Ka pe guhe nga rengo, gure nga rogo gu veresi yo re te. Kuba gure, si nafura tipa gu boro nagbia tini na dungu akpakarapai ono ni kini hihe ahi.

Ani bingo agu averesi du mbata fu Asanza 24:16, gbiati agu du tingbafuo ho: ‘Ka mo nipídi nga ga ruru boro kporo wa gbegberẽ boro ya; ka mo nigbárasi nga gani kporo ni zuu ya; bambiko ruru boro nati bara saba, ki niguari berewe; ono gbegberẽ aboro nitiwi atiwa be gberãngbi. Ka mo ngí nga ho vuraro niti ni ya, ka kpotoro yo awása nga ho ni nakotoka ni a ya.’—Snz. 24:15-17.

Kura aboro naberã gupai nga veresi 16 nafura tipa gu boro namanga ingapai ono ki saberã ni ti ni na kidu na wene pagume na Mbori berewe. Gu kura abarumbatayo rogo pambori yo ue Ringara aNgirisi yo ake gupai nga agu abatungusipai naadu bakuru kusayo na aguyo du awere ninaasakarogo gu veresi yo re wa gure. I ape gupai a nga gi sakarogopaiyo re rengbe ka yugo gupai nga “wene boro ima rengba kaa manga kere aingapai ono kini ndu kindi kumbatayo kaa kpinyemu Mbori na ko ki ima ida na ni bambiko ni namanga saberã amanga.” Gi ngbatunga sakarogopaiyo re ima rengba ka ngba ti gu boro aidanga ka sovura kuti manga ingapai ya. Ni ima rengba kaa berãha nga ka ni vura kaa manga ingapai berewe na berewe, Mbori nikaa mbupai ambu funi ti aregbo dũ.

Ono anga gure nga rogo gu veresi yo nga ga 16 te.

I ima rengba ka mangasunge na gu pa-Ebere i asaha nga, “nati” na “niti” du rogo veresi 16 na rogo veresi 17 ngba dungu agene. Gipai re ima rengba ka yugopa ndikidi tigo. Ni kpiapai, nya ima rengba ka ti bangirigene, boro ima rengba ka ti rii bambu yo, watadu nzakara he ima rengba ka ti ku sande. (Pa Rug. 22:4, 8; Amosa 9:9) Gi fugo re ima rengba a kadu na kura rogoyo kia, a wa ani abihe rogo agi averesi du kusende re: “Yekova nambakada pa ga boro nduge, rago ki ningba ti ko be gani apai; ka ni vura ti, ni atí nga kindi te; bambiko Yekova nasongoda ni ni beko.”—Tam. 37:23, 24; Snz. 11:5; 13:17; 17:20.

Ono tie, oni bingo gupai kura bakerepa bayugupai sa nga Edward H. Plumptre agumbaha, ko aya: “Gu pa-Ebere nga ka ‘ti,’ i naamanganga sunge na ni nibipa ti ku rogo ingapai te.” Sidu, kura wene bawirikipai asakirogo veresi 16 yo ki ya: “Sunge ti gupai nga ka manga ga Mbori aboro gbegberẽ te, bambiko i nikaa du adu na diabese ti aregbo dũ, ono gbegberẽ aboro adunga na diabese te!”

Sidu tie, agi apai re dunduko nayugo gupai nga Asanza 24:16 afuranga tipa manga ingaapai te ono si nafura tipa gbia boro tini na akpakarapai watadu fudifudiapai, zavura ti mburu kuraha. Rogo gi zegino du ni gbegberẽhe re, ruru boro ima rengba ka gbia tini na akpakarapai nga ga kpotose watadu gu kura akpakarapai. Zavura airangbii ima rengba ka rungosi ni tipa gani idapase. Ono ni ima rengba kadu na gu kido nga Mbori kinaho ka undo ni na ko nika undo ni aundo tipa ni hi agu akpakarapai re na kidu na diabese. Mo sananga tiro nga, ‘Ya mo mi abingo gupai dedede nga apai ninaangba fu ga Mbori amoyambu te?’ Tipagine? I nakido rani na gupai nga, “Yekova nasongoda agu yo nati dunduko, ki nitumba agu yo nanugadi dunduko a.”—Tam. 41:1-3; 145:14-19.

Sidu, “ruru boro” na ngbarago mbiko gupai nga kura aboro nagbiatiyo na akpakarapai te. Kuba gure, ni nagbia ngarasaro bambiko ni ima ino gupai nga “agu yo nagunde ti Mbori pai angbá fu yo ni rengo, nga agu yo nagunde ti ko.”—Batu. 8:11-13; Eyo. 31:3-6; Tam. 27:5, 6.