Кол материалдарже шилчиир

Допчуже шилчиир

Номчукчуларның айтырыглары

Номчукчуларның айтырыглары

Чугаалар 24:16-да: «Чөптүг-шынныг кижи чеди-даа катап кээп ушса, дөмей-ле туруп кээр» — дээн. Моон алырга, Бурган мени дөмей-ле өршээптер дээш, чеже-даа катап бачыт кылып болур дээни ол бе?

Херек кырында бо шүлүкте көңгүс өске чүүл дугайында чугаа чоруп турар. «Кээп ужары» дээрге бергелерге болгаш айыыл-халапка таваржыры-дыр, а «туруп кээри» дээрге оларны ажып эртери-дир.

Бо шүлүктүң утказын билип алыр дээш, Чугаалар 24-кү эгениң 15-тен 17-ге чедир шүлүктерни көрүптээлиңер: «Чөптүг-шынныг кижиниң бажыңының чанында кедеп турар бузуттуг хей дег болба, буянныг кижиниң бажың-балгадын хоозуратпа: чөптүг-шынныг кижи чеди-даа катап кээп ушса, дөмей-ле туруп кээр, а бузуттуглар кээп ужар болза, айыыл-халапка таваржыр. Дайзының кээп ужарга, өөрүве; ол моондакка тептигерге, чүрээң өөрүп-байырлавазын».

Чамдык улус 16-гы шүлүктү мынчаар билип турар: бачыттарны кылып чоруур кижи Бургандан өршээлди дилээрге, Ол ону өршээп-ле турар деп бодаар. Ийи британ священниктер мынча деп бижээн: «Эрткен-даа, амгы-даа үеде шажын башкарыкчылары ол шүлүктү ынчаар тайылбырлап турар». Оон олар: «Эки кижи кээп дүжүп, азы аар бачытты кылыптар-даа болза, ол Бурганга дөмей-ле ынак боор база бачыдын миннип, кажан-даа туруп кээп болур» — деп бижээннер. Ындыг тайылбыр бодун агартынар, бачыт-биле демисешпес улуска тааржыр. Олар: «Каш-даа катап бачыт кылырымга, Бурган мени дөмей-ле өршээп каар» деп бодаарлар.

Ынчалза-даа 16 дугаар шүлүктүң утказы көңгүс өске.

16 биле 17 дугаар шүлүктерде «аңдарлып каар» болгаш «кээп ужар» кылдыр очулдурган еврей сөс аңгы-аңгы уткалыг кылдыр ажыглаттынып болур. Чижээ, ол дорт утканы илередип болур: буга чыда дүшкен, кижи бедик черден аңдарлып калган азы үрезин чер кырынче кээп ушкан (Ы. х. к. 22:4, 8; Ам. 9:9). Ол-ла сөстү доора уткалыг кылдыр база ажыглап болур. Чижээ, Ырлар номунда мынча дээн: «Дээрги-Чаяакчыга кижиниң оруу тааржыр болза, Ол ооң буттарын быжыглаар; ол кижи ужар деп баргаш, кээп дүшпес — Дээрги-Чаяакчы ооң холундан тудуп аар» (Ыд. ыр. 36:23, 24; У. ч. 11:5; 13:17; 17:20).

Эдвард Пламптре дээр Библия эртемдениниң тайылбырынче кичээнгейни салыр болзувусса, «[„Кээп ужар“ кылдыр очулдурган] еврей сөстү „бачыт кылыр“ дээн уткалыг кылдыр черле ажыглавас чораан». А өске эртемден 16-гы шүлүкке хамаарыштыр: «Бурганның чонунга хора чедирер дээн оралдажыышкыннар чедимчелиг болбас, чүге дизе шынчы улус камгалалды алыр, а бузуттуг улус узуткаттырар!» — дээн.

Ынчап кээрге, Чугаалар 24:16-да «кээп ужар» дээн кылыг сөзү кижиниң мөзү-шынар талазы-биле кудулаанын илеретпейн турар, а чөптүг-шынныг кижиниң чуртталгазында тыптып болур (хөй санныг) бергелерин илередип турар. Бо каржы делегейге Бурганга шынчы кижи аар аарый берип азы оон-даа өске бергелерге таваржып болур. Ону эрге-чагырга улузу безин истеп сүрүп болур. Ынчалза-даа Бурган ону деткиир база кандыг-даа бергелерни ажып эртеринге дузалаар деп, ол быжыг бүзүрээр. Эскерген боор силер, Бурганның бараалгакчылары шенелделерни колдуунда туруштуг ажып эртип турар. Чүге ындыг бооп турарыл? Чүге дээрге «кээп ужуп чыдар бүгү улуска Дээрги-Чаяакчы чөленгииш болур, бүшкүйтүр бастырган бүгү улусту дорттай хөндүрер» (Ыд. ыр. 40:2—4; 144:14—19).

Чөптүг-шынныг кижи өскелерниң таварышкан бергелери дээш өөрүвес. «Бургандан коргар улуска аас-кежик кээр» деп чүүлдү ол эки билир (Эккл. 8:11—13; Иов 31:3—6; Ыд. ыр. 26:5, 6).