Olole evideo ziriho

Olole emyanzi erimwo

ECIGABI C’OKUYIGA 51

“Yehova . . . Anacungule Abavunisire Omurhima”

“Yehova . . . Anacungule Abavunisire Omurhima”

“Yehova aba hofi n’emirhima egayire; anacungule abavunisire omurhima.”​—ENNA. 34:18, NWT.

LWIMBO 30 Baba Yangu, Mungu Wangu, Rafiki Yangu

EBI RHWAYIGA *

1-2. Bici rhwaganirira mw’eci cigabi?

HALI akasanzi rhurhanya okubiyerekire ensiku z’akalamo ziba nsungunu na kandi “ziyunjwire mirhânyo.” (Ayu. 14:1) Biyumvikine okuyumva oku hali amango rhuhikira aha rhwavunika omurhima. Bakozi banji ba Yehova b’omu mango ga mîra bahikire aha baciyumva ntyo. Baguma ba mulibo bakacifinja oku ciru bacifâge. (1 Bam. 19:2-4; Ayu. 3:1-3, 11; 7:15, 16) Cikone kasanzi kanji, Yehova Nnamahanga balilangalire akabarhuliriza n’okubazibuhya. Ebyo byoshi byayandisirwe lyo birhuyigiriza n’okurhurhuliriza.​—Rm. 15:4.

2 Mw’eci cigabi, rhwaganirira bakozi baguma baguma ba Yehova balembîre marhangulo manji ga kubavuna omurhima. Kwa lwiganyo, Yozefu mwene Yakobo, omukana Noemi na mwalikazi wage Ruti, Omulawi wayandikâga Ennanga ya 73 n’entumwa Petro. Gurhi Yehova abazibuhizemwo? Na masomo gahi rhwakayiga kugerera enyiganyo zabo? Amashuzo g’ago madoso ganarhuha omurhima bulya “Yehova aba hofi n’emirhima egayire; anacungule abavunisire omurhima.”​—Enna. 34:18, NWT.

YOZEFU AKOLERHWA AMALIGO N’OBUBULE BW’OBUSHINGANYANYA

3-4. Bici byahikirâga Yozefu amango ali musole?

3 Yozefu agwerhe hofi myaka 17 erhi alorha birya bilôrho bibirhi byarhengaga emwa Nnamahanga. Ebyo bilôrho byal’ibiyerekine oku Yozefu anabê muntu wa bulagirire wayishikengwa n’abantu bw’omu mulala gwage. (Murh. 37:5-10) Cikoki, kasanzi kasungunu enyuma z’ebyo bilôrho, akalamo ka Yozefu kashanja buzira kulalira. Ahali bakulu bage bamukenge nk’oku ebilôrho byanal’iyerekine, bamuguza aba mujà. Ahikira aha aja omu nyumpa y’omurhambo muguma w’Emisiri wakag’ihagalwa Potifari. (Murh. 37:21-28) Yozefu ishe akag’imurhonya bwenene, cikone omu kasanzi kasungunu ahikira aha aba mujà wa busha-busha omu nyumpa ya mukulu muguma w’e Misiri orhalimanyire Yehova.​—Murh. 39:1.

4 Buzinda bw’aho, amazibu ga Yozefu gayushuka bwenene. Muka Potifari amushobeka oku alikola amubaka. Buzira kulonza okulaba n’okumanya erhi oko kunali kw’okuli, Potifari akweba Yozefu omu mpamikwa, na mw’eyo mpamikwa ashwekwa emigufu. (Murh. 39:14-20; Enna. 105:17, 18) Orhanye gurhi Yozefu aciyumvire erhi bamushobeka oku alikola abaka muka bene. Ocibinarhanya bijaci binganaci abantu bakajire bajacira Yehova. Kobinali, ebyo byakarhumire Yozefu avunika omurhima!

5. Gurhi Yozefu ajijire ly’alwisa okuvunika omurhima?

5 Amango Yozefu àli mujà n’amango àli omu mpamikwa ntako akajijire ly’ashanja oko kanga alimo. Bici byamurhabîre agendekere aba n’entanya nyinja? Ahali hw’okusegeza obwenge bwage kw’ebi arhakahashire, agendekera ahikiriza bwinja omukolo balimuhire. Okw’obulagirire bwenene, agendekera ahîra Yehova oku nafasi ntanzi omu kalamo kage. N’oko kwarhuma Yehova agendekera agisha ngasi byoshi Yozefu akag’ijira.​—Murh. 39:21-23.

6. Gurhi Yozefu aciyumvirhe nk’arhulirizibwe kugerera ebilôrho byage?

6 Kandi Yozefu akag’irhanya oku bilôrho by’obulebi alôrhaga embere z’aho n’oko kwakamurhuliriza. Ebyo bilôrho byakag’imuyemeza oku anacibone omulala gwage n’oku akanga alimo kanacishanje. Na ntyo kwo byanayishiriba buzinda. Erhi Yozefu ayeneza myaka hofi 37, ebilôrho byage by’obulebi byarhondera byahikirira omu njira y’okusomerana!​—Murh. 37:7, 9, 10; 42:6, 9.

7. Bici byakarhurhabala okulembera amazibu nk’oku biyerekinwe omu 1 Petro 5:10?

7 Amasomo oko kwakarhuyigiriza. Ako kanga Yozefu ajagamwo karhukengezize oku igulu liri liminya bwenene na ngasi mango abantu banakarhukolera okurhashinganini. Ciru n’owirhu mwemezi anarhukolera okurhashinganini. Cikone erhi rhwakabona Yehova nka Kabuye kirhu, erhi Lwakiro lwirhu, rhurhakavunika omurhima erhi rhuleke okumukolera. (Enna. 62:6, 7; osome 1 Petro 5:10.) Kandi, okengere oku nkaba Yozefu agwerhe hofi myaka 17 erhi Yehova amuha ebyo bilôrho. Kobinali, Yehova aba alangalire abakozi bage baciri misole. Ene nalyo, misole minji eriyayiga olwiganyo lwa Yozefu. Nabo bagwerhe obuyemere muli Yehova. Baguma ba mulibo bahikîre aha bashwekwa bulya bamalahira okubarhaleke obwishwekerezi bwabo kuli Nnamahanga.​—Enna. 110:3.

BAKAZI BABIRHI BACIYUMVA KUBI BWENENE

8. Bici byahikire Noemi na Ruti?

8 Noemi n’omulala gwage barhenga omu cihugo cabo c’e Yuda bulya mwamaja ishali linene, babungira omu cihugo c’e Moabu. Elimeleki, iba wa Noemi afîra eyo munda amusigira bagala babirhi. Erhi hagera nsiku abo bagala bajira obuhya n’abanyere b’e Moabu, muguma arhôla Ruti n’owundi arhôla Orpa. Enyuma za myaka hofi ikumi, abo bagala ba Noemi nabo bafâ nshizo erhi buzira mwana. (Rut. 1:1-5) Orhanye gurhi abo bakazi basharhu bakaciyumvire! Kobinali, Ruti na Orpa bakacibir’iheruka. Indigi wakagendekire ashibirira Noemi omu bugikulu bwage? Noemi avunika omurhima bwenene kuhika ahikira aha aderha ntya: “Murhacikazag’inderha Noemi, ci mukazinderha, Mara: Kalibwîre, bulya Nyamubaho anyunjuzize malibuko.” Noemi avunika omurhima bwenene, ahîga oku akola agaluka e Betelehemu, Ruti aderha oku agenda haguma naye.​—Rut. 1:7, 18-20.

Nnamahanga ayereka Noemi na Ruti oku anarhabala abakozi bage bishwekerezi bavunisire omurhima n’okugaya bwenene. Ka nawe anakurhabala ntyo? (Olole ecifungo ca 8-13) *

9. Gurhi Ruti ahikîre aha arhuliriza Noemi nk’oku biyerekinwe omu lwandiko lwa Ruti 1:16, 17, 22?

9 Obuzigire bwishwekerezi bwo bwarhulirizize Noemi. Kwa lwiganyo, Ruti amuyereka obuzigire bwishwekerezi omu kucishwekera kuli ye. (Osome Ruti 1:16, 17, 22.) Erhi bahika e Betelehemu, Ruti agendikakundêza engano alya bwo na Noemi. Omu kujira ntyo, ngasi muntu ahamiriza oku oyo mukazi agwerhe oborhere bwinja.​—Rut. 3:11; 4:15.

10. Omu njira nci Yehova ayerekinemw’obuzigire oku bantu bali omu bulagirire aka Noemi na Ruti?

10 Yehova âlihire aba Israheli irhegeko lyal’iyerekine oku bashinganine bakayumviza abali omu bulagirire obonjo nk’oko Noemi na Ruti baliyosire. Alibwîzire olubaga lwage oku amango basarûla emburho zabo, barhalishinganine bahike oku lubibi lw’ishwa lyo balekera omukenyi naye ebyokulya. (Lev. 19:9, 10) Omu ntyo, Noemi na Ruti barhakajîre bahôza eby’okulya. Bali shinganine babibone omu njira y’olukengwa.

11-12. Gurhi Boazi arhumire Noemi na Ruti babà n’omwishingo?

11 Omw’ishwa lya Boazi, mulume mugale bwenene, mwo Ruti akag’ikundêza. Boazi asimisibwa n’obuzigire bwishwekerezi Ruti ayeresagya Noemi, obo buzigire bwarhuma agula ishwa lyabo ly’omwimo na buzinda arhôla Ruti oku abe mukage. (Rut. 4:9-13) Baburha omwana bamuyirika izino lya Obedi, ayishiba shakulu w’Omwami Daudi.​—Rut. 4:17.

12 Orhanye mwishingo munganaci Noemi agwerhe erhi abagalira Obedi n’okuvuga Yehova omunkwa n’omurhima goshi! Cikone kandi omu mango gayisha, Noemi na Ruti hali akandi kantu kinja bayishishagalukira. Omu mango bafûlwa banayigirizibwe oku Obedi ayirish’iba shakuluza wa Masiya Walaganyizibagwa, Yezu Kristu!

13. Masomo gahi ga bulagirire rhwakaciyigiriza kugerera olwiganyo lwa Noemi na Ruti?

13 Amasomo oko kwakarhuyigiriza. Nka rhuli omu mazibu rhwanavunika omurhima bwenene. Ciru nkaba rhunahikire aha rhwarhanya oku ago mazibu garhakacihwa. Omu kanga ka ntyo, rhushinganine rhulangalire Larha wirhu w’omu mpingu bwenene n’okubêra hofi na bene wirhu bishwekerezi. Kobinali, oko kurhali kuderha oku Yehova anayusa ago mazibu ho n’aho. Arhafûlaga iba wa Noemi n’abagala. Cikone anarhurhabala rhulwise ago mazibu kugerera ebijiro by’obuzigire bwishwekerezi bene wirhu bemezi bakarhuyereka.​—Mig. 17:17.

OMULAWI WÀLIKOLA WAHIKIRA AHA ALEKA OKUKOLERA YEHOVA

Omwandisi w’olulanga lwa 73 alikola aleka okukolera Yehova erhi abona enkola-maligo zibonekine nka zibêrirwe. Nirhu ako kwanarhuhikira (Olole ecifungo ca 14-16)

14. Bulya gurhi Mulawi muguma avunikaga omurhima bwenene?

14 Omwandisi w’olulanga lwa 73 àli Mulawi. Okubona àli Mulawi agwerhe olukengwa lw’okukola omu nyumpa bakag’ihêra Yehova enterekêro. Cikone, mango maguma naye ahikira aha avunika omurhima. Bulya gurhi alikola ahikira aho? Arhondêra ayagalwa n’oku enkola-maligo ziba ziyosire, arhali mpu ayagalwa n’ebijiro byabo bibî cikone akabona oku bohe kubêrwa babêrwa. (Enna. 73:2-9, 11-14) Akabona nka bohe bagwerhe ngasi kantu: obugale, amagala minja na nta mazibu goshi-goshi bajira. Okubonekana ntyo, kwarhuma omwandisi w’olo lulanga ahikira aha avunika omurhima na buzinda aderha ntya: “Busha narhamiraga erhi nnanga omurhima gwani nti gurhazingaga, erhi nkalabira enfune omu bweru-kweru.” Kobinali, alikola ahikira aha aleka okukolera Yehova.

15. Gurhi Omulawi wayandikaga olulanga lwa 73 ayish’irihikira aha aleka okuvunika omurhima, nk’oku biyerekinwe omu Ennanga 73:16-19, 22-25?

15 Osome Ennanga 73:16-19, 22-25. Oyo Mulawi “aja omu nafasi ntagatifu nkulu ya Nnamahanga (mustari gwa 17, NWT).” Omo abuganana n’ababo bemezi, ahash’icija emurhima arhanya n’obwalagale omw’isala kuli ako kanga alimo. Ahikira aha arhondera abona oku alikola ali mw’entanya z’obuhwinja, zakamuhira omu murhego gw’okuleka okukolera Yehova. Ahikira aha akengukwa oku banya-nkola maligo bali oku “ntuli” na kuhirigirha “bahirigirha.” Ly’ahikira aha aleka oko kucifinja okuyololoka kwa banya-nkola maligo n’okuvunika omurhima, oyo Mulawi wayandikâga olo lulanga byahûna abone ebintu nk’oku Yehova abibona. Erhi ajira ntyo, acibiba n’omurhula n’obushagaluke. Aderha ntya: “Amango rhuli rhwembi [Yehova, NWT] igulu nta bununu mbwine liriko.”

16. Masomo gahi rhwakaciyigiriza kugerera olwiganyo lw’oyo Mulawi?

16 Amasomo oko kwakarhuyigiriza. Irhondo rhurhacifinjaga ciru n’ehitya akalamo ka banya-nkola maligo mpu bulya bamabonekana nka bayololosire. Omwishingo gwabo kwo guba nka kula ecihôho cihunjuka, omwishingo gwabo gurhalama emyaka n’emyaka. (Muh. 8:12, 13) Okucifinjabo kwanarhuma rhwavunika omurhima n’okushereza obwîra bwirhu haguma na Yehova. Co cirhumire, erhi akaba nawe okola oli wacifinja akalamo ka banya-nkola maligo, ojire nk’oku oyo Mulawi ajirâga. Okakenga amahano ga Nnamahanga n’okuja haguma n’abinyu balibakolera Yehova. Erhi wakazigira Yehova bwenene kulusha ebindi bintu byoshi, wanaba n’omwishingo gw’okunali. Na ntyo wanagendekera wabêra omu njira ehêsire ebwa ‘kalamo k’okunali.’​—1 Tm. 6:19.

OBUZAMBA BWA PETRO BWAMUVUNA OMURHIMA

Okurhanya oku Petro ajirâga ly’aleka okuvunika omurhima kwanarhurhabala erhi kurhabale abandi basegeze obwenge bwabo oku mukolo gwa Nnamahanga (Olole ecifungo ca 17-19)

17. Bici byarhumire Petro ahikira aha avunika omurhima?

17 Petro yâli ntwali ya mulume, cikone hali amango akagiderha duba-duba buzira kurhanya. Cikone eby’okugayisa, kuli kubona oku hali amango akag’iciyunjuza lugenda ebi anaderhâga. Kwa lwiganyo, erhi Yezu abwîra entumwa zage oku ababazibwa na buzinda afê, Petro amubwîra ntya: “Nanga, Waliha! okwo kurhâbe.” (Mt. 16:21-23) Yezu amukalihira erhi kumuhanula. Erhi ehitû hy’abantu hiyish’igwarha Yezu, Petro buzira kurhanya ayomola engorho yage atwa okurhwiri kw’omwambali w’omudahwa mukulu. (Yn. 18:10, 11) Kandi, Yezu acib’imuhanula. Agandi mango, Petro acikunga mpu ciru abandi bakaleka Yezu, nta mango yehe akajira ntyo! (Mt. 26:33) Cikoki oko kucilangalira kulushire olugero kwayish’ihinduka kudirhimana enyanya z’omuntu, na ntyo alahira Yezu kasharhu kakulikirine. Petro avunika omurhima bwenene, “erhi ahuluka, arhondera okuvugumula emirenge.” (Mt. 26:69-75) Acidosa erhi kobinali Yezu anacimubabalira.

18. Gurhi Yezu arhabire Petro acibiciyumva bwinja?

18 Cikone ciru akaba ntyo Petro arhalekâga ezo ntanya zimuvune omurhima bwenene. Enyuma z’okujira elyo igosa acibiyish’iciyumva bwinja na buzinda acibigend’ija haguma n’ezindi ntumwa. (Yn. 21:1-3; Ebj. 1:15, 16) Bici byarhabire Petro acibiciyumva bwinja? Akengera oku embere z’aho Yezu ashengâga lugenda obuyemere bwage anamubwira oku hano agaluka arhwalihye bene wabo. Yehova ashuza kw’er’isala ly’arhengaga oku murhima. Enyuma z’aho, Yezu abonekera Petro, ly’amuha omurhima. (Lk. 22:32; 24:33, 34; 1 Kr. 15:5) Kandi Yezu ayish’ibabonekera boshi omu budufu bal’iduba ensamaki buzira kurhôla kantu. Mw’ako kasanzi, Yezu acib’irhabala Petro azibuhye obuzigire amugwerheko. Yezu ababalira omwîra wage Petro anamuha omukolo gw’okujira.​—Yn. 21:15-17.

19. Gurhi olwandiko lwa Ennanga 103:13, 14 lurhurhabire rhuhûgukwe oku Yehova abona ebyaha birhu?

19 Amasomo oko kwakarhuyigiriza. Oku Yezu akolerâga Petro kuyerekine oku aba wa bonjo ak’Ishe. Co cirhumire erhi rhwakajira amagosa rhurhashinganini rhucitumuze okurhalusire olugero n’okurhanya oku Yehova arhakarhubabalira. Rhukakengera oku Shetani aba alonzize rhube n’entanya za ntyo. Rhushinganine rhukakengera oku Larha wirhu w’omu mpingu aba ahugusirwe obuzamba bwirhu ananarhubabalire erhi rhwakajira amagosa, n’oko kwanarhushumya rhukababalira abandi.​—Osome Ennanga 103:13, 14.

20. Bici rhwayish’ibona omu cigabi cikulikire?

20 Olwiganyo lwa Yozefu, Noemi, Ruti, Omulawi, na Petro lurhuyemezize oku “Yehova aba hofi n’emirhima egayire.” (Enna. 34:18, NWT) Hali amango arhuleka rhuje omu marhangulo erhi omu kanga kw’okurhuvuna omurhima. Cikone obuyemere bwirhu bunasêre erhi rhuhima amarhangulo kugerera oku burhabale arhuha. (1 Pt. 1:6, 7) Omu cigabi cikulikire, rhwayish’ibona gurhi Yehova arhabala abakozi bage bishwekerezi bavunisire omurhima nkaba enyanya ly’obuzamba bwabo erhi enyanya z’okuja omu kanga kazibu.

LWIMBO 7 Yehova, Nguvu Yetu

^ kip. 5 Yozefu, Noemi, Ruti, Omulawi n’entumwa Petro, bahikire aha bavunika omurhima enyanya z’amazibu gabahikiraga. Mw’eci cigabi, rhwaganirira gurhi Yehova abarhulirizize n’okubazibuhya. Na kandi, rhwaganirira ebi enyiganyo zabo zakarhuyigiriza n’oku Nnamahanga abakoleraga n’obonjo.

^ kip. 56 AMAHUGÛLO G’ENFOTO: Noemi, Ruti, na Orpa bagayire bwenene n’okuvunika omurhima enyanya z’okufîrwa n’abazigirwa babo. Enyuma z’aho erhi Obedi aburhwa, Ruti na Noemi bashagaluka haguma na Boazi.