Skip to content

Skip to table of contents

CHIIYO 51

Jehova Ulabagwasya Aabo Bakataazikene Mumizeezo

Jehova Ulabagwasya Aabo Bakataazikene Mumizeezo

“Jehova ulaafwaafwi abaabo batyompedwe mumoyo; aabo [bakataazikene] mumizeezo ulabafwutula.”—INT. 34:18.

LWIIMBO 30 Ngu Taata, ngu Leza Wangu, Mweenzuma

ZITAYIIGWE *

1-2. Tulayiyaanzi muchiiyo eechi?

CHIMWI chiindi tulakonzya kuyeeya mbubuli bufwiifwi buumi mbutupona ‘ambujisi mapenzi manji kapati.’ (Job. 14:1) Eezi zilakonzya kupa kuti chimwi chiindi tukataazikane. Kuli bamwi bakombi baJehova bachiindi bakali kukataazikana zyakuti bamwi bakalombozya kufwa. (1 Bam. 19:2-4; Job. 3:1-3, 11; 7:15, 16) Pesi Jehova wakali kubasungwaazya akubawumbulizya chiindi nibakali muzyiimo eezi. Zikozyano zyabo zyakalembelwa kuti zituumbulizye akutuyiisya.—Rom. 15:4.

2 Muchiiyo eechi tulabona zikozyano zyabakombi baJehova bakaswaanana azyiimo zikataazya. Bantu aaba baswaanizya Josefa mwana waJakkobo, mukamufu Nawomi amukamwana wakwe Rute, muLevi wakalemba Intembauzyo 73 amwaapostolo Petro. Jehova wakabagwasya biyeni? Alubo kujana twayiyaanzi kuli zyakabachitikila mubuumi bwabo? Nsandulo zyamibuzyo eeyi zilatutondeezya kuti “Jehova ulaafwaafwi abaabo batyompedwe mumoyo” alubo “aabo [bakataazikene] mumizeezo ulabafwutula.”—Int. 34:18.

JOSEFA WAKALISIMYA KUKUTAJATWA KABOTU

3-4. Niinzi zyakachitikila Josefa naakachili muniini?

3 Josefa wakali aminyaka iili 17 chiindi naakalota maloto aabili akazwa kuli Leza. Maloto aayo akali kutondeezya kuti bakulimbabo bakali kuyoomulemeka. (Matl. 37:5-10) Pesi kuzwa chiindi Josefa naakalota maloto aayo, zintu zyakatalika kutamweendela kabotu. Aachiindi chakuti bamulemeke, bakulana bakwe bakamuuzya. Mpawo wakazooba muzike wamupati wababelesi baFaro kuEgepita wakali kutegwa Potifara. (Matl. 37:21-28) Buumi bwaJosefa bwakachincha mukulaba kwaliso kuzwa kukuba mwana wakali kuyandwa loko awisi akuba muzike wamwaalumi wakatali kukomba Jehova.—Matl. 39:1.

4 Zintu zyakayungizya kumuyumina Josefa. Mwanakazi waPotifara wakatamikizya Josefa kuti wakali kuyanda kumuvumpila. Potifara taakayanda kuyanduula kuti makani aaya ngachoonzyo na. Pesi wakabikka Josefa mujele mpawo mujele oomo bakamwaanga amacheni. (Matl. 39:14-20; Int. 105:17, 18) Ubonaanga Josefa wakali kulimvwa biyeni naakali mujele akaambo kakutamikizigwa mulandu ngwatachitide pe? Alubo kweelede kuti eezi zyakapa kuti zina lyaLeza lisampawulwe. Zilaantanganana kuti kuli twaambo twakali kupa kuti Josefa akataazikane.

5. Niinzi chakagwasya Josefa kuti atakataazikani loko?

5 Chiindi naakali muzike anaakazooba mujele, Josefa taakali kukonzya pe kuchincha chiimo chakwe. Niinzi chakamugwasya kuba amaboneno aalikabotu? Taakali kukataazikana akaambo kazintu nzyatakonzyi kuchita pe pesi wakali kubeleka changuzu kumilimu njaakali kupegwa. Alubo Josefa wakali kukkala kachita zintu zibotezya Jehova. Eezi zyakapa kuti Jehova amulongezye.—Matl. 39:21-23.

6. Kweelede kuti Josefa wakawumbulizigwa biyeni anzyakalota?

6 Kulakonzeka kuti Josefa wakali kuumbulizigwa akuyeeyesesya nzyakalota kachili muniini. Nzyakalota zyakali kutondeezya kuti Josefa wakali kuyoobabona lubo bamumpuli yakwe akuti zintu zyakali kuyoomweendela kabotu. Alubo eezi nzizyo zyakachitika. Chiindi naakali aminyaka iili 37, nzyakalota zyakasaanguna kuzuzikizigwa munzila iigambya loko.—Matl. 37:7, 9, 10; 42:6, 9.

7. Kweendelana alugwalo lwa 1 Petro 5:10, niinzi chikonzya kutugwasya kuti tulisimye mumasunko?

7 Twiiyaanzi? Tupona abantu balaalunya alubo bantu aabo balakonzya kutujata munzila iitali kabotu. Nikuba mukombima ulakonzya kutujata munzila iitali kabotu. Kuti Jehova twamubona mbuli Bbwe naakuti Mayubilo eesu tatukooleka pe kumubelekela. (Int. 62:6, 7; bala 1 Petro 5:10.) Amuyeeye kuti kweelede kuti Josefa wakali aminyaka iili 17 luzutu chiindi Jehova naakapa kuti alote maloto. Eezi zitondeezya kuti Jehova ulabayanda bakombi bakwe bachikula. Mazubaano mbiingi loko bachikula bali mbuli Josefa. Balamusyoma Jehova. Bamwi bachikula balalipeda kuti babikkwe mujele nkaambo nga bayanda kuzumanana kusyomeka kuli Leza.—Int. 110:3.

BANAKAZI BABILI BAKAKATAAZIKENE LOKO

8. Niinzi zyakachitika kuli Nawomi aRute?

8 Akaambo kanzala, Nawomi abamumpuli yakwe bakazwa kuJuda akulongela kuMowabbu. Mpawo mulumi waNawomi uutegwa Elimelekki wakazoofwa akumusiya kali abana balombe babili. Mukuya kwachiindi bana baNawomi bakazookwata basimbi bakuMowabbu bategwa Rute aOpa. Nikwakayinda minyaka iisika ku10, bana baNawomi boonse bakazoofwa kabatanaba abana pe. (Rut. 1:1-5) Amuyeeye kuti banakazi aaba batatu zyakabachisa biyeni eezi. Nikuba Rute aOpa bakali kukonzya kukwatwa pesi ngwani wakali kuyoogwasya Nawomi kuti ajane chakulya? Nawomi wakali kataazikene zyakuti wakaamba kuti: “Mutanoondiiti kuti Naomi. Kamundiita kuti Mara, nkaambo Singuzuzyoonse walekela kuti buumi bundiyumine kapati.” Mukuya kwachiindi, Nawomi wakazoobweeda kuBbetelehemu alubo Rute wakeenda aawe.—Rut. 1:7, 18-20.

Leza wakagwasya Nawomi aRute kuti bazunde kukataazikana akumana manguzu. Kujana wakachilwa na kukugwasya anduwe? (Langa fuka 8-13) *

9. Kweendelana alugwalo lwa Rute 1:16, 17, 22, Rute wakamugwasya biyeni Nawomi?

9 Niinzi chakagwasya Nawomi? Nduyando lwachoonzyo. Muchikozyano, Rute wakatondeezya luyando lwachoonzyo kuli Nawomi kwiinda mukukkala anguwe. (Bala Rute 1:16, 17, 22.) Nibakali kuBbetelehemu, Rute wakabeleka changuzu kuvululwida bbali kuti ajane chakulya chakwe achaNawomi. Eezi zyakapa kuti Rute abe ampuwo mbotu loko.—Rut. 3:11; 4:15.

10. Jehova wakatondeezya biyeni kuti wakali andaba abantu bafwaba mbuli Nawomi aRute?

10 Jehova wakapa maIsrayeli mulawu wakali kutondeezya kuti ulaandaba abantu bakali kufwaba bali mbuli Nawomi aRute. Wakabuzya maIsrayeli kuti chiindi nibakali kutebula bakeelede kusiya zimwi kuchitila kuti bantu bafwaba bakonzye kuvululwida. (Lev. 19:9, 10) Eezi zyakapa kuti Nawomi aRute batakumbilili chakulya pesi bachijane munzila yabulemu.

11-12. Bbowazi wakamugwasya biyeni Nawomi aRute?

11 Rute wakali kuvululwida mumuunda wamwaalumi wakanotede uutegwa Bbowazi. Bbowazi zyakamubotezya kubona Rute mbaakali kusyomeka kuli bayinazyala ambaakali kubayanda. Mukuya kwachiindi Bbowazi wakazookwata Rute alubo wakawula muunda wakali wampuli yaNawomi. Muunda ooyo wakali kuzooba wabana baRute. (Rut. 4:9-13) Bbowazi aRute bakazooba amwana uutegwa Obbedi, wakazooba syaanyinakulu waMwaami Davida.—Rut. 4:17.

12 Amuyeeye mbaakabotelwa Nawomi chiindi naakalijisi Obbedi akulumba Jehova amoyo wakwe woonse. Pesi Nawomi aRute bazoobotelwa loko chiindi nibazoobusigwa nibazooziba kuti Obbedi wakazooba syaayinakulu waMesiya wakasyomezedwe Jesu Kristu.

13. Nzyiiyoonzi ziyandikana nzitujana kuli zyakachitikila Nawomi aRute?

13 Twiiyaanzi? Tulakonzya kukataazikana akumana manguzu kuti twaswaanana amapenzi. Chimwi chiindi tulakonzya kubonaanga mapenzi eesu takoozoofwa amana pe. Muziindi zili boobu, mpimpaawo mputweelede kusyoma Jehova amoyo wesu woonse alubo tweelede kukkala aafwiifwi abakombima. Jehova ulakonzya kutaagwisya mapenzi eesu. Muchikozyano, Jehova taakamubusya pe mulumi waNawomi abana bakwe. Pesi ulakonzya kutugwasya kuti tulisimye kabelesya bakombima balaaluyando.—Tus. 17:17.

MULEVI WAKASILEKE KUBELEKELA JEHOVA

MuLevi wakalemba Intembauzyo 73 wakalombozya buumi mbubakali kupona basizibi. Eezi zilakonzya kuchitika akulindiswe (Langa fuka 14-16)

14. Niinzi chakapa kuti umwi muLevi amane manguzu?

14 Intembauzyo chaandaano 73 yakalembwa amuLevi. Mbukunga wakali muLevi wakali achilongezyo chakubelekela kung’anda yaJehova. Pesi chimwi chiindi wakakataazikana. Nkamboonzi? Nkaambo wakasaanguna kulombozya bantu bachita zibi akaambo kakuti bantu aaba bakali kubonekaanga balikuzwidilila. (Int. 73:2-9, 11-14) Bakali kubonekaanga balinotede, bapona buumi bulikabotu akuti tabakataazikani pe. Eezi zyakapa kuti akataazikane zyakuti wakaamba kuti: “Masimpe ndaile kulipenzya buyo kusalazya moyo wangu akusamba kumaanza kutondezya kuti ndinyina mulandu.” Zilaantanganana kuti eezi zyakali kukonzya kupa kuti aleke kubelekela Jehova.

15. Kweendelana a Intembauzyo 73:16-19, 22-25, niinzi chakagwasya muLevi wakalemba Intembauzyo 73 kuti azunde kukataazikana?

15 Bala Intembauzyo 73:16-19, 22-25. MuLevi wakanjila “mucikombelo ca Leza cipati.” Naakali mung’anda yaLeza abamwi bakali kukomba Jehova, kweelede kuti wakayeeyesesya kabeteme akukomba kuli Jehova atala achiimo chakwe. Eezi zyakapa kuti abone kuti nzyaakali kuyeeya teezyakali kabotu pe nkaambo zyakali kukonzya kupa kuti aleke kubelekela Jehova. Alubo wakabona kuti basizibi bakali “abusena butezemuka” akuti bakali kuyoosikilwa ‘alunyonyooko luyoosya!’ Kuti azunde penzi lyakwe lyakulombozya basizibi akukataazikana mumizeezo, wakeelede kubona zintu mbuli mbazibona Jehova. Kuchita oobo kwakapa kuti abe aluumuno mumizeezo akuti abotelwe. Wakati: “Kunze [kwaJehova] kunyina cintu cimbi ncondiyanda anyika.”

16. Twiiyaanzi kuzwa kumuLevi?

16 Twiiyaanzi? Tatweelede kulombozya buumi mbubapona bantu bachitaanga balikuzwidilila akaambo kakuchita zibi. Kubotelwa kwabo nkwachiindi chifwiifwi alubo tabakwe bulangilizi bwakuzoopona kukabe kutamani. (Muk. 8:12, 13) Kubalombozya kulapa kuti tukataazikane alubo kulakonzya kupa kuti tuleke kubelekela Jehova. Kuti wasaanguna kulombozya kuzwidilila kwabasizibi, chita zyakachitwa amuLevi. Swiilila malayilile aaJehova alubo uliswaanizye abakombi bakwe. Kuti kuyanda Jehova kwiinda kufumbwa chintu uyoojana kubotelwa kwachoonzyo. Alubo uyooyendela munzila iitola ‘kubuumi bwini-bwini.’—1 Tim. 6:19.

NZYAAKACHITA PETRO ZYAKAPA KUTI AKATAAZIKANE

Tulakonzya kugwasigwa naakuti kugwasya bamwi kuti twayeeyesesya atala amwaapostolo Petro wakazumanana kubelekela Jehova nikuba kuti wakali kukataazikana (Langa fuka 17-19)

17. Niinzi chakali kupa kuti Petro akataazikane?

17 Petro wakali mwaapostolo uusungweete pesi chimwi chiindi wakali kuchita zintu katayeeyede pe. Eezi zyakali kupa kuti chimwi chiindi achite naakuti aambuule zintu zyakali kupa kuti alisole. Muchikozyano, chiindi Jesu naakabuzya baapostolo bakwe kuti wakali kuyoopenzegwa akujayigwa, Petro wakamukalalila akwaamba kuti: “Eeci tacikakucitikili pe.” (Mt. 16:21-23) Mpawo Jesu wakamululamika Petro. Chiindi nkamu yabantu niyakasika kuti izoojate Jesu, Petro wakubweza panga akudyunkula kutwi kwamuzike wamupayizi mupati. (Joh. 18:10, 11) Jesu wakamululamika lubo Petro. Kuyungizya waawo, Petro wakaamba kuti taakali kuyoolebwa pe nikuba kuti bamwi basikwiiya boonse balebwa. (Mt. 26:33) Petro kwakamuyumina kuchita nzyaakali wamba. Akaambo kakuyoowa bantu wakakaka Jesu kwaziindi zitatu. Petro wakakataazikana zyakuti “wakaunka anze akulila kapati.” (Mt. 26:69-75) Kulakonzeka kuti wakali kulibuzya kuti Jesu uyoomulekelela na.

18. Jesu wakamugwasya biyeni Petro kuti azunde kukataazikana?

18 Petro taakazumizya kukataazikana kuti kumumane manguzu. Wakayinkilila kunembo kakomba Jehova kali aamwi abamwi baapostolo. (Joh. 21:1-3; Mil. 1:15, 16) Niinzi chakamugwasya kuti atamani manguzu? Jesu wakali wakombela kuti lusyomo lwaPetro lutamani pe. Alubo Jesu wakasungwaazya Petro kuti nazoobweeda akasimye bakombinyina. Jehova wakayisandula nkombyo yaJesu. Mukuya kwachiindi kali wabusigwa, Jesu wakazoolibonia kuli Petro. Zilaantanganana kuti wakamusungwaazya. (Lk. 22:32; 24:33, 34; 1 Kor. 15:5) Chiindi baapostolo nibakabuchesya kabatajatide baswi, Jesu wakalibonia kulimbabo. Jesu wakapa Petro mweenya wakuti atondeezye kuti wakali kumuyanda na. Jesu wakali wamulekelela mweenzinyina alubo wakamupa umwi mulimu wakuchita.—Joh. 21:15-17.

19. Lugwalo lwa Intembauzyo 103:13, 14 lutugwasya biyeni kuti tubone zibi zyesu mbuli mbazibona Jehova?

19 Twiiyaanzi? Nzila Jesu njaakamujata aayo Petro itondeezya kuti ulaaluzyalo mbuli Wisi. Andiswe kuti twabisya tatweelede kubonaanga tatukonzyi pe kulekelelwa. Tweelede kuyeeya kuti Saatani nguwe uyanda kuti tulimvwe oobo. Tweelede kuziba kuti Jehova ulatuyanda alubo ulizizi zintu nzitutakonzyi pe akuti Jehova ulaachiyandisyo chakutulekelela. Mpawo tutobelezye nguwe kuti bantu batubisizya.—Bala Intembauzyo 103:13, 14.

20. Tulalanga-langaanzi muchiiyo chitobela?

20 Chikozyano chaJosefa, chaNawomi aRute, chamuLevi achaPetro chatugwasya kuti tubone kuti “Jehova ulaafwaafwi abaabo batyompedwe mumoyo.” (Int. 34:18) Chimwi chiindi Jehova ulazumizya kuti tuswaanane amapenzi akuti tukataazikane mumizeezo. Kuti twalisimya katugwasigwa aJehova, lusyomo lwesu luyoosima. (1 Pet. 1:6, 7) Muchiiyo chitobela tuyoobona lubo Jehova mbagwasya bukombi bakwe basyomeka bakataazikene mumizeezo akaambo kukubisya nkubachita naakuti akaambo kazimwi zyiimo ziyumu nzibaswaana.

LWIIMBO 7 Jehova Onguzu Zyesu

^ par 5 Josefa, Nawomi aRute, muLevi amwaapostolo Petro bakaswaanana azyiimo zikataazya. Muchiiyo eechi tulabona Jehova mbaakabawumbulizya akubagwasya. Alubo tulabona kuti kujana twayiyaanzi kuzikozyano zyabo akunzila Jehova njaakabajata aayo.

^ par 56 BUPANDULUZI BWACHIFANIKISYO: Nawomi, Rute aOpa balikataazikene akaambo kakufwidwa abalumi babo. Mukuya kwachiindi Rute aNawomi kabalaamwi aBbowazi balikubotelwa kabajisi Obbedi.