ǁîb mâsiba nî dawasa. ǁNās ge ge ī. Josefi ge 37 kurixa o, i ge ǁîb di ǁkhapode buruxa ǀgaub ǃnâ ge dīǀoaǀoahe.—Gen. 37:7, 9, 10; 42:6, 9.

7. 1 Petrub 5:10 ǃoagu i tae-e nî huida î da sida di ǃgomsina mâǃkharu?

7 Tae-e da ra ǁkhāǁkhāsen? Josefi di stories ge ra ǂâiǂâiǃnâ da nē ǃhūbaib a ǁgai ǃkhaisa. Tsîn khoena ǃgâi tamase nî hâ-ū da ǃkhaisa. ǃGâsa-i tsîn ge a tsûtsûda ǁkhā. Jehovaba da ga sida di ǀuib tamas ka io sâuǃkhaib ase a mû o, o da ge ǂkhabuǂâi tsî ǁîba ǃoaba ǀû tide. (Psa. 62:6, 7; khomai re 1 Petrub 5:10 sa.) ǂÂi oa du re Josefi ge 17 kurixas ǀguisa ge ī i, Jehovab ge ǁîba nē ǁkhapode a mā o. ǁNās ge ra ǁgau Jehovab ǂgomǃgâsiba ǂkhamǃoaba-aon ǃnâs tsîna ūhâsa. Nētsē i ge ǂgui ǂkhamkhoena Josefi khami ī. ǁKhā ǂgomǃgâsiban ge Jehovab ǃnâ ūhâ. ǀNîn ge ǃkhōsis ǃnâ ūhe hâ Jehovaba ǁnâuǀnamsan a ǀû ǁoa amaga.—Psa. 110:3.

ǀGAM TARARE KHOERA HÎNA KAISE ǃOA H RA

8. Naomis tsî Ruts tsîn ǀkha tae-e ge ī?

8 ǃÂtsūǀkhāb xa ǃaromahe hâses ge Naomis tsî ǁîs omaris tsîna ǁîn di omsa Judab ǃnâ ge ǁnaxū. Tsî ǃhaoǃhūb ǃnâ Moabi ǃnâ si gere hâ. ǁNapa i ge Naomis di aob Elimelexa ge ǁō. Tsîs ge ǁîsa ǁnapa ǁîs aib ai ǀgam ǀgôakha ǀkha gere hâ. Ega kha ge ǁîs ǀgam ǀgôakha Moabǁî tarara ge ǃgamme, Ruts tsi Orpas tsîna. Disi kurina ǃkharu tsî i ge Naomis di ôakha tsîna ge ǁō. ǁÎkha ge ǀgôa-e ge ūhâ tama hâ-i. ǁNās ǀkha ra ge ǁîkha tarara ǀguri ge ǃgau. (Rut. 1:1-5) ǂÂis ǀguisa hîre mati kōse di ge nē ǃnona tarade ǃoa hâ-isa. Ama as ge Ruts tsî Orpas tsîn ge ǁkhapa a ǃgamme ǁkhā. Xawe Naomis hîna gere kairasa hami xa nî kōǃgâhe? Naomis ge kaise ge ǃoa hâ-i tsîs ge ǀgui ǁae ge mî: “Tā Naomi ti ǂgai te, î du Mara ti ǂgai te; Hoaǀgaixab ge ama kai ǃoasiba ge hāǂam kai te xuige.” Nē ǃoaǃoasa mâsiba ǃkharuǃnâ tsîs ge Naomisa Betlehemsa ǃoa ge oa tsî Rutsa ge ūsao.—Rut. 1:7, 18-20.

Elob ge Naomis tsî Ruts ǃnâ-ū ge ǁgau ǁîb di ǃoaba-aonab a hui ǁkhā ǃkhaisa în tā ǂkhabuǂâi tsî ǃoa. ǁKhā xū-eb sado a dība ǁkhā? (8ǁÎ sa xu 13ǁî xoaǀgorade mû re) *

9. Ruts 1:16, 17, 22 ǃoagus ge Rutsa mati Naomisa gere ǂkhâǃnâ?

9 ǂGomǂgomsa ǀnammi ge Naomisa ge hui. Aiǁgauses ge Rutsa Naomisa ǂgomǂgomsa ǀnamma ge ǁgau ǁîs ǀkha hâs ǃnâ-ū. (Khomai re Ruts 1:16, 17, 22 sa.) Betlehems ǃnâs ge Rutsa ǃgarise gere sîsen tsî ǃhoro-e ǁîs tsî Naomis ǃgao gere ǀhaobe. Nēsas gere dī amaga i ge ǂgui khoena ge mû ǁkhā i, Ruts a ǃgâi tsî ǃgarise ra sîsen tarasa.—Rut. 3:11; 4:15.

10. Mâ ǀgaub ǃnâb ge Jehovaba ǂhâsiba ūhâ khoen, Naomis tsî Ruts khami īna ǀnamma gere ǁgau?

10 Jehovab ge Israelǁaes khoena ǂhanuba ge mâ. Hîna ge ǁîb di ǀkhomxaǂgaosiba ǀgâsa khoen ǃgao gere ǁgauba. Naomis tsî Ruts khami. ǁÎb khoenab ge ge mîba în ǀnî ǃhorob hînan gere ǃaoba ǀgâsa khoena ǁnaxūba. (Lev. 19:9, 10) ǁNā-amaga ra ge Naomis tsî Ruts tsîna ǂûna ge ǀkhopemâ tama hâ-i. Tsî ra ge ǃgâi ǀgaub ǃnâ ǂûna gere ǀhaobe.

11-12. Boaba mati Naomis tsî Ruts tsîna ǂkhîba ge mā?

11 Ruts ge ǃhoro-e sī gere ūǃnâ ǃhūb ge Boab di ǀon hâ ǃkhu hâ aob di ge i. ǁÎb ge kaise ge tsâǀkhâhe Ruts ge Naomisa ǂgomǂgomsa ǀnamma gere ǁgau ǃkhaisab ge mû o. ǁNā-amagab ge Boaba Rutsa ge ǃgamme. Tsî Naomis omaris di ge i ǃhūba ge ǁama oa în Ruts di ǀgôana ǀumi. (Rut. 4:9-13) Rut hara ge Obed di ǀon hâ ǀgôaba ge hō. ǁÎb ge ge Goa-aob Davib di aupa kai.—Rut. 4:17.

12 Mûnanai re Naomis di ǂkhîba ǂkhari Obedrobas ge ǁîs di ǃomman ǃnâ ǃkhō tsî gangansa Jehovab ǃoa gere mā o ǀgores ǃnâ. Xawe Naomis tsî Ruts tsîn ge kaise nî ǂkhî khâisa hō tsî ra ga ǁnâu o, mîmâihe ge hâ-i Mesiab, Jesub Xristub ge Obedi suriba xu ra ǂoaxasa.

13. Naomis tsî Ruts tsîna xu da mâ ǂhâǂhâsa xū-e ra ǁkhāǁkhāsen?

13 Tae-e da ra ǁkhāǁkhāsen? ǃGomsin ǃnâ da ga ǃkharu o, o da ge ra ǂkhabuǂâi tsî ra tsûaǂgao. ǀNîsi da ge ra ǂâi sida di ǃgomsin ǀam-e hō tide di. ǁNāti da ga ra tsâ ǁaegu ai da ge sida di ǀhomsi ǁGûb Jehovab tsî sida ǃgâsan ǀgūse nî hâ. Ama as ge Jehovab ge sida di ǃgomsina ūbē tide. Aiǁgauseb ge Naomis di aob tsî ǁîs ǀgôakha hîna ge ǁōkha, ǁîsa ge mā oa tama hâ-i. Xaweb ge ǀnî ǁaegu ai nî huida ǃgâi xūn sida di ǃgâsan ra dīn ǃnâ-ū.—ǂKhm. 17:17.

LEVIǁÎB HÎNA GE JEHOVABA ǃOABA ǀÛ ǁKHĀB

Psalmdi 73 di xoa-aob ge nau khoen hîna Jehovaba ǃoaba tama hân ra aiǃgû ǀgausa mû tsî ǁnās xa gere ǂkhabuǂâi. ǁNās ge sida ǀkhas tsîna a īǁkhā (14ǁÎ sa xu 16ǁî xoaǀgorade mû re)

14. ǀGui Leviǁîba tae-i ǃaroma gere ǂkhabuǂâi?

14 Psalmdi 73 di xoa-aob ge ge Leviǁî i. ǁÎb ge ǁnā aiǂhanuba ge ūhâ-i Jehovab ǃoaba ǃkhaib ai ǁîba ǃoabasa. Xaweb ge ǀgui ǁae-i ai kaise gere ǂkhabuǂâi. Tae-i ǃaroma? ǁÎb ge ǁgai tsî ǀgapi ǂâixa khoena ge ǃhui tsoatsoa. ǁÎn gere dī ǁgai xūn ǃaromas ose xawe ǁîn ge ǁîb xa ǃgâi ûiba ūhâ-i amaga. (Psa. 73:2-9, 11-14) ǁÎn ge hoa xūna ge ūhâ-i, ǃkhusib tsî ǃgâi ûib tsîna ǃgomsi-i ose. ǁÎn di aiǁgaus ge psalmdi xoa-aoba gere ǂkhabuǂâi kai tsîb ge ge mî: “O ta ge tita ǁause ti ǂgaoba ge ǃanuǃanu, tsî ti ǃomkha ǀhapiosib ǃnâ ge ǁā.” ǃGāsa i ge a nēs a ǃaroma ǁkhāsa îb Jehovab ǃoaba ǀû.

15. Psalmdi 73:16-19, 22-25 ǃoagub ge mati Leviǁîb hîna ge nē psalmsa a xoaba ge ǂkhabuǂâi ǀû?

15 Psalmdi 73:16-19, 22-25 sa khomai re. Leviǁîb ge “Elob di ǃanusigu ǃnâ” ge ǂgâ. ǁNapab ge Elob ommi ǃnâ ge ǁnān hâ-i, Eloba ra ǃoaban ǁaegu. Tsîb ge ǃamkuse ge ǂâi ǁkhā i. Nē mâsib ǃaromab ge ge ǀgore. ǁÎb ǂâiǀgaub ǃgâi tama hâsab ge ge mûǂan. Tsîs ǁnāsa a ǃaroma ǁkhāsa îb Jehovab ǀkhab ūhâ ǀhosagusisa ǂoaǃnâ. ǁÎb ge ge ǁnâuǃā eloxoresan ‘ǂkhanu ǃkhaidi ai ra ǂnûihe sa’ tsîn ge nî “ǂkhū” tamas ka io hîkākāhe. Leviǁî psalmdi xoa-aob ge Jehovab xūna ra mû khami nî mû tsoatsoa. Tsî tā ǂkhabuǂâi tsî Eloxoresa khoena nî suri. Nēsab ga dī ob ge ǂâi ǂhansen tide tsîb ge ǂkhîba nî ūhâ. ǁÎb ge ge mî: “Sa xōǀkhā ta xū-i xare-e tura tama ǃhūbaib ai.”

16. ǀGui Leviǁîba xu da tae-e ra ǁkhāǁkhāsen?

16 Tae-e da ra ǁkhāǁkhāsen? Tā da ge ǁgai xūna ra dī khoen hîna ǃgâi ûiba ūhâna nî suri. ǁÎn di ǂkhîb ge nî bē tsîn ge ǁîna ǀamosib kōse hâhâ tide. (Aoǁn. 8:12, 13) ǁÎna da ga ra suri o da ge nî ǂkhabuǂâi. Tsî da ge Jehovab ǀkha da ūhâ ǀhosagusis tsîna a ǂoaǃnâ ǁkhā. Nē Leviǁîb khami du ga ǃgâi xūna dī tama khoena ga suri o, ǁîb ge dī xū-e dī re. Elob di ǀapemāsa ǁnâuǀnam re. Tsî ǁnān hîna Jehovab di ǂâisa ra dīn ǀkha hâ re. Jehovaba du ga hoa xūn xa a ǀnam o, o du ge ama ǂkhîba nî hō. Tsî du ge ‘ǀamo ûiba’ ǃoa garu daob ai nî hâ.—1Tim. 6:19.

PETRUB DI ǂKHABUSASIB GE ǁÎBA GE ǂKHABUǂÂI KAI

Nau khoena da ge a hui ǁkhā tamas ka io da ge sida a huihe ǁkhā, î da Petrub ge ǂkhabuǂâib gere sa xu Jehovab ai ǁîb ǂâisa a ǂnûi ǀgausa mû (17ǁÎ sa xu 19ǁî xoaǀgorade mû re)

17. Petruba tae-i di ǃaromade ge ūhâ-i îb ǂkhabuǂâi?

17 Apostel Petrub ge ge ôasa i, xaweb ge ǀnî ǁaegu ai ǂâi tamase xūna gere mî. Tsî ega gere ǃhausen mî tamas ka iob ge dī xūn ǃgao. Aiǁgauseb ge Jesuba ǁîb di ǁkhāǁkhāsabe ga a mîba o ǃgoma tsâ tsîb nî ǃgamhesa, “Ob ge Petruba ǁîba ǀguri ū, tsî ǀau bi tsoatoa tsî ge mî: ǀKhomsen re, ǃKhūtse, îs tā nēsa ība tsi.” (Mat. 16:21-23) Jesub ge Petruba ge mî-ūnuba. Jesub ge gere ǃkhōhe ob ge Petruba ǂâi tamase ǀgapi pristeri di ǃgāb di ǂgaesa ge ǁaraǁnā. (Jhn. 18:10, 11) ǁKhapab ge Jesuba Petruba ge mî-ūnuba. ǁNāsa hâ tsîb ge Petruba nau apostelgu ga Jesuba a ǁnāxū, xaweb ǁîba ǁnāsa tātsē dī tide ti gere koasen. (Mat. 26:33) Petrub ge ǂâib gere khami ge ǀgaisa tama hâ-i. Egab ge ǁnā ǃuia Jesuba ǃnona ǃnāde ge ǀūxū. Kaise ǂkhabuǂâi tsîb ge Petruba “ǃaugab ǃoa ǂoa, tsî ause gere ā.” (Mat. 26:69-75) ǁÎb ge ǀnîsi gere ǂâi Jesuba ǀûbabi î nî di.

18. Jesuba mati Petruba ge hui îb ǂkhabuǂâi ǀû?

18 Xawe Petrub ge kaise ge ǂkhabuǂâi tama hâ-i îb Jehovaba ǃoaba ǀû. ǁNās ge ītoas khaosaib ge Jehovaba ge ǃoaba ǀgara nau apostelgu ǀkha. (Jhn. 21:1-3; ǃNǃkh. 1:15, 16) Tae-e ge huibi ib ǃgâise tsâ tsî ǃgâise ǂâi tsoatsoa? ǁÎb ge ge ǂâi hō Jesub ge ǁîba ais ai a ǀgorebasa i i ǁîb di ǂgomsa tā ǂkhabu. Tsîb ge Jesuba Petruba ge mîba îb ǁîb ǃgâsagu ǀkha oa tsî ǁîga ǀgaiǀgai. Jehovab ge ǁnā ǂgaoba xu ge hâ-i ǀgoresa ge ǁnâu-am. Egab ge Jesuba Petrub tawa ge sī îb ǁîba ǂkhâǃnâga. (Luk. 22:32; 24:33, 34; 1Kor. 15:5) Apostelgu ge hoa ǃuisa ǁauna gere ǃkhō xawe xū-e ge hō tama hâ-i. Jesub ge ǁîgu tawas tsîna ge sī. ǁNā ǁaeb aib ge Jesuba Petruba ge mā-am îb mîbabi motikōseb a ǀnambi ǃkhaisa. Jesub ge ǁîb ǀhōba ge ǀûba hâ-i. Tsî ǁîba ǃnāsa sîsen-e ge mā.—Jhn. 21:15-17.

19. Psalmdi 103:13, 14 sa tae-e ra ǁkhāǁkhāda Jehovab ra ǂâi ǀgaus xa ǁore da ga o?

19 Tae-e da ra ǁkhāǁkhāsen? Jesub ge Petruba gere hâ-ū ǀgaus ge ra ǁgau ǀkhomxaǂgaoxab a ǃkhaisa Dadasab khami. ǁNā-amaga da ga dīsā o da ge tā nî ǂâi Jehovab tātsē ǀûba da tide di. ǂÂis ǃnâ da ge nî ūhâ ǁGâuab ge ra ǂhâba î da di ǂâi. ǁNā-amaga da ge ǃgâise nî ǂâi Jehovab mati ǀnamda tsî sida di ǃnubusina ra ǁnâuǃāsa. Tsîb ra ǀûba ǂgaosa. Tsî da ge ǁîba nî ǁgae khoen ga sida ra tsûaǂgao kai xūna ga ra dī o.—Psalmdi 103:13, 14 sa khomai re.

20. Saora ǁkhāǁkhāǃâs ǃnâ da tae-e nî ǁkhāǁkhāsen?

20 Josefi, Naomis, Ruts, Leviǁîb tsî Petrub di aiǁgaus ge ra ǁkhāǁkhā da ǃKhūb “ǀgūse hâba ǁnān, khôaǂkhūsa ǂgaoga ūhâna.” (Psa. 34:18) ǁÎb ge ra mā-am î da ǃgomsin ǃnâ ǃkharu tsî ǂkhabuǂâi ǀnî ǁaegu ai. Xawe da ga ǃgomsina Jehovab di huib ǀkha ga ra ǃkharu o i ge sida di ǂgomsa ra ǀgaiǀgaihe. (1Pet. 1:6, 7) Saora ǁkhāǁkhāǃâs ǃnâ da ge, Jehovab mati ǁîb di ǂgomǂgomsa khoen hîna ǀoasaoǃnâsib tamas kai o, ǃgom mâsib xa ǃaromahe hâse ra ǂkhabuǂâina ra ǂkhâǃnâ ǀausa nî ǃhoaǃgao.

7ǁÎ ǁNAETSANAS Jehovab ge a ti ǃgâiǃō

^ par. 5 Josefi, Naomis, Ruts, Leviǁîb tsî apostel Petru han ge ǂkhabuǂâi kai nî gere xūna ge hōǃâ. Nē ǁkhāǁkhāǃâs ǃnâ da ge nî mû, matib ge Jehovaba ǁîna a ǁkhaeǂgao tsî ǀgaiǀgaisa. ǁÎn aiǁgaude xu da tae-e ra ǁkhāǁkhāsens tsî Jehovab ge mati ǀnamxaǃnâ ǀgaub ǃnâ a hui nî sa da ge nî ǃhoaǃgao.

^ par. 56 AI-ĪSIBA ǁGUIǃĀS: Naomis, Ruts tsî Orpas tsîdi ge ǁîdi aogu ǁōb xa ǃoa tsî ra ǂkhabuǂâi. Ega i ge Ruts tsî Naomis tsîna ra ǃgâiaǂgao Boab ǀkha, Obedi ge ǃnaehe o.