1. Ana chichi chachikusatendekwa patutengwiche?

LISIKU lililyosye tukusasimana ni yakusawusya, mwamti tukusatenda yakomboleka kuti tumalane nayo. Nambope yikusaŵa yakusawusya mnope kumalana ni yakusawusya yetu naga tutengwiche. Myoyo tukumbuchileje kuti kutenguka mpaka kututendekasye kuŵa ŵangasangalala soni kuliwonaga kuti tuli ŵangasosekwa. Lilemba lya Misyungu 24:10 likusati, “Naga ukwasa mtima pati usimene ni yisawusyo, ni kuti ugwejo machili gakwe gakunandipa.” Yili yisyene kuti patutengwiche machili gakusatumalila, mwamti yikusatulema kumalana ni yakusawusya yetu.

2. Ana ni yindu yapi yampaka yitutengusye? Ana munganiji tukambilane chichi?

² Pana yindu yejinji yampaka yitutengusye. Yine mpaka yiŵe yakuwonechela chenene, nambo yine mpaka yiŵe yakusawusya kuyikopochela. Mwachisyasyo, mpaka tutenguche ligongo lya yakulemwa yatwatesile, yakulepela yetu kapena ligongo lya ulwele. Ndaŵi sine mpaka tutenguche ligongo lyakuti ngatukupochela utumiki watwawusachililaga. Kapena ligongo lyakuti tukulalichila kudela kwele ŵandu ŵakwe ngakusapikanila utenga wambone. Munganiji, tukambilane yampaka tutende kuti tumalane ni yindu yakututengusya mpela yeleyi.

3. Ana chichi champaka chitukamuchisye kuti tuliwoneje mwakuŵajilwa?

³ Yikusaŵa yangasawusya kutanda kuliwona mwakulemwecheka ligongo lya yakulepela yetu. Yeleyi mpaka yitutendekasye kuliwona kuti Yehofa ngasatukunda kwinjila m’chilambo chasambano. Nambope tumanyilileje kuti nganisyo syelesi mpaka situjonanje. Ana tukusosekwa tuyiwoneje mwamtuli yakulemwa yetu? Baibulo jikusatusalila kuti, yikaŵe kuti Yesu nganatuwila  ‘wosopewe twaliji ŵakulemwa.’ (Alo. 3:23) Myoyo Yehofa ngakusatamila kulola yakulemwa yetu soni jwangajembecheyaga kuti tutendeje yindu mwangalemwesya chilichose. Jwalakwe ali mtati jwachinonyelo, jwakusasachilila kutukamuchisya. Yehofa alisoni jwakuwusimana mtima. Jwalakwe akusalola kulimbichila kwatukusatenda kuti tumalane ni yakulepela yetu. Myoyo jwalakwe ali jwakoseka kutukamuchisya.—Alo. 7:18, 19.

4-5. Ana yalikusaŵecheta lilemba lya 1 Yohane 3:19, 20, yakamuchisye chamtuli alongo ŵaŵili kumalana ni yakutengusya?

⁴ Kwende tulole yaŵasimene nayo Deborah ni Maria. * Deborah pajwaliji mwanache ŵandu ŵa m’liŵasa lyakwe nganamnonyelaga. Yeleyi yamtendekasisye kuti aliwoneje mwakulemwecheka. Pangali mundu jwalijose juŵamyamichilaga. Myoyo jwalakwe jwakusile ali mkuliwona kuŵa jwangasosekwa. Palemwisye panandipe, jwaliwonaga kuŵa jwakulepela basi. Nombe najo Maria jwasimene ni yeleyi. Ŵachibale ŵakwe ŵamnyosyaga mnope. Yeleyi yamtendekasisye kuti aliwoneje kuŵa jwangali mate. Atamose kuti jwalijiganyisye usyesyene jwalakwe jwaliwonaga kuti ali jwangaŵajilwa kuŵa jwa Mboni sya Yehofa.

⁵ Nambope, atamose yaliji myiyi alongo ŵaŵiliŵa nganaleka kumtumichila Yehofa. Alongoŵa ŵakombwele kutenda yeleyi ligongo ŵapopelaga ni kumtulila Yehofa yakudandawula yawo. (Sal. 55:22) Jemanjaji ŵalijiganyisye kuti Atati ŵetu ŵakwinani akusamanyilila kuti yindu yatwasimene nayo paumi yikusatukwaya m’matala gakulekanganalengana. Nambope jwalakwe akusalola yambone mwa m’weji, yele achimsyenewe nganituŵa tuyiweni.—Aŵalanje 1 Yohane 3:19, 20.

6. Ana ŵandu ŵane akusapikana uli patesile ndamo jakusakala jaŵatendaga kala?

⁶ Mundu jwakulingalinga kuleka ndamo jine jakwe jakusakala mpaka aliwone kuŵa jwakulepela mnope naga atesilesoni ndamojo. Yili yisyene kuti tusakusosekwa kulijimba magambo patutesile chakulemwa. (2 Akoli. 7:10) Nambope tukusosekwa kuŵambala kuliwona kuti tuli ŵakulepela. Tukaliwonaga kuti Yehofa nganaŵa atukululuchile. Nganisyo syelesi nganisiŵa syambone soni mpaka situtendekasye kuleka kumtumichila Yehofa. Akumbuchileje yayili pa lilemba lya Misyungu 24:10. Pajatu likusati, ‘Naga tukwasa mtima patusimene ni yisawusyo ni kuti machili getu gakusanandipa.’ Mmalo mwakwe tukusosekwa kumsalila Yehofa nganijo soni kumŵenda kuti atukululuchile. (Yes. 1:18) Yehofa mpaka atukululuchile naga akutuwona kuti tukwete mtima wakusachilila kuleka yakusakalayo. Konjechesya pa yeleyi, tukusosekwa kwasalilasoni achakulungwa ŵa mumpingo. Jemanjaji mpaka atukamuchisye kuti tuŵesoni paunasi ni Yehofa.—Yak. 5:14, 15.

7. Ligongo chichi ngatukusosekwa kutenguka patukulimbana ni yakulepela yetu?

 ⁷ Jwakulungwa jwa mumpingo jwine jwa ku France lina lyakwe Jean-Luc jwasalile wosope ŵakulimbana ni yakulepela yawo kuti, “Mundu jwakulungama pa meso pa Yehofa nganaŵa mundu jwakusatenda yindu mwangalemwesya chilichose. Nambo ali mundu jwakusalijimba magambo ligongo lya yakulepela yakwe ni kumŵenda Yehofa kuti amkululuchile.” (Alo. 7:21-25) Myoyo akaliwonaga kuti ali mundu jwangasosekwa naga akulimbana ni yakulepela yawo. Tukumbuchileje kuti wosopewe nganituŵa tukombwele kutenda chilichose mwangalemwesya. Myoyo tukusasosechela kuti Mlungu atulosye umbone mtima wakwe kupitila mu mbopesi jakutuwombola.—Aef. 1:7; 1 Yoh. 4:10.

8. Ana ŵani ŵampaka atukamuchisye patutengwiche?

⁸ Abale ni alongo mpaka atulimbikasye. Jemanjaji akusatupikanila patukwasalila yatukusimana nayo soni mpaka atulimbikasye ni maloŵe gambone. (Mis. 12:25; 1 Ates. 5:14) Mlongo Joy jwa ku Nigeria jwaŵele mkulimbana ni yakutengusya jwaŵechete kuti, “Yikaŵe kuti paliji pangali abale ni alongo ana une ngaŵele ŵani? Yehofa aŵele ali mkwanga mapopelo gangu kupitila mwa jemanjaji. Apano nalijiganyisye kutyochela kwa jemanjaji mwampaka nalimbikasye ŵane ŵakuliwona kuŵa ŵangali mate.” Tukusosekwa tukumbuchileje kuti ndaŵi sine abale ni alongo ŵetu nganaŵa amanyilile naga tukusosekwa kulimbikasidwa. Myoyo tukusosekwa twasalileje yakusawusya yetu abale ni alongo ŵakulimba mwausimu kuti atulimbikasye.

9. Ana lilemba lya Salimo 41:3 ni 94:19, mpaka litulimbikasye chamtuli?

⁹ Amŵendeje Yehofa kuti ŵakamuchisye. Patukulwala kapena patukulaga ni ulwele wekulungwa mnope yikusaŵa yakusawusya kuti tuganisyeje chenene. Atamose kuti Yehofa nganaŵa atyosisye ulwelewo mwakusimonjesya, nambope jwalakwe akusatukamuchisya soni kutupa machili kuti tukombole kupilila. (Aŵalanje Salimo 41:3; 94:19.) Mwachisyasyo, Yehofa mpaka ŵatendekasye Aklistu achimjetu kuti atukamuchisye kukamula masengo gane kapena kuja kutusumila yindu yine yakwe. Mpaka ŵatendekasyesoni Aklistu achimjetu kuti atupopeleleje. Ndaŵi sinesoni mpaka atukamuchisye kukumbuchila maloŵe gakulimbikasya, mpela gakusala ya umi wangali yakupweteka m’chilambo chasambano.—Alo. 15:4

10. Ligongo chichi Isang nganajasa mtima atamose kuti jwatesile ngosi?

¹⁰ Isang, jwakusatama ku Nigeria jwatesile ngosi jajamtendekasisye kuti akakombolaga kukamula masengo galigose. Adokotala ŵamsalile m’baleju kuti ngasakombolasoni kwenda mpaka kalakala. Isang jwasasile kuti, “Yeleyi yasokonasisye mnope nganisyo mwamti najasile mtima.” Nambo ana yeleyi yamsokonasisye kwa umi wakwe wosope? Iyayi. Chichi chachamkamuchisye? Jwalakwe ŵatite, “Une ni ŵamkwangu nganituleka kupopela soni kulijiganya Baibulo. Twaganichisyagasoni yindu yambone yaŵatupele Mlungu soni ya chembecheyo chatukwete chakutama m’chilambo chasambano.”

11. Ana chichi chachamkamuchisye Cindy kuŵa jwakusangalala pandaŵi jaŵalwalaga?

¹¹ Cindy, jwakusatama ku Mexico, ŵamsimene ni ulwele wakogoya mnope. Ana jwalakwe jwakombwele chamtuli kupilila? Pajwaliji kuchipatala, jwalakwe jwakwete chakulinga chakuti alalichile lisiku lililyose. Jwalakwe jwatite, “Kutenda yeleyi kwangamuchisye kuti ngaganichisyaga mnope ya opaleshoni kapena kupweteka kwanapikanaga. Yangamuchisyesoni kuti ngalagasikaga nganisyo. Yanatendaga yaliji yakuti, panguŵechetana ni madokotala nawusyaga naga ŵandu kumangwawo ali chenene. Kaneko nawusyaga ligongo lyakwe ŵasagwile masengo ga udokotalaga. Kutenda yeleyi  kwangamuchisyaga kuti ngambilaneje nawo ngani jampaka jasangalasye. Ŵajinji ŵaŵechetaga kuti yaliji yakusimonyesya kumwona jwakulwala ali mkwawusya mwayiŵelele yindu paumi wawo. Ŵajinji ŵayamichilaga ligongo lyakwaganichisya. Ŵane ŵayikaga pakumba manambala gawo ga foni. M’yoyo mundaŵi jakusawusya mpela jeleji Yehofa ŵangamuchisye kuti mbe jwakusangalala yele nganinayiyembecheyaga amta panandi.”—Mis. 15:15.

12-13. Ana ŵandu ŵane ŵangakutyoka panyumba atesile yamtuli kuti alalichileje? Ana jemanjaji asimene ni yambone yamtuli?

¹² Mundu jwakulwala kapena jwamlemale mpaka aŵeje jwakudandawula mnope ligongo lyakuti akulepela kulalichila mpela mwaŵatendelaga pandanda. Nambope ŵane aŵele ali mkupata matala gakulalichilila. Mlongo Laurel jwa ku United States jwaŵele ali pa machini gakumkamuchisya kupumula kwa yaka 37. Mlongoju jwalagagasoni ni kansa, ŵasosekwaga kumtenda ma opaleshoni gekulungwakulungwa soni ŵakwete ulwele wakupweteka pa chilu. Nambo atamose kuti ŵasimanaga ni yosopeyi, jwalakwe nganaleka kulalichila. Jwalakwe ŵalalichilaga manesi soni ŵandu ŵaŵayikaga kunyumba jakwe. Yeleyi yakamuchisye mnope ligongo jwalakwe ŵakombwele kwakamuchisya ŵandu ŵakupunda 17 kuti alijiganye Baibulo. *

¹³ Jwamkulungwa jwine jwa ku France lina lyakwe Richard, jwasasile ya yindu yampaka yakamuchisye ŵandu ŵangakutyoka panyumba ligongo lya kulwala kapena uchekulu. M’baleju jwatite, “Mpaka atende chenene kola malo gampaka aŵichejepo mabuku kuti ŵandu agaloleje. Yeleyi mpaka yakamuchisye abale ni alongo ŵangakutyoka panyumbaŵa kuti apateje upile wakuŵechetana ni ŵandu ndaŵi jilijose.” Ŵandu ŵangakutyoka panyumba mpaka alalichilesoni mwakwimba foni kapena kulemba yikalata.

14. Ana Daudi jwalosisye chisyasyo chamtuli?

¹⁴ Ligongo lya uchekulu, ulwele kapena ligongo lya yindu yine, mpaka yiŵe yakusawusya kutenda mautumiki gane mumpingo kapena mu dela. Naga yeleyi yitutendechele, tukusosekwa kukumbuchila chisyasyo cha Mwenye Daudi. Daudi jwasachililaga mnope kutaŵa nyumba ja Mlungu, nambo Yehofa ŵamsalile kuti nganaŵa jwakuŵajilwa kutaŵa nyumbajo. Atamose yaliji myoyo, Daudi ŵamkamuchisye mnope mundu jwele Yehofa ŵamsagwile kuti ataŵe nyumbajo. Jwalakwe ŵayikene pakupeleka yindu yejinji yakamuchisya pamasengogo. Chelechitu chili chisyasyo chambone kwabasi.—2 Sam. 7:12, 13; 1 Mbi. 29:1, 3-5.

15. Ana M’bale Hugues ŵamalane chamtuli ni nganisyo syakuliwona mwakulemwecheka?

¹⁵ M’bale Hugues jwa ku France jwalesile  kutumichila mpela jwamkulungwa jwa mumpingo ligongo lya ulwele. Jwalakwe jwalepelagasoni kamula masengo ga pamlango. M’baleju jwatite, “Naliji jwakudandawula mnope soni naliwonaga kuŵa jwangasosekwa. Nambo kaneko nayiweni kuti ngusosekwa kwitichisya ni mwayiŵelele yindu paumi wangu. Pambesi pakwe, natandite kusangalala ni yindu yanakombolaga kutenda pakumtumichila Yehofa. Ngasimbujilasoni munyuma. Chindendeje mpela mwaŵatendele Gidiyoni ni achalume 300 ŵala. Atamose kuti ŵaliji ŵakupela, nambope ŵapitilisye kuputa ngondo.”—Ŵak. 8:4.

16. Ana mpaka tulijiganye chichi kutyochela kwa malayika?

¹⁶ Chisyasyo chine chambone chili cha malayika gakulupichika. Pandaŵi jine Yehofa jwagawusisye malayika kuti gasale yampaka gatende kuti akamloŵesye mwenye jwakusakala, Ahabu. Malayika gejinji gapeleche nganisyo syawo. Nambo Yehofa jwasagwile nganisyo sya lilayika limpepe. (1 Ayi. 22:19-22) Ana malayika ganego gatumbile ni ganisyaga kuti gagambile kwasa ndaŵi mwakupeleka nganisyo syawo? Iyayi, malayika nganigaŵa gatesile yeleyi. Malayika gali gakulinandiya mnope, soni gakusasaka kuti uchimbichimbi wosope ujawuleje kwa Yehofa.—Ŵak. 13:16-18; Chiw. 19:10.

17. Ana tukusosekwa kutenda chichi naga tutengwiche ligongo lyakuti nganitukola upile wakutumichila?

¹⁷ Tumanyilileje kuti chindu chakusosekwa mnope chili kumanyikwa ni lina lya Mlungu soni kulalichila ya Uchimwene wakwe. Upile wakutumichila mpaka uyiche ni kumala ndaŵi jilijose. Sonitu Mlungu jwangatuwona kuŵa ŵakusosekwa mnope ligongo lya utumiki watukwete. Yehofa soni abale ni alongo ŵetu akusatunonyela naga tuli ŵakulinandiya yisyesyene. Myoyo, amŵendeje Yehofa kuti ŵakamuchisye kuŵa ŵakulinandiya. Aganichisyeje ya yisyasyo yambone ya m’Baibulo ya ŵandu ŵaŵalosisye kulinandiya. Aŵeje ŵakusachilila kwakamuchisya abale ni alongo ŵawo mwampaka akombolele.—Sal. 138:6; 1 Pet. 5:5.

18-19. Ana mpaka asangalaleje chamtuli pakulalichila atamose kuti ŵandu mudela jawo ngakusapikanila?

¹⁸ Ana pakwete patengwiche ligongo lyakuti mu dela jawo ŵandu ngakusapikanila utenga wetu, kapena ligongo lyakuti ŵandu ŵajinji ngakusasimanikwa panyumba? Naga yili myoyo, ana mpaka atende uli kuti asangalalejepe? Yindu yine yakamuchisya yili mu libokosi lyakuti, ““ Yampaka Atende Kuti Asangalaleje Pakulalichila.” Chindu chine chili kuwuwona utumiki mwakuŵajilwa. Ana mpaka tutende chamtuli yeleyi?

¹⁹ Aŵicheje nganisyo syawo pa kulalichila ya lina lya Mlungu ni Uchimwene wakwe.  Yesu ŵasasile kuti ŵandu ŵamnonope ni ŵachachilipata litala lyakwawula ku umi. (Mat. 7:13, 14) Patukulalichila tukusakola upile wakamula masengo ni Yehofa, Yesu soni malayika. (Mat. 28:19, 20; 1 Akoli. 3:9; Chiw. 14:6, 7) Yehofa akusiŵawuta ŵandu ŵakwete mitima jambone. (Yoh. 6:44) Naga mundu nganapikanila utenga wambone paulendo wetu wandanda, komboleka kuti ulendo wine chachipikanila.

20. Ana lilemba lya Yelemiya 20:8, 9 likutujiganya chichi naga tukulimbana ni kutenguka?

²⁰ Mpaka tulijiganyesoni yejinji kutyochela kwa Yelemiya. Jwalakwe ŵapegwile masengo gakulalichila kwa ŵandu ŵakusawusya mnope. Ŵandu ŵamnyosyaga soni kumnyogodola “masiku gosope.” (Aŵalanje Yelemiya 20:8, 9.) Jwalakwe jwatengwiche mnope mwamti ŵayikene pakusaka kuleka kulalichila, nambo nganaleka. Ligongo chichi nganaleka? Ligongo lyakuti ‘Maloŵe ga Yehofa’ gakolelaga mpela moto mumtima mwa Yelemiya. M’wejisoni mpaka yitutendechele yeleyi naga tukusalijiganyaga Baibulo lisiku lililyose soni ganichisya yatulijiganyisyeyo. Naga tukutenda yeleyi, tuchiŵa ŵakusangalala mnope soni ŵandu ŵajinji chachitanda kupikanila utenga wetu.—Yel. 15:16.

21. Ana mpaka tumalane chamtuli ni yindu yakutengusya?

²¹ Deborah jwatumsalisile kundanda kula jwasasile kuti, “Kutenguka chili chida chamachili chakusakamulichisya masengo Satana pakusaka kutusokonasya.” Nambo Yehofa ali jwamachili mnope kumpunda Satana pampepe ni yida yakwe yakusakamulichisya masengo. Myoyo naga atengwiche ni chinechakwe amŵendeje Yehofa kuti ŵakamuchisye. Jwalakwe chachakamuchisya kuti amalane ni yakulepela yawo. Chachakamuchisya pakulwala. Chachakamuchisyasoni kuti awuwoneje mwakuŵajilwa utumiki wawo. Kupwatika pelepa, amsalileje jwalakwe yindu yayikwalagasya. Ni chikamuchisyo chakutyochela kwa Atati ŵetu Yehofa, chachikombola kumalana ni kutenguka.