1. N’cinji cingacitike ngati tafooka?

SIKU iliyonse tukumana na mavuto amene ofunika kuŵapilila. Koma n’covuta kulimbana na mavuto aŵa ngati nise ofooka. Tetyo, tufunika kuona vinthu vofookesha monga ni kawalala wamene angatilonde cidalilo, kutang’a mtima na cimwemwe. Lemba ya Miyambo 24:10 yulaŵila kuti: “Ukafooka pa nthawi ya mavuto, mphamvu zako zinkhale zitontho.” Kulaŵila cendi, tikafooka mphamvu zingacepe ndipo cingankhale covuta kuti tipilile mavuto.

2. Kansi ni vinthu votyani vingatifookeshe, ndipo tilaŵizhyane cinji m’nkhani ino?

² Vinthu vingatifookeshe ni vinyinji, viyakine vuonekela koma viyakine vuonekela lini. Viyakine mwa vinthu vamene ivi ni kusoŵa ungwilo, vifooko na matenda. Ivi vingayangizhyilepo soti kusalondela utumiki wetenzofuna m’gulu ya Yehova na kulalikila mu gawo mwamene ŵanthu aliye cidwi na uthenga wasu. M’nkhani ino, tilaŵizhyane vinthu vatingacite kuti tilimbane na vofookesha.

3. Kansi n’cinji cingatiyavye kupitilizhya kuziona moyenelela pavuli polakwisa vinthu?

³ Ngati talakwisa vinthu, tingamvwe caipa noziimba mlandu. Cifukwa ca zamene izi, tingayambe kuganiza kuti Yehova angayotipulumusa lini kuti tikaloŵe m’calo calomba. Maganizo oteti ni aipa. Kansi tufunika kumvwa tyani ngati talakwisa vinthu? Baibo yulaŵila kuti ŵanthu onse “ni ocimwa” kupatulapo tyala Yesu. (Aro. 3:23) Koma Yehova ololesha lini pa zolakwa zasu olo kuyembekezela kuti tikocita zinthu mwangwilo. Yove ni Ausuwasu acikondi amene ofunishisha kutiyavya.  Yove ni woleza mtima ndipo oona kuyesayesa kwatucita polimbana na vinthu vofookesha koma soti ni wokonzeka kutiyavya.​—Aro. 7:18, 19.

4-5. Molingana na 1 Yohane 3:19, 20, n’cinji ceyavya azilongosi aŵili kupitilizhya kutumikila Yehova?

⁴ Ganizilani cisanzo ca kalongosi Deborah na Maria. * Kalongosi Deborah peenze mtontho, abanja ŵake enzomucitila lini zinthu mwacikondi ndipo izi zenzocitisha kuti akoziona mosayenelela. Enzomuyamikila lini pa ciliconse. Tetyo peenzokula eyamba kuziona mosayenelela. Ngati walakwisa kanthu katontho, enzoziona monga paliye cinthu caangakwanishe kucita luweme. Naye kalongosi Maria ekumana na vuto yolingana na iyi. Abanja ŵake enzomucitila lini zinthu mwacikondi. Cifukwa ca izi enzoziona kuti ni watyalatyala. Olo pavuli pakuti wabatizika epitilizhya kuziona kuti enze wosayenelela kunkhala Mboni ya Yehova.

⁵ Olo n’tetyo, azilongosi aŵili aŵa epitilizhya kutumikila Yehova. Kansi n’cinji ceŵayavya? Epemphela kwa Yehova ndipo emuuzhya mweenzomvwila. (Sal. 55:22) Ezindikila kuti Ausuwasu akululu oziŵa vinthu viipa vuticitikila vamene vucitisha kuti tikozimvwa kuti nise atyalatyala. Ndipo oona soti minkhalidwe iweme yatili nayo yamene tingazindikile lini kuti tili nayo.​—Ŵelengani 1 Yohane 3:19, 20.

6. Kansi munthu ofunika kucita cinji ngati wawezhyapo kucita colakwa?

⁶ Munthu angankhale kuti oyesayesa kuleka kucita cinthu ciyakine ciipa. Olo kuti oyesayesa kucita zamene izi, nthawi ziyakine angawezhyepo soti ndipo izi zingamufookeshe. N’cendi kuti tikalakwa tukumvwa caipa. (2 Akor. 7:10) Olo n’tetyo, tufunika lini kuziimba mlandu mopitilila malile mpaka kufwika poganiza kuti nise atyalatyala ndipo Yehova angatikhululukile lini. Aya ni maganizo lini aweme cifukwa angaticitishe kuleka kutumikila Yehova. Kumbukilani kuti lemba ya Miyambo 24:10 yulaŵila kuti mphamvu zasu zinkhale zitontho tikafooka. Tetyo, kuti tinkhale pamtendele na Yehova tufunika kum’senga m’pemphelo kuti atikhululukile. (Yes. 1:18) Ngati Yehova waona kuti talapa cendi ndipo tuyesayesa kucinja, atikhululukile. Kuyangizhyila apo, tufunika kusenga thandizo kufumila kwa akulu. Akulu atiyavye kunkhala soti pa ushamwali uweme na Yehova.​—Yak. 5:14, 15.

7. Ndaŵa yanji tufunika lini kufooka ngati tuyesayesa kucita ciweme?

⁷ Mkwasu Jean-Luc wamene ni mkulu ku  France, etwala malangizo oteti kwa Akhristu amene olimbana na vifooko: “Munthu wolungama m’menso mwa Yehova ni ula lini tyala osapanga colakwa, koma na ula wamene okumvwa cisoni pa zolakwa zake ndipo oyesayesa kucinja.” (Aro. 7:21-25) Tetyo, ngati mulimbana na cifooko, osaganiza kuti nimwe atyalatyala. Mukokumbukila kuti tonse nise opeleŵela pa ulemelelo wa Mulungu. Tetyo, tufunikila cifundo cikulu ca Mulungu, cecitionesha kupitila mu dipo ya Yesu.​—Aef. 1:7; 1 Yoh. 4:10.

8. Kansi ni kwa ŵani kwatingapeze thandizo tikafooka?

⁸ Akwasu na azilongosi angatilimbikishe. Angamvwishile patulaŵila nawo ndipo angatilimbikishe. (Miy. 12:25; 1 Ates. 5:14) Kalongosi Joy wa ku Nigeria, wamene enzolimbana na cifooko, elaŵila kuti: “Sembe niliyokwanishe kupilila kuti kwenzeve akwasu na azilongosi. Cilimbikiso cakunipasa akwasu na azilongosi ni umboni wakuti Yehova oyankha mapemphelo ŵangu. Cisanzo cao caniyavya kuona mwaningalimbikishile ayakine amene ofunikila thandizo.” Tufunika kukumbukila kuti akwasu na azilongosi nthawi ziyakine angaziŵe lini kuti tufunikila cilimbikiso. Tetyo tufunika kuŵafotokozela vuto yasu kuti atiyavye.

9. Kansi Salimo 41:3 na 94:19 yutilimbikisha tyani?

⁹ Mukosenga Yehova kuti akuyavyeni. Ngati talwala kwa nthawi itali, cingankhale covuta kunkhala na maganizo oyenela. Yehova angatipoleshe lini mozizwisa koma angatitonthoze notipasa mphamvu kuti tipilile. (Ŵelengani Salimo 41:3; 94:19.) Mwacisanzo, angacitishe akwasu na azilongosi kuti atiyavye kucita nchito ziyakine pa ng’anda olo kuyotigulila vinthu. Angacitishe soti akwasu kupemphela nase. Olo angatikumbushe mau olimbikisha opezeka m’Mau ŵake, monga onena za ciyembekezo ca moyo uweme uliye voŵaŵa na mavuto m’calo calomba.​—Aro. 15:4.

10. Ndaŵa yanji mkwasu Isang aliyopitilizhye kunkhala wacisoni pavuli popezeka mu ngozi?

¹⁰ Mkwasu Isang wamene onkhala ku Nigeria, epezeka mu ngozi yamene yecitisha kuti viwalo va muŵili wake vizizile. Dokota wake emuuzhya kuti akayende lini soti. Yove elaŵila kuti: “Nevutika ngako maganizo nozimvwila cisoni.” Koma kansi epitilizhya kuzimvwila cisoni? Yai! Kansi n’cinji cemuyavya? Mkwasu Isang efotokoza kuti: “Neo na mkazi wangu, tiliyoleke kupemphela kwa Yehova nophunzila Mau ŵake. Tesimikizhya kupitilizhya kuyamikila vinthu viweme vatili navo, kuyangizhyilapo ciyembekezo ca moyo wosasila m’calo calomba.”

11. Kansi kalongosi Cindy epeza tyani cimwemwe pa nthawi yeenzolwala?

¹¹ Kalongosi Cindy wamene onkhala ku Mexico enzolwala matenda akulu. Kansi n’cinji cemuyavya kupilila? Peenze mu cipatala, eziikila colinga colalikila siku iliyonse. Yove elemba kuti: “Kucita izi kweniyavya kuganizila ŵanthu ayakine m’malo moika maganizo pa opaleshoni olo ululu wenenzokumvwa. Mwacisanzo, nenzoyamba ulaliki wangu mwa kulaŵizhyana na adokota olo anesi zokhuza banja yao. Pavuli pake nenzoŵakonsha cifukwa cake esankha nchito iyi. Kucita izi kwenzoniyavya kuziŵa nkhani yamene ingaŵafwike pa mtima. Madokota na manesi anyinji enzolaŵila kuti zucitikacitika lini ŵanthu olwala kuŵakonsha kuti, ‘Muli tyani?’ Tetyo anyinji enzoniyamikila cifukwa coŵadela nkhaŵa. Ayakine enipasa manamba yao ya foni. Tetyo pa nthawi iyi yovuta ngako pa  umoyo wangu, Yehova eniyavya kunkhala na cimwemwe ca mumtima camene ceniyavya kupilila.”​—Miy. 15:15.

12-13. Kansi olwala ayakine okwanisha tyani kulalikila, ndipo ponkhala vofumapo votyani?

¹² Ŵanthu olwala na akulukazi angovutika maganizo cifukwa cakuti ocita lini zinyinji potumikila Yehova. Olo n’tetyo, anyinji apeza njila ziweme zocitilamo ulaliki. Kalongosi Laurel wa ku United States, enkhala ku mashini omuyavya kuŵesa kwa vyaka 37. Yove epilila matenda ya kansa, kucitiwa maopaleshoni na matenda apankhanda. Koma mavuto aya yaliyomucitishe kuti aleke kulalikila. Yove enzolalikila madokota, manesi na ŵanthu amene enzowela kuzomuona ku ng’anda. Kansi penkhala vofumapo votyani? Kalongosi uyu ekwanisha kuyavya ŵanthu 17 kuphunzila cendi ca m’Baibo. *

¹³ Mkwasu Richard wamene ni mkulu ku France, etwala malangizo oyavya kuli ŵala amene okwanisha lini kufuma pa ng’anda cifukwa colwala. Yove elaŵila kuti, “Nuŵalimbikisha kuseŵenzesha tumashelufu twa ulaliki wapatuŵa. Ŵanthu opita akaona zofalisa zasu angacite cidwi nofuna kuziŵa zinyinji. Izi zingayavye akwasu na azilongosi amene okwanisha lini kucita ulaliki wa ng’anda na ng’anda.” Akwasu na azilongosi amene okwanisha lini kufuma pa ng’anda angaciteko ulaliki mwa kulemba makalata olo kuseŵenzesha foni.

14. Kansi Mfumu Davide eonesha cisanzo ciweme cotyani?

¹⁴ Ukulukazi, kufooka kwa thanzi na mavuto ayakine, zingacitishe kuti tisalondele utumiki uyakine mumpingo olo mu dela. Ngati niye mwazilili kwa seo, tingacite luweme kuphunzila pa cisanzo ca Mfumu Davide. Peciuzhyiwa kuti ni yove lini ati amange kacisi, yamene ni nchito yenzofunishisha kucita, yove ecilikiza munthu wecisankha Yehova kuti acite nchito yamene iyi. Ndipo etwala golide na siliva kuti zicilikize pa nchito yomanga. Yove ni cisanzo ciweme ngako catufunika kutolela.​—2 Sam. 7:12, 13; 1 Mbi. 29:1, 3-5.

15. Kansi mkwasu Hugues egonjesa tyani vofookesha?

¹⁵ Cifukwa colwala, mkwasu Hugues wamene onkhala ku France eleka kutumikila monga mkulu, ndipo enzokwanisha lini olo kuseŵenza tu nchito tutontho-tutontho twa pa ng’anda. Elemba kuti: “Poyamba nenze nefooka ndipo nenzoziona kuti n’ne watyalatyala. Koma m’kuluta kwa nthawi, neona kufunika kopewa kunkhala wokhumudwa na vinthu vamene ningakwanishe lini  kucita. Tetyo nepeza cimwemwe pa zinthu zitontho zanukwanisha kucita potumikila Yehova. N’ne wosimikizhya kupitilizhya kutumikila Yehova. Monga Gidiyoni na masoja ŵake 300 amene enze eŵeŵa, nane nipitilizhye kuchaya nkhondo yamene iyi.”​—Ower. 8:4.

16. Kansi tingaphunzilepo cinji pa cisanzo ca angelo?

¹⁶ Angelo okhulupilika ni cisanzo ciweme ngako. Mwacisanzo, pa nthawi ya ulamulilo wa Mfumu Ahabu, Yehova esenga angelo kutwala malingalilo okhuza mwaangapusishile mfumu yamene iyi. Angelo anyinji etwala malingalilo ŵao, koma Mulungu esankha kukonkha malingalilo a mngelo m’mozi. (1 Maf. 22:19-22) Ko angelo ayakine enkhala na maganizo akuti, ‘Ndaŵa yanji taononga nthawi yasu kufotokoza malingalilo ŵasu?’ Yai. Angelo ni olicefya ndipo ni ofunishisha kulemekeza Yehova.​—Ower. 13:16-18; Chiv. 19:10.

17. Kansi tufunika kucitanji ngati tukumvwa caipa cifukwa cosalondela udindo wetenzofuna?

¹⁷ Tikokumbukila kuti mwai ukulu watili nao ni kunkhala Mboni ya Yehova nolalikila za Ufumu wake. Kulondela udindo niye lini kucitisha munthu kunkhala ofunika kwa Mulungu. Koma kunkhala olicefya niye kucitisha munthu kukondewa na Yehova koma soti akwasu na azilongosi. Tetyo, mukosenga Yehova kuti akuyavyeni kupitilizhya kunkhala olicefya. Mukoganizila visanzo viweme va m’Baibo va atumiki a Yehova olicefya. Mukonkhala ofunishisha kutumikila akwasu mwamungakwanishile.​—Sal. 138:6; 1 Pet. 5:5.

18-19. Kansi n’cinji cingakuyavyeni kupitilizhya kunkhala na cimwemwe ngati gawo yanu ni iyumu?

¹⁸ Kansi pa nthawi iyakine mwemvwapo caipa cifukwa cakuti gawo yanu ni iyumu, ndipo ŵanthu opezeka lini pa mang’anda? Ngati izi niye zukucitikilani, kansi mungacitenji kuti mupitilizhye kunkhala acimwemwe? Mungapeze malangizo oyavya m’kabokosi kakuti “ Zamungacite Kuti Mukosangalala na Utumiki.” Mufunika soti kunkhala na maganizo oyenelela okhuza utumiki. Kansi izi zutanthauzanji?

¹⁹ Tikoika maganizo ŵasu pa nchito yolalikila za zina ya Mulungu na Ufumu wake. Yesu elaŵila momvwika bwino kuti ni ŵanthu atontho tyala ati akapeze njila ya ku moyo. (Mat. 7:13, 14) Ngati tili mu utumiki, tunkhala na mwai woseŵenzela pamozi na Yehova, Yesu  na angelo. (Mat. 28:19, 20; 1 Akor. 3:9; Chiv. 14:6, 7) Yehova osakila ŵanthu ali na maganizo oyenela. (Yoh. 6:44) Ngati munthu ofuna lini kumvwishila ku uthenga wasu pa ulwendo woyamba, payakine pa ulwendo wokonkhapo angayomvwishila.

20. Kansi Yeremiya 20:8, 9 ingatiyavye tyani ngati gawo yasu ni iyumu?

²⁰ Tingaphunzile zinyinji pa cisanzo ca mneneli Yeremiya. Yove enzolalikila m’gawo yamene yenze iyumu. Ŵanthu enzomunyoza “siku yonse.” (Ŵelengani Yeremiya 20:8, 9.) Pa nthawi iyakine enze efooka cakuti enzofuna kuleka kulalikila, koma aliyoleke. Ndaŵa yanji? Cifukwa cakuti “Mau a Yehova” enze monga ni mulilo mumtima mwake cakuti enzofunishisha kuuzhyako ayakine. Nase tingamvwe monga ni mwecimvwila Yeremiya ngati tuphunzila Mau a Mulungu siku iliyonse nosinkhasinkha. Kucita izi, kungatiyavye kupitilizhya kunkhala acimwemwe, ndipo utumiki wasu unkhale na vofumapo viweme.​—Yer. 15:16.

21. Kansi n’cinji cingatiyavye kugonjesa vofookesha?

²¹ Kalongosi Deborah watatomola koyambilila, elaŵila kuti: “Kufooka ni cida ca kuseŵenzesha Satana.” Koma Yehova ali na mphamvu ngako kupambana Satana na zida zake. Tetyo, mukafooka pa cifukwa ciliconse mukosenga Yehova kuti akuyavyeni. Yove akuyavyeni kulimbana na kusoŵa ungwilo na vifooko vanu. Ndipo akucilikizeni soti pamulimbana na matenda. Akokuyavyani kunkhala na maganizo oyenela pa nkhani yokhuza udindo. Ndipo akuyavyeni soti kunkhala na maganizo oyenela pa nkhani yokhuza utumiki. Kupambana vonse, mukotulila Ausuwanu acikondi mavuto ŵanu m’pemphelo. Tetyo na thandizo yake mungakwanishe kugonjesa vofookesha.