Murowe mpantta wa sirimuhina

Murowe mpantta wa myaha sirimuhina

Makoho Anikohiwa ni Ale Anisoma Irevista Sahu

Makoho Anikohiwa ni Ale Anisoma Irevista Sahu

Miruku 24:16 onihimya so: “Naxariya, amorá imara thanu na pili, onnivenya”. Niireke eversiikulu ela enimuhimya mutthu onipaka etampi ikwaha sinceene onaleveleliwa ni Muluku?

Ohimya ekeekhai eversiikulu ela khenihimya yeeyo. Ohiya-vo, eversiikulu ela nuulumo noowi ‘omora’ onihimmwa okhalana mixankiho ni ‘ovinya’ onihimmwa ohikhulumuwa.

Vano nrowe niwehe ekontesto ya eversiikulu ela: “Nyuwo mulavilavi, muhituphelé empa ya naxariya: muhipwanyulé vanrupawe. Tthiri naxariya, amorá imara thanu na pili, onnivenya: vano mutakhali, aphwanya vale ehasara, onopweteya. Mwamona nwanan’inyu avelavelaka, muhitteliweké murima: mwamona amonrene, muhitthapeké”.—Mir. 24:15-17.

Atthu akina anuupuwela wira eversiikulu 16 enimuhimya mutthu onimakela opaka etampi, onatthikela okhalana waataana wooloka ni Muluku. Ahooleli anli a etiini, wInglaterra alempe so: “Anamalaleerya a khalai ni mahiku ala anitthokiherya wira eversiikulu ela enimuhimya mutthu” onimakela opaka etampi. Masi ahooleli ale a itiini ahimmye wira enamuna eyo ya otthokiherya eversiikulu ennimwiiriha mutthu wuupuwelaka wira “mutthu ooloka pooti omora . . . wala opaka itampi suulupale ikwaha sinceene, attharuwa onoovinya ovikaniheke omphenta Muluku ni weemereriwa ni yena”. Enamuna eyo ya otthokiherya pooti omusivela mutthu ole ohiniphavela owanana etampi. Maana pooti omwiirihaka mutthu wuupuwelaka wira hata opakaka ikwaha sinceene itampi sinceene Muluku onrowa omulevelelaka.

Masi khahiyo yeeyo eversiikulu 16 eniphavela aya ohimya.

Moolumo a eHeeberi owi “amorá” wala “amonrene” arumeeliwe eversiikulu 16 ni 17 annirumeeliwa mwa inamuna soovirikana. Moolumo ala pooti otaphulela omora ohikhanle wa nthoonyeryo. Mwa ntakiheryo, okathi ebooyi enimora aya, mutthu onikwattuliwa awe khumora wala okathi nluku nimmorela aya vathi. (Otum. 22:4, 8; Am. 9:9) Nave moolumo awo pooti orumeeliwa mwa enamuna ya nthoonyeryo, ntoko ninweha ahu eversiikulu ela eni: “Ale anettela iphiro s’Apwiya, anoreriwa: mwettelo aya onnasivela Apwiya. Yamorá vale, khampweteya: tthiri Apwiya annavarela ntata, khuwemexa”.—Esal. 37:23, 24; Mir. 11:5; 13:17; 17:20.

Vano nwehe ele ohimmye awe prusoore a teologia pastoral a wUniversidade oniihaniwa, Edward Plumptre Hayes. Owo ohimmye so: “Nuulumo na eHeeberi noowi ‘omora’ khaninrumeeliwa ephavelaka ohimmwa opaka etampi”. Tivonto musomi mukina onitthokiherya awe mookwasa eversiikulu 16 oriki: “Ti voohiloka waahasula atthu a Muluku, mwaha woowi awo animoopowa. Masi atakhali nnaari!”

Tivonto Miruku 24:16 khoniphavela ohimya ‘omora’ mwaha wa opaka etampi. Masi onihimya oviriha mixankiho ikwaha sinceene. Olumwenku ola wootakhala, anaxariya annikhalana mixankiho sinceene ohela muhina owereyasiwa wala okhalana mixankiho sikina. Nave owo pooti olupatthiwa vanceene ni ikuvernu. Hata vari siiso, owo onnikupali ni murima wotheene wira Muluku onoomukhaliherya ni okhumela saana vaavo onivilela awe mixankiho soovirikana. Nto mwiikoheke so: ‘Ikwaha ikavi kiniwehaka itthu siweettelaka saana arumeyi a Yehova?’ Mwaha wa xeeni eyo eniiraneya aya? Mwaha woowi, hiyo ninnikupali ni murima wotheene wira Yehova ‘onnavarela ale anikwattuliwa: onnavenxa ale ammora’.—Esal. 41:2-4; 145:14-19.

“Naxariya” khonihakalala vaavo atthu akina anikhalana aya mixankiho, ohiya-vo owo onnaamaaliha ni onnisuwela wira “ale animuttittimiha Muluku anoreriwa mwaha w’omova Muluku”.—Mus. 8:11-13; Yobi 31:3-6; Esal. 27:5, 6.