1-2. Eaa ta tatou ka uriuri i roto i teia atikara?

TETAI taime, ka akamanako ana tatou i te tika anga o teia tuatua, te poto nei te oraanga e te “ki oki i te pekapeka.” (Iobu 14:1) No reira rai tatou ka taitaia ai. Kua tupu ana teia ki te au tavini o Iehova i te tuatau i mua ana. Kua inangaro tetai ia ratou i te mate. (1 Ari. 19:2-4; Iobu 3:1-3, 11; 7:15, 16) I te au taime ravarai, kua akapumaana e kua akamaroiroi a Iehova—to ratou Atua​—ia ratou. Kua tataia to ratou akaraanga ei akapumaana e ei ako mai ia tatou.​—Roma 15:4.

² I roto i teia atikara, ka akara ana tatou i tetai pae tavini o Iehova tei akakoromaki i te au turanga kino, te tamaiti a Iakoba ko Iosepha, te vaine takaua ko Naomi e tana tamaine ongai ko Ruta, te tangata ngati Levi tei tata ia Salamo 73, e te apotetoro ko Petero. Akapeea a Iehova i te akamaroiroi anga ia ratou? Eaa te au apiianga ka kite tatou mei to ratou akaraanga? Akapapu maira te au pauanga kia tatou e “te vaitata nei a Iehova i te aronga ngakau paruparu ra,” e te “akaora nei aia i te aronga ngakau taitaia.”​—Sala. 34:18.

3-4. Eaa tei tupu kia Iosepha i tona ouanga ra?

³ E 17 o Iosepha mataiti i tona moe anga e rua moemoea no ko mai i te Atua. Kua akaari mai teia moe e ka riro a Iosepha ei tangata maata e ka akangateiteiia e tona kopu tangata. (Gene. 37:5-10) Muri maira i taua moe anga na Iosepha, kua taui viviki tona oraanga. Kare tona ai tuakana i akangateitei iaia, kua oko iaia ei tuikaa. Kua noo aia ki roto i te ngutuare o te tangata taoonga o Aiphiti ko Potiphara.  (Gene. 37:21-28) Kua taui to Iosepha turanga ei tamaiti akaperepereia e tona metua tane ki tetai tuikaa akaaka no tetai tangata taoonga i Aiphiti.​—Gene. 39:1.

⁴ E oti, kua taui akaou to Iosepha turanga. Kua akaapa pikikaa te vaine a Potiphara ia Iosepha no te kanga iaia. Kare i akapapuia ana me kua tika te tuatua, kua uri a Potiphara ia Iosepha ki roto i te are auri, kua tapekaia aia ki te pirianganao. (Gene. 39:14-20; Sala. 105:17, 18) Akamanako ana i teia mapu ko Iosepha kua akaapa pikikaaia no te kanga i te vaine. E te kino ta teia akaapa anga pikikaa i akatupu ki te ingoa o Iehova. Papu rai e tumu meitaki ta Iosepha kia taitaia!

5. Akapeea a Iosepha i te autu anga i tona turanga taitaia?

⁵ Iaia ei tuikaa e kua tukuia ki roto i te are auri, kare e rauka ia Iosepha i te taui i tona turanga. Eaa tei tauturu iaia kia akamanako meitaki? Kare aia i manako ua i tei kore e rauka iaia, mari ra kua rave maroiroi aia i tana angaanga e kua akamaataia mai tana tuanga. Te mea puapinga maata, kua akamou a Iosepha i te akamareka ua ia Iehova i roto i tona oraanga. No reira, kua akameitaki a Iehova i te au mea ta Iosepha i rave.​—Gene. 39:21-23.

6. Akapeea a Iosepha i te akamaroiroiia anga no tana moemoea?

⁶ Kua riro katoa ta Iosepha moemoea tei totouia i mua ana ei akamaroiroi iaia. Kua akapapu mai te reira e ka aravei akaou aia i tona kopu tangata e ka meitaki akaou tona turanga. Kua tupu rai teia. I to Iosepha 37 mataiti, kua akatupuia tana moemoea tei totouia na roto i te au tu umere!​—Gene. 37:7, 9, 10; 42:6, 9.

7. Ia 1 Petero 5:10, eaa te ka tauturu ia tatou kia akakoromaki i te au turanga kino?

⁷ Apiianga no tatou. Te akamaara mai nei teia i te kino o teia ao e ka takinokino  te tangata ia tatou ma te tika kore. Ka takino mai rai tetai taeake e te tuaine ia tatou. Me akara tatou kia Iehova to tatou Mato, Punanga, kare tatou e tuku i te au e te akamutu i te tavini iaia. (Sala. 62:6, 7; e tatau ia 1 Petero 5:10.) Akamanako katoa e 17 o Iosepha mataiti i te oronga anga a Iehova i taua moemoea kiaia. Papu e kua akaperepere maata a Iehova i tona au tavini mapu. I teia tuatau, e maata te au mapu mei ia Iosepha te tu. Aiteite to ratou akarongo ia Iehova. Tetai ia ratou kua tukunaia ki roto i te are auri ma te tika kore no te mea kua iki ratou kia tiratiratu ki te Atua.​—Sala. 110:3.

8. Eaa tei tupu kia Naomi e Ruta?

⁸ No te onge kino, kua akaruke a Naomi e tona ngutuare i to ratou kainga i Iuda e kua noo tuitarere ki te enua Moabi. I reira, kua mate te tane a Naomi, ko Elimeleka, kua akaruke mai ia ratou ko tana tamariki tamaroa e rua. Aere ua rai, kua akaipoipo te nga tamariki tamaroa i te nga vaine Moabi ko Ruta e Orapa. E tai nguru mataiti i muri akera, kua mate katoa te nga tamaroa a Naomi, ma te kore e uanga. (Ruta 1:1-5) Kua ngakau taitaia maata te nga vaine tokotoru! E tika, ka rauka ia Ruta e Orapa i te akaipoipo akaou. Naai ra e akono i to raua metua vaine ongai pakarikari ko Naomi? Kua taitaia maata a Naomi kua tuatua aia e: “Auraka au kia tuatuaia ia Naomi, kia tuatuaia ra au ia Mara; e tumatetenga maata oki ta te Mana katoatoa i tuku mai iaku nei.” Maromaroa iora, kua oki atu a Naomi ki Betelehema e kua aru atu a Ruta iaia.​—Ruta 1:7, 18-20.

9. Ia Ruta 1:16, 17, 22, akapeea a Ruta i te akamaroiroi anga ia Naomi?

⁹ Eaa ra tei tauturu ia Naomi, ko te aroa tiratiratu. Ei akaraanga, kua aroa tiratiratu a Ruta ia Naomi e kua noo kiaia. (E tatau ia Ruta 1:16, 17, 22.) I Betelehema, kua angaanga pakari a Ruta i te koi kai kerite na raua ko Naomi. No te reira, kua matauia aia e e vaine akono meitaki e te angaanga pakari.—Ruta 3:11; 4:15.

10. Na teea au mataara i akaari a Iehova i te aroa ki te aronga putaua mei ia Naomi e Ruta?

¹⁰ Kua oronga a Iehova i te ture akaaroa e kia akono meitakiia te aronga putaua mei ia Naomi e Ruta. Kua akakite aia ki tona iti tangata me kokoti ratou i te mou, ka akaruke ratou i te poo o te koro kia kokoti te putaua na ratou. (Levi. 19:9, 10) No reira kare a Naomi e Ruta i pati kai na raua. Mari ra, ka rauka te reira na teia ravenga.

11-12. Akapeea a Boaza i te akarekareka anga ia Naomi e Ruta?

¹¹ Te pu o te koro i koikoi mai a Ruta i te kerite, ko Boaza tona ingoa e e tangata apinganui. Kua pakia tona ngakau no te tu tiratiratu o Ruta kia Naomi, e tona akaperepere maata i tona metua ongai, kua oko aia i te tuanga o to ratou ngutuare e Ruta katoa ei vaine nana. (Ruta 4:9-13) Anau maira te nga tokorua i te tamaiti ko Obeda tona ingoa; koia te tupuna o te Ariki ko Davida.​—Ruta 4:17.

¹² Mataora iora a Naomi kua mou atura ia Obeda e kua akameitaki ngakau tae ia Iehova! Maata atura te akameitakianga no Naomi e Ruta. I roto i te tuakaouanga, ka kite mai raua e ko Obeda te metua ruau o te Mesia Taputouia, ko Iesu Mesia!

13. Eaa te apiianga puapinga ka kite mai tatou mei ia Naomi e Ruta?

¹³ Apiianga no tatou. Me tupu te au timataanga kia tatou, ka taitaia tatou, e ka  mamae ngakau. Penei ka akara tatou e kare e ravenga ke atu. I te reira au taime, ka irinaki pu tikai tatou ki to tatou Metua i te rangi e ka akavaitata ki to tatou au taeake i te pae vaerua. Penei kare a Iehova e akakore i to tatou timataanga. Kare aia i akaora mai ana i te tane e te nga tamariki tamaroa a Naomi. Ka tauturu ra aia ia tatou kia akakoromaki, na roto i te au angaanga aroa tiratiratu a to tatou au taeake pae vaerua.​—Mase. 17:17.

14. Eaa ra tetai tangata ngati Levi i taitaia maata ai?

¹⁴ Te tata o Salamo 73 e tangata ngati Levi. No te reira, kua rauka iaia te tikaanga manea no te tavini i ko i to Iehova are akamorianga. I tetai atianga i tona oraanga kua taitaia maata aia. No teaa ra? Kua akamata aia i te vareae i te aronga neneva e te nengonengo, no to ratou oraanga puapinga, kare i to ratou oraanga kino. (Sala. 73:2-9, 11-14) Kua rauka ia ratou te au mea ravarai​—te apinganui, te oraanga meitaki, kare e manamanata. To ratou oraanga puapinga kua akataitaia maata i te tata salamo e kua tuatua aia: “E tamā anga puapinga kore tikai toku e toku nei ngakau, e te orei anga oki i toku rima i te apa kore.” Taka meitaki, ka vaitata aia i te turori i te pae vaerua.

15. Ia Salamo 73:16-19, 22-25, akapeea te tangata ngati Levi tei tata i teia salamo i te autu anga i te tu taitaia?

¹⁵ E tatau ia Salamo 73:16-19, 22-25. Ka “aere ra [te tangata ngati Levi] ki roto i te ngai-tapu a te Atua ra.” I rotopu i te au oa akamori, ka akamanako marie e te meitaki aia i tona turanga na roto i te pure. Mei te reira, kua kite mai aia e kua neneva tona manako, kua aere aia na runga i te arataa ki te kino te ka akatakake iaia mei ia Iehova. Kua mārama katoa aia e tei te “ngai pateka” te aronga kino e ka “pou takiri roa atu ei ratou.” Ei tauturu iaia kia akakore i te vareae e te maromaroa, kua anoanoia te tata salamo ngati Levi kia akamanako i te au mea mei to Iehova  manako. Iaia e rave ra i te reira, kua meitaki akaou mai tona ngakau, kua mataora akaou. Karanga aia: “Kare takiri tetai i te enua nei tei anoanoia e au, mari ra ko [Iehova].”

16. Eaa te apiianga ka tamou tatou mei te tangata ngati Levi?

¹⁶ Apiianga no tatou. Auraka e vareae i te aronga kino e oraanga puapinga to ratou. E tutu ua e te poto to ratou oraanga mataora; kare o ratou oraanga puapinga a te tuatau ki mua. (Kohe. 8:12, 13) Me vareae tatou ia ratou ka akataitaiaia tatou e ka kino to tatou turanga pae vaerua. No reira, me kite koe ia koe e vareae ra i te aronga kino e puapinga ra, e aru i ta te tangata ngati Levi i rave. Akarongo ki ta te Atua akoanga akaperepere, e te kapiti ki te aronga e rave ra i to Iehova anoano. Me akaperepere maata koe ia Iehova, ka mataora ua koe. Ka aere ua atu koe ki runga i te arataa ki te “ora mutu kore.”​—1 Timo. 6:19.

17. Eaa te au tumu i taitaia maata ai a Petero?

¹⁷ E tangata maoraora te apotetoro ko Petero; e tangata rererere te tu e tetai taime ka rapurapu i te akakite mai i tona manako. Tei tupu mai, ka tuatua e ka rave aia i te au angaanga ka tataraara aia a muri ake. Ei akaraanga, i to Iesu akakite anga ki tana au apotetoro ka takinokinoia aia e ka tamateia, kua tuatua a Petero kiaia: “Auraka takiri ïa . . . eiaa koe e peraia mai.” (Mata. 16:21-23) I reira kua akatano a Iesu i to Petero tu. Te aere anga mai tetai urupu tangata i te opu ia Iesu, kare a Petero i akamanako ana e kua tipu i te taringa o te tavini o te taunga maata. (Ioa. 18:10, 11) Kua ako akaou a Iesu i tana apotetoro. Tetai katoa, kua tuatua a Petero e ka maitu te au apotetoro no te Mesia, kareka ra aia kare rava! (Mata. 26:33) Riro atu tona irinaki ua iaia ei mataku anga nona i te tangata, kua pikikaa a Petero i tona Pu e  toru taime. Taitaia maata atura, kua “aere atura [a Petero] ki vao, maata ua atura te aue.” (Mata. 26:69-75) Kua manako aia me ka akakore mai a Iesu iaia.

18. Akapeea a Iesu te tauturu anga ia Petero kia autu i tona tu taitaia?

¹⁸ Inara, kare a Petero i tuku ua kia taitaia ua atu aia. I muri mai i tona turori anga, kua maroiroi akaou mai aia, e kua kapiti atu ki te au apotetoro. (Ioa. 21:1-3; Anga. 1:15, 16) Eaa tei tauturu iaia kia maroiroi akaou? Tetai tumu, kua pure a Iesu i mua ana kia kore to Petero akarongo e paruparu, kua ako atu a Iesu ia Petero kia aere e akamatutu i tona au taeake. Kua pau mai a Iehova i te reira pure ngakau tae. Muri mai, kua mama atu a Iesu kia Petero no te akamaroiroi iaia. (Luka 22:32; 24:33, 34; 1 Kori. 15:5) No tetai po roa i te tautai anga te au apotetoro, kua mama mai a Iesu kia ratou. I teia atianga, kua akapapu a Petero i tona inangaro tikai ia Iesu. Kua akakore a Iesu i te ara a tona oa akaperepere e kua akamaata i tana angaanga ka rave.​—Ioa. 21:15-17.

19. Ia Salamo 103:13, 14 akapeea tatou me akara i te ara a tetai na roto i te mata o Iehova?

¹⁹ Apiianga no tatou. I to Iesu akono anga ia Petero kua akaari mai a Iesu i tona inangaro, kua akaari tiama a Iesu i te tu o tona Metua. No reira me rave tatou i te tarevake, auraka tatou e manako e kare rava e ravenga ke. Akamanako tatou e te inangaro ra a Satani ia tatou kia akamanako akapera. Mari ra, e aruaru tatou i te akara ia tatou uaorai—e te aronga tei ara mai ia tatou—na roto i te mata akaaroa e te akaperepere o to tatou Metua i te rangi.​—E tatau ia Salamo 103:13, 14.

20. Eaa ta tatou ka akamanako i te atikara ka aru mai?

²⁰ Te akapapu maira te akaraanga o Iosepha, Naomi e Ruta, te tangata ngati Levi, e Petero ia tatou e “te vaitata nei a Iehova i te aronga ngakau paruparu ra.” (Sala. 34:18) Akaruke aia ia tatou kia na roto i te au timataanga e kia taitaia i tetai taime. Inara, me akakoromaki ua tatou i te au timataanga ma te tauturu a Iehova, ka akaketaketaia to tatou akarongo. (1 Pete. 1:6, 7) I te atikara ka aru mai, ka kite tatou akapeea a Iehova me tauturu i tona aronga tiratiratu tei taitaia ana, penei no te tu apa ua me kore no te au turanga taitaia.