Manan, aswanpas kay versiculoqa rimashan sapa kuti sasachakuykunarayku urmaq runakunamantan, chhaynapi tarikuq runakunaqa imapiña tarikuspapas sasachakuyninkutan atipanku.

Allinta entiendenapaq leesun ladonpi kaq textokunata: “Ama chanin runaq wasintaqa suwa jina qhamiyaychu, ama wasintapas suwaychu. Qanchis kutitaña chanin runa urmanqa chaypas, payqa sayaripullanqapunin, millay runakunatan ichaqa jatun llaki jap’inqa. Auqayki urmaykuqtinqa aman kusikunkichu, misk’akuqtinpas aman sonqoykipi kusikunkichu”, nispa (Prov. 24:15-17).

Wakinmi kay versiculomanta rimaspa piensanku: “Juchaman urmaq runaqa atinmanmi jujmanta Dioswan allinpi kayta”, nispa. Gran Bretaña ladomanta iskay sacerdotekunan khaynata qelqaranku: “Ñaupa tiempomanta kay tiempomanta Diosmanta willaq religionkunan, kay versiculopi nisqantan sapa kuti juchakuspa perdonasqa kanamanta willanku”, nispa. Chhaynata entiendesqankun rikuchin “sapa kuti juchakuq runaqa pesapakuspa Diospa munakuynillanpi kananmanta”. Chhaynata yuyaykuyqa manan juchakuq runata yanapanchu cambiananpaq. Yaqapaschá piensanman ima juchanmantapas sapa kutilla Dios perdonananpi.

Manan chaytachu versículo 16 nisqanqa yachachin.

Versículo 16, 17 hebreo simipi “urmanqa” nisqanqa imapas urmaykunanmantan rimashan, chaykunan kanman: Juj toro urmasqanmanta, pipas altos patamanta urmaykusqanmanta, otaq pampaman rumi urmasqanmantapas (Deut. 22:4, 8; Amós 9:9). Ichaqa chay nisqanmi rimallanmantaq urmasqanchismanta Dios yanapawasqanchismantapas, Biblian nin: “Señor Diosmi runataqa pusan may ñannintachus purinanta, paymi munasqan runata allinta sayachin. Urmanqaña chaypas, manan wijch’urayashallanqachu, Señor Diosmi paytaqa makinmanta aysarin”, nispa (Sal. 37:23, 24; Prov. 11:5; 17:20).

Bibliamanta yachaq profesormi qelqallarantaq: “Hebreo simipi urmay simiqa manan qhelli juchapi urmaymantachu rimashan”, nispa. Chaymantapas Bibliamanta yachaq runan 16 versiculomanta khaynata nillantaq: “Manan allinchu kanman Diospa llaqtanta sarunchay, paykunaqa allillanmi kashanqaku. Mana allin runakunan ichaqa mana”, nispa.

Chhaynaqa, Proverbios 24:16 nisqanqa manan juchaman urmaymantachu rimashan. Aswanpas imaymana sasachakuykunapi tarikuymantan rimashan. Chanin runaqa sasachakuypi onqoypi imapaschá tarikunman kay millay pachapi kaspa, chaymantapas autoridadkunawan qatiykachasqa imapaschá kanman. Chaykunapiña tarikunman chaypas, Jehová Diosqa yanapanmi serviqninkunata sasachakuyninkunata atipananpaq. Chaymi Jehová Diosta serviqkunaqa imapiña tarikuspapas allinlla kashanku, ¿imarayku? Biblian nin: “Señor Diosqa llapa urmaqkunatan aysarin, llapa k’umuykachisqakunatan sayarichin”, nispa (Sal. 41:1-3; 145:14-19).

Chaymi “chanin” runaqa mana jujkunaq sasachakuyninmantachu kusikun. Aswanpas kusikunmi ‘Diosta manchakuqkuna yupaychaqkunapas allillanpuni kanankuta’ yachaspa (Ecl. 8:11-13; Job 31:3-6; Sal. 27:5, 6).