Ankan kxpulakni

Ankan kliputsan

ARTÍCULO NEMA NATALIKGALHTAWAKGA 51

Jehová kalakgmaxtu tiku taxlajwanikgonit

Jehová kalakgmaxtu tiku taxlajwanikgonit

«Jehová lakatsu katawi tiku lu lipuwamakgolh; chu kalakgmaxtu tiku makgkatsikgo pi katlajama xtaʼakglhuwitkan» (SAL. 34:18).

TAKILHTLIN 30 KiʼAmigo, kinTlat, kiDios

TUKU NATALICHUWINAN *

1, 2. ¿Tuku naʼakxilhaw kʼuma artículo?

MIN kilhtamaku makgkatsiyaw pi taxlajwaninitaw akxni lilakpuwanaw pi “ni lhuwa kilhtamaku latamayaw chu lhuwa taʼakglhuwit kgalhiyaw” (Job 14:1). Lhuwa xlakskujnin Jehová xala makgasa nachuna makgkatsikgolh. Asta makgapitsi xniputunkgo (1 Rey. 19:2-4; Job 3:1-3, 11; 7:15, 16). Pero Dios tiku xlipawankgo, Jehová, ankgalhin kamakgpuwantinilh chu kamatliwakglhli. Nachuna, tlawalh pi tuku xlakan titaxtukgolh xtalhkatawilalh kBiblia xlakata nalitamakgtayayaw chu wi tuku nakinkamasiyaniyan (Rom. 15:4).

2 Kʼuma artículo nakalichuwinanaw makgapitsin xlakskujnin Jehová tiku titaxtukgolh tuku tuwa nema lu kamaxlajwanilh: José, xkgawasa Jacob; Noemí, tiku xninita xchixku chu xpuwiti, Rut; levita tiku tsokgwililh Salmo 73, chu apóstol Pedro. ¿La kamatliwakglhli Jehová? ¿Chu tuku kinkamasiyaniyan xliʼakxilhtitkan? Xatakgalhtin umakgolh takgalhskinin kinkalimasiyaniyan pi «Jehová lakatsu katawi tiku lu lipuwamakgolh; chu kalakgmaxtu tiku makgkatsikgo pi katlajama xtaʼakglhuwitkan» (Sal. 34:18).

JOSÉ TLAWANIKA TUKU NI XAʼAKGSTITUM

3, 4. ¿Tuku akgspulalh José akxni kgawasaku xwanit?

3 Akxni José xkgalhi max 17 kata, Dios masiyanilh kʼakgtiy xtamanaxnat pi akgtum kilhtamaku xlakaskinka xʼama litaxtu kxfamilia (Gén. 37:5-10). Pero alistalh, akxni limanaxnalh uma, xlatamat tunkun talakgpalilh. Xnatalan ni maxkikgolh kakni, wata stamakgankgolh, chu kskujni Potifar litaxtulh, chatum chixku tiku kskuja kpumapakgsin anta kʼEgipto (Gén. 37:21-28). Kaj lakapala, José nialh xtawi xtlat tiku lu xpaxki chu kskujni litaxtulh chatum chixku tiku ni xkakninani Jehová (Gén. 39:1).

4 Nachuna, xpuskat Potifar limawakalh José pi xlikgamanamputun. Potifar ni pulana lakputsanalh komo uma xlikana xwanit, wata tunkun matamaknuninalh José kpulachin chu xatachin wilika (Gén. 39:14-20; Sal. 105:17, 18). ¿Tlan lilakpuwanaw la makgkatsilh José akxni xlimawakamaka uma? ¿Chu la xʼamaka lichuwinankan Jehová xlakata uma? Xlikana, putum uma tlawalh pi José xtaxlajwanilh.

5. ¿Tuku tlawalh José xlakata namakgatlaja taxlajwanit?

5 José nila tuku xtlawa xlakata nalakgpali tuku xtitaxtuma akxni tachin xlitaxtu, chu nachuna nila tuku xtlawa akxni xtamaknukanit kpulachin. ¿Tuku tlawalh xlakata ni nataxlajwani? Lu liskujni natlawa taskujut nema xlakgayawakanit chu ni lilakgaputsalh tuku nialhla xtlawa. Chu ankgalhin wa pulana wililh Jehová kxlatamat, chu wa xlakata xla ankgalhin sikulunatlawalh tuku xtlawa José (Gén. 39:21-23).

6. ¿La matliwakglhli José tuku xlimanaxnanit?

6 José max nachuna lu xmatliwakglha akxni xlilakpuwan tuku xlimanaxnanit nema xʼama kgantaxtu, nema xlimasiya pi xʼamapa kaʼakxilha xfamilia chu pi tlakg tlan xʼama kitaxtuni. Chu chuna kgantaxtulh. Akxni José xkgalhi 37 kata, tsukulh kgantaxtu tuku xlimanaxnanit (Gén. 37:7, 9, 10; 42:6, 9).

7. Chuna la wan 1 Pedro 5:10, ¿tuku nakinkamakgtayayan natayaniyaw tuku tuwa natitaxtuyaw?

7 ¿Tuku kinkamasiyaniyan? Tuku titaxtulh José kinkamalakapastakayan pi kʼuma xakatuwa kakilhtamaku max anan latamanin tiku kinkatlawanikgoyan tuku ni xaʼakgstitum. Asta max chatum kintalakan nakinkatlawaniyan tuku nitlan. Pero komo liʼakxilhaw Jehová chuna la akgtum lanka chiwix niku nalitatsekgaw ni katitaxlajwaniw chu chuntiya naskujnaniyaw (Sal. 62:6, 7; kalikgalhtawakga 1 Pedro 5:10). Chu xlikana pi José kajku kgawasa xwanit akxni limanaxnalh tuku Jehová xʼama tlawa. Uma limasiya pi Jehová kalipawan xlakskujni tiku lakgkgawasanku. La uku, anan lhuwa lakgkgawasan tiku kanajlanikgo Jehová chuna la José, chu makgapitsin katamaknukanit kpulachin xlakata ni makgatsankgananiputunkgo Jehová (Sal. 110:3).

NOEMÍ CHU RUT: CHATIY LAKPUSKATIN TIKU XKGALHIKGO LANKA TALIPUWAN

8. ¿Tuku kaʼakgspulalh Noemí chu Rut?

8 Noemí chu Elimélec xkgalhikgo chatiy lakgkgawasan chu xlamakgo kJudá, pero analh akgtum lanka tatsinksni chu ankgolh latamakgo kMoab. Akxni xlamakgolh anta, Elimélec nilh, chu Noemí xʼakstu katatamakgxtakgli chatiy xlakgkgawasan. Alh kilhtamaku, chatiy xlakgkgawasan katatamakgaxtokgkgolh chatiy lakpuskatin xalak Moab tiku xkawanikan Rut chu Orpá. Max 10 kata alistalh, xlakan nikgolh chu ni kgalhikgolh kamanan (Rut 1:1-5). Umakgolh kgalhtutu lakpuskatin xkgalhikgo lanka talipuwan. ¿Tuku xʼama kakitaxtuni? Rut chu Orpá tlan xtamakgaxtokgparakgolh, pero Noemí lankata xwanit. ¿Tiku xʼama kuentajtlawa? Milh kilhtamaku akxni lu xlipuwama chu asta wa: «Nialh kakiwanitit Noemí. Kakiwanitit Mará xlakata Tiku kgalhi xliputum litliwakga xun tlawanit kilatamat». Maski lu xlipuwama, Noemí taspitli kBelén, chu Rut akxtum taʼalh (Rut 1:7, 18-20).

Dios kalimasiyanilh Noemí chu Rut pi tlan kamakgtaya putum xlakskujnin xlakata namakgatlajakgo taxlajwanit chu talipuwan (Kaʼakxilhti párrafos 8 asta 13). *

9. Chuna la wan Rut 1:16, 17, 22, ¿la makgpuwantinilh Rut Noemí?

9 Noemí xmaklakaskin pi xlimasiyanika tapaxkit nema ni makgxtakgnan. Rut limasiyanilh uma tapaxkit akxni ni makgxtakgli (kalikgalhtawakga Rut 1:16, 17, 22). Anta kBelén, Rut palha skujli kkapukuxtun xlakata nasaka cebada xlakata nalilatamakgo xla chu Noemí. Xlakata xtlawa uma, ni makgas kilhtamaku titaxtulh latamanin tlan tsukukgolh lichuwinankgo Rut (Rut 3:11; 4:15).

10. ¿La kalimasiyanilh talakgalhaman Jehová tiku limaxkgen xwankgonit?

10 Jehová xkamaxkinit israelitas akgtum limapakgsin nema xlimasiya talakgalhaman nema kakgalhini tiku lakglimaxkgen xwankgonit chuna la Noemí chu Rut. Kalimapakgsilh xkachikin pi, akxni xmakgalananankgolh, ni xmakikgolh asta kxkilhpanin xpukuxtukan xlakata tiku lakglimaxkgen xwankgonit tlan xʼankgolh sakkgo tuku xʼakgataxtu (Lev. 19:9, 10). Wa xlakata Noemí chu Rut tlan xkgalhikgo tuku xwakgo chu ni xtalakaskin naskintakgchokgokgo liwat.

11, 12. ¿Tuku tlawalh Boaz xlakata Noemí chu Rut xpaxuwakgolh?

11 Xmalana kapukuxtun niku kskuja Rut xwanikan Boaz chu xla xkgalhi tumin. Xla lu tlan akxilhli tapaxkit nema Rut limasiyanilh xpuwiti, Noemí, chu xlakata nikxni makgxtakgli, wa xlakata tamawaxtulh tuku xkalakgchan Noemí chu xfamilia chu tatamakgaxtokgli Rut (Rut 4:9-13). Alistalh, kgalhikgolh chatum kgawasa tiku limapakuwikgolh Obed, tiku xtata mapakgsina David litaxtulh (Rut 4:17).

12 Kalilakpuwaw Noemí akxni chaxnit Obed, lu paxuwa chu xliputum xnaku paxtikatsini Jehová. Pero ni kajwatiya uma tasikulunalin makglhtinankgolh Noemí chu Rut. Akxni nalakastakwanankgo, nakatsikgo pi Mesías, Jesucristo, milh kxfamilia Obed.

13. ¿Tuku lu xlakaskinka katsiniyaw xlakata tuku titaxtukgolh Noemí chu Rut?

13 ¿Tuku kinkamasiyaniyan? Akxni titaxtuyaw tuku tuwa, max taxlajwaniyaw chu lu lipuwanaw. Max makgkatsiyaw pi nialh tayaniyaw. Akxni chuna natitaxtuyaw, kalipawaw kinTlatkan xalak akgapun chu ni kakatamakgatliniw kinatalankan. Katsiyaw pi Jehová ni ankgalhin kintikamapanunin tuku tuwa titaxtuyaw, chuna la Noemí Jehová ni maxkipa xchixku chu xlakkamanan. Pero tuku ankgalhin natlawa wa pi nakinkamaxkiyan litliwakga xlakata natayaniyaw, max akxni nakamaklakaskin kinatalankan tiku ni makgxtakgnankgo (Prov. 17:17).

CHATUM LEVITA TIKU ATSINU NI MAKGXTAKGLI JEHOVÁ

Tiku tsokgwililh Salmo 73 atsinu ni makgxtakgli Dios akxni akxilhli pi tlan xkakitaxtunima tiku ni pulana wilikgo Jehová kxlatamatkan. Akinin max nachuna nakinkaʼakgspulayan (Kaʼakxilhti párrafos 14 asta 16).

14. ¿Tuku xlakata chatum levita lu taxlajwanilh?

14 Tiku tsokgwililh Salmo 73 chatum levita xwanit. Levitas xkgalhikgo talakgalhaman naskujkgo niku xkakninanikan Jehová. Maski chuna, uma levita milh kilhtamaku taxlajwanilh xlakata tsukulh kalakgkatsalakan tiku nitlan xlikatsikgo chu tiku xtlankajwanankgo. Uma ni wamputun pi xtlawaputun tuku nixatlan nema xlakan xtlawakgo, wata xkgalhiputun xatlan latamat nema xlakan xtasiya pi xkgalhikgo (Sal. 73:2-9, 11-14). Xtasiya pi putum xkgalhikgo: tumin, tuku xlipaxuwakgo chu ni xkgalhikgo tuku xlilakgaputsakgo. Uma lu maxlajwanilh salmista chu asta wa: «Liwana tasiya pi nitu litaxtunit nakkgalhi xaskulunku naku chu xlakata ktlawa tuku tlan». Xlikana pi xtakanajla katuwa xwi.

15. Chuna la wan Salmo 73:16-19, 22-25, ¿tuku tlawalh levita xlakata namakgatlaja taxlajwanit?

15 (Kalikgalhtawakga Salmo 73:16-19, 22-25). Levita tanulh “kxlakatin Dios”, niku max xwilakgolh amakgapitsin israelitas tiku xkakninanikgo Jehová. Anta liwana lakkaxwililh xtapuwan xlakata tlawalh oración. Uma makgtayalh liwana naʼakxilha pi nitu xlimasiyama liskgalala, chu komo chuntiya xkgalhilh uma nixatlan talakpuwan, max xtamakgatlinilh Jehová. Nachuna liwana lilakpuwa pi tiku nitlan likatsikgo lu nitlan katikakitaxtunilh. ¿Tuku makgtayalh levita nialh nakalakgkatsalakan tiku nitlan xlikatsikgo chu tuku makgtayalh xlakata la xtaxlajwaninit? Nalakpuwan chuna la lakpuwan Jehová. Akxni chuna tlawalh, kgalhipa takaksni chu tapaxuwan. Akxni tlawanilh oración Jehová, wa: «Kkatiyatni, ni anan atanu tuku tlakg kmaklakaskin nixawa wix».

16. ¿Tuku katsiniyaw xlakata levita tiku tsokgwililh Salmo 73?

16 ¿Tuku kinkamasiyaniyan? Ni kililakgkatsalakatkan latamat nema kgalhikgo tiku nitlan likatsikgo. Xtapaxuwankan ni katimakgapalalh, xlakata xlakan ni katilatamakgolh putum kilhtamaku (Ecl. 8:12, 13). Komo nakalakgkatsalakanaw, uma natlawa pi nataxlajwaniyaw chu katuwa nawili kintakanajlakan. Wa xlakata, komo namin kilhtamaku namakgkatsiyaw chuna la uma levita, katlawaw tuku xla tlawalh: kakgaxmatwi xtastakyaw xapaxkina kiDioskan chu wa akxtum kakatalaliw tiku skujnanikgo. Komo wa tlakg kinkamakgapaxuwayan chuna la talalinaw Jehová, nakgalhiyaw xaxlikana tapaxuwan chu chuntiya natlawanaw ktiji nema linan “kxaxlikana latamat” (1 Tim. 6:19).

PEDRO TAXLAJWANILH XLAKATA TUKU XTLAWA

Komo nalilakpuwanaw tuku makgtayalh Pedro chuntiya naskujnani Dios nakinkamakgtayayan xlakata nakamakgtayayaw amakgapitsin (Kaʼakxilhti párrafos 17 asta 19).

17. ¿Tuku xlakata Pedro taxlajwanilh?

17 Apóstol Pedro lhuwa tuku tlan xtlawa pero nachuna wi tuku lakapala xtlawa, chu xmin kilhtamaku lakapala xwan tuku xlakpuwan. Xmin kilhtamaku, xwan o xtlawa tuku alistalh nitlan xlimakgkatsi. Akgtum liʼakxilhtit, akxni Jesús kawanilh xʼapóstoles pi xʼama patinan chu xʼama niy, Pedro wanilh: «Nichuna katiʼakgspulan» (Mat. 16:21-23). Jesús stakyawalh. Akxni lhuwa latamanin ankgolh chipakgo Jesús, Pedro lakapala chukunilh xtakgen chatum kskujni xapuxku sacerdote (Juan 18:10, 11). Jesús stakyawapa. Nachuna, Pedro xwanit pi maski amakgapitsin apóstoles xmakgxtakgkgolh Jesús, xla nikxni xʼama makgxtakga (Mat. 26:33). Pero ni xlikana pi Pedro ni xpekuan chuna la xlakpuwan. Uma katsisni lu pekualh, chu makgtutu wa pi ni xlakgapasa xMakgalhtawakgena. Xlakata lu nitlan xmakgkatsima «taxtulh kkilhtin chu tasaxnilh xlakata lu xlipuwama» (Mat. 26:69-75). Xlikana pi max xlilakpuwan komo Jesús tlan xtapatilh.

18. ¿La makgtayalh Jesús Pedro xlakata xmakgatlajalh taxlajwanit?

18 Pedro ni mastalh talakaskin pi taxlajwanit xmakgatlajalh. Maski tlawalh tuku nitlan, ni ankgalhin chuna tlawalh, chu katsiyaw pi ni makgxtakgli Dios chu akxtum kataskujli amakgapitsin apóstoles (Juan 21:1-3; Hech. 1:15, 16). ¿Tuku makgtayalh? Lakapastakli pi Jesús xwaninit pi xla kskininit xTlat xlakata xtakanajla xtatliwakglhli chu nachuna wanilh pi xtaspitli chu xkamatliwakglhli xnatalan. Jehová kgalhtilh uma oración. Alistalh, Jesús tasiyanilh xlakata namatliwakglha (Luc. 22:32; 24:33, 34; 1 Cor. 15:5). Atanu kilhtamaku, Jesús katasiyanilh apóstoles akxni tantaskaka xputsakgonit skiti chu nitu xchipakgonit. Uma kilhtamaku, Jesús maxkilh talakaskin Pedro xlakata nalimasiyani xtapaxkit, chu limasiyanilh pi xtapatinit xʼamigo akxni maxkilh tlakg lhuwa taskujut (Juan 21:15-17).

19. Chuna la wan Salmo 103:13, 14, ¿tuku lakpuwan Jehová xlakata kintalakgalhinkan, chu la tlan nastalaniyaw xliʼakxilhtit?

19 ¿Tuku kinkamasiyaniyan? Chuna la Jesús likatsinilh Pedro limasiya pi lu xalakgalhamanina chuna la xTlat. Wa xlakata, akxni tlawayaw akgtum talakgalhin, ni kalakpuwaw pi Jehová nikxni kintikatapatin. Ni kapatsankgaw pi Satanás lakaskin pi chuna kalakpuwaw. Wata liwana kalilakpuwaw la kinTlatkan xalak akgapun kinkalimasiyaniyan tapaxkit chu talakgalhaman. Chu la nastalaniyaw xliʼakxilhtit akxni amakgapitsin kinkatlawanikgoyan tuku nitlan (kalikgalhtawakga Salmo 103:13, 14).

20. ¿Tuku naʼakxilhaw kʼatanu artículo?

20 Tuku titaxtukgolh José, Noemí chu Rut, levita chu Pedro kinkalimasiyaniyan pi «Jehová lakatsu katawi tiku lu lipuwamakgolh» (Sal. 34:18). Xlikana, xla ni ankgalhin katimapanulh tuku tuwa titaxtuyaw o akxni taxlajwaniyaw. Pero, akxni kinkamakgtayayan natayaniyaw, kintakanajlakan tatliwakglha (1 Ped. 1:6, 7). Kʼatanu artículo, naʼakxilhaw atanu la Jehová kamakgtaya tiku ni makgxtakgkgo akxni taxlajwanikgonit, max xlakata tuku tlawakgo o xlakata titaxtukgo tuku tuwa.

TAKILHTLIN 7 Jehová kilitliwakga chu kilakgmaxtuna

^ párr. 5 Kʼuma artículo naʼakxilhaw la kamakgoxamixilh chu kamatliwakglhli Jehová José, Noemí chu Rut, chatum levita chu apóstol Pedro akxni titaxtukgolh tuku tuwa nema lu kamaxlajwanilh. Nachuna naʼakxilhaw tuku tlan nakatsiniyaw xlakata umakgolh liʼakxilhtit chu la kalimasiyanilh Dios talakgalhaman.

^ párr. 56 TUKU TASIYA KDIBUJO: Noemí, Rut chu Orpá lu xlipuwamakgolh chu xtaxlajwanikgonit xlakata xlakchixkuwinkan nikgolh. Alh kilhtamaku, Noemí, Rut chu Boaz lu paxuwakgolh akxni lakachilh Obed.