Atambaʼtaa mu matraxnuu

Ayuʼ náa naʼthí rí xú káʼnii nindxu̱u̱ ináa

Graxe̱ rí nuni bi̱ nuraxnuu

Graxe̱ rí nuni bi̱ nuraxnuu

Proverbios 24:16 naʼthí: “Mbáa xa̱bu̱ jmbii ma̱ndoo maxpátri̱ga̱a̱ asndu mbá juwan nuthu, ga̱jma̱a̱ matuxi̱i̱ mbu̱júu̱”. Lá versículo rígi̱ naʼthí ga̱jma̱a̱ numuu mbáa bi̱ nakudaminaʼ aʼkhá nángi eʼni mú Dios naʼni mba̱a̱ a̱jkiu̱u̱n kaʼyoo ráʼ.

Raʼkháa rúʼko̱ eyoo gáʼthí. Versículo rígi̱ nandoo gáʼthúu̱n mbáa bi̱ nángi eʼni naraʼnuu xkujndu o i̱ʼwáʼ dí naʼni mamínuuʼ, mú nda̱wa̱á natuxi̱i̱, xóo muʼthá, dí maʼngo̱o̱ maʼni̱i̱ a̱jkiu̱u̱n.

Guʼyáá dí na̱ʼkha̱ ginii ga̱jma̱a̱ dí na̱ʼkha̱ nda̱wa̱á náa versículo rígi̱: “Xátarka’wumi̱na̱ ngu̱ʼwa̱ mu matani dí raʼkhí náa mijngii goʼwóo mbáa xa̱bu̱ májáanʼ, xátani gámbáa náa ndayáa xu̱u̱ʼ. Mbáa xa̱bu̱ jmbii ma̱ndoo maxpátri̱ga̱a̱ asndu mbá juwan nuthu, ga̱jma̱a̱ matuxi̱i̱ mbu̱júu̱, mú xa̱bu̱ xkawiinʼ majngrádiinʼ náa gamiéjunʼ. Xádxáʼ índo̱ gaxpátruíguíi bi̱ sia̱nʼ ga̱jma̱a̱, ma̱ngaa xáʼdxuu a̱jkia̱nʼ índo̱ gáxkuxi̱i̱” (Prov. 24:15-17).

Tikhun nuthi dí versículo 16 naʼthí ga̱jma̱a̱ numuu xa̱bu̱ bi̱ nikudaminaʼ aʼkhá, mú nda̱wa̱á ma̱ndoo mata̱nga̱a̱ a̱jkiu̱u̱n náa Dios. A̱jmi̱i̱n ndxajkun bi̱ kúwá náa Gran Bretaña niniraʼmáʼ dí xúʼko̱ ejmúún “texto rígi̱ mbaʼin bi̱ nitaraʼa nákha wájyúuʼ ga̱jma̱a̱ bi̱ nutaraʼa rí mbiʼi xúgi̱”. Ikhiin má dxajkun buʼko̱ nuthi dí á mu xúʼko̱, nandoo gáʼthi dí “mbáa xa̱bu̱ májáanʼ ma̱ndoo má maxpátríguíi náa aʼkhá mbiiʼ, mú tséniñunʼ randoo kaʼyoo Dios ga̱jma̱a̱ natanga̱a̱ má xúʼko̱ mámbá rí naxpátríguíi náa aʼkhá mbiiʼ”. Índo̱ xa̱bu̱ nakru̱ʼu̱u̱n xúʼko̱ nanigu̱u̱nʼ numuu rí tsíñún munimi̱jna̱ rí xájngutíguíin náa aʼkhá, mbáa mundxaʼwami̱jna̱ rí maski ajndu nángi eʼni nuni aʼkhá, Dios maʼni má xúʼko̱ mba̱a̱ a̱jkiu̱u̱n kaʼñún.

Mú raʼkháa rúʼko̱ eyoo gáʼthí náa versículo 16.

Náa ajngáa hebrea dí “maxpátri̱ga̱a” dí na̱ʼkha̱ raʼkhí náa versículo 16 ga̱jma̱a̱ 17 mbaʼa rí xóo eyoo gáʼthúu̱n. Ma̱ndoo mani̱ndxu̱u̱ índo̱ mbáa maxpátríguíi gajkhun, mbá xkri̱da, índo̱ mbáa xede̱ naxpátríguíi náa kamba̱a̱, índo̱ mbáa naxpátríguíi náa tsu̱du̱u̱ guʼwá o índo̱ mbá itsí chíʼgíʼ naxpátrigu mbayííʼ (Deut. 22:4, 8; Amós 9:9). Ajngáa rígi̱ ma̱ngaa ma̱ndoo mambríguii ga̱jma̱a̱ rí tsékujmaa, mbá xkri̱da nindxu̱u̱ ajngáa rígi̱: “Índo̱ Jeobá naniguuʼ náa kamba̱a̱ dí na̱jkha̱ mbáa xa̱bu̱, ikhaa naxná ikhoo náa na̱jkha̱. Maski ajndu naxpátri̱ga̱a̱, xáguanúu mbayííʼ numuu rí Jeobá kagujtun ñawúunʼ” (Sal. 37:23, 24; Prov. 11:5; 17:20).

Náa mbá Comentario bíblico Beacon naʼthí dí nixpátriguíi náa ajngáa hebrea “na̱nguá eyoo gáʼthúu̱n dí maxpátriguíin matani dí raʼkhí”. Ma̱ngaa imba̱a̱ bi̱ nakro̱ʼo̱o̱ naʼtájuíi xígi̱ versículo 16: “Nditháan xájmaa ga̱jma̱a̱ asndu xagájnuu májánʼ rí muʼni gínáa xuajñuu Dios, numuu rí ikhiin nakáwíin; mú bi̱ naʼni dí raʼkhí na̱nguá”.

Ikha jngó ajngáa “maxpátri̱ga̱a” di na̱ʼkha̱ náa Proverbios 24:16 na̱nguá eyoo gáʼthí rí maxpátríguíin matani dí raʼkhí, xó muʼthá dí matani aʼkhá. Nandoo gáʼthí dí maraʼdáá xkujndu o dí matamíniiʼ, tséʼniuu á mu mbaʼa nuthu. Náa numbaaʼ xkawiʼ rígi̱, mbáa xa̱bu̱ jmbii naraʼnuu mbaʼa nandii o i̱ʼwáʼ dí naʼni mamínuuʼ o nuni gínáa Xa̱bu̱ Ñajunʼ. Mú nduʼyáá gajkhun dí Dios mambáyúu maraʼnuu xkujndu mu maʼngo̱o̱ maʼniminaʼ má xúʼko̱ ga̱jma̱a̱. Lá ragájkhun dí nagájnuu májánʼ dí nuni xa̱bi̱i̱ Dios ráʼ. Náá numuu rá. Náa Biblia naʼthí: “Jeobá nagujtun ñawúúnʼ xúgínʼ bi̱ nandoo gájngutíguíin ma̱ngaa naʼni rí magún jmbu xúgínʼ bi̱ ndijsi̱i̱n” (Sal. 41:1-3; 145:14-19).

Ikha jngó, “bi̱ jmbiiʼ” na̱nguá edxu̱u̱ índo̱ eʼwíinʼ nuraʼníí xkujndu. Dí phú naʼni, nadxuu índo̱ ndaʼyoo rí “bi̱ namíñúún kuyáá Dios gajkuwiin makuwá májánʼ numuu rí namíñúún kuyáá” (Ecl. 8:11-13; Job 31:3-6; Sal. 27:5, 6).