Skip to content

Skip to table of contents

Biipuzio Kufuma ku Bakabeleenga

Biipuzio Kufuma ku Bakabeleenga

Lileembo lya Tuswalo ni Mafunde 24:16 lilandile eevi: “Wa nsaambu kunti wapona nghendo saba, anzia evio wakaba kubuuka kabili.” Eba, ozu mulongo ulandiile muntu ali waponena lingi mu lizaambi inzi kisia waeleelua na Leeza?

Kulanda kisinka, ozu mulongo te ukebele kulanda evio. Inzi, ulandiile muntu ali wasaangua lingi na maavia ao masaanzo ni kubuuka kabili, i kulanda nangue kuviinda kusipikizia.

Mona vilandile milongo izyungulukiile: “Te kulaala wabenzele mu bubiifi peepi ni nsesi ya muntu wa nsaambu; te kwinoona nkeende yakue ya kutuziizia. Paantu wa nsaambu kunti wapona nghendo saba, anzia evio wakaba kubuuka kabili, inzi busaanzo bwakaba kumulengia mubiifi epuutale. Kine muluani obe wapona, te kusekelela, kabili kine waipuutala, te kulekelela mutima obe usekelele.”​—Tus Maf. 24:15-17.

Bantu bange bali batontonkania nangue ozu mulongo wa 16 uli walandila palua muntu ali wakita lizaambi, inzi kisia walapila ni kwaluka kabili ni bukibuza buweeme pamo ni Leeza. Kwa mufuano, bantunguluzi babili ba diini ba ku Uingereza baaleembele nangue “bakasimika ba kale ni ba leenu bali babombia saana ozo mulongo” mu ezio nzila. Babo bantunguluzi baatwaliliile nangue, azo malanga alangiliile nangue “muntu aweeme kunti waponena mu . . . mazaambi afinine, inzi bila kuzeeziapo ntono yakue kuli Leeza aosie kulekela kutonua na Leeza, kabili ali wabuuka kupitila kulapila kila musita lwali wakita lizaambi.” Azo malanga kunti atonua na muntu asiizi kutona kuluisia lizaambi. Kunti watontonkania nangue anzia akita lizaambi nghendo ao mara ingi, lyonse Leeza wakaba kuya wamweleela.

Inzi, ozo mulongo wa 16 te ukebele kulanda evio.

Mulandu wa Kiebrania upilibuilue “kupona,” mu mulongo wa 16 ni 17 kunti wabombiiwa mu nzila ipusene-puseene. Kunti walandila kupona kwenka kooku, nga evelia​—nama wapona mu musebo, muntu kampanda waponena pansi kufuma pa mutenge, ao kasakalabue kaponena pansi. (Mal Miz. 22:4, 8; Amos. 9:9) Ozo mulandu kunti wabombiiwa kabili mu kimpalania nga eevi: “Yehova ali watungulula ntanfu ya muntu musita lwali Wasekelela nzila ya muntu ozo. Anzia kine kunti wapona, takaba kuvikitilua pansi, paantu Yehova ali wamukwatilila na minue.”​—Malum. 37:23, 24; Tus Maf. 11:5; 13:17; 17:20.

Inzi, mona vilandile Kasambilizia umo ali wakuutua Edward H. Plumptre: “Mulandu wa Kiebrania upilibuilue [“kupona”] te ubombiiziwe ata kaniini palua kuponena mu lizaambi.” Pakaako, kasambilila unge walondolola eevi mulongo wa 16 mu kifupi: “Kukitila ovio bantu bakue Leeza ni kwiemiasie, paantu lyonse bali basipikizia​—inzi, bantu babiifi beene tebeezi kuviinda!”

Kansi, bebio byonse byalangilila nangue lileembo lya Tuswalo ni Mafunde 24:16 te lilandiile palua ‘kuponena’ mu lizaambi, inzi, lilandiile palua kusaakaana ni maavia ao masaanzo, atasie lingi. Mu keeno kyalo kibiipile, muntu wa nsaambu kunti wasaakaana ni maluele ao maavia ange. Kabili paange muntu wa nsaambu kunti wasaanzua saana na buteeko juu ya kiketekelo kyakue. Inzi, ozo muntu kunti wamuswapila Leeza amukwasie, ni Leeza kunti wamukwasia kuviinda kusipikizia. Iipuzie eevi, ‘Eba, lingi nsinamonepo bintu byaaluluka ni kuwaama palua bantu bakue Leeza?’ Ale ni juu ya ki? Tusininkiziiziwe nangue “Yehova ali wakwatilila bonse bali mukupona kabili ali wabuusia baalia bafwineeme.”​—Malum. 41:1-3; 145:14-19.

Pakaako, kumana nangue bantu bange bali mukusaakaana ni maavia, tekwizi kumulengia “wa nsaambu” asaansamuke. Inzi, kintu kili kyamuteekia mutima, ni kumana nangue “bintu byakaba kwaluka buino ku baalia bali bamutiina Leeza wakisinka paantu bali bamutiina weene.”​—Kas. 8:11-13; Yob. 31:3-6; Malum. 27:5, 6.