Julani

Lutani pa vo ve mukati

NKHANI YAKUSAMBIRA YA NAMBALA 51

‘Yehova Wataska Wo Agongoweseka’

‘Yehova Wataska Wo Agongoweseka’

“Yehova we pafupi ndi wo asweka mtima; Iyu wataska wo agongoweseka.”—SALI. 34:18, mazu ngamumphata.

SUMU 30 Ada Ŵangu, Chiuta Wangu Ndipuso Bwezi Langu

VO TISAMBIRENGI MU NKHANI IYI *

1-2. Kumbi tikambiskanengenji mu nkhani iyi?

NYENGU zinyaki, tingaŵanaŵaniya kuti umoyu ngufupi ndipuso “ngwakuzaza ndi masuzgu.” (Yobu 14:1) Mwaviyo, mphakuvwika kuti nyengu zinyaki venivi vititigongowesa. Ateŵeti aku Yehova anandi mu nyengu yakali, nawu agongowesekanga. Mwakuti anyaki akhumbanga kuti afwi waka. (1 Mafu. 19:2-4; Yobu 3:1-3, 11; 7:15, 16) Kweni mwakuwerezawereza, Yehova Chiuta yo amuthembanga, waŵapembuzganga kweniso kuŵapaska nthazi. Nkhani za ŵanthu ŵenaŵa zikulembeka kuti zitipembuzgi kweniso kutisambiza.—Aro. 15:4.

2 Mu nkhani iyi, tikambiskanengi va ateŵeti anyaki aku Yehova wo angukunthiyapu mayeseru. Ŵanthu ŵenaŵa ndi Yosefi mwana waku Yakobe, Nawomi yo wenga choko ndipuso mukumwana waki Ruti, Mlevi yo wangulemba Salimo 73 kweniso wakutumika Peturo. Kumbi Yehova wanguŵachiska wuli ŵanthu ŵenaŵa? Nanga isi tingasambiranji pa vo vinguŵachitikiya? Kumuka kwa mafumbu yanga kutitisimikiziya kuti “Yehova we pafupi ndi wo asweka mtima, “ kweniso kuti iyu “wataska wo agongoweseka.”—Sali. 34:18, mazu ngamumphata.

YOSEFI WANGUKUNTHIYAPU VINTHU VANKHAZA KWENISO VAMBULA URUNJI

3-4. Kumbi ndi vinthu wuli vo vinguchitikiya Yosefi pa nyengu yo wenga wachinyamata?

3 Yosefi we ndi vyaka pafufupi 17, wangulota malotu ngaŵi ngakutuliya kwaku Chiuta. Malotu ngenanga ngangulongo kuti zuŵa linyaki Yosefi wazamuja ndi udindu ndipu ŵanthu a mu banja laki azakumutumbika. (Gene. 37:5-10) Kweni pati pajumpha waka nyengu yimanavi kutuliya po Yosefi wangulote malotu yanga, vinthu vingusintha ukongwa pa umoyu waki. Pa nyengu iyi, abali ŵaki amutumbikanga cha, mwakuti yiwu angumugulisa ku ukapolu. Iyu wagwiranga ntchitu munyumba ya nduna yinyaki ku Ijipiti, zina laki Potifara. (Gene. 37:21-28) Mu kanyengu kamanavi waka, vinthu vingusintha ukongwa pa umoyu waku Yosefi. Iyu wenga nawu limoza so cha awisi wo amuyanjanga. Yosefi wanguja kapolu waŵakaŵaka ku Ijipiti ndipu wateŵetiyanga munthu yo wamuziŵanga cha Yehova.—Gene. 39:1.

4 Pavuli paki, mayeseru ngaku Yosefi ngangusazikiyaku. Muwolu waku Potifara wangumupusikiya Yosefi kuti wakhumbanga kumukolere. Kwambula kufufuza uneneska wa nkhani yosi, Potifara wangumuŵika mujeri Yosefi ndipu wangumangika ndi simbi. (Gene. 39:14-20; Sali. 105:17, 18) Aŵanaŵaniyani waka mo Yosefi yo pa nyengu iyi wenga munyamata wanguvwiya, chifukwa chakumupusikiya kuti wakhumbanga kukolere munthu. Ŵanaŵaniyani so mo ŵanthu atingi anyoziyengi zina laku Yehova chifukwa cha boza lenili. Tikayika cha kuti venivi vingumugongowesa ukongwa Yosefi!

5. Kumbi Yosefi wanguchita wuli kuti walekengi kuguŵa ukongwa?

5 Pa nyengu yo Yosefi wenga kapolu kweniso wati waŵikika mujeri, pengavi cho watingi wachitengi kuti wasinthi vinthu pa umoyu waki. Kumbi ntchinthu wuli cho chingumuwovya kuwona vinthu mwakwenere? Mumalu mwakuŵanaŵaniya ukongwa vinthu vo watingi wachitengi cha, iyu wanguchita phamphu kugwira ntchitu yo wangupaskika. Kweni kuluska vosi, Yosefi wawonanga kuti Yehova ndiyu Munthu wakukhumbika ukongwa pa umoyu waki. Chifukwa cha venivi, Yehova wangutumbika chechosi cho Yosefi wachitanga.—Gene. 39:21-23.

6. Kumbi Yosefi watenere kuti wangupembuzgika wuli ndi malotu ngo wangulota?

6 Yosefi watenere so kuti wachiskikanga asani waŵanaŵaniya malotu ngakutuliya kwaku Yehova ngo wangulota kuvuli. Malotu ngenanga, ngangulongo kuti wazakuŵawona so ŵanthu a mu banja laki kweniso kuti vinthu vazamusintha pa umoyu waki. Venivi ndivu vinguchitika nadi. Pa nyengu yo Yosefi wenga ndi vyaka pafufupi 37, malotu ngaki ngangwamba kufiskika munthowa yakuziziswa ukongwa!—Gene. 37:7, 9, 10; 42:6, 9.

7. Mwakukoliyana 1 Peturo 5:10, kumbi ntchinthu wuli cho chingatiwovya kukunthiyapu mayeseru?

7 Kumbi isi tisambiranjipu? Nkhani yaku Yosefi yititikumbusa kuti charu ichi ntcha nkhaza kweniso kuti ŵanthu angatichitiya vinthu mwambula urunji. Ndipu chinanga wangaŵa mubali pamwenga mzichi wangatichitiya vinthu vo vingatiguŵiska. Kweni asani Yehova titimuwona nge Jalawi lidu pamwenga malu ngidu ngakuthaŵiyaku, tiguŵengi ukongwa cha pamwenga kuleka kumuteŵete. (Sali. 62:6, 7; ŵerengani 1 Peturo 5:10.) Kumbukani so kuti Yosefi watenere kuti wenga ndi vyaka pafufupi 17 pa nyengu yo Yehova wanguchitiska kuti waloti malotu. Yapa, vilongore limu kuti Yehova watiŵathemba ateŵeti ŵaki achinyamata. Mazuŵa nganu, achinyamata anandi ŵe nge Yosefi. Nawu ŵe ndi chivwanu mwaku Yehova. Ndipu anyaki mwa achinyamata ŵenaŵa amangika kwambula kunanga, chifukwa chakuti akhumba kuja akugomezgeka kwaku Chiuta.—Sali. 110:3.

ANTHUKAZI ŴAŴI WO ANGUGUŴA UKONGWA

8. Kumbi ndi vinthu wuli vo vinguchitikiya Nawomi ndi Ruti?

8 Chifukwa cha nja yikulu yo yinguchitika, Nawomi ndi ŵanthu a mu banja laki, angutuwaku kwawu ku Yuda ndipu anguchija kucharu cha chilendu ku Mowabu. Ŵe kwenuku, Elimeleki mulumu waku Nawomi wangufwa ndipu wangumusiya ndi ŵana ŵaŵi anthulumi. Pati pajumpha nyengu, ŵana ŵaki wosi anguto anthukazi achimowabu, Ruti ndi Oripa. Ndipu pati pajumpha vyaka pafufupi 10, ŵana aku Nawomi nawu angufwa ndipu angusiya ŵana cha. (Ruti 1:1-5) Aŵanaŵaniyani waka chitima cho anthukazi atatu ŵenaŵa atenere kuti ŵenga nachu! Mbuneneska kuti Ruti ndi Oripa atingi ayirwengi so. Kweni kumbi ndiyani yo watingi waphweriyengi Nawomi yo wenga wakukota? Nawomi wanguguŵa ukongwa, mwakuti nyengu yinyaki wangukamba kuti: “Lekani kundidana kuti Nawomi. Mundidanengi kuti Mara, chifukwa Wanthazizosi wachitiska kuti umoyu wangu uje wakuŵaŵa ukongwa.” Masuzgu ngosi yanga ngati ngachitika, Nawomi wanguwere ku Betelehemu ndipu Ruti wanguluta nayu.—Ruti 1:7, 18-20.

Chiuta wangulongo Nawomi ndi Ruti kuti iyu wangawovya ateŵeti ŵaki kuti aleki kugongowa kweniso kuguŵa. Namwiso wangakuwovyani. (Wonani ndimi 8-13) *

9. Mwakukoliyana ndi Ruti 1:16, 17, 22, kumbi Ruti wangumuchiska wuli Nawomi?

9 Chanju chambula kumala, ndichu chinguwovya Nawomi kuti waleki kuguŵa. Mwakuyeruzgiyapu, Ruti wangulongo chanju chambula kumala kwaku Nawomi mwa kudemetere kwaku iyu. (Ŵerengani Ruti 1:16, 17, 22.) Ku Betelehemu, Ruti wachitanga phamphu kutondo balire waku iyu ndi Nawomi. Venivi vinguchitiska kuti ŵanthu wosi awonengi kuti Ruti wenga munthukazi wamampha kweniso waphamphu pa ntchitu.—Ruti 3:11; 4:15.

10. Kumbi Yehova wangulongo wuli kuti watiŵayanja ŵanthu wo akhumbika chovyu nge mo ve nge ndi Nawomi ndi Ruti?

10 Yehova wangupereka dangu kwa Ayisirayeli lo lalongonga kuti watiŵalongo lisungu ŵanthu wo akhumbika chovyu, nge mo ve nge ndi Nawomi ndi Ruti. Iyu wangukambiya ŵanthu ŵaki kuti asani avuna vakurya, angavunanga vosi cha va mumphepeti mwa minda kuti akavu azitondongemu. (Levi. 19:9, 10) Mwaviyo, Nawomi ndi Ruti apemphesanga cha chakurya. Mumalu mwaki alutanga ŵaka kuchitondo.

11-12. Kumbi Bowazi wanguchitanji vo vinguwovya kuti Nawomi ndi Ruti akondwengi?

11 Mweneku wa munda yo Ruti wachitondongamu balire wenga wakukhupuka ukongwa, zina laki Bowazi. Bowazi wangukwaskika ukongwa ndi vo Ruti wanguchita kulongo kuti wenga wakugomezgeka kwaku Nawomi kweniso kuti waŵayanjanga apongozi ŵaki ŵenaŵa. Chifukwa cha venivi, Bowazi wangugula vinthu vosi va banja lenili ndipu wanguto Ruti kuja muwolu waki. (Ruti 4:9-13) Bowazi ndi Ruti angubala mwana yo angumudana zina lakuti Obedi, yo wanguzija mbuyaki wa Fumu Davidi.—Ruti 4:17.

12 Aŵanaŵaniyani mo Nawomi wangukondwe kukoleze Obedi ndi kuwonga Yehova kutuliya pasi pa mtima! Kweni kunthazi, Nawomi ndi Ruti azamukondwa ukongwa. Chifukwa wuli? Asani aziyuskika, yiwu azamuziŵa kuti Obedi, ndiyu wenga mpapi waku Mesiya yo wangulayizgika, Yesu Khristu!

13. Kumbi tisambiranjipu pa nkhani yaku Nawomi ndi Ruti?

13 Kumbi isi tisambiranjipu? Asani tikumana ndi mayeseru, tingagongowa kweniso tigasweka mtima. Ndipu panyaki nyengu zinyaki tingaŵanaŵana kuti masuzgu ngidu ngamalengi cha. Pa nyengu nge yeniyi, tikhumbika kuthemba ukongwa Awusefwi akuchanya ndi kuja pa ubwezi wakukho ndi Akhristu anyidu. Mbuneneska kuti Yehova wangatuzgapu cha mayeseru ngo tikumana nangu. Mwakuyeruzgiyapu, Yehova wangumuyuska cha mulumu waku Nawomi kweniso ŵana ŵaki. Kweni Chiuta watitiwovya kukunthiyapu ndipu panyaki nyengu zinyaki wangagwiriskiya ntchitu abali ndi azichi ŵidu wo atitilongo chanju chambula kumala.—Nthanthi 17:17.

MLEVI YO WANGUJA KAMANAVI KULEKA KUTEŴETE YEHOVA

Yo wangulemba Salimo 73, wanguja kamanavi kuleka kuteŵete Yehova chifukwa wawonanga kuti ŵanthu wo alekanga kuteŵete Yehova vinthu vaŵayendiyanga umampha. Namwi venivi vingakuchitikiyani (Wonani ndimi 14-16)

14. Ntchifukwa wuli Mlevi munyaki wanguguŵa ukongwa?

14 Mlevi munyaki ndiyu wangulemba Salimo 73. Mwaviyo, wenga ndi mwaŵi wakuteŵete mu nyumba yakusopiyamu yaku Yehova. Chinanga kuti venga viyo, pa nyengu yinyaki pa umoyu waki wangugongowa. Chifukwa wuli? Iyu wangwamba kuchitiya sanji ŵanthu aheni ndi akujikuzga, chifukwa cha vinthu viheni vo achitanga cha, kweni chifukwa chakuwona kuti vinthu vaŵayendiyanga umampha pa umoyu wawu. (Salimo 73:2-9, 11-14) Yiwu awonekanga kuti ŵe ndi chuma, umoyu wamampha kweniso asuzgika maŵanaŵanu cha. Yo wangulemba Salimo 73 wati wawona venivi wangukamba kuti: “Nadi panu, ndatowesa mtima wangu paŵaka. Kweniso ndasamba mumanja paŵaka kuti nde wambula mulandu.” Kukamba uneneska, venivi vatingi vimuchitiskengi kuti waleki kuteŵete Yehova.

15. Mwakukoliyana ndi Salimo 73:16-19, 22-25, kumbi Mlevi yo wangulemba Salimo 73, wanguchita wuli kuti waleki kugongowa?

15 Ŵerengani Salimo 73:16-19, 22-25. Mlevi ‘wangusere mumalu ngakupaturika ngaku Chiuta.’ Kwenuku we limoza ndi ateŵeti anyaki, iyu watenere kuti wangwamba kuwuko mtima waki, kuŵanaŵana umampha kweniso kupemphera vakukwaskana ndi vo iyu waŵanaŵananga. Venivi vinguchitiska kuti wayambi kuwona kuti maŵanaŵanu ngaki ngenga ngauzereza kweniso kuti wangwamba kwenda pa nthowa yakofya yo yatingi yimupatuskengi kwaku Yehova. Iyu wanguziŵa so kuti ŵanthu aheni ŵe “pamalu ngakuteremuka” ndipuso kuti umaliru wawu “ngwakuŵaŵa ukongwa!” Kuti waleki kuchita sanji kweniso kugongowa, Mlevi yo wangulemba Salimo 73, wakhumbikanga kuwona vinthu nge mo Yehova wativiwone. Wati wachita venivi, wangwamba so kuja ndi chimangu ndipuso wakondwanga. Iyu wangukamba kuti: “Kupatuwaku yimwi, [Yehova] ndikhumbira so chinthu chinyaki chechosi cha pacharu chapasi.”

16. Kumbi tisambiranji kwa Mlevi yo wangulemba Salimo 73?

16 Kumbi isi tisambiranjipu. Tingaŵachitiyanga sanji cha ŵanthu aheni wo awoneka nge kuti vinthu vitiŵayende umampha. Likondwa lawu nda kanyengu kamanavi ndipu azamuja ndi umoyu wamuyaya cha. (Waku. 8:12, 13) Asani tiŵachitiyengi sanji tigongowengi ndipu titayengi ubwezi widu ndi Yehova. Mwaviyo, asani mwayamba kuŵachitiya sanji ŵanthu aheni wo awoneka nge vinthu vitiŵayende umampha, muchitengi vo Mlevi wanguchita. Muvwiyengi ulongozgi wamampha waku Chiuta ndipu muyanjanengi ndi ŵanthu wo achita khumbu laki. Asani mutanja Yehova kuluska chechosi, musaniyengi likondwa chayilu. Ndipu mulutirizgengi kwenda pa nthowa yaku “umoyu weneku.”—1 Timo. 6:19.

VO PETURO WANANGISANGA VAMUGONGOWESANGA

Nasi tingawovyeka pamwenga kuwovya anyidu asani tiŵanaŵaniya vo vinguwovya Peturo kuti waleki kuguŵa ndi kuŵika maŵanaŵanu ngaki pakuteŵete Chiuta (Wonani ndimi 17-19)

17. Kumbi ndi vinthu wuli vo vinguchitiska kuti Peturo waguŵi?

17 Wakutumika Peturo wenga munthu wanthazi, kweni nyengu zinyaki waŵanaŵananga umampha cha kweniso wasweranga cha kukamba maŵanaŵanu ngaki. Venivi vachitiskanga kuti wakambi pamwenga kuchita vinthu vo pavuli paki, wadandawulanga navu. Mwakuyeruzgiyapu, Yesu wati wakambiya akusambira ŵaki kuti wakhumbika kutombozgeka kweniso kufwa, Peturo wangumuchenya ndipu wangukamba kuti: “Mungazomerezanga cha kuti venivi vikuchitikiyeni.” (Mate. 16:21-23) Pavuli paki, Yesu wangumuchenya Peturo. Chigulu cha ŵanthu chati chaza kuti chizimangi Yesu, Peturo wanguchita vinthu mwakupupuluma ndipu wangukhata gutu la kapolu wa wasembi mura. (Yoha. 18:10, 11) Yapa napu Yesu wangumuchenya Peturo. Pa nyengu yinyaki so, Peturo wangujikuzga po wenga ndi akutumika anyaki. Ndipu wangukamba kuti chinanga anyaki wosi angaguŵa ndi kumuleka Khristu, iyu wangaguŵapu cha! (Mate. 26:33) Kweni kujithemba kwenuku kunguchitiska kuti iyu wayambi kopa ŵanthu ndipu Peturo wangukana Mbuyaki katatu. Wati wanguŵa ukongwa, Peturo “wangutuliya kubwalu ndi kuliya mwakupwetekeka mtima.” (Mate. 26:69-75) Iyu panyaki wakayikiyanga asani Yesu wangamugowoke.

18. Kumbi Yesu wangumuwovya wuli Peturo kuti waleki kugongowa?

18 Chinanga kuti venga viyo, Peturo wanguguŵiya limu cha. Chinanga kuti pakwamba wanguguŵa, iyu wanguleka cha kuteŵete Yehova limoza ndi akutumika anyaki. (Yoha. 21:1-3; Machi. 1:15, 16) Kumbi ndi vinthu wuli vo vingumuwovya kuti wayambi so kuŵanaŵana umampha? Peturo wangukumbuka kuti Yesu wangumupemphere kuti chivwanu chaki chingamalanga cha. Ndipu Yesu wanguchiska Peturo kuti wawelere ndi kuchichiska abali ŵaki. Yehova wangumuka pempheru lakutuliya pasi pa mtima lenili. Pavuli paki, Yesu wanguwoneke kwaku Peturo ndipu tikayika cha kuti pa nyengu yeniyi wakhumbanga kumuchiska. (Luka 22:32; 24:33, 34; 1 Akori. 15:5) Akutumika ŵati aguŵa chifukwa cha kuwe ŵaka somba, Yesu wanguwoneke kwaku yiwu. Pa nyengu yeniyi, Yesu wangupaska mwaŵi Peturo wakuti wasimikizi kuti watimuyanja nadi. Yesu wangumugowoke mubwezi waki wakwanjiwa ndipu wangumupaska ntchitu yikulu yakuti wachiti.—Yoha. 21:1-6.

19. Kumbi lemba la Salimo 103:13, 14, lititiwovya wuli kuziŵa mo Yehova watitiwone asani tabuda?

19 Kumbi isi tisambiranjipu? Mo Yesu wanguchitiya vinthu ndi Peturo, vilongo kuti iyu ngwalisungu kweniso kuti watezga Awisi. Asani tanangisa vinthu vinyaki, tingajiyeruzganga cha kuti Yehova watigowokiyengi cha. Titenere kukumbuka kuti Satana wakhumba kuti tiŵengi ndi maŵanaŵanu ngenanga. Mumalu mwaki, titenere kuŵanaŵaniya mo Yehova watitiyanjiya kweniso kuti waziŵa vo tingatondeka kufiska ndipu wakhumba kutigowoke. Ndipu nasi tikhumbika kuchita nge iyu asani anyidu atiguŵisa.—Ŵerengani Salimo 103:13, 14.

20. Kumbi tazamukambiskananji mu nkhani yakulondopu?

20 Nkhani yaku Yosefi, Nawomi ndi Ruti, wakutumika Peturo kweniso Mlevi munyaki, yititisimikiziya kuti “Yehova we pafupi ndi wo asweka mtima.” (Salimo 34:18) Iyu wazomereza kuti tikumani ndi mayeseru kweniso vinthu vakugongowesa. Chinanga kuti ve viyo, asani tikunthiyapu mayeseru mwakuthemba chovyu chaku Yehova, chivwanu chidu chikho ukongwa. (1 Peturo 1:6, 7) Mu nkhani yakulondopu, tazamuwona mo Yehova watovye ateŵeti ŵaki akugomezgeka wo aguŵa, panyaki chifukwa cha vinthu vo anangisa pamwenga chifukwa chakukumana ndi masuzgu ngakulu.

SUMU 7 Yehova Ndi Nthazi Yidu

^ ndimi 5 Yosefi, Nawomi ndi Ruti, wakutumika Peturo kweniso Mlevi munyaki angukumana ndi vinthu vo vinguŵagongowesa. Mu nkhani iyi, tiwonengi mo Yehova wanguŵapembuzgiya kweniso kuŵapaska nthazi. Tikambiskanengi so vo tingasambira kwaku yiwu kweniso vo tingasambira kwaku Chiuta chifukwa cha mo wanguchitiya nawu vinthu mwachanju.

^ ndimi 56 CHITHUZI: Nawomi, Ruti ndi Oripa, anguguŵa chifukwa cha nyifwa ya ŵanthu wo angutorana nawu. Pavuli paki, Ruti ndi Nawomi akondwa limoza ndi Bowazi chifukwa cha kuwaku kwaku Obedi.