Kpehe ka ala ịlẹpwụ

Kpehe ka ẹga kị da egbeju nya ala ju

Ịtọ Ẹla o-Bwu Ẹga nya Angị Wa Apwụ Nyahị

Ịtọ Ẹla o-Bwu Ẹga nya Angị Wa Apwụ Nyahị

Ụpwụ nya Etu 24:16 yẹkẹẹ: “Ọngịnyị ọnyịịla-á keji kịla ụka ohu kụrụ iwo wẹwẹ, ọ ka wuleji myịmyị wẹẹ.” Ẹga ọwẹ wẹẹ ya ẹla rụ́ ọngịnyị ọlẹ kọ họ ọhọbịrị ugbabwọ ịmányị tị́, ká Ohe tị hịnyọhi họọ ịnyị?

Ẹlịlẹhị ri, e-etu nya ẹla ọla ọgba ọwẹ à wẹ kaka. Ọkọkọ nyọọwa, ẹga ọwẹ wẹẹ ya ẹla u-uhye nya ọngịnyị ọlẹ kọ chịpwụrụ bwu ẹpwụ nya akama lụmẹ-lụmẹ kọ tị bọhụ ẹ-ẹpwụ nyaa.

Ahị kụ ẹhị yẹ ịgba ịlẹ kị ji ẹkpẹ bala ịlahị nya ọgba ọwẹ wẹẹ: “Ā kụ ịnya lala ọngịnyị onyobyi nyọka yi ọngịnyị ọnyịịla oyi koo. Ā be ang ene ju ka ẹpwa nyamwụ koo. À tị́ jẹ lẹ, ọngịnyị ọnyịịla-á keji kịla ụka ohu kụrụ iwo wẹwẹ, ọ ka wuleji myịmyị wẹẹ. Akama tị ka kpa ọngịnyị onyobyi nọnọ lọhụ-ọhẹ. Oluji nyang-ńg ju ka ẹpwụ nya akama, ọọwa-ā ri ọkẹkẹnị nyang koo, ọ́ chị ụchụụ chị, ugbodu ā kpụng nyii u-uhye nya ọọwa ka.”​—Etu 24:15-17.

Angịhyẹ me nyori ọgba 16 wẹẹ ya ẹla u-uhye nya ọngịnyị ọlẹ kọ họ ọhọbịrị kọ tị yẹda bala o-ri igu ọlam-ọlam bala Ohe myị́myị́. Ọ-chụ pwokwita, alegbeju nya ịchọọchị imiiye ịhyẹ bwu England da ụpwụ nyori angị mẹ ẹla nya Ohe jẹ, tụ́ ụka ọ-kẹkpẹ bala ọlẹẹlẹẹ, da ẹla ọla ọgba ọwẹ wụlẹ ụ-ụgbẹyị ọlịịwe. Ị myịmyị ya nyori etu nya ọmẹjẹ ọọwa nyị ri yẹkẹẹ, nyị chịkpẹẹ ha ọngịnyị ọnyịịla ọ-ka họ ọhọbịrị ọtụka-ọtụka kọ tị ka kịnyaa la ọ-la ọháha ẹ-ẹga nya Ohe oluhye bala ẹla nyamwụ ọ-kpụ Ohe ịpyọ chajị ọ yẹda.” Ọdawụlẹ ọlịịwẹ ka kpụ ọngọlẹ kọ tịtọ nyọka ma uya kụrụ ọhọbịrị ọhọhọ ka ịpyọ. Ọ ka me irya myị́ nyori kori kọọwa nyị họ ọhọbịrị ugbabwọ ịmányị tị wẹwẹ, Ohe Oluhye nyị ka hịnyọhi họwa ụka myị́ ụka.

Ịnyị à tị ri etu nya ẹla ọla ọgba 16 ọwẹ ka.

Omyi ẹla nya iHiburu ọlẹ kị yẹda ka ri “keji” ọgba 16, ị yẹda ka ri “chị ụchụụ” ọgba 17 ịnyịnyị lẹ. Ị ka jẹ́-ẹ kpa ya ẹla a-agbẹyị ịdatị-datị. Ọ-chụ pwokwita, ẹna o-keji ụ-ụgbẹyị, ọngịnyị ọ-chị abwọ bwu uhye-ọgba, lee abwọlẹ ká egbanjwọ kaa gba bwu iwa nya ang hụrụ. (Ehile. 22:4, 8; Ẹmọ. 9:9) Omyi ẹla ọwẹ tị ka jẹ́-ẹ la etu ọdatị ịnyịnyị myị́. Ọ-chụ pwokwita, “[iJihova-à] kaa kpa angịnyị ụgbẹyị jaabwọ kị ka bwu lẹ. Angịlẹ kị họ ẹla kpọọ nyii. Ọ kaa ya angịịwa ẹta rịrị e-eji giri-giri. Ị́ keji ka, ị́ ka yẹtẹ gu eji ka, chajị [iJihova] ka yụbwọ chaa wuleji.’​—Eje. 37:23, 24.

Tị kụ ẹhị yẹ ẹla ọhẹ ọlẹ ká Professor Edward H. Plumptre ya lẹẹ wẹ: “Ị́ kpa omyi ẹla nya iHiburu ọlẹ kị yẹda ka ri “keji,” ya ẹla rụ́ “ọhọbịrị” ẹnẹnẹhẹ lẹka. Lẹ, ọngọ jẹ́ ụpwụ yẹẹyẹẹ ọkịla da ẹla ọla ọgba 16 wụlẹ ị-ịlẹ: “Ọ ri ang ododu nyọka kpa angịnyị nya Ohe Oluhye ụ-ụgbẹyị ọtịpyọ, chajị ị ka juwa nwà kịlahị. Ma, ọ́ tị ka lịnyị ẹ-ẹga nya alọkwọ ka.”

Lẹ, ẹla ịwẹ wuu mẹjẹ nyori ụpwụ nya Etu 24:16 á ya ẹla rụ́ ọhọbịrị ọhọhọ ka. Ma, ọ wẹẹ ya ẹla u-uhye nya ọngịnyị ọ-chịpwụrụ bwu ẹpwụ nya akama lee iwe-ahụrụ olujwo ugbabwọ ịmányị tị́ ịnyị. Ám̀ odehe onyobyi ọlẹ, ọlabwẹla ọnyịịla ka jụ́ ẹdụrụ lee ọ-la akama ịkịla myị́. Alegbeju nya igomenti ka tọọ pyịpyị ọọlajị nya ọmyịmyị ọlala nyamwụ myị́. Ma, ọ ka jẹ́-ẹ dahịhile nyori Ohe Oluhye à ri ẹga ọ-kpịbaa nyamwụ lẹ. Ọ tị ka dọọ ụbwọ nyọka bọhụ myị́ bala ọ-kịnyaa kịlahị. Kụ irya jaabwọ á kaa yẹ ká ang kaa há ha anchẹ nya Ohe Oluhye ụka lụmẹ-lụmẹ wẹẹ. Ịyẹ à tị́ du? Ụpwụ Ịgọgọ ya ahị ọdahile hahị nyori iJihova kaa “da angị chị mileji ụbwọ, ọọ wule angị ji ẹpwụ nya akama eji.”​—Eje. 41:1-3; 145:14-19.

“Ọngịnyị ọnyịịla-á” chị ọkẹkẹnị chajị nyori angịkịla wẹẹ la akama ka. Ọkọkọ nyọọwa, ọ ye ọhụ ojuju chajị ọ jẹ́ nyori nyị ka ‘há ha angị ju uhi nya Ohe Oluhye, kị juwa jwoo ihi.’​—Ọngọ. 8:11-13; Job 31:3-6; Eje. 27:5, 6.