Genda ha biroho

Genda ha rukarra rw'ebirumu

EKICWEKA KY’OKWEGA 51

Yahwe Ajuna Abahoirwemu Amaani

Yahwe Ajuna Abahoirwemu Amaani

“Yahwe ali haihi n’ab’omutima ogucwekere; ajuna abo abahoirwemu amaani.”​—ZAB. 34:18, NW, obugambo obuli hansi.

EKIZINA 30 Ise Nyowe, Ruhanga Wange, Kandi Enganjani Yange

EBITURAYEGA *

1-2. Kiki ekiturukwija kubazaaho ki omu kicweka kinu?

OBWIRE obumu, nitusobora kutekerezaaho omulingo twomeera habw’obwire buke kandi nk’oku obwomeezi bwaitu ‘bwijwire obujune.’ (Yob 14:1) Haroho kinu obukituletera kwehurra tuhoirwemu amaani. Abaheereza ba Yahwe baingi omu kasumi kakara nabo nukwo bayehuliire. Abamu bakegomba n’okufa. (1 Bakam. 19:2-4; Yob 3:1-3, 11; 7:15, 16) Baitu Yahwe akaikara n’abahuumuza kandi n’abagarramu amaani. Ebibarabiremu bikateekwa omu Baibuli nukwo bituhuumuze kandi tubyegereho.​—Bar. 15:4.

2 Omu kicweka kinu, nitwija kubazaaho abaheereza ba Yahwe abamu abarabire omu ebirengo ebirukumaramu amaani nka Yusufu mutabani wa Yakobo, omufaakati Naomi hamu na mukamwana we Rusi, Omulevi ay’ahandiikire Zabuli 73, hamu n’omukwenda Petero. Yahwe akabagarramu ata amaani? Kandi kiki ekitusobora kwegera ha byokurorraho byabo? Eby’okugarukamu nibiija kutugumiza kimu ngu “Yahwe ali haihi n’ab’omutima ogucwekere,” kandi “ajuna abo abahoirwemu amaani.”​—Zab. 34:18, NW, obugambo obuli hansi.

YUSUFU AKAGUMIRA OKUBONABONESEBWA HAMU N’OBUTALI BWINGANIZA

3-4. Kiki ekyahikireho Yusufu obw’akaba akyali muto?

3 Yusufu akaba aine emyaka nka 17 nambere y’arotiire ebirooto bibiri, byona bikaruga hali Ruhanga. Ebirooto binu bikooleka ngu kiro kimu Yusufu akaba n’agenda kufooka muntu ow’obusobozi, kandi abanyabuzaale be bakumutairemu ekitiinisa. (Kub. 37:5-10) Baitu hanyuma ya Yusufu kuroota ebirooto ebi, akahikwaho ebizibu. Omu kiikaro ky’okumutamu ekitiinisa bagenzi be bakamutunda omu bwiru. Hanyuma y’akasumi akafooka mwiru omu ka y’omu h’abalemi ba Misiri ayayetwaga Potifa. (Kub. 37:21-28) Omu kasumi kake, Yusufu akaruga hali ise ayamugonzaaga muno y’afooka omwiru w’omusaija ow’akaba atamanyire Yahwe.​—Kub. 39:1.

4 Hanyuma, ebizibu bya Yusufu bikeyongerra kimu. Mukazi wa Potifa akahangirra Yusufu ngu akaba alengereho kumuhamba. Potifa atabandize kuseruliiriza, akamuteeka omu nkomo kandi bamusiba n’ebyoma. (Kub. 39:14-20; Zab. 105:17, 18) Yusufu akaba akyali muto. Nahabweki tekerezaaho omulingo y’ayehuliiremu obubamusibireho omusango ogw’okulengaho kuhamba. Kandi tekerezaaho omulingo omusango gunu gusobora kuba gw’ajumisize ibara lya Yahwe. Mali binu byali nibisobora kumaramu Yusufu amaani!

5. Kiki ekyakonyire Yusufu kutahwamu muno amaani?

5 Yusufu obw’akaba ali mwiru, kandi n’obwakaba ali omu nkomo akaba atasobora kuhindura enyikara ye. Kiki ekiyakozere kwikara aine entekereza enungi? Omu kiikaro ky’okuteeka omutima ha bintu eby’akaba atasobora kukora, omutima akaguteeka ha mirimo ei bamuhaga. Kandi ekirukukira obukuru, Yusufu omutima y’agwikazaaga ha kwikara n’asemeza Yahwe. Kinu kikaletera Yahwe kuha omugisa byona ebiyakoraga.​—Kub. 39:21-23.

6. Ebirooto bya Yusufu nibisobora kuba by’amuhuumwize bita?

6 Ekindi, Yusufu n’asobora kuba y’agarukirwemu amaani habw’okutekerezaaho ebirooto kuruga hali Yahwe ebiyarosere kara. Ebirooto ebi bikooleka ngu akaba n’aija kwongera arole abanyabuzaale be kandi ngu n’enyikara ye ekaba niija kuhinduka. Kinu nukwo ky’abaire. Yusufu obw’akaba aine emyaka nka 37, ebirooto bye bikatandika kuhikirra omu mulingo ogurukuhuniriza!​—Kub. 37:7, 9, 10; 42:6, 9.

7. Kusigikirra ha 1 Petero 5:10, kiki ekiratukonyera kugumira ebirengo?

7 Amasomo turukwega. Eby’ahikire hali Yusufu nibitwijukya ngu ensi eiturumu mbi, kandi n’abantu bakora ebintu ebitali by’obwinganiza. N’Omukristaayo mugenzi waitu n’asobora kutukora kubi. Baitu kakuba turora Yahwe nk’Omwandara gwaitu, rundi Obwirukiro bwaitu, titurukwija kuhwamu amaani rundi kuleka kumuheereza. (Zab. 62:6, 7; Soma 1 Petero 5:10.) Kandi oijuke ngu Yusufu nasobora kuba akaba aine emyaka nka 17 nambere Yahwe y’amuletiire kuroota. Nahabweki kinu nikyoleka ngu Yahwe n’ayesiga baheereza be abato. Omu kasumi kanu, abato baingi bali nka Yusufu. Nabo baine okwikiriza omuli Yahwe. Abamu bateriirwe busa omu nkomo habw’okulinda obwesigwa bw’abo hali Yahwe.​—Zab. 110:3.

ABAKAZI BABIRI ABAKABA BAINE OBUJUNE BWINGI

8. Kiki eky’ahikire hali Naomi na Rusi?

8 Enjara habwokuba y’amaani, ekaleetera Naomi hamu n’eka ye kuruga omu ka y’abo ey’ekaba eri Yuda bagenda kwikara omu ihanga lya Moabu. Oku nuho iba Naomi arukwetwa Erimereki y’aferiire, y’amusigira abaana aboojo babiri. Hanyuma, batabani be banu bakaswera abakazi Abamoabu, Rusi na Orupa. Hanyuma y’emyaka nka ikumi, batabani be boona bakafa kandi batasige mwana. (Rus. 1:1-5) Tekerezaaho obujune abakazi banu basatu batungire! Baitu Rusi na Orupa bakaba nibasobora kwongera bakaswerwa. Baitu noha akaba n’agenda kurolerra Naomi ow’akaba akaikwire? Naomi akaba aine obujune bwingi y’ahika n’okugamba ngu: “Muleke okunyeta Naomi, munyete Mara: baitu Owobusobozi bwona ankoliire ebirukusarra.” N’omutima ogucwekere, Naomi akacwamu kugaruka omu Beterehemu, kandi na Rusi akacwamu kugenda na uwe.​—Rus. 1:7, 18-20.

Ruhanga akakonyera Naomi na Rusi kukigumaya ngu n’asobora kukonyera abaheereza be kusingura okuhwamu amaani hamu n’obujune. Naiwe n’asobora kukukonyera? (Rora akacweka 8-13) *

9. Kusigikirra ha Rusi 1:16, 17, 22, Rusi akagarramu ata Naomi amaani?

9 Kiki eky’akonyire Naomi? Okugonza okutalekera. Ekyokurorraho, Rusi akooleka Naomi okugonza okutalekera kuraba omu kwikara na uwe. (Soma Rusi 1:16, 17, 22.) Omu Beterehemu, Rusi akekamba kusorooza sayiri eye hamu n’eya Naomi. Ekyarugiremu, buli omu akakirora ngu Rusi akaba ali mukazi ow’engeso enungi kandi arukwekamba.​—Rus. 3:11; 4:15.

10. Miringo ki Yahwe y’ayolekeremu abanaku nka Naomi na Rusi okugonza?

10 Yahwe akaba ahaire Abaisaleri ekiragiro ekyayolekere nk’oku akwatirwa abanaku nka Naomi na Rusi embabazi. Akagambira abantu be ngu bakaba batasemeriire kugesa omu nsaro z’emisiri yabo, nukwo abanaku nuho bagese. (Lev. 19:9, 10) Nahabweki Naomi na Rusi bakaba batarukwetaaga kusabiriza kusobora kutunga eby’okulya.

11-12. Boazi akaleetera ata Naomi na Rusi okusemererwa?

11 Omusiri nambere Rusi yagesaaga gwali gw’omusaija ayayetwaga Boazi. Akakwatwaho muno habw’okugonza Rusi y’ayolekere Naomi hamu n’omulingo yaikaire ali mwesigwa hali Naomi. Hanyuma Boazi akaswera Rusi, kandi yayongera yagura itaka erikaba liri ly’eka ya Naomi, nukwo abaana ba Rusi batunge ekibaragwetwa. (Rus. 4:9-13) Boazi na Rusi bakazaara Obedi, ayafokere isenkuru ow’Omukama Daudi.​—Rus. 4:17.

12 Tekerezaaho okusemererwa Naomi okuyatungire obw’akaba akwasire Obedi akyali nkerembe, kandi n’asiima Yahwe kurabira omu kusaba! Baitu Naomi na Rusi nibaija kusemererwa n’okukiraho. Obubalihumbuuka, nibaija kusemererwa obubalikimanya ngu Obedi akafooka isenkuru Yesu Masiya ow’akaba Araganiziibwe.

13. Masomo ki amakuru agatusobora kwegera ha kyokurorraho kya Naomi na Rusi?

13 Amasomo turukwega. Obutuhikwaho ebizibu, tuhurra tuhoirwemu amaani kandi n’omutima gwaitu gucwekere. Obundi nitusobora n’okutekereza ngu ekizibu kyaitu tikisobora kuhwaho. Omu busumi nk’obu, tusemeriire kwesigira kimu Isiitwe ow’omu iguru kandi twikale haihi n’Abakristaayo bagenzi baitu. Ky’amananu ngu Yahwe asobora okutaihaho ekirengo kyaitu. Ekyokurorraho, atahumbuule iba Naomi rundi batabani be. Baitu obwire obumu atukonyera kurabira omu bikorwa eby’embabazi Abakristaayo bagenzi baitu batukorra.​—Nfu. 17:17.

OMULEVI OW’AKABA ALI HAIHI KUTABAIJUKA

Omuhandiiki owa Zabuli eya 73 akaba ali haihi kutabaijuka habw’okurora okukurakurana kw’abo abatarukwebembeza Yahwe omu bwomeezi bwabo. Naitwe eki nikisobora kutubaho (Rora akacweka 14-16)

14. Habwaki Omulevi y’ahoirwemu muno amaani?

14 Omuhandiiki owa Zabuli eya 73 akaba ali Mulevi. Nahabweki akaba aine omugisa ogw’okuheereza omu kiikaro nambere baramizaaga Yahwe. Baitu haroho akasumi omu bwomeezi bwe nambere y’ahoirwemu muno amaani. Habwaki? Akatandika kwegomba abantu ababi hamu n’ab’emyehembo, hatali habw’ebikorwa byabo ebibi, baitu habwokuba bakaba nibazooka nk’abaine obwomeezi oburungi kukira obwe. (Zab. 73:2-9, 11-14) Bali nibazooka nk’abaine buli kimu kyona, ituungo, obwomeezi oburungi, kandi bateralikiriire. Kukurakurana kwabo kukamumaramu muno amaani y’ahika n’okugamba ati: “Mananukwo nkasemereza busa omutima gwange, ninabisa engaro zange okutasiisa.” Hataroho kugurukyagurukya, kinu kyali nikisobora kumuleetera kuleka kuheereza Yahwe.

15. Kusigikirra ha Zabuli 73:16-19, 22-25, Omulevi ayahandiikire zabuli enu akasingura ata okuhwamu amaani?

15 Soma Zabuli 73:16-19, 22-25. Omulevi onu ‘akataaha aharukwera aha Ruhanga.’ Omu nju ya Ruhanga oku, nambere akaba ali n’abaheereza ba Yahwe abandi, akaba n’asobora kutekaana, kutekereza omu mulingo oguhikire, kandi n’okusaba habw’enyikara ye. Ekyarugiremu, akakyetegereza ngu entekereza ye ekaba y’obudoma, kandi nk’oku ekaba negenda kumuleetera kuruga hali Yahwe. Kandi akakyetegereza nk’oku ababi bali “nambere haterra muno” kandi nk’oku bakaba nibagenda ‘kuhwerekererra kimu.’ Omulevi onu kusobora kuleka kwegomba ababi kandi n’okugarukwamu amaani, akaba asemeriire kurora ebintu omu mulingo Yahwe abiroramu. Eki obuyakikozere, akongera y’atunga obusinge omu mutima, hamu n’okusemererwa. Akagamba ati: [“Busaho kintu kyona omu nsi ekindukugonza oihireho [Yahwe],” NW].

16. Masomo ki agaturukwegera ha Mulevi ogu?

16 Amasomo turukwega. Titusemeriire kwegomba n’akake abantu ababi abarukuzooka nk’abaine obwomeezi oburungi. Okusemererwa kw’abo tikuli kw’amananu, kw’akacu kake, kandi tibarukwija kwomeera ebiro n’ebiro. (Mug. 8:12, 13) Kakuba tubegomba nitwija kuhwamu amaani kandi nitusobora n’okusiisa enkoragana yaitu na Yahwe. Kakuba oyesanga otandikire kwegomba okukurakurana okw’ababi, kora Omulevi ekiyakozere. Yorobera obuhabuzi bwa Yahwe oburukusigikirra ha kugonza, kandi otunge obwire obw’okuba n’abantu abarukukora Yahwe eby’agonza. Obw’oragonza Yahwe kukira ekintu ekindi kyona, noija kutunga okusemererwa okw’amananu. Kandi noija kwikara omu muhanda ogurukugenda omu “bwomezi mali.”​—1 Tim. 6:19.

OBUCEKE BWA PETERO BUKAMUMARAMU AMAANI

Kutekerezaaho omulingo Petero y’ahoirwemu amaani baitu yayongera yateeka omutima gwe ha kuheereza Yahwe nikisobora kutukonyera. Kandi nitusobora kukozesa ekyokurorraho kye kukonyera abandi (Rora akacweka 17-19)

17. Nsonga ki ezaletiire Petero kuhwamu amaani?

17 Omukwenda Petero akaba ali musaija w’amaani; baitu obwire obumu yakoraga ebintu atabandize kubitekerezaaho, kandi yayanguhirizaaga kubaza entekereza ye. Kinu haroho obukyamuleteraga kubaza, n’okukora ebintu ebiyahikaga akeijukya. Ekyokurorraho, Yesu obuyagambiire abakwenda be ngu akaba n’agenda kubonabonesebwa kandi n’okwitwa, Petero akamuhana n’agamba ati: “Eki tikirikuizira na kake.” (Mat. 16:21-23) Baitu Yesu akamuterekereza. Ekitebe ky’abantu obukyaizire kukwata Yesu, Petero atabandize kutekerezaaho eky’asemeriire kukora, akatemaho okutu kw’omwiru wa nyakatagara omukuru. (Yoh. 18:10, 11) Nabwo Yesu akamuhana. Ekindi, Petero akepanka ngu abakwenda abandi boona obubaliiruka bakasigaho Yesu, uwe tali kikora na kake! (Mat. 26:33) Baitu Petero akaba atali w’amaani nk’oku akaba n’atekereza. Kiro eki kyonyini akatiina muno, kandi y’ayehakana Mukama we emirundi esatu. Petero akahwamu muno amaani, “yaturuka aheru, narra muno.” (Mat. 26:69-75) Aine kuba y’ayekagwize Yesu obw’alisobora kumuganyira.

18. Yesu akakonyera ata Petero kusingura okuhwamu amaani?

18 Baitu Petero atahwemu muno amaani akahika n’okuleka kuheereza Yahwe. Hanyuma y’ensobi egi, akagumizaamu n’aheereza Yahwe ali hamu n’abakwenda abandi. (Yoh. 21:1-3; Eng. 1:15, 16) Kiki eky’amukonyire kwongera kwehurra kurungi? Petero akaijuka nk’oku Yesu enyumaho akaba asabire ngu okwikiriza kwe kutahwaho, kandi nk’oku Yesu y’amutereriire kugaruka, kandi n’okugumya bagenzi be. Yahwe akagarukamu esaara ya Yesu egi ei y’asabire kuruga ha mutima. Hanyuma, Yesu akabonekera Petero, obundi kumugarramu amaani. (Luk. 22:32; 24:33, 34; 1 Kol. 15:5) Hanyuma y’abakwenda kusoha itumbi lyona batakwasire kantu Yesu akababonekera. Omu kasumi ako, Yesu akaha Petero omugisa ogw’okumugambira nk’oku akaba n’amugonza muno. Yesu akaba aganyire munywani we onu ouyagonzaaga, kandi akamuha obujunanizibwa obundi.​—Yoh. 21:15-17.

19. Zabuli 103:13, 14 n’etukonyera eta kumanya entekereza ya Yahwe hali itwe, obutusiisa?

19 Amasomo turukwega. Omulingo Yesu y’atwaizeemu Petero nigwoleka ngu Yesu aine embabazi nyingi, nka Ise. Nahabweki obutukora ensobi, titusemeriire kecwera omusango tukatekereza ngu Yahwe talituganyira. Tusemeriire kukijuka ngu Sitaani nuwe arukugonza tutekereze tuti. Oihireho, tusemeriire kutekerezaaho muno omulingo Yahwe arukutugonza, ayetegereza obuceke bwaitu, kandi nk’oku n’agonza kutuganyira. Kandi tusemeriire kuhondera ekyokurorraho kye abandi obubatusobeza.​—Soma Zabuli 103:13, 14.

20. Nitwija kubazaaho ki omu kicweka ekirukwongeraho?

20 Ebyokurorraho ebya Yusufu, Naomi na Rusi, hamu na Petero nibitugumya ngu “[Yahwe] aikara haihi nabo abomutima ogucwekere.” (Zab. 34:18) Obwire obumu aikiriza tuhikweho ebirengo, kandi n’okwehurra tuhoirwemu amaani. Baitu nabwo, Yahwe obw’atukonyera kuraba omu birengo, kyongera kugumya okwikiriza kwaitu. (1 Pet. 1:6, 7) Omu kicweka ekirukwongeraho, nitwija kweyongera kurora omulingo Yahwe asagikamu abaheereza be abesigwa abahwamu amaani, obundi habw’obutahikirra bw’abo rundi habw’enyikara ezigumangaine.

EKIZINA 7 Yahwe, Nuwe Maani Gaitu

^ kac. 5 Yusufu, Naomi na Rusi, Omulevi, hamu n’omukwenda Petero bakahikwaho ebirengo eby’abamaziremu amaani. Omu kicweka kinu, nitwija kurora omulingo Yahwe y’abahuumwize kandi y’abagarramu amaani. Nitwija n’okubazaaho ekitusobora kwegera ha byokurorraho byabo hamu n’omulingo ogw’embabazi Yahwe y’abatwizeemu.

^ kac. 56 KUSOBORRA EBISISANI: Naomi, Rusi, na Orupa bakaba baine obujune bwingi habw’okufeerwa basaija baabo. Hanyuma, Rusi na Naomi bakasemererwa hamu na Boazi Obedi obuyazairwe.