NKHANI YAKUSAMBIRA YA NAMBALA 52
Vo Mungachita Kuti Mumalani ndi Vakugongowesa
“Muponye Yehova mphingu yaku, Ndipu iyu wakuwovyengi.”—SALI. 55:22.
SUMU 33 Thuliya Yehova Mphingu Yaku
VO TISAMBIRENGI MU NKHANI IYI *
1. Kumbi ntchinthu wuli chingachitika asani taguŵa?
ZUŴA lelosi tikumana ndi masuzgu ndipu tichita vosi vo tingafiska kuti timalani nangu. Kweni namwi mungazomereza kuti vituŵa vakusuzga ukongwa kumalana ndi masuzgu asani taguŵa. Mwaviyo, kuguŵa titenere kukuwona nge munkhungu yo wakhumba kutilonda likondwa kweniso yo wakhumba kuti tileki kuja ndi chiganga. Lemba la Nthanthi 24:10 kweniso mazu ngamumphata likamba kuti: “Asani walopwa pa nyengu ya suzgu, nthazi zaku zijengi zimana.” Kukamba uneneska, kuguŵa kungatimala nthazi ndipu tingatondeka kumalana umampha ndi masuzgu ngo tikumana nangu.
2. Kumbi ndi vinthu nivi vo vingatiguŵiska, ndipu tikambiskanengenji mu nkhani iyi?
2 Tingaguŵa ndi vinthu vinandi nge, kujiwona mwambula kwenere, vo tinangisa, vo titondeka kuchita kweniso kutama. Tingaguŵa so asani tatondeka kupaskika uteŵeti weniwo tawukhumbanga kweniso asani tipharazga muchigaŵa cho ŵanthu anandi avwisiya cha uneneska. Mu nkhani iyi tikambiskanengi vinthu vo tingachita kuti timalani ndi vakugongowesa.
VINTHU VO TINANGISA KWENISO VO TITONDEKA KUCHITA
3. Kumbi ntchinthu wuli cho chingatiwovya kuti tiviwonengi mwakwenere vinthu vo tinangisa?
3 Chingaŵa chipusu kujiwona mwambula kwenere chifukwa cha vo tinangisa kweniso vo titondeka kuchita. Ndipu vo tinangisa vingachitiska kuti tiŵanaŵanengi kuti Yehova wazakutilonde cha mucharu chifya. Maŵanaŵanu ngenanga ngangaŵa ngakofya ukongwa. Kumbi tiviwonengi wuli vinthu vo tinangisa? Bayibolu likamba kuti ŵanthu “wosi mbakubuda” kupatuwaku Yesu Khristu pe. (Aro. 3:23) Kweni yo Wakulemba Bayibolu wajaliya waka kuwona vo tinangisa cha pamwenga kuti tichitengi vinthu mwakufikapu. Kweni iyu Mbada achanju wo akhumba kutiwovya. Yehova wazikira so. Iyu waziŵa mo tisuzgikiya kuti timalani ndi vinthu vo tinangisa ndipuso mo titijiwone, ndipu ngwakunozgeka kutiwovya.—Aro. 7:18, 19.
Yehova waziŵa vinthu vosi vamampha vo tinguchita kuvuli kweniso vo tichita sonu (Wonani ndimi 5) *
4-5. Nge mo lemba la 1 Yohane 3:19, 20 likambiya, ntchifukwa wuli azichi ŵaŵi anguleka kuguŵa?
4 Ŵanaŵaniyani chakuwoniyapu cha ku Deborah ndi Maria. * Deborah weche mwana, kanandi ŵanthu a mu banja laki amuchitiyanga vinthu vo waguŵanga navu. Kanandi amulumbanga cha. Ndipu venivi vinguchitiska kuti wajiwonengi mwambula kwenere. Asani wanangisa tinthu timanatimana, iyu wajiwonanga kuti ngwakutondeke limu. Maria nayu wenga ndi suzgu yakuyanana. Abali ŵaki amuchitiskanga kuti wajiwonengi mwambula kwenere. Ndipu venivi vamuchitiskanga kuti wasuzgikengi ukongwa chifukwa wajiwonanga mwambula kwenere. Wati wasambira uneneska, wajiwonga mbwenu kuti ngwambula kwenere kuziŵika ndi zina laku Chiuta.
5 Chinanga kuti venga viyo, azichi ŵidu ŵaŵi ŵenaŵa anguleka cha kuteŵete Yehova. Chifukwa wuli? Chifukwa chimoza ntchakuti yiwu anguponye Yehova mphingu zawu mwakupemphera kutuliya pasi pa mtima. (Sali. 55:22) Yiwu anguziŵa kuti Awusefwi akuchanya achanju, aziŵa kuti tikwaskika ukongwa chifukwa chakujiwona mwambula kwenere kweniso chifukwa cha vinthu viheni vo vikutichitikiyapu kuvuli. Kweni iyu wawona vinthu vamampha mumitima yidu. Wawona mijalidu yamampha yo tenayu, yo taŵeni tingayiwona cha.—Ŵerengani 1 Yohane 3:19, 20.
6. Kumbi munthu wangachita wuli asani vitimusuzga kusintha nkharu yaki?
6 Munthu munyaki yo watesesa kuti wamalani ndi nkharu yiheni, wangatondeka ndipu venivi vingamuguŵiska. Kukamba uneneska, mphakuvwika kuti tijimbengi mlandu asani taguŵa. Kweni tingajimbanga mlandu mwakujumpha mwesu cha mpaka kuŵanaŵana kuti: ‘Nde wakutondeke limu. Yehova wangandigowokiyapu cha.’ Maŵanaŵanu ngaviyo yanga ngaheni ndipu ngangachitiska kuti tileki kuteŵete Yehova. Kumbukani vo lemba la Nthanthi 24:10 likamba kuti nthazi zidu zituŵa zimana asani talopwa. Mumalu mwaki, “tinyoloski vinthu”ndi Yehova mwakupemphera kwaku iyu kweniso kumupempha kuti watichitiyi lisungu. (Yesa. 1:18) Yehova wakugowokiyeningi asani mwalapa kutuliya pasi pa mtima. Kweniso mungakambiya ŵara. Yiwu akuwovyeningi mwakuzikira kuti muyambi so kuja paubwezi ndi Yehova.—Yako. 5:14, 15
7. Ntchifukwa wuli tikhumbika cha kugongowa asani tisuzgika kuchita cho ntchamampha?
7 Mura munyaki ku France zina laki Jean-Luc, wangukamba vo vingawovya ŵanthu wo asuzgika ndi vinthu vo anangisa. Iyu wanguti: “Munthu murunji mumasu mwaku Yehova ndi munthu yo waleka kunangisa cha, kweni ndi munthu yo watijilenge lisungu chifukwa cha vinthu vo wanangisa ndipu walapa nyengu zosi.” (Aro. 7:21-25) Mwaviyo, mungajiwonanga nge ambula fundu cha asani musuzgika ndi vinthu vinyaki vo munangisa. Mukumbukengi kuti palivi munthu yo waja murunji pamasu paku Chiuta chifukwa cha ntchitu zaki. Tosi tikhumbika wezi ukulu waku Chiuta wo titiwusaniya kuziya mu sembi yaku Yesu.—Aefe. 1:7; 1 Yoha. 4:10.
8. Kumbi ndi nunkhu ko tingasaniya chovyu asani taguŵa?
8 Tingapempha abali ndi azichi kuti atichiski. Yiwu angativwisiya asani tikambiskana nawu ndipu angatikambiya mazu ngo ngangatichiska ukongwa. (Nthanthi 12:25; 1 Ate. 5:14) Mzichi munyaki wa ku Nigeria yo wasuzgikanga chifukwa chakuguŵa wangukamba kuti: “Ndatingi ndiŵengi yani ini kwambula abali ndi azichi? Abali ndi azichi atindichiska ukongwa ndipu wenuwu mbukaboni wakuti Yehova wamuka mapempheru ngangu. Ndipu yiwu andisambiza mo ndingachiskiya ŵanthu anyaki wo aguŵa.” Kweni tikhumbika kukumbuka kuti ndi nyengu zosi cha po abali angaziŵa kuti tikhumbika kuchiskika. Mwaviyo, tingakhumbika kuchitapu kanthu mwa kuluta ku Mkhristu wakukhwima mwauzimu ndi kumukambiya vo tikhumba.
ASANI TITAMA
9. Kumbi lemba la Salimo 41:3 ndi 94:19 lititichiska wuli?
9 Tipemphengi Yehova kuti watiwovyi. Asani tituvwa umampha cha muliŵavu, ukongwa asani tatama kwa nyengu yitali, vingatisuzga kuŵanaŵana umampha. Kweni chinanga kuti Yehova watitichizga mwakuziziswa cha sonu, iyu watitipembuzga kweniso watitipaska nthazi zo tikhumbikiya kuti tikunthiyepu. (Ŵerengani Salimo 41:3; 94:19.) Mwakuyeruzgiyapu, iyu wangachitiska kuti Akhristu anyidu atiwovyi kugwira ntchitu zapakhomu pamwenga kuchitiguliyaku vinthu. Wangachitiska so kuti abali ŵidu apemphere nasi limoza. Pamwenga wangatikumbusa fundu zakupembuzga zo zisanirika mu Mazu ngaki, nge fundu yakuti tazamuja ndi umoyu wamampha ukongwa, wambula kutama kweniso kuvwa urwirwi mucharu chifya.—Aro. 15:4.
10. Ntchifukwa wuli Isang wangulutirizga cha kufipa mtima wati wachita ngozi?
10 Isang yo waja ku Nigeria wanguchita ngozi yo yinguchitiska kuti wafwi viŵalu. Adokotala angumukambiya kuti iyu wazamukwenda so cha. Isang wangukamba kuti: “Mtima wangu ungusweka ndipu mzimu wangu ungutekenyeka.” Kweni kumbi iyu wangulutirizga kufipa mtima ukongwa? Awa! Nanga ntchinthu wuli chingumuwovya? Isang wangukamba kuti: “Ini ndi muwolu wangu, tingulekapu cha kupemphera kwaku Yehova kweniso kusambira Mazu ngaki. Ndipuso tayesesanga kuŵanaŵaniya vitumbiku vo tasaniya sonu, kusazgapu chilindizga cha umoyu wambula kumala mucharu chifya cho Chiuta walayizga.”
Chinanga mbanthu wo aleka kuchita vinandi chifukwa cha kutama pamwenga ukoti, angasaniya nthowa zakupharazgiya ndipu angakondwa (Wonani ndimi 11-13)
11. Kumbi ntchinthu wuli cho chinguwovya Cindy kuti wakondwengi pa nyengu yo watamanga?
11 Cindy yo waja ku Mexico, adokotala angumukambiya kuti we ndi nthenda yo yatingi yimubayengi. Kumbi iyu wanguchitanji kuti wakunthiyepu? Pa nyengu yo Cindy walondiyanga chovyu cha ku chipatala, wangusankha kuti wapharazgengi zuŵa lelosi. Iyu wangukamba kuti: “Kuchita venivi kungundiwovya kuti ndi ŵanaŵaniyengi ukongwa va ŵanthu anyaki mumalu mwakuŵanaŵaniya urwirwi wo ndavwanga, opaleshoni yo angundichita pamwenga mo utenda wangu wenge. Ndachitanga ivi: Asani ndikambiskana ndi madokotala pamwenga manesi, ndaŵafumbanga vakukwaskana ndi mabanja ngawu. Pavuli paki ndaŵafumbanga kuti ntchifukwa wuli akusankha ntchitu yakusuzga viyo. Asani ndachita viyo, chaŵanga chipusu kusankha nkhani yo yingaŵakondwesa. Anandi akambanga kuti nkhaŵikaŵi cha po ŵanthu wo atama afumba anyawu kuti, ‘Mwe wuli?’ Ndipu madokotala nganandi ngandiwonganga chifukwa chakuti ndaŵaŵanaŵaniyanga. Mwakuti anyaki angundipaska manambala ngawu nga foni. Mwaviyo, pa nyengu yakusuzga yeniyi, Yehova wangundiwovya kuti ndikondwengi ukongwa ndipu venivi venga vakuziziswa.”—Nthanthi 15:15.
12-13. Kumbi abali ndi azichi wo atama pamwenga akukota afiska wuli kupharazga, nanga ndi vinthu wuli vo vichitika?
12 Ŵanthu wo atama pamwenga wo akukota, angasuzgika maŵanaŵanu chifukwa chakuti achita vinandi cha mu uteŵeti nge po achitiyanga kali. Chinanga kuti veviyo, anandi atesesa kusaniya nthowa zo angapharazgiya. Mwakuyeruzgiyapu, mzichi Laurel yo wajanga ku United States, wanguja mumachini ngakututiya kwa vyaka 37. Iyu wenga so ndi matenda nga khansa, angumuchita maopaleshoni nganandi kweniso wenga ndi matenda nga pa khungu. Kweni chinanga kuti wangukumana ndi masuzgu ngakulu viyo, wanguleka cha kupharazga. Iyu wapharazgiyanga manesi kweniso madokotala ngo ngazanga kunyumba kwaki. Kumbi ntchinthu wuli chinguchitika pavuli paki? Iyu wanguwovya ŵanthu pafufupi 17 kuziŵa uneneska wa mu Bayibolu. *
13 Mura munyaki zina laki Richard ku France wangukamba vo vingawovya ŵanthu wo aleka kutuwapu panyumba, pamwenga wo aja kumalu ngo asungiyaku ŵanthu akukota. Iyu wangukamba kuti: “Ndiwona kuti angachita umampha kuja ndi kashelufu kakuŵikapu mabuku. Ndipu asani ŵanthu ajumpha, angayamba kufumba vakukwaskana ndi mabuku ngenanga ndipu angayamba kukambiskana nawu. Venivi vingaŵachiska ukongwa abali wo angafiska cha kupharazga kunyumba ndi nyumba.” Abali ndi azichi wo aleka kutuwapu panyumba, angapharazga so mwakugwiriskiya ntchitu makalata pamwenga kumba foni.
ASANI TALEKA KUPASKIKA UTEŴETI WO TIKHUMBA
14. Kumbi Fumu Davidi yikutilongo chakuwoniyapu wuli?
14 Chifukwa cha ukoti, matenda pamwenga vifukwa vinyaki, tingatondeka kupaskika uteŵeti pamwenga udindu mumpingu pamwenga mudera. Asani umu ndimu viliri ndi isi, tingasambira kwa Fumu Davidi. Davidi wakhumbanga ukongwa kuzenga nyumba yakusopiyamu yaku Chiuta. Kweni wati waziŵa kuti ndiyu cha yo Chiuta wasankha kuti wazengi nyumba iyi, Davidi wanguwovya munthu yo Chiuta wangusankha kuti wagwiri ntchitu iyi. Iyu wangupereka vinthu vo vinguwovya kuzenga nyumba yeniyi. Kukamba uneneska, Davidi ntchakuwoniyapu chamampha ukongwa kwaku isi!—2 Samu. 7:12, 13; 1 Mbiri 29:1, 3-5.
15. Kumbi Hugues wanguchita wuli kuti waleki kuguŵa?
15 Mubali munyaki zina laki Hugues ku France, wanguleka kuteŵete nge mura chifukwa cha kutama. Ndipu iyu wafiskanga so cha kugwira tintchitu chinanga nthimanatimana pakhomu. Iyu wangukamba kuti: “Pakwamba ndajiwonanga kuti nde wambula kwenere ndipu ndinguguŵa ukongwa. Kweni mukuluta kwa nyengu ndinguwona kuti ndikhumbika kuzomereza waka mo vinthu viliri pa umoyu wangu. Ndipu ndingwamba kukondwa pakuteŵete Yehova mwakukoliyana ndi vo ndingafiska. Ndikhumbisiska kuti ndileki kuwere vuli. Nge mo venge ndi Gidiyoni ndi anthulumi ŵaki 300 wo anguvuka kweni angulutirizga mbwenu kutchimbizga arwani ŵawu, nani ndilutirizgengi kuteŵete Yehova!”—Ŵeru. 8:4.
16. Kumbi tingasambiranji kwa angelu?
16 Angelu akugomezgeka ntchakuwoniyapu chamampha. Mwakuyeruzgiyapu, pa nyengu yo Fumu Ahabu yalamuliyanga, Yehova wangufumba angelu kuti akambi mo angapusisiya fumu yiheni yeniyi. Angelu anandi angukambapu maŵanaŵanu ngawu. Kweni Chiuta wangusankha mungelu yumoza ndipu wangumukambiya kuti maŵanaŵanu ngaki ndingu ngagwirengi ntchitu. (1 Mafu. 22:19-22) Kumbi angelu anyaki akugomezgeka anguguŵa ndi kuŵanaŵana kuti, ‘Ntchifukwa wuli ndataya waka nyengu yangu ndi kukamba maŵanaŵanu ngangu?’ Palivi chifukwa chakuti tiŵanaŵaniyengi kuti yiwu anguguŵa. Angelu mbakujiyuyuwa ukongwa ndipu akhumba kuti unkhankhu wosi ukengi kwaku Yehova.—Ŵeru. 13:16-18; Chivu. 19:10.
17. Kumbi tikhumbika kuchita wuli asani taguŵa chifukwa chakuti tapaskika cha uteŵeti wo tawukhumbanga?
17 Tikumbukengi kuti mwaŵi wo tenawu nkhuziŵika ndi zina laku Chiuta ndi kupharazga va Ufumu waki. Tingapaskika uteŵeti kweniso ungamala, kweni Chiuta watitiwona kuti te akuzirwa chifukwa cha uteŵeti cha. Kweni kujiyuyuwa ndiku kungachitiska kuti Yehova ndi abali atiyanjengi ukongwa. Mwaviyo, mumupemphengi Yehova kuti wakuwovyeni kuti mulutirizgi kuja akujiyuyuwa. Muŵanaŵaniyengi vakuyeruzgiyapu vamampha va ateŵeti aku Chiuta wo ŵenga akujiyuyuwa vo vikulembeka mu Mazu ngaki. Mujengi akukhumbisiska kuteŵete abali ŵinu munthowa yeyosi yo mungafiska.—Sali. 138:6; 1 Petu. 5:5.
ASANI ŴANTHU AMUCHIGAŴA CHO MUPHARAZGAKU AVWISIYA CHA
18-19. kumbi mungachita wuli kuti mukondwengi mu uteŵeti chinanga kuti ŵanthu amuchigaŵa chinu avwisiya cha?
18 Kumbi nyengu zinyaki muguŵa chifukwa chakuti ŵanthu amuchigaŵa chinu avwisiya cha, pamwenga chifukwa chakuti ŵanthu asanirikapu viŵi cha panyumba? Asani ndi viyo, kumbi tingachita wuli kuti tilutirizgi kukondwa? Mu bokosi lakuti “ Vo Vingakuwovyani Kuti Mukondwengi mu Uteŵeti,” mwe masachizgu ngo ngangatiwovya. Kweniso tikhumbika kuja ndi maŵanaŵanu ngakwenere pa nkhani yakupharazga. Kumbi venivi visazganjipu?
19 Muŵikengi ukongwa mtima pakupharazga zina laku Chiuta ndipuso Ufumu waki. Yesu wangukambiya limu kuti mbanthu amanavi wo azamusaniya nthowa yakuluta ku umoyu.(Mate. 7:13, 14) Asani te mu uteŵeti, tituŵa ndi mwaŵi wakugwiriya ntchitu limoza ndi Yehova, Yesu kweniso angelu. (Mate. 28:19, 20; 1 Akori. 3:9; Chivu. 14:6, 7) Yehova waguza ŵanthu wo akhumbisiska kumuteŵete. (Yoha. 6:44) Mwaviyo, asani munthu wakana kuvwisiya uthenga widu kakwamba, wangazivwisiya asani talutaku so.
20. Kumbi lemba la Yeremiya 20:8, 9 lititisambizanji pa nkhani yakulimbana ndi vinthu vakugongowesa?
20 Tingasambira vinandi kwa mchimi Yeremiya. Iyu wapharazganga kuchigaŵa chakusuzga. Ŵanthu amunyozanga kweniso kumuchombola “zuŵa losi lamphumphu.” (Ŵerengani Yeremiya 20:8, 9.) Nyengu yinyaki wanguguŵa ukongwa mwakuti wakhumbanga kuleka kupharazga. Kweni wanguleka cha. Chifukwa wuli? “Mazu ngaku Yehova” ngenga nge motu mumtima waku Yeremiya, mwakuti watingi wafiskengi cha kuleka kupharazga. Ndimu so viŵiya ndi isi asani mumaŵanaŵanu ndi mumtima mwidu mwazaza Mazu ngaku Chiuta. Chenichi ntchifukwa chinyaki cho tikhumbikiya kusambira Bayibolu ndi kuŵanaŵaniyapu zuŵa lelosi. Asani tichitengi viyo, tilutirizgengi kukondwa ndipu ŵanthu anandi avwisiyengi mu uteŵeti.— Yere. 15:16.
21. Kumbi tingachita wuli kuti timalani ndi vinthu vakugongowesa?
21 Deborah yo tamukamba kukwamba wangukamba kuti: “Vinthu vakugongowesa ndi vidya vakofya vo Satana wagwiriskiya ntchitu.” Kweni Yehova Chiuta ngwanthazi ukongwa kuluska vidya vaku Satana. Mwaviyo, asani mwaguŵa pa chifukwa chechosi, muŵeyeriyengi Yehova kuti wakuwovyeni. Iyu wakuwovyeningi kuti mumalani ndi vinthu vo munangisa kweniso vo mutondeka kuchita. Wakuwovyeningi so asani mutama. Yehova wakuwovyeningi kuti mulekengi kudandawula asani mwaleka kupaskika udindu pamwenga uteŵeti unyaki wo mwawukhumbanga. Kweniso wakuwovyeningi kuti mujengi ndi maŵanaŵanu ngakwenere asani ŵanthu amuchigaŵa chinu avwisiya cha. Kweni kuluska vosi, muŵakambiyengi Awusemwi akuchanya mo muvwiya. Ndi chovyu chaku Yehova, mungafiska kumalana ndi vinthu vakugongowesa.
SUMU 41 Chondi Vwani Pempheru Langu
^ ndimi 5 Tosi tikumana ndi vakugongowesa nyengu zinyaki. Mu nkhani iyi, tikambiskanengi vinthu vo tingachita asani takumana ndi vakugongowesa. Nge mo tiwoniyengi, Yehova wangatiwovya kuti timalani ndi vinthu venivi.
^ ndimi 4 Mazina nganyaki ngasinthika.
^ ndimi 12 Mungaŵerenga mbiri ya umoyu wa mzichi Laurel Nisbet mu Jani Masu! wa Chichewa, wa January 22, 1993.
^ ndimi 69 CHITHUZI: Mzichi wanguguŵa kwa kanyengu, kweni waŵanaŵaniya uteŵeti wo wachitanga kuvuli ndipu wapemphera kwaku Yehova. Iyu wakayikiya cha kuti Yehova wakumbuka vo wanguchita kweniso vo wachita sonu.
