Sěběnarẹ̌e, ayatẹ̌ ini tawe nẹ̌bisara soal u hal᷊ẹ̌ ene. Ayatẹ̌ ini kai nẹ̌bisara soal u taumata nakahombang lawọ masalah katewe tatapẹ̌ nẹ̌tatahang.

Kěnang pěmanda konteks ayatẹ̌ ini: ”Abe mẹ̌kěmbuni su rěduhu wal᷊eng taumata nihino gunang měkoạ barang dal᷊akị; Abe měminasa tampạ pěngangirul᷊enge. Maning taumata nihino nanawo sarang pitung sul᷊ẹ, i sie sarung saụ mẹ̌bangung, katewe taumata ral᷊akị sarung manawo turusẹ̌ ual᷊ingu bencana. Su tempong sědụu manawo, abe mal᷊uasẹ̌, Kụ su tempong i sie masangkong, abe sarang naungu mal᷊uasẹ̌.”​—Amsal 24:15-17.

Pirang katau nẹ̌pikirẹ̌ ayatẹ̌ 16 nẹ̌bisara soal u taumata někoạ dosa katewe nẹ̌tobatẹ̌ kụ saụ nědal᷊ahapị dingangu Mawu. Contone, darua těmbonangu agama su Inggris němohẹ měnanasẹ̌ su tempong tamai dingangu orasẹ̌ ini seng nělahẹ ayatẹ̌ ene dingangu cara kerene. I sire něněntiro, ”Taumata mapia aramanung měkẹ̌koạ pẹ̌sasal᷊a gěguwạ, katewe Mawu tatapẹ̌ kuměndagẹ̌ si sie mạeng i sie mẹ̌tobatẹ̌ sabang i sie měkoạ pẹ̌sasal᷊a ene.” Taumata apang madiri lumawang dosa tantu puluang dingangu těntiro kerene. I sie aramanung mẹ̌pikirẹ̌ maning i sie masau měkoạ dosa, Mawu sarung sěntiniạ měgělị ampung si sie.

Katewe, ayatẹ̌ 16 tawe nělahẹ kerene.

Bawera Ibrani gunang ”manawo” arau ”nanawo” su ayatẹ̌ 16 dingangu ayatẹ̌ 17 botonge paketang dingangu haghing cara. Contone, sapi nanawo su ral᷊eng, taumata manawo bọu atụ, arau kohasẹ̌ manawo su ěntana. (Ul. 22:4, 8; Am. 9:9) Katewe, bawera ene lai botonge piạ artine wal᷊inẹ. Contone, ”Yehuwa měngahạ dal᷊engu sěngkatau taumata mạeng i Sie mal᷊uasẹ̌ su dal᷊engu pěbawiahu tau ene. Maning manawo, i sie tawe sarang tawe makawuạ, ual᷊ingu Yehuwa měnẹ̌něngal᷊ẹ̌ limane.”​—Mz. 37:23, 24; Amsal 11:5; 13:17; 17:20.

Katewe, pěmanda apa niul᷊ị i Profesor Edward H. Plumptre, ”Bawera Ibrani gunang [”manawo”] ene tawe pernah nipakẹ gunang mělahẹ manawo su ral᷊ungu rosa.” Hakị u ene, sěngkatau pakar nělahẹ inti ayatẹ̌ 16 kere ini: ”Tawẹ gunane měndal᷊akị manga ělangu Mawu ual᷊ingu i sire botonge tatapẹ̌ mẹ̌tatahang, katewe taumata ral᷊akị tala.”

Nal᷊ahẹ, Amsal 24:16 tawe nẹ̌bisara soal u manawo su ral᷊ungu rosa, katewe nẹ̌bisara soal u makahombang haghing kasasigěsạ, ěndịu lai sarang pirang sul᷊ẹ. Su dunia dal᷊akị ini, taumata nihino aramanung makahombang masalah kasasehatẹ̌ arau masalah wal᷊inẹ. I sie lai aramanung dẹ̌darihangu pěměrenta. Katewe, i sie botonge mangimang Mawu sarung mẹ̌tul᷊ung si sie tadeạu botonge makatěngo haghing masalah ene. Kěnang pẹ̌tiněna, i kau tantu seng masau makasilo manga ělangu Mawu nakakoạ timatěngo haghing masalang i sire. Kawe nụe? Ual᷊ingu i kitẹ mangimang ”Yehuwa měnẹ̌nungkal᷊ẹ̌ taumata apang maraning manawo dingangu měnẹ̌noghasẹ̌ taumata apang měbẹ̌bongkọ”.​—Mz. 41:1-3; 145:14-19.

”Taumata nihino” tawe mal᷊uasẹ̌ ual᷊ingu taumata wal᷊inẹ nakahombang masalah. Katewe, i sie nahiborẹ̌ ual᷊ingu masingkạ ”taumata apang matakụ su Mawu nihino sarung makaěbạ hasilẹ̌ mapaelẹ̌, ual᷊ingu i sire matakụ si Sie”.​—Pkh. 8:11-13; Ayb. 31:3-6; Mz. 27:5, 6.