1-2. Gini apai ani nika sakapai tipaha rogo gi kekeapai re?

TI KURA aregbo, ani ima rengba ka berãpa gu rengo nga raka ni guruhe na gaani aˈuru ima ‘hi be fudifudiapai.’ (Eyo. 14:1) Gipai re ima rengba kaa sarani ti kura aregbo ani du rogo gberãrago. Badungu gu ga Yekova amoyambu naadu bakuru kusayo aima du rogo pai wa gure. Na zavura agu akurayo adu kinaho naaida ka kpi. (1 Aba. 19:2-4; Eyo. 3:1-3, 11; 7:15, 16) Ono tie, Yekova nga gu Mbori i adu na kido kutiko anaafu wasa fuyo ti aregbo dunduko na kini nyakasiyo. I ake agu apangbanga du tipa yo tipa gupai nga si naafu wasa furani na kini yugupai furani.—Rom. 15:4.

² Rogo gi kekeapai re, ani nika sakapai tipa kura ga Yekova amoyambu nga aguyo nahi fudifudiapai, gu ga Yekova amoyambu re nga, gu wiri Yakobo nangia Yosefa, gu dekurugbo nangia Naomi na dia wiiri nangia Ruta, gu boro Revi naake Atambuahe 73, gbiati gu mokedi nangia Petero. Waigu Yekova anyakasi yo? Na gini apai rengbe ani ka wirikaha ti gayo akpiapai? Akaragapai kuti agu asanahe re nafu gu kido furani nga, “Yekova du mbembedi na agu yo du kpotoyo yo na rungo,” na ko ‘nabatasa agu yo toroyo naima be gberãrago.’—Tam. 34:18.

3-4. Gini apai namangi Yosefa ho ko adu ni ni paranga ko?

³ Yosefa adu na garãko wa 17 ho ko arari amosumo ni ue, nga gu naye dunduko be Mbori. Agu amosumo re aayugo gupai nga uru adu kinaho Yosefa nika da ni nyanyakipa boro na gako aborokporo kini irisi ko. (Bam. P. 37:5-10) Ono nibasa tingbafuo Yosefa rari agu amosumo re, bakere ariapai amangi rogo gako  raka yo. Ti gu regbo re, awiribako aairisanga ko te, sidu, i abagiko ni kanga. Fuo bete regbo kusa, ko ada ni kanga kua gu banyaki yo nangia boro Ezipeta rimoko angia Potifaro. (Bam. P. 37:21-28) Ga Yosefa raka aˈariatihe naabaha vuru umba regbo yo. Ko aadunga berewe kpuyo yo na bako nga guko naima kpinyemuko te. Ko ada ni kungbo kanga Ezipeta yo, kini mangisunge fu gu kumba naainongo Yekova ya.—Bam. P. 39:1.

⁴ Ono tie, apai agberẽ berewe fu Yosefa kina kumbatayo. Dia Potifaro akitingbanga Yosefa ni ziree nga Yosefa aasada ka kodaba na ri ngbaome. Ono Potifaro aasadanga ka ino singia rengo du nangia gupai re te. Kuba gure, ko aba Yosefa ku bambukiso yo, ko kidu yo ni ziziko rogo azogbo. (Bam. P. 39:14-20; Tam. 105:17, 18) Yosefa angia paranga kumba. Sidu, oni berẽnga pa wai ko adu ho i akitingbanga ko ni nga ko aasada ka kodaba ngbaome. Na oni berẽnga pa gu gbarasarimo gu kitangbangase re arengbe ka ye na ni kuti rimo Yekova. Nirengo, agi apai re aima sa Yosefa ko du rogo gberãrago!

5. Waigu Yosefa adibe gberãrago?

⁵ Ho Yosefa adu ni ni kanga na ho i aba ko ni ku bambukiso yo, pai ho ko adu na rengba ka mangaha tipa ka aria gupai ko adu rogoho te. Ginipai naaundo ko ko nye na ruru bipai? Kuba gupai nga kaa berã tipa agu apai dunduko ko aadunga na rengba ka mangaha ya, ko anaamanga agu asunge kakaka i anaafuhe fuko ko mangihe. Ono gu paha anyaki anyaka gbe nga, Yosefa amoi Yekova ni gu Boro pani anyaki fuko kisusi rogo gako raka yo. Mbiko manga Yosefa ha wo, Yekova afu maku kurii agu apai dunduko Yosefa anaamangaha.—Bam. P. 39:21-23.

6. Waigu Yosefa arengbe ka gbia wasa mbiko agu amosumo ko arari he kusayo?

⁶ Si ima rengba kadu a nga Yosefa anaagbia ngarasaro agbia ni berãko kuriipa agu amosumo Yekova asako ko rari he mbata kusayo. Si ayugu gupai nga ko nika bi gako aborokporo abi berewe na apai nika ngba angba tipa ko. Na  gupai re aima ye ki mangi. Ho garã Yosefa adu ni wa 37, agu amosumo ko arari he re atona ka digiso tihe ngba iiriwo gene!—Bam. P. 37:7, 9, 10; 42:6, 9.

7. Ringbisihe kuti 1 Petero 5:10, ginipai nika undo rani ani hi aˈasada?

⁷ Agu apai ani awirikaha. Gu pangbanga du tipa Yosefa natingida rani na gupai nga gi zegino re ni gbegberẽhe, na aboro nikaa manga rani amanga na iraira mangaapai. Zavura wirinarani Kristano ima rengba ka manga rani na gupai rengbe ka imisa rani. Ono ka ani aabi Yekova ni gaani Mbia watadu gaani Bagbuko, ani adunga na bakere gberãrago na ki mbu iriso Yekova te. (Tam. 62:6, 7; oni gedi 1 Petero 5:10.) Oni tingidi gupai a nga, si nawiraha wa garã Yosefa adu nga 17 ho Yekova ayugu agu amusumo re ni fuko. Sidu, Yekova gu duadu na kido kuti gu gako amoyambu du ni paranga yo. Areme, badungu paranga aboro du wakina Yosefa. I ima du na idapase a kuti Yekova. Agu akura yo kinaho i naima bayo ku bambukiso yo mbikopa ka yo kuti giasangba Mbori.—Tam. 110:3.

8. Gini apai namangi aNaomi na Ruta?

⁸ Mbiko bakere ngbongi, Naomi na gari aborokporo aguari rogo gu kpuyo naadu Yuda yo ka ga ku rogo gu ringara nangia Moaba. Ho i adu ni yo, kumbaku Naomi nangia Erimereke akpi, ri ki nye ni sari na kina awiiri ue. Fuo bete regbo kusa, agu awiiri ue re arogo adee Moaba rimoyo angia Ruta na Orupa. Tifuo agarã wa bawe kusa, agu awiri Naomi ue re akpiki a, na wa si adu nga i aavunganga te, adiayo kini nye nisayo zanga agude. (Ruta 1:1-5) Oni berẽnga pa gu bakere gberãrago agu adee biata re adu rogoho! Rengo ngaha nga, aRuta na Orupa aima rengba ka roga akumba berewe. Ono da ka rengbe ka ngerafuo Naomi naaima tona kaa gbinza? Naomi aye kadu rogo bakere gberãrago, si ki sa gupai nga ri ya: “Ka oni yambu nga re ni rimo Naomi berewe ya, oni niyambu rimore nga Mara, bambiko gu Ko du na tandu apai dũ amangi imisiripai ti re bakere.” Tingbafuo gi gbegberẽ apai namangi re, Naomi adiberã ka ga ku Betereme yo, na Ruta kini ga na ri.—Ruta 1:7, 18-20.

9. Ringbisihe kuti Ruta 1:16, 17, 22, waigu Ruta angarasi Naomi?

⁹ Ginipai naundo Naomi? Bangabanga nyemuse du naundo ri. Ni kpiapai, Ruta ayugu bangabanga nyemuse fu Naomi ni nye ri na Naomi. (Oni gedi Ruta 1:16, 17, 22.) Betereme yo, Ruta aamangasunge nyanyaki kaa dungura zende ahe tipa si undo ri na Naomi. Ni sangbana gipai re, aboro dunduko abi gupai nga Ruta angia wene dee nga guri naamangasunge nyanyaki.—Ruta 3:11; 4:15.

10. Gini agene Yekova ayugu nyemuse ngbaha fu rungorungo aboro wa aNaomi na Ruta?

¹⁰ Yekova afu ndiko fu aYisaraere nga gu naayugo pa gako nunga koyo du rungorungo aboro ni, wa aNaomi na Ruta. Ko ape gupai fu gako aboro nga ho i nikaa ke ahe ni, si naida i naambu yangaraha fu rungorungo aboro tipa gupai nga i dunguraha. (Pa Mot. 19:9, 10) Sidu, aNaomi na Ruta anaahõnga riahe te. I anaagbiaha ngba iriiri gene.

11-12. Waigu Boaza asa aNaomi na Ruta i du na bakere ngbarago?

¹¹ Baira gu ati Ruta anaadungura zende ahe rogoho angia irakumuko rimoko angia Boaza. Rago aima ngba tiko ho ko abi wai ni Ruta anye na Naomi na wai ri akpinyemu ri. Sidu, Boaza aye ki di Ruta kusa ni diako na ki ngbe gu rago nangia ga gu riikporo nangia ga Naomi, nga gu si adu nga awiri Ruta nika diaha ni gayo ũkumbo. (Ruta 4:9-13) Agu arogotise re aye ki vungu gude rimoko angia Obede; ko ada kusa ni tita Bakindo Davide.—Ruta 4:17.

¹² Oni berẽnga pa gu ngbarago Naomi adu rogoho ho ri atindi fogo Obede ni na ki mangi kparakpee  nga ga tambuahe fu Yekova! Ono aNaomi na Ruta nika du na bakere ngbarago berewe kisusi ho i nika zingisa yo ni be kpio na i ki ini gupai nga Obede angia tita gu Masiya i akidopa ko nga Yesu Kristo!

13. Gini nyanyakipa apai rengbe ani ka wirikaha ti gu pangbanga du tipa aNaomi na Ruta?

¹³ Agu apai ani awirikaha. Ho ani agbiatirani ni na aˈasada, ani ima rengba kadu rogo gberãrago, na zavura kidu na rungo kpotoraniyo. Isoke, ani rengbe ka berã gupai nga ka ani dinga be gaani akpakarapai te. Ti agu aregbo re, si naida ani du na bakere kido kuti gu Barani du ngbangbaturũ yo na ki nye mbembedi na agu akuarani ani airisombori na yo. Rengo ngaha nga, Yekova adianga gaani akpakarapai kusayo ti aregbo dunduko te. Ni kpiapai, ko aakaraganga kumbaku Naomi gbiati awiiri furi fuo kpiyo te. Ono ko naundo rani aundo, ti kura aregbo vurube gu weneapai agu awirinarani nga ga toro yo amangaha furani.—Snz. 17:17.

14. Tipagine kura boro Revi sa adu ti ni rogo gberãrago?

¹⁴ Gu boro naake Atambuahe 73 angia boro Revi. Sidu, ko adu na gu momu beko nga ga mangasunge rogo ga Yekova ba irisombori. Ono tie, regbo adu kinaho rogo gako raka yo ko adu rogo bakere gberãrago. Tipagine? Ko atona kaa kpi gbegberẽ aboro na airarukö, angianga mbiko gayo gbegberẽ apai ya, ono mbiko gupai nga si aangera wa ka i ya i adu rogo wene raka kisusi ko. (Tam. 73:2-9, 11-14) Si adu wa ka i ya ahe dunduko naadu beyo—aũkumuko, wene raka, na i ki zanga du na abakabangirise. Ho gu boro Revi re abi agi apai re ni, ko aye kadu rogo bakere gberãrago, na ko ki pe gupai nga: ‘Ni rengo mi girisi kpotore yo gbua, ki zundu bere wa du mi nga boro wenesa.’ Si tie ziazia nga, gipai re aima rengba ka sa ko ko mbu iriso Yekova.

15. Ringbisihe kuti Atambuahe 73:16-19, 22-25, waigu gu boro Revi nake agi Atambuahe re adibe gberãrago?

¹⁵ Oni gedi Atambuahe 73:16-19, 22-25. Gu boro Revi re ‘arimi ku rogo ga Mbori kparakpara ziazia ba.’ Ho ko adu ni yo dagba agu akurako ko aairisombori na yo, ko arengbe kadu zezeredi, ki berẽ wenengai, na ki mangi kparakpee tipa gupai ko adu rogoho. Ni sangbana gipai re, ko atona ka bi gupai nga berãko aima da ni mumungoho, na ko aima tona ndu ngba gbegberẽ gene nga gu naaima  rengba ka kparako ti Yekova. Ko aye ka bi gupai a nga gbegberẽ aboro adu “rogo zezerenge rago” na i nika “ba tungayo kpakaya ni gbudagbuda.” Tipa gupai nga gu boro Revi re dibe kpihe gbiati gberãrago, si aaida ko naabi apai kina wai Yekova abi apai. Ho ko atona bi apai ni wa gure, ko adu na zereda berewe na kidu na ngbarago. Ko aya: “A nga gu ni sa auru kpotosende ngba ti re ki susi [Yekova] te.”

16. Gini apai ani awirikaha be kura boro Revi sa?

¹⁶ Agu apai ani awirikaha. Si aidanga ani naakpi gbegberẽ aboro nga aguyo si angera wa ka i ya i rogo wene raka te. Gayo ngbarago ni ngbarangbaraha na si tipa wiri bete regbo gbua; na i arakanga nyeanye kindi te. (Batu. 8:12, 13) Ka ani aakpi yo, ani nika du rogo gberãrago na zavura ani ima rengba ka zanga gaani pagume na Yekova. Sidu, ka mo bi tiro nga mo nakpi gbegberẽ aboro nga aguyo si angera wa ka i ya i na diabese rogo raka yo, mo mangi gupai gu boro Revi re amangihe. Mo gisangba ga Mbori rugute, na mo naakoda tiro na agu aboro namanga gupai Mbori akpinyemuhe. Ho mo akpinyemu Yekova ni kisusi ai kura he, mo nagbia ndikidi ngbarago. Na mo nika nye ngba gu gene nandu ko yo du “ndikidi unga” ni. —1 Tim. 6:19.

17. Gini apai naasa Petero ko du rogo gberãrago?

¹⁷ Petero angia zaaza kumba. Ono aregbo anidu kinaho ko anaagumba apai na kini mangi apai zanga berãko kuriihe mbata, na kusa, ko kini kaa bira tiko tipa agu apai re. Ni kpiapai, ti gu regbo Yesu ape gupai fu gako amokedi nga ko nika mbu na ki kpi, Petero aza ko ki ya: “Gi pai ayé nga sa ro wa sa te re.” (Mt. 16:21-23) Fuo gure, Yesu kini rugu Petero. Ho ndurumo aboro aye ni ka zio Yesu, Petero amangipai zanga berã mbata kuriihe, ko akati tu ga gbiamotumo kanga. (Yo. 18:10, 11) Berewe a, Yesu arugu gu mokedi re. Kurigure, Petero atangbadu ko ki ya ka kura amokedi koto tipa Kristo, ko akotanga tigako te! (Mt. 26:33) Ono tie, Petero aadunga nyanyaki wa gu ko aaberãha te. Kusa rogo gu yuru re, ko adu rogo bakere gunde na ki tikango nga ko ainongo Yesu te. Petero  aye kadu rogo bakere gberãrago, na ko “ki kuru, ki nikpari akpara gbe ni nunga.” (Mt. 26:69-75) Si nawira gupai ni rengo nga ko aabaka kina bangiriko singia Yesu ambu pai fuko tipa gupai re.

18. Waigu Yesu aundo Petero ko dibe gberãrago?

¹⁸ Ono tie, Petero aadunga rogo bakere gberãrago si ki sa gupai nga ko mbu iriso Yekova te. Tingbafuo gu ingahe ko amangihe re, ko aandu kindi kumbatayo kaa iriso Yekova na kura amokedi. (Yo. 21:1-3; Amo. 1:15, 16) Ginipai naaundo ko ko du wenengai berewe? Petero atingidi gupai nga, Yesu aima manga kparakpee mbata kusayo nga ka ga Petero idapase rungburanga ya, na ko angarasi Petero nga ko ndu ki nyakasi awirinako. Yekova aima karagapai kuti gu kparakpee re. Kusa, Yesu akuru fu Petero, na si nawira gupai nga ko akuru fuko tipa ka ngarasa ko. (Rk. 22:32; 24:33, 34; 1 Kor. 15:5) Yesu aima kura a fu amokedi dunduko tingbafuo i mangisunge atĩo yuru sasasa zanga zio atĩo. Ti gu regbo re, Yesu afu momu fu Petero ko gumbapa bakio wai fu Yesu ko nakpinyemuko. Yesu aima mbupai fu gu wene bakureako re na ki fu kura bakere sunge fuko. Yo. 21:15-17.

19. Waigu Atambuahe 103:13, 14 aundo rani ani du na ga Yekova bipai ho ani amanga aingahe ni?

¹⁹ Agu apai ani awirikaha. Gu gene Yesu amangipai ngbaha na Petero nayugo gupai nga Yesu na bakere inapai tiko wakina Bako. Sidu, ho ani amanga aingahe ni, si aidanga ani berẽ gupai nga Yekova ambunga pai furani te te. Si naida ani moi gupai ku berãraniyo nga Satana naida ani naaberã wa gure. Sidu, si naida ani naaberã gbe kuriipa wai Yekova nakpinyemu rani na ki rugutiko na gaani arungbura, na wai du ko na nyemu ka mbupai furani. Na si naida ani wiriki ko a ho kura aboro amanga agu apai ni naimisa rani.—Oni gedi Atambuahe 103:13, 14.

20. Ginipai ani nika sakapai tipaha rogo gu kekeapai ngbefuo gere?

²⁰ Agu akpiapai nga ga Yosefa, Naomi na Ruta, boro Revi, gbiati Petero nafu gu kido furani nga, “Yekova du mbembedi na agu yo du kpotoyo yo na rungo.” (Tam. 34:18) Ti kura aregbo, ko nambu rani ambu ani mbu be aˈasada, na ani du rogo gberãrago. Ono tie, ho ani ahi aˈasada ni kidu na diabese rogoho mbiko ga Yekova undo, gaani idapase nanyaka anyaka. (1 Pet. 1:6, 7) Rogo gu kekeapai ngbefuo gere, ani nika bi wai berewe Yekova aundo gako ruru aboro nga aguyo du rogo gberãrago, isoke mbiko gayo azangarengba watadu mbiko akpakarapai.