1-2. Nyen la e yeke bâ na yâ ti article so?

NA AMBENI ngoi, peut-être e yeke gbu li na ndö ti gigi ti e so ayeke gï nduru nga so “asi singo na aye ti vundu.” (Job 14:1). Tongaso, na ambeni ngoi, bê ti e ayeke woko, wala e yeke découragé. Awakua ti Jéhovah mingi ti ândö adécouragé lani. Ambeni aye même ti kui (1 aGbia 19:2-4; Job 3:1-3, 11; 7:15, 16). Me fani mingi, Jéhovah, Nzapa so ala zia bê ti ala na lo, adë bê ti ala nga akpengba ala. A sû mbaï ti ala na yâ ti Bible ti dë bê ti e nga ti fa ye na e.—aRom. 15:4.

² Na yâ ti article so, e yeke bâ tapande ti ambeni wakua ti Jéhovah so agbu ngangu na yâ ti akpale so adécouragé ala, mbilimbili Joseph molenge ti Jacob, Naomi so ayeke lani wali-mua nga na kogara ti lo Ruth, mbeni Lévite so asû Psaume 73 nga na bazengele Pierre. Jéhovah akpengba ala lani tongana nyen? Aye wa la e lingbi ti manda na lege ti tapande ti ala? Akiringo tënë na ahunda so adë bê ti e so “Jéhovah ayeke nduru na azo so mbeni ye amû vundu na ala ngangu” nga lo “sö azo so bê ti ala awoko kue.”—Ps. 34:18.

3-4. Nyen la asi na Joseph na ngoi so lo ngbâ maseka?

³ Joseph ayeke lani na ngu 17 tongaso na ngoi so Nzapa asara si lo bâ li ti lo fani use. Abango li ni afa so mbeni lâ, Joseph ayeke wara kota ndo, na azo ti sewa ti lo ayeke ne lo (Gen. 37:5-10). Me kete na peko ti so Joseph abâ li ti lo, asioni ye  akomanse ti si na lo. Aita ti lo ane lo oko ape. Ni la, ala kä lo tongana ngbâa. Na pekoni, lo ga ngbâa na yâ ti da ti Potiphar, mbeni kota zo na Égypte (Gen. 37:21-28). Gï na yâ ti kete ngoi, gigi ti Joseph achangé kue. Lo yeke encore ape na terê ti babâ ti lo so aye lo mingi, lo ga mbeni senge ngbâa na Égypte nga lo yeke sara kua na mbeni koli so ahinga Jéhovah ape.—Gen. 39:1.

⁴ Me akpale ti Joseph aga sioni mingi. Wali ti Potiphar atene mvene atene Joseph agi ti lango na ni na ngangu. Potiphar abi Joseph na da ti kanga sân ti gi nda ti tënë ni, na a kanga lo na chaîne (Gen. 39:14-20; Ps. 105:17, 18). Imaginé tongana nyen la a son Joseph, so angbâ maseka, so a bi tënë na li ti lo atene lo gi ti lango na mbeni wali na ngangu. Gbu li na ndö ti zonga so tënë so alingbi lani ti ga na ni na ndö ti iri ti Jéhovah. Biani, Joseph ayeke na raison ti découragé.

5. Nyen la amû lani maboko na Joseph ti découragé mingi ape?

⁵ Na ngoi so Joseph ayeke lani ngbâa nga lo yeke na kanga, ambeni ye ayeke dä so lo peut ti sara ape. Nyen la amû lani maboko na lo ti ngbâ ti duti na nzoni bango ndo? Lo zia li ti lo pëpe na ndö ti aye so lo peut ti sara ape, me lo sara akua so a mû na lo ti sara na bê ti lo kue. Ye so ayeke kota mingi ayeke so Joseph agi lakue ti sara ye so anzere na Jéhovah. Ndani la Jéhovah asara tufa na ndö ti aye kue so Joseph asara.—Gen. 39:21-23.

6. Peut-être abango li ti Joseph amû na lo ngangu tongana nyen?

⁶ Peut-être Joseph awara nga ngangu tongana lo gbu li na ndö ti abango li ti lo so ayeke aprophétie. Abango li ni afa na lo so lo yeke kiri ti bâ azo ti sewa ti lo mbeni lâ nga so dutingo ti lo ayeke ga nzoni. Na a yeke ye so asi. Na ngoi so Joseph ayeke lani na ngu 37 tongaso, abango li ti lo akomanse ti ga tâ tënë  na mbeni lege so apika bê mingi.—Gen. 37:7, 9, 10; 42:6, 9.

7. Ti gue oko na 1 Pierre 5:10, nyen la ayeke mû maboko na e ti découragé ape na ngoi so e yeke na ya ti atara?

⁷ Aye so e lingbi ti manda. Mbaï ti Joseph adabe ti e so dunia so ayeke sioni nga so azo ayeke sara ye na e na lege ni ape. Même mbeni mba ti e Chrétien alingbi ti son bê ti e. Me tongana e bâ Jéhovah tongana Kota tênë ti e, wala Ndo so e yeke bata terê ti e dä, e yeke découragé ape wala e yeke zia ti sara na Jéhovah ape. (Ps. 62:6, 7; diko 1 Pierre 5:10.) Girisa nga ape so Joseph ayeke lani na ngu 17 tongaso la Jéhovah asara si lo bâ abango li so. A yeke polele so Jéhovah ayeke na confiance na awakua ti lo so angbâ maseka. Laso, amaseka mingi ayeke tongana Joseph. Ala nga ayeke na mabe na Jéhovah. A bi même ambeni na da ti kanga senge senge ndali ti so ala ye ti ngbâ be-ta-zo na Nzapa.—Ps. 110:3.

8. Nyen la asi lani na Naomi na Ruth?

⁸ Mbeni kota nzara asara si Naomi na azo ti sewa ti lo aquitté Juda, kodro ti ala, ague asara kodro na Moab. Kâ, koli ti lo Élimélek akui, lo zia lo na amolenge ti ala ti koli use. A si na mbeni ngoi, amolenge ni asara mariage na Ruth na Orpah, azo ti Moab. Ngu bale-oko tongaso na pekoni, amolenge ti Naomi ti koli nga kue akui sân ti dü amolenge (Ruth 1:1-5). Imaginé kota vundu so awali ota so ayeke lani na yâ ni. Ruth na Orpah apeut ti kiri ti sara mariage. Me zo wa la apeut ti bâ lege ti Naomi, so akomanse ti ga mbakoro awe so? Vundu asara Naomi mingi, ni la lo tene: “Ala iri mbi Naomi pëpe, ala iri mbi Mara, ndali ti so Lo so ngangu ti lo ahon angangu kue asara si gigi ase na mbi mingi.” Naomi, so vundu ahon ndö ti lo, amû desizion ti kiri na Bethléhem, na Ruth amû peko ti lo.—Ruth 1:7, 18-20.

9. Ti gue oko na Ruth 1:16, 17, 22, tongana nyen la Ruth adë bê ti Naomi?

⁹ Tâ ndoye so a fa na Naomi la adë bê ti lo. Na tapande, Ruth afa tâ ndoye na Naomi na lege so lo ngbâ na terê ti lo. (Diko Ruth 1:16, 17, 22.) Na Bethléhem, Ruth asara kua ngangu ti ro orge ndali ti lo na Naomi. Ye so asara si hio azo kue asara nzoni tënë ti lo.—Ruth 3:11; 4:15.

10. Na alege wa la Jéhovah afa so lo ye awayere, na tapande Naomi na Ruth?

¹⁰ Jéhovah alu ndia ndali ti azo ti Israël so afa so lo bâ mawa ti awayere, na tapande Naomi na Ruth. Lo tene na awakua ti lo so na ngoi so ala yeke ko alê ti kobe ti yaka ti ala, a lingbi ala zia ati so ayeke na yanga ti yaka ni ti tene awayere aro ni (Lév. 19:9, 10). Tongaso, Naomi na Ruth alingbi ti wara kobe sân ti iri ni.

11-12. Tongana nyen la Boaz asara si Naomi na Ruth aduti na ngia mingi?

¹¹ Yaka so Ruth aro alê ti kobe dä ayeke ti Boaz, mbeni zo ti mosoro. So Ruth ayeke be-ta-zo na Naomi nga lo ye lo mingi, a pika bê ti Boaz mingi. Tongaso, lo sara mariage na Ruth na lo kiri lo vo sese so ayeke lani ti sewa ti Naomi, so ayeke ga héritage ti amolenge ti Ruth (Ruth 4:9-13). Ala dü mbeni molenge ti koli ala zia iri ti lo Obed; lo ga âta ti Gbia David.—Ruth 4:17.

¹² Imaginé ngia ti Naomi na ngoi so lo yô Obed so ade kete nga lo sambela ti kiri singila na Jéhovah. Me Naomi na Ruth ayeke duti ande na ngia mingi na ngoi so a zingo ala na kuâ na ala hinga so Obed aga lani mbeni kotara ti Jésus Christ, Messie so a mû zendo ti lo.

13. Akpengba ye wa la e lingbi ti manda na lege ti mbaï ti Naomi na Ruth?

¹³ Aye so e lingbi ti manda. Na ngoi so e  wara akpale, e lingbi ti découragé, vundu alingbi même ti hon ndö ti e. Peut-être e bâ so e lingbi ti hon ndö ti akpale ti e ape. Na angoi tongaso, a lingbi e zia bê ti e kue na Babâ ti e ti yayu nga e ngbâ nduru na amba ti e aChrétien. Tâ tënë, peut-être Jéhovah ayeke zi akpale ti e ape. Na tapande, lo kiri lani na koli ti Naomi nga na amolenge ti lo na fini ape. Me lo yeke mû maboko na e, peut-être lo yeke sara ni na lege ti aye so aita ti e asara ti fa tâ ndoye na e.—aProv. 17:17.

14. Ndali ti nyen la mbeni Lévite adécouragé lani mingi?

¹⁴ Mbeni Lévite la asû Psaume 73. Tongaso, lo yeke na pasa ti sara na Jéhovah na place so a yeke voro lo lani dä. Me na mbeni ngoi, lo découragé même. Ndali ti nyen? Ndali ti so lo komanse ti sara bê na terê ti asioni zo nga na azo ti fandara, pëpe ndali ti sioni ti ala, me ndali ti so na bango ni gigi ti ala ayeke nzoni mingi (Ps. 73:2-9, 11-14). Na bango ni, ala yeke na ye kue: ala yeke na mosoro, gigi anzere na ala mingi nga ala gi bê ti ala ape. Tongana Lévite ni abâ ni, lo découragé mingi na lo tene: “Ti tâ tënë ni, mbi ngbâ ti sara si bê ti mbi avuru gï senge senge, nga a yeke gï senge senge la mbi sukula tïtî mbi ti fa so tënë ayeke na li ti mbi pëpe.” A yeke polele so songo ti lo na Jéhovah ayeke na yâ ti kota kpale.

15. Ti gue oko na Psaume 73:16-19, 22-25, nyen la amû maboko na Lévite so asû psaume so ti découragé encore ape?

¹⁵ Diko Psaume 73:16-19, 22-25. Lévite ni ‘ague na pendere ndo ti Nzapa so ayeke nzoni-kue’. Na da ti Nzapa, so amba ti lo so ayeke voro Jéhovah ayeke dä, lo lingbi lani ti duti kpô, ti gbu li nzoni na ndö ti dutingo ti lo nga ti sambela. A sara si lo komanse ti bâ so bango ndo so lo yeke na ni kozo ayeke na lege ni oko ape, nga so lo mû mbeni lege so apeut ti sara si lo gue yongoro na Jéhovah. Lo bâ nga so azo ti sioni ayeke “na mbeni ndo so ayeke dongo dongo” so ayeke gue na ala ti wara “kuâ ti ngangu.” Ti tene Lévite so asû psaume so azia ti sara kota bê nga lo découragé encore ape, a lingbi lo bâ aye tongana ti so Jéhovah ayeke bâ na ni. Na ngoi so lo sara ni, lo kiri lo wara siriri nga lo duti na ngia. Lo tene: “Mbi  sara nzara ti mbeni ye oko na ndö ti sese pëpe, gï [Jéhovah] oko awe.”

16. Aye wa la e lingbi ti manda na lege ti Lévite so asû Psaume 73?

¹⁶ Aye so e lingbi ti manda. Zia e sara bê lâ oko ape na terê ti azo ti sioni so na bango ni gigi ti ala yeke nzoni mingi. Ngia ti ala ayeke gï teti kete ngoi; ala yeke wara fini ti lakue lakue ape (Zo-ti. 8:12, 13). Tongana e sara bê na terê ti ala, e yeke découragé nga songo ti e na Jéhovah alingbi ti buba. Tongana mo komanse ti wara mara pensé ti Lévite so, sara ye so lo sara lani. Sara ye alingbi na wango so Nzapa amû na ndoye nga bungbi oko na azo so ayeke sara ye so Jéhovah aye. Tongana mo ye Jéhovah ahon aye kue, mo yeke wara tâ ngia. Nga mo yeke ngbâ na ndö ti lege so ague na “tâ fini ni biani.”—1 Tim. 6:19.

17. Aye wa la asara si Pierre adécouragé?

¹⁷ Bazengele Pierre ayeke lani mbeni zo so ayapu ti sara ye. Me na ambeni ngoi, lo yeke sara tënë wala lo yeke sara ye sân ti gbu li, na pekoni lo regretté. Na tapande, na ngoi so Jésus atene na abazengele so lo yeke bâ ande pasi nga lo yeke kui, Pierre asuku na lo, atene: “Ye ni so ayeke si ande na mo oko pëpe.” (Mat. 16:21-23). Na pekoni, Jésus akiri na Pierre na nzoni lege. Na ngoi so gbâ ti azo aga ti gbu Jésus, sân ti gbu li, Pierre afâ mê ti ngbâa ti kota prêtre (Jean 18:10, 11). Ge encore, Jésus akiri na Pierre na nzoni lege. Na ndö ni, Pierre apika kate, lo tene so même tongana tanga ti abazengele kue adö Jésus azia, lo yeke sara ni lâ oko ape (Mat. 26:33). Me Pierre akpengba tongana ti so lo pensé ape. Na pekoni, gï na bï ni so, mbeto ahon ndö ti lo, na fani ota lo tene ni hinga Jésus ape. Pierre adécouragé ngangu, na lo “sigi, lo toto ngangu mingi.” (Mat. 26:69-75). Lo doit lani ti hunda terê ti lo wala Jésus apeut ti pardonné lo.

18. So Pierre adécouragé lani, Jésus amû maboko na lo ti hon ndö ni tongana nyen?

 ¹⁸ Ye oko, Pierre adécouragé ahon ndö ni ape. Na peko ti faute so lo sara, lo ngbâ ti sara na Jéhovah legeoko na tanga ti abazengele (Jean 21:1-3; Kus. 1:15, 16). Nyen la amû maboko na lo? Lo dabe ti lo so Jésus asambela fade ndali ti lo ti tene mabe ti lo awoko ape, nga Jésus awa lo ti kiri ti sara na Jéhovah tongana ti kozo nga ti kpengba aita ti lo. Jéhovah akiri tënë na sambela so lo tene na bê ti lo kue. Na pekoni, Jésus asi na Pierre, âmanke ti kpengba lo (Luc 22:32; 24:33, 34; 1 aCor. 15:5). Jésus asi nga na abazengele kue na peko ti so, na mbeni bï kue, ala gi susu gbä. Na ngoi ni so, Jésus amû lege na Pierre ti tene Pierre afa so lo ye lo mingi. Jésus apardonné kota kamarade ti lo awe na lo mû na lo ambeni kua na ndö ni.—Jean 21:15-17.

19. Tongana nyen la Psaume 103:13, 14 afa na e ye so Jéhovah apensé na ndö ti e na ngoi so e sara siokpari?

¹⁹ Aye so e lingbi ti manda. Fason so Jésus asara ye na Pierre afa so Jésus asara ye na nzoni bê mingi, tâ gï tongana Babâ ti lo. Ni la, tongana e sara afaute, a lingbi e tene pëpe so Jéhovah ayeke pardonné e lâ oko ape. A yeke nzoni e girisa ape so Satan aye ti tene e pensé tongaso. Me zia e sara ngangu ti duti na mara bango ndo ti Babâ ti e ti yayu na ndö ti e wani: lo bâ mawa ti e nga lo ye e. A lingbi e sara nga tongaso na azo so asara siokpari na terê ti e.—Diko Psaume 103:13, 14.

20. Nyen la e yeke bâ na yâ ti article ti peko?

²⁰ Tapande ti Joseph, ti Naomi na Ruth, ti mbeni Lévite nga na Pierre asara si e hinga biani so “Jéhovah ayeke nduru na azo so mbeni ye amû vundu na ala ngangu.” (Ps. 34:18). Na ambeni ngoi, lo zia si e wara angangu kpale nga e découragé. Me tongana Jéhovah amû maboko na e si e gbu ngangu na yâ ti akpale ni, mabe ti e ayeke kpengba (1 Pi. 1:6, 7). Na yâ ti article ti peko, e yeke bâ ambeni lege so Jéhovah ayeke mû maboko na awakua be-ta-zo ti lo so adécouragé, peut-être ndali ti awokongo ti ala wala ambeni ngangu kpale so ala wara.