Hizaha raha an̈atiny

Handeha amy tany misy hevitry maventy

LAHATSORATRA FIANARAN̈A 51

‘Jehovah Man̈avotro Olo Malemy Trôko’

‘Jehovah Man̈avotro Olo Malemy Trôko’

“Jehovah marikitry olo torotoro fô, ary izy mamonjy lan̈iany olo kivy.”​—SAL. 34:18.

HIRA 30 Jehovah no Raiko sy Namako

HO HITA ATO *

1-2. Ino raha hidinihintsika ato?

ATSIKA jiaby io samy man̈eky fa fohiky andra iain̈antsika salakady ‘feno raha manahiran̈a.’ (Joba 14:1) Ke tsy mahagaga izikoa misy lera atsika malemy trôko mare. Maro koa panompony Jehovah tsy mivadiky taloha tan̈y nahatsapa raha karaha zen̈y. Nisy tamindro io tihofoaty foeky. (1 Mpanj. 19:2-4; Joba 3:1-3, 11; 7:15, 16) Jehovah nampahery iro, ary raha zen̈y tsy indraiky tsy indroe. Nirahiny Jehovah nisoratin̈y amy Baiboly ao tantarandro io, misy hangalantsika fianaran̈a ndreky hazahoantsika fampahirezan̈a.​—Rom. 15:4.

2 Handiniky tantarany panompony Jehovah sasany niatriky raha sarotro atsika ato. Karaha ataony: Josefa zanaka Jakoba, Naomy ndreky Rota vinantony, Levita araiky nanoratra Salamo faha-​73 in̈y, avio apostoly Petera. Akory nataony Jehovah nankahery iro? Ino raha ianarantsika baka amy raha niaretandro io? Atsika koa fa mandiniky valiny fan̈ontanian̈a aby io, ho resy lahatra atsika fa Jehovah “marikitry olo torotoro fô” ankitin̈y, sady “mamonjy lan̈iany olo kivy.” Mampahery! Tsy zen̈y?​—Sal. 34:18.

NIARITRY RAHA TSY RARINY I JOSEFA

3-4. Ino raha sarotro nandalovany Josefa taminizy tanora?

3 Kadiriny 17 taon̈o i Josefa tamy Jehovah nampan̈inofy izy. Aroe nofinany, fa araiky fo raha tiandro io hambara: Josefa hanjary olo an̈abo ke han̈aja izy mare lafamìnany. (Gen. 37:5-10) Tsy ela tafaranizen̈y, nan̈inofy ndraiky Josefa. Fa ndraikiny ty, niova be fiain̈ananany. Tsy arakarakany raha tan̈atiny nofy io tao ny raha nisy. Nalafondro zokiny aby io nandafo izy, ke izy baka tio nanjary andevony Potifara, manampahifan̈a araiky ta Ezipty tan̈y. (Gen. 37:21-28) Tan̈atiny fotoan̈a hely fo, niova tanteraka fiain̈anany Josefa. Taloha izy zanaka ten̈a tiany babany, fa iziô ndraiky izy nanjary andevony manamboninahitry araiky sady amy zen̈y panompo sampy.​—Gen. 39:1.

4 Nahainandombolombo fo raha navoa Josefa. Nataony vadiny Potifara fa mila han̈olan̈a izy zen̈y Josefa. Potifara in̈y koa tsy mba nan̈adikadin̈y fa direkty nandefa Josefa tamy prizon. Tao izy nirohizan̈a silisily. (Gen. 39:14-20; Sal. 105:17, 18) Mba miniminia hely raha tsapany Josefa, taminizy nan̈odianolo nan̈oloan̈a vadinolo! Iritrireta koa ino vokatranizen̈y taminy an̈aran̈any Jehovah! Tsy mahalany fan̈ahy izikoa kivy mare Josefa!

5. Akory nataony Josefa baka izy tsy ho rivan̈a loatra?

5 Tamy Josefa andevo ndreky gadra, tsisy raha nazony natao hampametimety fiain̈ananany. Fa ino raha nataony baka izy tsy kivy mare? Izy tsy nifantoko tamy raha nahazo izy, avio nataony aby zay asa nan̈irahan̈a izy. Fa ny raha ten̈a maventy, Josefa nifen̈y nan̈ano raha namparavoravo Jehovah fo, ke Jehovah nitahy izy.—Gen. 39:21-23.

6. Ino ivolan̈ana fa an̈isany raha hafa nampahery Josefa koa nofinany aby in̈y?

6 Mety nampahery Josefa koa nisaintsain̈y momba nofinany, taon̈o vitsivitsy loso zay. Hita tamy nofy aby io fa hifanojy amindry havany ndraiky izy, avio fiain̈ananany ho tsara. Zen̈y ankitin̈y raha nisy! Josefa koa fa 37 taon̈o, tanteraka tamy fomba mahagaga nofinany aby in̈y.​—Gen. 37:7, 9, 10; 42:6, 9.

7. Koa zahan̈a 1 Petera 5:10, ino han̈ampy atsika hiaritry?

7 Ino ma raha ianarantsika baka amy zen̈y? Mety havoa raha tsy rariny na hampijalianolo atsika, izikoa mbala amy donia ty. Ndray piaramanompo amintsika mety han̈ano raha hampalahelo atsika. Fa izikoa alaintsika onon̈o fa Jehovah io lampimbatontsika na fiarovan̈antsika, atsika tsy ho kivy loatra. (Sal. 62:6, 7; vakia 1 Petera 5:10.) Miniminia baka! Kadiriny 17 taon̈o tio i Josefa tamy Jehovah nampan̈inofy izy in̈y. Hitantsika baka amy zen̈y fa Jehovah ten̈a matoky panomponany mbala tanora. Maro koa avahizo tanora manan̈a finoan̈a matanjaka, karaha niny Josefa in̈y. Sasany amindro io migadra baka amy raha tsy rariny, fa iro tapakevitry tsy hivadiky amy Jehovah.​—Sal. 110:3.

MAN̈ANGY AROE TAN̈ATINY ALAHELO MARE

8. Ino raha sarotro nandalovany Naomy ndreky Rota?

8 Ta Joda iry Naomy ndreky Elimeleka vadiny avio zanakandro aroe lahy nipetraka. Izikoa fa nisy mosary tamy tany nisy iro, iro nifindra ta Moaba. Naty i Elimeleka, ke Naomy ndreky ry zanany fo tavela. Koa fa nandeha fotoan̈a, nanambady man̈angy moabita iro roe mirahalahy io. Rota ndreky Orpa an̈aran̈any vadindro. Folo taon̈o tafarany zen̈y, naty koa zanakany Naomy aroe lahy in̈y, kanefa iro tsisy niteraka. (Rota 1:1-5) Mba iritrireta hely baka alahelondro man̈angy telo io! Marin̈y ndraiky fa afaka nanambady ndraiky Rota ndreky Orpa. Fa azovy hikarakara Naomy, man̈angy efa matoe io? Nalemy trôko mare Naomy, ke ho izy: “Anaro koa fa mikaiky zaho, aza atao Naomy zen̈y fa Mara, fotony araiky Farany Mahery efa nan̈ano raha nampafaiky fiain̈ananaka.” Tapakevitry i Naomy fa himpody a Betlehema, tany faviany. Nan̈araka izy tan̈y i Rota.​—Rota 1:7, 18-20.

Hita baka tamy tantarany Naomy ndreky Rota fa vitany Jehovah man̈ampy panomponany lera iro io malahelo ndreky kivy mare. Atokisanao ma raha zen̈y? (Zahava fehintsoratra 8-13) *

9. Eraka raha koran̈iny Rota 1:16, 17, 22 io, akory nataony Rota nampahery Naomy?

9 Naboakany Rota tsarabe fa izy tia rafozany io ndreky tsy nivadiky taminany, ke zen̈y ten̈a nan̈ampy i Naomy. Rota tsy niala izy foeky. (Vakia Rota 1:16, 17, 22.) Iro koa fa navy ta Betlehema, niasa angovo jiaby Rota namiloman̈a iro roe mianaka. Nanjary tsara laza tamy man̈odidin̈y Rota, fotony izy tsara toetry salakady mazoto miasa.​—Rota 3:11; 4:15.

10. Jehovah ten̈a tia sady nikarakara raha nilainolo sahiran̈a. Akory nan̈aboahany zen̈y?

10 Tiany Jehovah ho tsara fan̈ahy aminolo sahiran̈a iro Israelita aby io, ke nisy lalàn̈a namezany iro momba zen̈y. Izy nivolan̈a fa isaka iro mitsongo vary, tokony nan̈ambilandro fo tamy tanimbary. Ino antony? Fotony zay lambiny tavela mba ninolo sahiran̈a. (Lev. 19:9, 10) Ke zen̈y naviany Naomy ndreky Rota tsiary nangataka hanin̈y taminolo foeky. Iro tsy nahatsiaro ten̈a ho ambany foeky!

11-12. Ino ma raha nataony Boaza ke namparavoravo Naomy ndreky Rota mare?

11 Rota nitsimpin̈y lambiny vary orza latsadatsaka tamy tanimbariny Boaza. Pan̈arivo mare lelahy io. Rota ten̈a tia rafozany sady tsy nivadiky taminany. Hitany Boaza raha zen̈y, ke izikoa fa nandeha fotoan̈a, nan̈ano mariazy tamy Rota izy. Nimpody tamy Naomy ndreky fianakavian̈anany ndraiky tany lovandro, ke afaka nandova izio zanakany Rota. (Rota 4:9-13) Niteraka lelahy iro, ke Obeda nataondro an̈arany. Obeda io dadilahiny Panjaka Davida.​—Rota 4:17.

12 Miniminia hely baka haravoan̈any Naomy, izy koa fa nan̈onjon̈o Obeda! Misaora nankasitraka Jehovah mare izy! Mbala misy raha tsara miambin̈y Naomy ndreky Rota aminy hoavy? Ino eky zen̈y? Hivilominy Jehovah ndraiky iro, ke amy leranizen̈y, ho haindro fa baka taminy Obeda niboahany Jesosy Kristy, Mesia nampan̈antinain̈y!

13. Ino aby raha ianarantsika baka amy tantarany Naomy ndreky Rota?

13 Ino ma raha ianarantsika baka amy zen̈y? Mety ho kivy na ho rivan̈a mare koa atsika izikoa fa mandalo raha sarotro. Mety hieritreritry atsika fa efa tsisy raha mety hatao eky. Fa amy fotoan̈a karaha zen̈y, atsika ten̈a mila matoky Babantsika andan̈itry an̈y io, avio tsy hiala lavitry iro piaramanompo aby io. Mety tsy hadosony Jehovah iô ny iô raha mahazo atsika. Ohatra iziô, Jehovah tsy namelon̈o vadiny Naomy ndreky zanany aroe lahy in̈y. Fa ndray zen̈y, izy tsy maintsy han̈ampy atsika fo baka atsika hahavita hiaritry. Mety ataony zioty raha hahavy piaramanompo amintsika ho tsara fan̈ahy amintsika, ke han̈aboaka zen̈y amy fomba isankarazany.​—Ohab. 17:17.

LEVITA ARAIKY EFA TSEKY VOLY NANOMPO JEHOVAH

Hitany levita panoratra Salamo faha-​73 in̈y karaha mahômby salakady sambatra mare olo tsy manompo Zan̈ahary, ke efa tseky voly nanompo Jehovah izy. Mety ho tatrany raha karaha zen̈y koa atsika (Zahava fehintsoratra 14-16)

14. Ino nahavy Levita araiky kivy mare?

14 Levita olo nanoratra Salamo faha-​73. Miavaka tombontsoa nanan̈any tamy maha levita izy zen̈y, fotony izy afaka nanompo tamy tany fivavahan̈a tamy Jehovah. Fa nisy fotoan̈a izy nalemy trôko mare. Naro olo ratsy fan̈ahy ndreky nan̈ambony ten̈a tamy zen̈y, kanefa iro io hitany karaha sambatra sady vantan̈a koa. (Sal. 73:2-9, 11-14) Raha jiaby nanan̈andro: Vola, fiain̈ana mampiadan̈a, avio tsisy raha nampiasaloha iro foeky. Nampakivy izy mare nahita raha zen̈y, ke ho izy: “Tsisy varany zaho nifen̈y hanan̈a fô madio ndreky nanasa tan̈ananaka baka zaho tsy hisy tsin̈y.” Tara hely, efa tseky tsy nanompo Jehovah eky izy baka tamy raha zen̈y.

15. Izikoa Salamo 73:16-19, 22-25 zahan̈a, akory nataony Levita io nandresy hakivian̈anany?

15 Vakia Salamo 73:16-19, 22-25. Levita io amy zay ‘niditry tamy toeran̈a masin̈iny Zan̈ahary.’ Tao izy niaraka taminolo hafa nanompo Jehovah, ke nahavita nandiniky tsara sady nivavaka momba zen̈y. Nanjary tsapany fa diso hevitry izy. Tontohitry izy fa, efa tseky robaka fifandraisany tamy Jehovah. Hitany fa ‘amy tany malamatra’ misy iro olo ratsy fan̈ahy aby io, ke ‘ho ratsy fo hiafarandro.’ Fa ino raha nan̈ampy izy tsy ho kivy ndreky nan̈iry fiain̈ananolo ratsy fan̈ahy eky? Nila nanan̈a fomba fisain̈anany Jehovah izy. Tsy niasaloha be eky izy koa fa nan̈ano zen̈y, avio nimpody taminany ndraiky haravoan̈anany. Ho izy: ‘Tsisy raha mamparavoravo zaho amy donia ty, izikoa tsy [Jehovah].’

16. Ino aby raha ianarantsika baka amy Levita nanoratra Salamo faha-​73 in̈y?

16 Ino ma raha ianarantsika baka amy zen̈y? Zahan̈a karaha mahômby ndreky sambatra iro olo ratsy fan̈ahy aby io, kanefa mielan̈a fo raha zen̈y. Iro io tsy hiain̈y mandrakizay. (Mpito. 8:12, 13) Ho kivy fo atsika izikoa mampiran̈a fiain̈anantsika amy nindro. Mety ho robaka foeky fihavanan̈antsika amy Zan̈ahary. Izikoa tsapanao fa manomboko man̈iry fiain̈ananolo ratsy fan̈ahy anao, tsaraova raha nataony Levita in̈y. Areha torohevitriny Jehovah fotony efa fitiavany atsika edy nan̈amezany izio atsika. Miaraha aminolo mifen̈y man̈ano sitrapony Jehovah. Izikoa anao tia Jehovah mandilatra raha hafa jiaby, anao ho ravoravo ankitin̈y sady tsy hiala amy lalan̈any “ten̈a fiain̈ana.”​—1 Tim. 6:19.

NAMPAKIVY PETERA FAHALIMIAN̈ANANY

Kivy mare Petera. Fa izy koa fa nifantoko tamy fanompoan̈a, nanjary ravoravo ndraiky izy. Izikoa misy raha mampalemy trôko atsika, han̈ampy atsika tantara io, avio mety han̈ampiantsika olo koa (Zahava fehintsoratra 17-19)

17. Nan̈ino ma Petera kivy mare?

17 Apostoly Petera io ten̈a olo nafana fô mare. Ndraikindraiky koa izy mora taitaitry, ke volan̈iny aby zay raha an̈atiny jerinany. Nisy fotoan̈a izy nivolan̈a na nan̈ano raha nanin̈enany. Ohatra, Jesosy koa fa nivolan̈a tamindro apostolinany aby io fa hijaly ndreky hofoaty izy, Petera nasiaka Jesosy. Ho izy: ‘Zen̈y tsy hahavoa anao!’ (Mat. 16:21-23) Jesosy taminio tsy maintsy nan̈itsy izy. Iro vahoaka aby io koa fa navy nanambotro Jesosy, hainao raha nataony Petera? Taitaitry fo izy ke tsy nisain̈y tsara. Direkty nalainy sabatranany, baka io nifirainy sofin̈iny panompony pisoron̈obe. (Jaona 18:10, 11) Nimpody nan̈itsy izy ndraiky Jesosy. Tsy zen̈y fo. Jesosy koa fa nivolan̈a fa hiala izy aby iro pianatranany aby io, Petera nifanta fa tsy hiala izy foeky! (Mat. 26:33) Natoky ten̈a loatra Petera. Kanefa alin̈izio fo, iro olo aby io koa fa nivolan̈a fa Petera koa mba namany Tompo, izy nan̈ano tsy nahay Jesosy foeky. Intelo aby! Kivy mare Petera, ke ‘loso izy nitomoan̈y fotony izy nalahelo loatra.’ (Mat. 26:69-75) Mety loso eritreritry donko izy taminio, asa Jesosy mbala han̈ambela hadisovan̈anany.

18. Akory nataony Jesosy baka Petera tsy ho kivy loatra?

18 Ndray kivy Petera, zen̈y tsy nisakana izy tsy nanompo Jehovah. Tafarany raha nandalo aby io, niarin̈y ndraiky izy, avio izy mbala niaraka tamindro apostoly hafa aby io. (Jaona 21:1-3; Asa. 1:15, 16) Ino raha nan̈ampy izy hiarin̈y? Azony onon̈o fa Jesosy efa nivavaka baka finoan̈anany tsy ho ravan̈a. Nivolan̈a koa Jesosy fa lera izy tafimpody, izy nila nampahery iro rahalahiny aby io. Nivaliany Jehovah vavaka nataony Jesosy io. Tsy ela, niboaka tamy Petera foeky i Jesosy. Misaora nampahery Petera raha zen̈y! (Lioka 22:32; 24:33, 34; 1 Kor. 15:5) Nisy fotoan̈a iro apostoly aby io nan̈arato kanefa iro tsy nahazo laoko foeky. Niboaka tamindro i Jesosy. Nan̈akin̈any andraikitry hafa koa i Petera. Hitantsika baka amy zen̈y fa Jesosy ten̈a nan̈ambela hadisovan̈any Petera.​—Jaona 21:15-17.

19. Izikoa Salamo 103:13, 14 zahan̈a, karakory hataony Jehovah, atsika koa fa manota?

19 Ino ma raha ianarantsika baka amy zen̈y? Hitantsika baka tamy fomba nitondrasany Jesosy i Petera zen̈y fa ten̈a mamindra fô Jesosy, karaha Babany fo. Ke izikoa atsika nan̈ano diso, atsika tsy tokony hihevitry ain̈intsika tsy ho avotro eky. Aza adin̈a fa zen̈y raha tiany Satana hampidirin̈y amy jerintsika. Mila alaintsika onon̈o fo fa Jehovah ten̈a tia atsika. Hainy fa misy fetrany raha mety ho vitantsika. Izy koa von̈ono han̈ambela hadisovan̈antsika. Zen̈y koa tokony hataontsika izikoa fa misy olo man̈ano raha mampalahelo atsika.​—Vakia Salamo 103:13, 14.

20. Ino raha hidinihintsika amy lahatsoratra man̈araka?

20 Hitantsika baka tamy tantarany Josefa, Naomy ndreky Rota, Levita nanoratra Salamo faha-​73, ndreky apostoly Petera fa Jehovah ten̈a “marikitry olo torotoro fô.” (Sal. 34:18) Ndraikindraiky atsika mety hambelany Jehovah hiaritry raha sarotro na mety ho kivy foeky. Fa ny raha misy, izy man̈ampy atsika hahavita hiaritry fo, ke mahaifatatra fo finoan̈antsika. (1 Pet. 1:6, 7) Tsy lavorary atsika avio maro raha sarotro andalovantsika amy fiain̈ana, ke mety ho kivy aby, ndray panompony Jehovah tsy mivadiky. Hidinihintsika amy lahatsoratra man̈araka, akory ataony Jehovah man̈ampy iro.

HIRA 7 Jehovah, Herinay sy Tanjakay

^ feh. 5 Nisy fotoan̈a Josefa, Naomy, Rota, apostoly Petera ndreky Levita araiky zay kivy mare. Ho hitantsika ato fomba nankahirezany Jehovah iro. Hizahavantsika ato koa raha mety ianarantsika baka amy raha nataondro ndreky fomba nan̈ampiany Jehovah iro io.

^ feh. 56 SARY: Naomy, Rota ndreky Orpa nalahelo mare sady kivy, fotony naty vadindro. Koa fa nandeha fotoan̈a, teraka Obeda, ke ravoravo mare Boaza ndreky Rota avio Naomy.