Gabutšibutši, temanyana yowa a yi reyane. Mara, yi bolabola ka motho wa gore o fo dula a kgahleletsa ke mathatha ya mohlobohlobo kela dilo tsa go sasamela mara a fo tlogamela fote, tsotsone di rela gore motho yene wa tiyisa.

Lebelela tso go bolabodiwang ka tsona ga temanyana yowa mo yi re: “O sa be le pelo ye phifadu wa ramela go kutulugela motho wa go loka, o sa sinyi poleke yo a dulang ga yona. Ka taba la gore wa go loka a ka šinya a wa ga kašupa, o nyoko tlogamela fote, mara ba dipelo tse diphifadu ba nyoko ghula ke tsa go baba. Ho lenaba lago le wa, o sa hlakele, ho di le ghula, o sa kwi pelo yago yi tse kgehle.”—Diy. 24:15-17.

Ba bangwana ba tseya gore temanyana 16 yi bolabola ka motho wa gore o fo tšhoga a sinnye mara a wolola mo a kekemisang gona. Baruti ka babedi ba Mabhrithaniya ba yye ba ngwala gore “ba go tšhomayela, ba botala le ba gana byalo, ga go tlala mo ba berekisa temanyana yowa” ke mo ba nagana gore yi rela tsotsone. Baruti bowa ba yye ba tokegela le ka gore “le ho motho wa go loka a ka . . . sinya ka matla, aa lahle tewu, mara o fo ya mahlong a kene a mo nyaka ka matla ga Modimo, fote o nyoko tlogamela, a šupetsa ka nako ye nngwana le ye nngwana gore wa tisola.” Motho wa gore tsa go sinya o kwana natso ka matla, a ka jabola la go sa hlayisege mo a kwa taba yowa ba yi hlatolla ka mokgo. A ka fo tseya gore le ho a ka fo sinya ga tleletlele, Modimo o na a nyoko mo tshwarela.

Tsone a yi tsona tso di bolabolang ke temanyana yowa ya 16.

Lentsu la Seheberu la gore ba le hlatolliye go le “go wa” ho ga ditemanyana 16 le 17 le ka berekesiwa ka ditsela tsa mohlobohlobo. Le ka rela go wa tsa mannete—go tshwana le mo phoolwane yi wa ho tseleng, motho wa go wa a le gedimo ga ntlo kela setlapane so se welang fase. (Dot. 22:4, 8; Amo. 9:9) Lentsu lowa fote le ka berekisiwa ka tsela ya go fo tshwanisela, go tshwana le ka mokgo: “Jehova o yetetsa motho wa gore o jabodisa ke ditsela tsage. Le ho a ka wa, a ka sa mo nyemole, ka taba la gore Jehova o mo thegeletsa ka letsogo.”—Pis. 37:23, 24; Diy. 11:5; 13:17; 17:20.

Mara, bona se sengwana so se bolabodiyeng ke Phrofesa Edward H. Plumptre, o yitseri: “Lentsu lowa la Seheberu la gore [“go wa”] le ka gonyana a le rele mo motho a sinya.” Tsotsone di makiye gore ye mongwana wa bo ba go tšhutega a hlatolle temanyana 16 ka mokgo: “Motho o ko ba a tshwere ya go kgana fote a tihlupa mo a ka maka batho ba Modimo lešidi ka taba la gore ba feleletsa ba phonne—mara ba dipelo tse diphifadu ba ko di kweng!”

Byalo, Diyema 24:16 a yi bolabole ka taba ya mo motho a “wa” tsela tsa gore o šitega go titshwara ke mokane a sinya, mara yi rela mo motho a gahlana le mathatha kela tsa go mo phiriketsa, le mo go ka ba ga tleletlele. Ga lefase lo re phelang ga lona la gore le tlele ka batho ba go ba le dipelo tse diphifadu, motho wa go tilokela a ka lwala kela a tlela ke mathatha ya mangwana. O ka kraya ba mmušo ba mo maka lešidi ga motho yene. Mara di nyaka a di tshepa tsa gore Modimo o nyoko ba naye fote o nyoko mo gelepa go lwa le tso di mo robang gore a thogo phomelela. Tiputsise gore: ‘Nje a ke soko di bona tsa gore ga go tlala batho ba gore ba berekela Modimo, dilo di feleletsa di ba sepelela gabutši?’ Ke ntaba? A re kamake gore “Jehova o thega batho ka mokana ga bona ba gore baa wa fote ka mokana ga bona ba gore baa šekela, wa ba tlogamedisa.”—Pis. 41:1-3; 145:14-19.

“Wa go loka” aa jabole mo a di kwelela tsa gore batho ba bangwana ba na le mathatha. Mara, sa gore se ya mo kgomoletsa ke ho a tšiba gore “batho ba gore ba tšhaba Modimo wa mannete, ba nyoko phomelela, ka taba la gore baa mo hlompa.”—Mmo. 8:11-13; Jobo 31:3-6; Pis. 27:5, 6.