Luslahng audepe kan

luslahng audepe kan

IREN ONOP 51

“Siohwa Kin Ketin Doarehla Irail kan me Mworusala”

“Siohwa Kin Ketin Doarehla Irail kan me Mworusala”

“KAUN-O kin ketiket mpen irail me nan kapehd tikitiklahr; oh kin ketin doarehla irail kan me kin sohla ar koapworopwor.”​—MEL. 34:18.

KOUL 30 Semei, Ei Koht oh Kompoakepahi

AUDEPEN ONOP *

1-2. Dahme kitail pahn tehkpene nan iren onop wet?

EKEI pak, kitail kin medewe ia uwen mwotomwot en atail mour oh duwen eh “diren apwal.” (Sohp 14:1) Ekei pak met kin kahrehiong kitail en mworusala. Tohto sapwellimen Siohwa ladu kan nan Paipel ahneki soangen pepehmo. Ekei pil kin men mehla. (1 Nan. 19:2-4; Sohp 3:1-3, 11; 7:15, 16) Ahpw Siohwa kin ahnsou koaros ketin kansenamwahwih oh kakehlaka irail. Dahme wiawihong irail ntingdi pwe ni ahnsou me kitail wadek, kitail kak nsenamwahula oh sukuhlsang irail.​—Rom 15:4.

2 Nan iren onop wet, kitail pahn tehkpene ekei sapwellimen Siohwa ladu kan me kin dadaur pahn mworusala. Irail iei nein Seikop pwutako Sosep, liohdi Naomi oh eh mwaho Rud, mehn Lipaio me ntingihedi Melkahka 73, oh wahnpoaron Piter. Ia duwen Siohwa eh ketin kakehlakahda irail? Oh mehn kasukuhl dah kan me kitail kak sukuhlkihsang arail mehn kahlemeng? Pasapeng kan pahn kamehlelehiong kitail me Siohwa “kin ketiket mpen irail me nan kapehd tikitiklahr; oh kin ketin doarehla irail kan me kin sohla ar koapworopwor.”​—Mel. 34:18.

SOSEP LELOHNG LEMEI OH WIEWIA SAPAHREK

3-4. Dahme wiawihong Sosep ni ahnsou me e wia pwutak pwulopwul men?

3 Sosep ele sounpar 17 ni ahnsou me e ouramanda ouraman riauo, koaros kohsang rehn Koht. Ouraman ko kasalehda me Sosep pahn wiahla aramas kesempwal men me eh peneineio pahn wauneki. (Sen. 37:5-10) Ahpw mwurin Sosep eh ouramanda ouraman ko, soahng suwed kei wiawihong ih. Ni ahnsowo, rie ko sohte douluhl wauneki ih. Eri irail netikihla oh e wiahla nein kaunen mehn Isip me adaneki Podipar nah lidu. (Sen. 37:21-28) Mouren Sosepo uhdahn wekila nan ahnsou tehkis. E sohla mi rehn eh papaho me kin poakohng. E wiahla lidu men me sohte kesempwal oh kin doadoahk ong ohl emen me sehse Siohwa.​—Sen. 39:1.

4 En Sosep irairo pil ehute suwedla. En Podipar pwoudo karaunehki Sosep me e song en angkehlailih. Podipar sohte song en esehda dahme mehlel. Ahpw, e kesehlong Sosep nan imweteng, wasa me e selikihdi selmete kan. (Sen. 39:14-20; Mel. 105:17, 18) Sosep pwutak pwulopwul men. Eri medewehla ia pahn eh pepehm ni en Podipar pwoudo eh karaunehki me e song en angkehlailih. Oh aramas kakete ndahki mehkot suwed duwen en Sosep Kohto, Siohwa, ni ar rong met. Sosep uhdahn pahn mworusala!

5. Dahme Sosep wia pwehn dehr nohn mworusala?

5 Erein Sosep eh wia lidu men oh mwuhr mi nan imweteng, sohte mehkot e kak wia pwehn wekidala eh irairo. Dahme sewese ih en ahneki madamadau pwung? E sohte medemedewehte duwen soahng koaros me e sohte kak wia, e wia pwukoa me kohieng ih ni uwen eh kak. Ahpw me keieu kesempwal, Sosep kin ahnsou koaros kilangwohngete en kaperenda Siohwa. Pwehki met, Siohwa ketin kapaiahda soahng koaros me Sosep kin wia.​—Sen. 39:21-23.

6. Ia duwen en Sosep ouraman ko eh kansenamwahwihala ih?

6 Ele Sosep diar mehn kangoang sang ni eh medemedewe duwen ouraman ko me Siohwa ketikihong sounpar kei mwoweo. Ouraman ko kasalehda me e pahn pwurehng tuhwong eh peneineio oh eh irairo pahn mwahula. Oh ih met me wiawi. Ni Sosep eh sounpar 37, eh ouraman ko pweida ni ahl ehu me kaselel!​—Sen. 37:7, 9, 10; 42:6, 9.

7. Nin duwen me 1 Piter 5:10 mahsanih, dahme pahn sewese kitail en dadaur pahn kahpwal kan?

7 Mehn kasukuhl ong kitail. Koasoiepen Sosep katamankihong kitail me sampah wet lemei oh me en aramas wiewia ong kitail pahn sapahrek. Oh pil riatail Kristian men kakete kamedekihkitailla. Ahpw ma kitail kilengwohng Siohwa nin duwen Silepatail, de Doarepatail, kitail sohte pahn mworusala de uhdihsang papah ih. (Mel. 62:6, 7; wadek 1 Piter 5:10.) Pil tamanda me Sosep ele sounpar 17 ni ahnsou me Siohwa ketikihong ih ouraman riau ko. Eri, Siohwa pil ketin likih sapwellime ladu pwulopwul kan. Rahnwet, tohto me pwulopwul kan me duwehte Sosep. Irail pil kin pwoson Siohwa. Ekei irail selidi pwehki ar kin kolokolete arail loalopwoat ong Koht.​—Mel. 110:3.

LIH RIEMEN ME NSENSUWEDLA LAUD

8. Dahme wiawihong Naomi oh Rud?

8 Pwehki duhpek laud, Naomi oh eh peneineio kohkohsang imwarailo nan Suda oh kohla uhd kousoan ehu sahpw tohrohr me adaneki Mohap. Wasao, en Naomi pwoudo, Elimelek mehla, oh Naomi kelekelehpw rehn neira pwutak riemeno. Mwuhr, pwutak riemeno pwoudikihda lihen Mohap riemen, Rud oh Orpa. Mpen sounpar eisek mwuhr, nein Naomi pwutak ko pil mehla, sohte neira seri. (Rud 1:1-5) Medewehla ia uwen nsensuwed me lih silimen ko ahneki! Ei mehlel, Rud oh Orpa kak pwurehng pwopwoudida. Ahpw, ihs me pahn apwalih Naomi, me mahlahr? Naomi uhdahn mworusala me kahrehda e nda: “Kumwail dehr ekerkin ie Naomi, ahpw kumwail ekerkin ie Mara, pwehki Koht Wasa Lapalap, ketikihong ie apwal laud.” Mwurin soahng kansensuwed pwukat wiawi, Naomi pilada en pwurala Pedleem, oh Rud iangih.​—Rud 1:7, 18-20.

Koht ketin kasalehiong Naomi oh Rud me e kak ketin sewese sapwellime tohnkaudok kan en powehdi mworusala oh nsensuwed. E kak ketin wia met ong uhk? (Menlau kilang parakrap 8-13) *

9. Nin duwen me Rud 1:16, 17, 22 mahsanih, ia duwen Rud eh kangoange Naomi?

9 Dahme sewese Naomi? Limpoak loalopwoat. Karasepe, Rud kasalehiong Naomi limpoak loalopwoat sang ni eh mihmihte reh. (Wadek Rud 1:16, 17, 22.) Nan Pedleem, Rud kin doadoahk laud pwehn rikpene parli kan ong pein ih oh Naomi. Pwehki eh wia met, koaros kak kilang me Rud wia lih pwerisek men oh tohndoadoahk mwahu men.​—Rud 3:11; 4:15.

10. Ni ahl dah kan me Siohwa ketin kasalehda limpoak ong irail kan me semwehmwe duwehte Naomi oh Rud?

10 Siohwa ketikihong aramas en Israel kan kosonned ehu me kasalehda eh ketin poakehla irail me semwehmwe kan duwehte Naomi oh Rud. E ketin mahsanihong sapwellime aramas ako me ni ahnsou me irail pahn kin dolung wahnsahpw, irail en dehr dolungasang wahnsahpw kan ni keilen arail mwahto pwe me semwehmwe kan en ale. (Lip. 19:9, 10) Eri Naomi oh Rud kak ale kanara mwenge ni ara sohte pahn peki.

11-12. Ia duwen Pohas eh kahrehiong Naomi oh Rud en peren?

11 Ohl kepwehpwe men me adaneki Pohas me ahneki mwahto, wasa me Rud kin kihpene parli kan. E uhdahn mwekidki eh kilang uwen Rud eh loalopwoatohng oh poakohng Naomi. Eri mwuhr Pohas pwoudikihda Rud oh pwurehng pwainda sahpwo me uhdahno sapwen en Naomi peneineio, me nein Rud seri kan kak sohsohki. (Rud 4:9-13) Pwopwoudo nainekihda seri men me ede Oped, me mwuhr wiahla pahpa kahlap en Nanmwarki Depit.​—Rud 4:17.

12 Medewehla ia uwen Naomi eh peren ni eh koledi Oped ni eh tikitik oh kalahngankihong Siohwa ni kapakap! Ahpw Naomi oh Rud pahn pil ehute perenda ni ahnsou me ira pahn iasada oh esehda me Mesaiao me inoupe mie, Sises Krais, iei kadaudok en Oped!

13. Mehn kasukuhl kesempwal dah kan me kitail kak sukuhlkihsang dahme wiawihong Naomi oh Rud?

13 Mehn kasukuhl ong kitail. Ni atail kin lelohng kahpwal kan, ele kitail kin mworusala, oh pil nan kapehd tikitikla. Ele kitail kin medewe me atail kahpwal kan sohte kak mwahula. Soangen ahnsou pwukat, kitail anahne uhdahn likih Samatailo nanleng oh mihmihte karanih riatail Kristian kan nan mwomwohdiso. Mehlel me Siohwa sohte kin ahnsou koaros ketikihsang atail kahpwal kan. Karasepe, e sohte ketin kapwurehdo en Naomi eh pwoudo oh nah pwutak ko. Ahpw e pahn ketin sewese kitail, ele sang ni riatail Kristian kan ar kin kasalehda limpoak loalopwoat ong kitail.​—Lep. Pad. 17:17.

MEHN LIPAI MEN ME KERENIONG UHDIHSANG PAPAH SIOHWA

Sounnting en Melkahka 73 kereniong dipekelekelki mwomwen pweidahn irail kan me sohte kin nsenohki duwen Siohwa. Met kak wiawihong kitail (Menlau kilang parakrap 14-16)

14. Dahme kahrehda mehn Lipai men uhdahn mworusala?

14 Sounnting en Melkahka 73 mehn Lipai men. Eri e ahneki pwais kaselel en papah nan sapwellimen Siohwa tehnpas sarawio. Ahpw mie ehu ahnsou nan eh mour me e uhdahn mworusala. Dahme kahrehda? E tepida peirinki aramas suwed oh pohnmwahso kan, kaidehn pwehki irail aramas suwed kei, ahpw pwehki arail mour mwomwen mwahusang ah. (Mel. 73:2-9, 11-14) Re mwomwen ahneki soahng koaros​—kepwehpwe, mour mwahu, oh sohte pwunod. Ni mehn Lipaio eh kilang met, e tepida mworusala laud oh nda: “Eri dah, sohte pahn katepen ei mour mwakelekel oh sohte wiahda dihp?” E sansal me met kakete kahrehiong ih en uhdihsang kaudokiong Siohwa.

15. Nin duwen me Melkahka 73:16-19, 22-25 mahsanih, ia duwen mehn Lipaio me ntingihedi melkahka wet eh powehdi mworusala?

15 Wadek Melkahka 73:16-19, 22-25. Mehn Lipaio ‘patohlong nan Tehnpas en Koht.’ Nan tehnpas en Koht, wasa me e kin iangih meteikan me kin kaudokiong Siohwa, e kak ahneki meleilei, kasawih mwahu eh irairo, oh kapakapki. Imwilahn met, e tepida kilang me eh madamadauo sohte wia elen loalokong, oh e kak ekisekis sohla kompoakepahnki Siohwa. E pil wehwehkihda me me suwed kan mihmi “wasa likekiris” oh “imwilahrail meid kamasepwehk.” Mehn Lipaio anahne ahneki soangen madamadau me Siohwa ketin sapwellimanki pwehn dehr kin mworusala oh peirinki aramas suwed kan. Ni eh wia met, e solahr pahn pwunodki, oh e pahn peren. E nda: “Dahme I pahn inangih nin sampah me kaidehk [Siohwa]?”

16. Mehn kasukuhl dah me kitail kak sukuhlkihsang mehn Lipaio?

16 Mehn kasukuhl ong kitail. Kitail en dehr kin peirinki aramas suwed kan me mwomwen paiamwahu. Arail peren pahn sohrala oh re sohte pahn mour kohkohlahte. (Ekl. 8:12, 13) Ma kitail kin peirinki irail, kitail pahn mworusala oh kakete sohla kompoakepahnki Siohwa. Eri ma ke kin tepida ahneki pepehm duwehte mehn Lipaio, alasang ih. Peikiong sapwellimen Koht kaweid me limpoak, oh werekiong irail kan me kin wia kupwuren Siohwa. Ni omw poakohng Siohwa eh laudsang mehkoaros, ke pahn diar peren mehlel. Oh ke pahn mihmihte nan ahl me kahluwalahng “mour mehlelo.”​—1 Tim. 6:19.

EN PITER LUWET KAN KAMWAROSIHALA

Kitail kak ale sawas de sewese meteikan sang ni atail medemedewe ia duwen Piter eh sohla mworus oh kilangwohngete eh papah Koht (Menlau kilang parakrap 17-19)

17. Kahrepe dah kan me Piter mworuskihla?

17 Wahnpoaron Piter ohl emen me ngoang. Ahpw ekei pak e kin nda de wia soahng kan ni eh sohte medewe mahs oh mwuhr koluhkihla. Karasepe, ni Sises eh mahsanihong sapwellime wahnpoaron ko me e pahn lelohng lokolok oh mehla, Piter nda: “Mepwukat sohte mwahn pahn lelohng komwi.” (Mad. 16:21-23) Sises eri ketin kapwungala Piter. Ni pwihn ehu ar kodohng salihdi Sises, Piter mwekid ni eh sohte medewe mahs oh pelehsang salengen emen lidun samworo lapalapo. (Sohn 18:10, 11) Sises pil pwurehng ketin kapwungala wahnpoarono. Patehng met, Piter suweiki me mehnda ma wahnpoaron teiko pahn kohkohsang Sises, ih e sohte pahn douluhl! (Mad. 26:33) Ahpw Piter sohte kehlail nin duwen me e medewe. Mwuhr nipwongo, e uhdahn masepwehkada oh kahmahmkihla pak siluh me e ese Sises. E uhdahn mworusala oh “kohieila likio oh sengiseng kowahlap.” (Mad. 26:69-75) Ele e medewe ma Sises pahn kak ketin mahkohng.

18. Ia duwen Sises eh ketin sewese Piter en powehdi mworusala?

18 Ahpw Piter sohte nohn mworusala me kahrehiong en uhdihsang papah Siohwa. Mwurin eh wiahda sapwungo, e doulahte iangih wahnpoaron teiko papah Siohwa. (Sohn 21:1-3; Wiewia 1:15, 16) Dahme sewese ih en pwurehng ahneki madamadau pwung? E tamanda me mwoweo Sises ketin kapakapki me en Piter pwoson en dehr luwetala, oh Sises ketin kangoangehki Piter en pwurala oh kakehlahda rie Kristian kan. Siohwa ketin sapengala kapakap wet. Mwuhr, Sises ketin pwarohng Piter, ele met kangoange ih. (Luk 22:32; 24:33, 34; 1 Kor. 15:5) Sises pil ketin pwarohng wahnpoaron ko koaros mwurin arail laid pwohng ehu pwon oh sohte koledi mehkot. Ni ahnsowo, Sises ketikihong Piter ahnsou pwe en padahkihong Sises ia uwen eh poakohng. Sises ketin mahkohngehr kompoakepaho oh ketikihong ih doadoahk teikan.​—Sohn 21:15-17.

19. Dahme Melkahka 103:13, 14 padahkihong kitail duwen sapwellimen Siohwa madamadau ni atail kin wiahda sapwung?

19 Mehn kasukuhl ong kitail. Sapwellimen Sises wiewia ong Piter kasalehda me e uhdahn kin ketin mahk, duwehte Semeo. Eri ni atail kin wiahda sapwung kan, kitail en dehr medewe me Siohwa sohte pahn ketin mahkohng kitail. Tamataman me Sehdan men kitail en ahneki madamadau wet. Kitail anahne medewe kanahieng uwen Siohwa eh kin ketin poakohng kitail oh mwahngih atail soh itar kan, oh me e kupwurki mahkohng kitail. Oh kitail anahne kahlemengih ih ni meteikan ar kin wiahiong kitail mehkot me kin kamedekeikitailla.​—Wadek Melkahka 103:13, 14.

20. Dahme kitail pahn koasoiapene nan iren onop en mwuhr?

20 Mehn kahlemeng en Sosep, Naomi, Rud, mehn Lipaio, oh Piter kamehlelehiong kitail me Siohwa “kin ketiket mpen irail me nan kapehd tikitiklahr.” (Mel. 34:18) E ketin mweidohng kitail en lokolongki kahpwal kan oh mworusala ekei pak. Ahpw, ni atail kin pweida ni atail kin dadaur pahn kahpwal kan pwehki sapwellimen Siohwa sawas, atail pwoson kin kehlailla. (1 Pit. 1:6, 7) Nan iren onop en mwurin met, kitail pahn kalaudehla atail kilang uwen Siohwa eh kin ketin sewese sapwellime aramas loalopwoat kan me kin mworusala, ele pwehki arail soh unsek kan de pwehki irair apwal kan.

KOUL 7 Siohwa Iei At Kehl

^ par. 5 Sosep, Naomi, Rud, mehn Lipai men, oh wahnpoaron Piter lelohng soahng kan me kahrehiong ren mworusala. Nan iren onop wet, kitail pahn kilang ia duwen Siohwa eh ketin kansenamwahwihirailla oh kakehlakahda irail. Kitail pil pahn tehkpene dahme kitail kak sukuhlkihsang arail mehn kahlemeng oh duwen Koht eh ketin sewese irail ni limpoak.

^ par. 56 WEHWEHN KILEL: Naomi, Rud, oh Orpa nsensuwedla oh mworusala pwehki mehlahn arail pwoud kan. Mwuhr, Rud oh Naomi iangih Pohas perenda ni Oped eh ipwidi.