Enda bua kuleshe mianda i muanka

Enda bua kuleshe kashibo ka mianda i muanka

Nkonko ya bantu ababadikaa

Nkonko ya bantu ababadikaa

Nkindji 24:16 amba’shi: “Mwanda mululame mmulombeene kupona misuusa musamboobidi, anka eebwo dimo.” Uno verse akwila muntu akitakitaa milwisho kadi abafwila lusa kwi Efile Mukulu su?

Uno verse t’akwila bino nya. Akwila muntu kwete kupeta nkalakashi i bungi, kadi eyinyingila.

Tubande kutala verse e kumpala, na e kunyima kwa Nkindji 24:16: “Muntu-mubi’be, totenga kateo ku kishaaleelo kya mululame, tolwishanga kifwamino kyaaye; Mwanda mululame mmulombeene kupona misuusa musamboobidi, anka eebwo dimo; kutâla bantu-babi abashimina mu mpombo. Tosangalanga bwa kupona kwa mulwishi oobe, twekalanga na muloo su baakutwa pa kwashiina.”​—Nki. 24:15-17.

Bangi bantu abele bingangu’shi verse 16, esambila muntu akitshi milwisho na belanga na kwikala dingi mu kipwano ki buwa n’Efile Mukulu. Bakata babidi ba bipwilo ba mu Angleterre abafundjile’shi “balambukishi bakala na balelo uno bakwete kupushisha uno verse” mu uno mushindo. Abakwile dingi’shi kupushisha uno verse mu uno mushindo akulesha’shi, “muntu e buwa mulombene kukita mulwisho ukata na kutungunuka na kufula Efile Mukulu na kukuminyibwa naye su b’elanga.” Uno mweneno mulombene kusankisha muntu akumiinaa kukita milwisho. Mulombene kupwandjikisha’shi sunga akitakita milwisho, Efile Mukulu atungunuka nka na kumufwila lusa.

Kadi bino ta ndyo abipatuula uno verse 16 nya.

Kishima kya mu kina Ebelu kyabadi baluule bu “kupona” mu verse 16 na 17 nkilombene kufubishwa mu mishindo ilekene. Nkilombene kulesha kupona. Bu kileshesho nyema apono mwishinda, muntu apono ku musaka sunga kabwe akapono mu nsenga. (Miy. 22:4, 8; Am. 9:9) Mbalombene dingi kwikifubisha mu ngakwilo a mu kifwanyi bu bino abilondo: “Na bukwashi bwa Yehowa ngwa ya muntu nginyingye, na lwendo lwaye alumusangasha. Sunga atetuka taakupona nya, mwanda Yehowa mmumukwate kwiyaasa.”​—Mis. 37:23, 24; Nki. 11:5; 13:17; 17:20.

Lamiina mwanda wakule Professeur Edward H. Plumptre: “Kishima kyabadi bafubishe mu kina Ebelu bu [“kupona”] kashaa tabekifubishe bwa muntu bakitshi mulwisho nya.” Ungi muntu apatuulaa myanda ya mu Bible apushisha verse 16 bino: “Ta bi buwa kwakula mwilo w’Efile Mukulu bi bubi nya, mwanda misusa yoso abakambilaa milwisho, anka babi abeyikitaa!”

Bino byoso abilesha’shi Nkindji 24:16 takwila kukita kwa milwisho nya, kadi akwila bantu abapete myanda ayibakalakasha misuusa yoso. Mu uno ndumbulwilo a myanda e bubi atudi, muntu mululame mmulombene kupeta nkalakashi. Mbalombene mpa na kumubingabinga mwanda wa lukumiino lwaye kwi mbulamatadi. Anka mulombene kukulupila’shi Efile Mukulu amunyingisha bwa kunyingila na kukambila lukalakashi. Nangushena mushindo odi mumone myanda ayishintulukila kalolo bafubi b’Efile Mukulu. Bwakinyi? Twibashinkamishe’shi, “Yehowa akankamika booso bee peepi na kupona, abanduula booso babandame.”​—Mis. 41:1-3; 145:14-19.

“Muntu mululame” tekalaa na muloo nsaa ayipete bangi nkalakashi nya. Anka anyingishibwa pa kuuka’shi: “Baba abatshînâ Efile Mukulu, abakamono myabi mwanda abamunêmekâ.”​—Mul. 8:11-13, EEM; Yob. 31:3-6; Mis. 27:5, 6.