Zviwutiso zva vagondzi

Mavingu 24:16 i wula lezvaku ‘a munhu nene iwa ntlhanu wa zvikhati ni zvimbiri, a vhuka kambe.’ A vhesi legi gi wula munhu a mahako ciwonho hi kuphindaphinda a guma a tsetselelwa hi Nungungulu ke?

Hi lisine, a vhesi legi a gi wuli lezvo. Kanilezvi a kuwa loko, hi loku a munhu a kumana ni zvikarato kutani mindzhingo hi kuphindaphinda; i vhuka kambe hi ku zvi kota ku timisela a nga rereki.

Wona a mongo wa mahungu ma yelanako ni vhesi legi: ‘U nga ongozeli a muti wa loyi a lulamileko; u nga gohi wutshamu gakwe ga kuhumula. Hakuva a munhu nene iwa ntlhanu wa zvikhati ni zvimbiri, a vhuka kambe; kanilezvi a wa kubiha i ta wela makhombyeni. U nga giyi laha a nala wa wena a wako; ngha a mbilu ya wena yi nga tsaki laha yena na a hlulilwe.’ — Mav. 24:15-17.

A vokari va pimisa lezvaku a vhesi 16 gi wulawula hi munhu a welako ciwonhweni a guma a ti sola a vhuxa wunghana gakwe na Nungungulu. A varangeli va wukhongeli vambiri va va britânico va tsalile lezvaku “a vachumayeli va kale ni va nyan’waka va gi tirisa nguvhu a vhesi legi” hi ndlela leyo. Va no engeta vaku lezvo zvi wula ku “a munhu wa mu nene a nga wela . . . zviwonhweni zva hombe, kanilezvi a nga tshuki a tsika ku randza Nungungulu; loku a wile i tlhela a vhuka hi ku ti sola khati ni khati a wonhako.” A mawonela lawo ma nga tsakisa loyi a kalako a nga zvi lavi kulwa loku a ringiwa ku maha ciwonho. A nga ha ti byela lezvaku hambu loku a wonha hi kuphindaphinda, Nungungulu i ta mu tsetselela.

Kanilezvi, lezvo a hi zvona gi wulako a vhesi legi.

A gezu ga ciHebheru legi gi hundzuluselweko ku “kuwa” laha ka vhesi 16 ni 17, gi nga tirisiwa hi tindlela to hambanahambana. Gi nga wula kuwa futsi — a ku fana ni loku a homu yiwa laha ndleleni, a munhu awa hi le hehla ka yindlu, kutani a ndzhoho yiwa lahasi. (Deut. 22:4, 8; Am. 9:9) Gi nga ha tirisiwa hi ndlela yo fananisa kambe, a ku fana ni laha ka magezu lawa yaku: ‘Jehovha wa tiyisa a mikondzo ya loyi a lulamileko, wa xalaliswa hi hanyela gakwe. Hambu loku awa, a nga ta wela magumo, hakuva Jehovha i mu khomile hi woko.’— Lis. 37:23, 24; Mav. 11:5; 13:17; 17:20.

Hambulezvo, wona lezvi zvi wulilweko hi mugondzisi wa ta wukhongeli wa ku hi Edward H. Plumptre, i te: “A gezu ga ciHebheru gi wulako ku [“kuwa”], a gi tshuki gi wula ku maha ciwonho.” Hi cigelo leco, a mugondzisi mun’wani i zvi songa hi magezu lawa: “A ku xanisa vanhu va Nungungulu ku ti mbhetela sikira hi ku funya ni ku ti limaza ha wece hakuva va nga ta lova— kanilezvi a wakubiha i wela magumo!”

Hikwalaho, Mavingu 24:16 a nga wulawuli hi ku maha ciwonho, kanilezvi i wulawula hi ku kumana ni zvikarato kutani mindzhingo hi kuphindaphinda. Ka tiko go biha legi hi hanyako ka gona nyamutlha, a munhu wo lulama a nga babya kutani ku kumana ni zvikarato zvin’wani. A nga xanisiwa hi mufumo kambe hi kota ya kukholwa kakwe. Kanilezvi, wa zvi tiva ku Nungungulu wa mu seketela niku i ta mu vhuna ku lwisana khwatsi nazvo. Ha tsumba ku lezvo u zvi wonile makhati yo tala na zvi maheka ka vanhu va Nungungulu. Va zvi kotisa kuyini ku timisela? Hi byeliwa zviku dlunya lezvaku ‘Jehovha wa seketela vontlhe lava va khunguvanyekako, a olola lava va koramisilweko.’— Lis. 41:1-3; 145:14-19.

Hikwalaho, “a munhu nene” kutani wo lulama, a nga xalali hi ku wona van’wani na va xaniseka. Kanilezvi, i xalala hi ku tiva lezvaku ‘lava va chavako Nungungulu va ta humelela, hakuva va [mu] chava’.— Mutsh. 8:11-13; Joba 31:3-6; Lis. 27:5, 6.