1. Eaa te ka tupu me ngakau taitaia tatou?

I TE au rā e manamanata ana tatou e ka kimi ravenga kia maru tatou. Ka āriki ainei koe e ka māmā ua ia tatou te akono i to tatou manamanata me kare te tu akaparuparu? No reira, ka akamanako tatou i te ngakau taitaia mei te keia te tu, ka akakore i te irinaki papu, te ngakau toa, e te rekareka. Karanga a Maseli 24:10 e: “Kia potopoto to aʼo i te rā i eke ei ra, kua iti roa toou maroiroi.” Ae, ka akakore te ngakau taitaia i to tatou maroiroi e kare e rauka ia tatou i te akakoromaki i te au manamanata.

2. Eaa te ka akaparuparu ia tatou, e eaa ta tatou ka akamanako i roto i teia atikara?

² E tukeke te au mea ka akaparuparu ia tatou​—te au mea o roto e to vao. Tetai o teia, to tatou tu apa ua, te au tarevake, e te oraanga apikepike. Kapiti mai i te angaanga tei inangaroia e kua orongaia ki tetai ke me kore te ngai tutu aere kare te tangata e ariu roa mai ana. I roto i teia atikara, ka akamanako tatou i te au mea ka rave tatou kia kore e akaparuparuia.

3. Eaa te ka tauturu ia tatou me manako apa ua tatou ia tatou uaorai?

³ Ka māmā ua ia tatou i te manako apa ua ia tatou uaorai e te au tarevake i raveia ana. No te reira, ka manako tatou no teia tu apa ua, kare rava a Iehova e āriki mai ia tatou i roto i tona ao ou. E tu kino teia. Eaa to tatou manako me tarevake tatou? Akakite mai te Pipiria, kua “ara” tatou katoatoa, kare ra a Iesu Mesia. (Roma 3:23) Inara kare te Tata o te Pipiria i akamou ana ki runga i to tatou tarevake e to tatou tu apa ua. Mari ra, e Metua akaperepere aia tei inangaro  i te tauturu ia tatou. E tu akakoromaki tona. Te kite maira aia ia tatou e aruaru ra i te rave i te tika e te kore e akaapaapa ia tatou uaorai, e te inangaro maira aia i te tauturu.​—Roma 7:18, 19.

4-5. Ia 1 Ioane 3:19, 20, eaa te tumu kare te nga tuaine i akamutu noatu te ngakau taitaia?

⁴ Akamanako ana i te akaraanga o Deborah e Maria. * Mei tona tamarikianga, kua taakama uaia a Deborah e tona ngutuare. Kua akakinoia aia. No te reira kua manako kino aia iaia uaorai. Noatu me e manga tarevake, kua manako aia kare ana apinga e kite i te rave. Aiteite katoa to Maria turanga. Kua taakama ua tona kopu tangata iaia. Tei tupu mai, kua manako puapinga kore aia iaia uaorai. Muri akera i te āriki anga i te tuatua mou, kua manako aia kare aia i tau no te apai i to te Atua ingoa!

⁵ Inara kare teia nga tuaine i akamutu i te tavini ia Iehova. No teaa ra? Tetai tumu, kua tuku raua i to raua tumatetenga kia Iehova na roto i te pure ngakau tae. (Sala. 55:22) Kua āriki raua e kua kite to tatou Metua akaperepere i te au mea kino tei tupu ana kia raua e kua akariro te reira kia manako kino raua. Inara te kite katoa maira aia i te meitaki i roto i to raua ngakau​—e au tu kare tatou e kite ana i roto rai ia tatou.​—E tatau ia 1 Ioane 3:19, 20.

6. Eaa ta tetai ka rave me kua ara akaou aia?

⁶ Penei ka turori tetai tei tauta ana i te akakore i te kino e kua rave akaou i te reira, kua paruparu aia. E tika e mea noa ua me ara tatou e ka manako kino tatou. (2 Kori. 7:10) Inara auraka tatou e akariro i teia tarevake kia manako e: ‘Puapinga kore tikai au. Ka akapeea a Iehova me akakore mai i taku ara?’ Kare te reira manako tavareke i akatumuia ki runga i te tika e ka akakeu ia tatou kia akamutu i te tavini ia Iehova. Akamaara i ta tatou e tatau ra ia Maseli 24:10​—ka iti roa to tatou maroiroi me paruparu tatou. Kareka ra, ka “akatikatika ana tatou i te tuatua” kia Iehova na roto i te pure e te pati akatenga i tona aroa. (Isa. 1:18) Me kite mai aia i toou tu tataraara, ka akakore aia i taau ara. Pera katoa, e aravei i te aronga pakari. Ka tauturu marie ratou ia koe kia maroiroi akaou i te pae vaerua.​—Iako. 5:14, 15.

7. Eaa tatou kare e ngakau taitaia me aruaru tatou i te rave i te tika?

⁷ Karanga a Jean-Luc, e tangata pakari i Varani, ki te aronga e taitaia ra no te tu paruparu: “Te tangata tuatua tika i te mata o Iehova, kare ko tetai kare e  tarevake ana, mari ra ko tetai tei tataraara no tana tarevake e ka aruaru kia kore e rave akaou i te reira.” (Roma 7:21-25) No reira eiaa e manako puapinga kore ia koe uaorai me taitaia no te tu paruparu. Akamaara kare e rauka ia tatou tetai turanga tuatua tika ki mua i te Atua. Ka anoano tatou katoatoa i to te Atua aroa takinga meitaki na roto i te atinga oko.​—Ephe. 1:7; 1 Ioa. 4:10.

8. Me taitaia tatou, ka pati tauturu tatou kiaai ma?

⁸ Ka uri tatou ki to tatou au taeake e te au tuaine​—to tatou ngutuare pae vaerua​—no te akamaroiroianga! Ka akarongo mai ratou me tuatua tatou e ka akamaroiroi mai ia tatou. (Mase. 12:25; 1 Tesa. 5:14) Karanga a Joy, e tuaine i Nigeria tei na roto ana i te turanga paruparu, e: “Mari ua ake te tauturu a te au taeake? E akairo toku au taeake e te au tuaine e te pau maira a Iehova i taku pure. Kua apii mai au mei ia ratou akapeea me akamaroiroi i te aronga ngakau taitaia.” E akamanako katoa tatou kare to tatou au taeake e te au tuaine e kite mai me ka anoano tatou i te akamaroiroi anga. No reira ka tuatua tatou ki tetai taeake tukatau e ka akakite kiaia toou turanga e te anoano ra koe i te tauturu.

9. Akapeea a Salamo 41:3 e 94:19 me akamaroiroi ia tatou?

⁹ E uri kia Iehova no te tauturu. Me kare tatou e meitaki ana e e maki anga roa to tatou, penei ka ngata ia tatou i te manako meitaki. Noatu kare a Iehova e rapakau ana ia tatou na roto i te temeio i teianei, ka akapumaana aia ia tatou e ka akamaroiroi ia tatou kia akakoromaki i te reira. (E tatau ia Salamo 41:3; 94:19.) Ei akaraanga, ka akakeu aia i te au taeake Kerititiano kia tauturu ia tatou kia rave i te angaanga no tatou me kore ka oko i te kai na tatou. Ka akakeu aia i te au taeake kia pure no tatou. Me kore ka tauturu ia tatou kia maaraara i te au irava pumaana i roto i tana Tuatua, te manakonakoanga manea o te oraanga mutu kore kare e maki e mamae i te ao ou.​—Roma 15:4.

10. Eaa ra a Isang i kore ei i vai ngakau taitaia noatu tona tumatetenga?

¹⁰ Kua rokoia a Isang, e noo ra i Nigeria, e te tumatetenga e kua akangoru te reira i tona kopapa. Kua akakite te taote kia Isang kare aia e aaere akaou. “Kua maromaroa tikai au e kua ngakau taitaia,” karanga ai aia. Inara kua vai ngakau taitaia ua ainei aia? Kare! Eaa tei tauturu iaia? “Kua pure putuputu maua ko taku vaine kia Iehova e kua apii i tana Tuatua,” kua akamārama mai aia. “Kua mareka ua maua i te akamanako i ta maua akameitakianga, kapiti mai i to maua manakonakoanga no te oraanga i roto i ta te Atua ao ou.”

11. Akapeea a Cindy i vai mataora ai noatu tona oraanga makimaki?

¹¹ Kua akakite te taote kia Cindy, e noo ra i Mexico, kua tu aia i te maki e ka mate aia. Eaa tana i rave no te akakoromaki i te reira? Iaia e akonoia ra no tona rapakauanga, kua iki aia i te tutu aere ki tetai i te au rā ravarai. Tata aia: “Toku rave anga i teia, kua rauka iaku i te akamou i toku manako ki tetai ke kare ki runga i toku vaʼi anga, te mamae, e te kinokino amuri akera. Taku ka rave: Iaku e tuatua ra ki te au taote e te au neti, ka ui au peea to ratou ngutuare tangata. Eaa ra ratou i iki ei i teia angaanga. Muri mai i te reira ka kite au e eaa taku ka tuatua kia ratou ei akakeu i to ratou inangaro. Karanga mai tetai kiaia e varavara te taime ka ui mai te tangata  maki kia ratou, ‘Te peea ra koe?’ Kua akameitaki mai ratou iaku no te akamanako ia ratou. Kua oronga mai tetai papaki i to ratou numero e te ngai nooanga. I roto i teia tuatau ngata noku, kua akamerengo tikai a Iehova iaku e kua akarekareka maata iaku!”​—Mase. 15:15.

12-13. Akapeea tetai papaki aronga makimaki e te apikepike i te tutu aere ki tetai ke, e eaa tei tupu mai?

¹² Ka maromaroa tetai aronga makimaki e te apikepike no te mea ka iti ua ta ratou ka rave no te tutu aere. Noatu rai, ka aruaru tetai papaki i te tutu aere ki tetai ke. I Marike, kua ora ua te tuaine ko Laurel ki roto i tetai matini tauturu iaia i te akaaea no tetai 37 mataiti! Kua tu katoa aia i te maki cancer, kua na roto i te au vavaʼi anga maata, e kua makimaki te pakiri. Kare ra teia au turanga i tāpu ana iaia i te tutu aere. Kua tuatua aia ki te au neti e tetai papaki tei aere mai i te akono iaia i te kainga. Tei tupu mai? Kua tauturu aia e 17 tangata kia kite i te tuatua mou Pipiria! *

¹³ Kua oronga mai a Richard, e tangata pakari i Varani, i teia au manako tauturu no te aronga akanooia ki te kainga me kore e noo ra ki te ngai no te aronga pakarikari. “Ka akamaroiroi au ia ratou kia akapapa i ta ratou au puka ka kitea mai e te tangata. Ka riro te reira ei akakeu i tetai ke kia ui mai no te reira. Ka akamaroiroi teia i to tatou au taeake e te au tuaine kia tuatua noatu kare ratou e aere ana mei tera are ki tera are.” Te aronga akanooia ki te kainga ka rauka rai i te tutu aere na te tataanga reta e te pukapuka na runga i te tereponi.

14. Eaa te akaraanga manea ta te Ariki ko Davida i akaari mai?

¹⁴ No te au turanga e te mataiti, te oraanga kopapa e tetai au tumu ke, penei kare i orongaia mai kia koe tetai tuanga angaanga i roto i te putuputuanga me kore i roto i toou kotinga. Me ko tera toou turanga, e maata ta tatou ka apii mei te Ariki ko Davida. Tona akakite angaia kare e nana e pātu i te iero o te Atua​—ta Davida i inangaro tikai i te rave​—kua turuturu aia i tei ikiia e te Atua no teia tuanga angaanga. Kua oronga maata a Davida i te au apinga no te reira angaanga. E akaraanga manea tikai teia ka aru tatou!​—2 Samu. 7:12, 13; 1 Para. 29:1, 3-5.

15. Eaa ta Hugues i rave kia autu i te tu paruparu?

¹⁵ No tona makimaki i te pae kopapa, kua akamutu a Hugues, e taeake i Varani,  i te tavini ei tangata pakari, e kare katoa i rauka iaia i te rave i te au angaanga i te kainga. Tata aia: “I te akamata anga kua taitaia maata au e kare e kite ka akapeea au. Aere ua rai kua āriki au i toku turanga, kua mataora akaou mai au i te tavini ia Iehova noatu te ngakau taitaia. Kare rava au e tuku i te au. Mei ia Gideona e tona toru anere tangata​—noatu te roiroi ia ratou​—ka tamaki ua atu au i teia tu!”​—Aka. 8:4.

16. Eaa ta tatou ka apii mei te akaraanga o te au angera?

¹⁶ E akaraanga manea te au angera tiratiratu. I te tuatau i tutara ai te Ariki ko Ahaba, kua pati a Iehova ki te au angera kia akakite mai akapeea ratou me akavare i te ariki kino. Maata te au angera i akakite kiaia eaa ta ratou ka rave. Inara kua iki te Atua okotai angera e kua akakite kiaia ka tupu tana ka rave. (1 Ari. 22:19-22) Kua akaparuparuia ainei tetai au angera tiratiratu, penei i te manako anga, ‘Eaa ra au i tuatua ua atu ei?’ Kare rava. Akaari te au angera i te tu akaaka e kua inangaro i te akangateitei ia Iehova.​—Aka. 13:16-18; Apo. 19:10.

17. Eaa ta tatou ka rave me maromaroa tatou no te mea kare i orongaia mai tetai angaanga kia tatou?

¹⁷ Akamou te manako ki runga i te tikaanga manea no te apai i te ingoa o te Atua e te akakite i tona Patireia. Ka orongaia mai tetai angaanga kia tatou e ka orongaia ki tetai ke, inara kare ra teia ko te mea akaperepere ki te Atua. Me akaari ra tatou i te akaaka e te meitaki ko te mea maata ïa kia Iehova e to tatou au taeake e te au tuaine. No reira e pati akatenga kia Iehova kia vai akaaka ua e te meitaki. Akamanako marie i te au akaraanga o te aronga akaaka e te meitaki tei tataia i roto i tana Tuatua. E tavini ua rai i toou au taeake.​—Sala. 138:6; 1 Pete. 5:5.

18-19. Akapeea koe e rekareka ai i toou ngai tutu aere noatu me kare te tangata e ariu mai ana?

¹⁸ Kua akaparuparuia ana ainei koe i tetai taime no te ngai kare te tangata e ariu roa mai ana me kore e varavara te tangata e araveiia ana? I roto i teia turanga, eaa taau ka rave kia vai mataora ua koe? Tetai au manako tauturu te orongaia maira i roto i te pia “ Au Ravenga Kia Mataora i Taau Angaanga Tutu Aere.” Mea puapinga katoa kia akamanako meitaki i taau ngai tutu aere. Eaa te ō maira ki teia?

 ¹⁹ Akamou i toou manako ki runga i te akakite i to te Atua ingoa e tona Patireia. Akakite a Iesu e tokoia ua ake tangata ka aaere na runga i te arataa ki te ora. (Mata. 7:13, 14) Ia tatou e rave ra i te angaanga tutu aere, te angaanga kapiti ra tatou kia Iehova, Iesu e te au angera. (Mata. 28:19, 20; 1 Kori. 3:9; Apo. 14:6, 7) Ka akavaitata a Iehova ki te aronga tei inangaro i te tavini iaia. (Ioa. 6:44) Me kare tetai e ariu mai ki te karere, penei a tetai tuatau ke ka akarongo mai aia.

20. Eaa ta Ieremia 20:8, 9 e apii maira ia tatou kia patoi i te tu paruparu?

²⁰ E maata te apiianga ka kite mai tatou mei te peroveta ko Ieremia. Tonoia aia ki tetai ngai kare te tangata i ariu roa mai ana. Kua akakino e kua akavaavaaia aia e te tangata “i te au rā katoa.” (E tatau ia Ieremia 20:8, 9.) Kua akaparuparuia aia e kua inangaro aia i te tuku i te au. Inara kare aia i pera. No teaa ra? Riro iora “te tuatua a Iehova” mei te aʼi te tu i roto ia Ieremia, kare e rauka iaia te tāpu! Aiteite katoa kia tatou i teia tuatau me ki to tatou ngakau e te manako i te Tuatua a te Atua. No reira oki tatou ka apii tamou i te Pipiria e te akamanako oonu i te reira i te au rā katoa. Mei te reira, ka maata ua atu to tatou rekareka, e ka puapinga ta tatou angaanga tutu aere.​—Iere. 15:16.

21. Akapeea tatou me patoi i te ngakau taitaia, noatu e eaa te reira?

²¹ “E apinga tamaki ririnui te ngakau taitaia ta Satani e taangaanga ana,” karanga ai a Deborah, i mua ana. Inara e ririnui maata atu te Atua ko Iehova. No reira me ngakau taitaia koe noatu e eaa te tumu, e pati akatenga kia Iehova no tana tauturu. Ka tauturu mai aia ia koe kia akakoromaki i toou tu apa ua e te tarevake. Nana koe e akamaru i toou maki anga roa. Nana e tauturu mai ia koe kia akamanako meitaki i taau tuanga angaanga. Nana e tauturu ia koe kia manako takinga meitaki no taau ngai tutu aere. Te mea maata ra, e pure e akakite i toou manako ki to tatou Metua i te rangi. Mari ua ake tana tauturu, ka rauka ia koe i te patoi i te ngakau taitaia.