Amuye ku shebo

Amuye pa mitwi iliimo

Miipusho Kuswa Kubeshikubelenga

Miipusho Kuswa Kubeshikubelenga

Tushimpi 24:16 ilaamba ayi: “Muntu ululeme nabi awe mankanda osanwe aobilo, ulabuka alimwi.” Sa lilembo ili lilaamba pamuntu ubooshawo kucita cibiibi ayi alalekelelwa a Lesa?

Kwalo, aya teshi ngomakani atokwaamba vesi iyi. Vesi iyi ilaamba pamuntu wiinda mumapensho apusenepusene sombi ucikonsha kuliyumya.

Amubone makani ngotucana mucapita iyi: “Utayubilili pafwiifwi aŋanda yamululami koocite amiyeeyo itabete kabotu; utanyonyooli musena wakwe wakookeshelawo. Mukwiinga muntu ululeme nabi awe mankanda osanwe aobilo, ulabuka alimwi, sombi balo bamucita shibi balawita limwi ceebo ca mapensho. Utasangalali na wabona mulwani wako wawa, ee, utakondwi na wabona walisuntula.”​—Tus. 24:15-17.

Bamwi balayeeya ayi vesi 16 ilaamba pamuntu weenga wacita cibiibi sombi waana akuboosha bushicibusa bwakwe a Lesa alimwi. Kucakubonenaako, bamatanjilili beshibupailishi baku England bakalemba ayi: “Beshikwiisha bamwi bakale kale alimwi aba munshiku shino, mbobasansulula lilembo ili.” Alimwi bakatolelela akwaamba ayi: “Kusansulula vesi iyi munshila iyi kulapa muyeeyo wakwaamba ayi muntu ululeme inga wacita shilubo shinene akutolelela kusuna Lesa. Alimwi Lesa inga watolelela kumusuna ceebo cakwaamba ayi alaana na wacita cibiibi cinene.” Bantu batasuni kucileka kucita shibiibi inga banyumfwa kabotu abusansulushi bwa mushobo uyu. Inga kabayeeya ayi nabi babooshawo kucita shilubo shinene, lyoonse Lesa alabalekelela.

Ano ishi teshi nshoisansulula vesi 16.

Maswi amuci Ebulu akwaamba ayi “inga wawa” alimwi a “na wawa” kweelana avesi 16 alimwi a 17, inga asebenseshekwa munshila shipusenepusene. Inga asansulula kuwa kwiine. Kucakubonenaako, inga twaamba ayi ŋombe yawa munshila, muntu wawa na kuloka kuswa paciluli, alimwi mpashi inga twaamba ayi libwe lyawa na kuloka panshi. (Duto. 22:4, 8; Amosi 9:9) Cimwi ciindi liswi ili muci Ebulu inga lyasebenseshekwa munshila imwi. Kucakubonenaako, Baibo ilaamba ayi: ‘Yehova alatanjilila muntu na nshila yamuntu uyo yamusangalasha. Nabi kwaamba ayi wawa, taakoonshi kulipwaila panshi, mukwiinga Yehova ulamucatilila kulyaansa.’—Kulu. 37:23, 24; Tus. 11:5; 13:17; 17:20.

Ba Pulofesa Edward H. Plumptre bakaamba ayi: “Liswi lyaci Ebulu lisansululwa ayi [“kuwa”] talisansululi kuwita mukucita cibiibi.” Aumwi wakeeya abuumbi wakaamba pa maswi aya ngotucana muvesi 16 ayi: “Kupensha bantu bakwe Lesa inga kwaba nkulipenshabo sobeene mukwiinga lyoonsebo balaswitilila, ano bamucita shibiibi balo tabaswitililiiwo!”

Aboobo twabona kwaamba ayi liswi lyakwaamba ayi ‘kuwa’ ndyetucana pa Tushimpi 24:16 talisansululi kucita cilubo, sombi lilasansulula kwiinda mumapensho apusenepusene, mankanda aanji. Mucishi cino cibiibi, muntu ululeme inga waciswa na mpashi kuba amapensho amwi. Na mpashi mfulumeende inga shatalika kumupensha ceebo ca sheesho nshaashoma. Nacibi boobo, inga washoma ayi Lesa alaakutolelela kuba anguwe alimwi alaakumucafwa kuliyumya mumapensho. Amuyeeye shintu mboshibeendela kabotu bantu bakwe Lesa. Ino nciinshi cipa kwaamba ayi shintu shinoobeendela kabotu? Nceebo cakwaamba ayi tulishomete ayi ‘Yehova ngoobusha boonse abo bawa, alimwi ngoocatilila boonse abo balefuka.’—Kulu. 41:1-3; 145:14-19.

“Muntu ululeme” taanyumfwi kabotu na wabona bantu bamwi bacite mapensho. Nacibi boobo, cimuyuminisha nkushiba kwaamba ayi “na muntu walemeka Lesa, shintu shoonse shilaakumweendela kabotu.”—Shiku. 8:11-13; Jobo 31:3-6; Kulu. 27:5, 6.