À ÓLÒ tọá ní ló náa vàẹ tṍó eo íè kpá lẹ̀ẹ̀la tóm ea aa bá o lé kóò e? Tímotì ea géè nyoone nvéè Kráìst beè ié íb gbò kpáá lọl bá neǹ tóm Pọ́ọ̀l, níá dú kpá e nyímà ló naamá 2 Tímotì. Tọ́ọ̀ kà bàà-bàà bùlà á gé ló kọọ̀ Tímotì beè gbĩ́ kiẽ́e ea dú dĩ̀ìnè ló ea é láá tõonìè bugìè kpá ea aa bá a lé kóòí. Àé láá dú gè kọọ̀ Tímotì géè bugi togó kọọ̀: ‘Pọ́ọ̀l dì naa vàí é? É kọ à íe dùùlà bá deè tṍ ea kil ló bé ea bọ́ló kọ ḿ ẹ̀b nà tóm naa? É kọọ̀ kpá lẹ̀ẹ̀la tómí é láá nvèè bá nèm mm̀ nà sì tóm kọ̀ kpẹ̀a vaá nvèè bá nè dõòna gbò?’ Dì belí bé eé gé mòn naaí, Tímotì beè ié ààlaà gbò bíbví nè nú ea bọọ èl vó mm̀ nakà kpá lẹ̀ẹ̀la tóm e ka di lóí. Sõò mm̀ nakà togó belí, èé ló sọ́l boo sìgà gbò dùùlà bá deè tṍ ea é láá nvèè bá nèi ea di mm̀ nakà kpá lẹ̀ẹ̀la tómí.

Tṍó e Tímotì daamà togó gè bugi kpá lẹ̀ẹ̀la tóm e Pọ́ọ̀l máeí, a beè gbẹá boo dã́ ból ló kọọ̀ Pọ́ọ̀l palàge bùlà nú ea kilìèé ló. Mm̀ bẹ̀à sã́ bùlà, Pọ́ọ̀l beè kọlíe “nà nvín e m vulè.” (2 Tím. 1:2) Náa kal ló béè kọọ̀ Tímotì beè láá di mm̀ a 30 gbáá tṍó ea beè ié kpá lẹ̀ẹ̀la tómí mm̀ gbán 65 C.E., aẹ̀ bèè nen kànen mm̀ bõ̀ònatõ̀ò. A zọ Pọ́ọ̀l siá tóm mm̀ nú ea é sígá ló 10 gbáá vaá a nó zivè tõ̀ò nu.

A beè palàge siè kpóó ló Tímotì tṍó ea nyímá kọọ̀ Pọ́ọ̀l dì ea gé ĩimà tã̀àgã̀ mm̀ bọ́ọ̀ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo. Ba beè sii Pọ́ọ̀l nvee kpọ́gọ́lọ́ gbẹá Róm̀ vaá bàé gé fẹ́ẹ. (2 Tím. 1:15, 16; 4:6-8) Tímotì beè láá mòn bé e Pọ́ọ̀l beè ié agẹ ló naa tṍó ea kọ́ọ̀: ‘M beè kilsĩ́ gè ĩ̀ìmà dénè nu.’ (2 Tím. 2:8-13) Dì belí Tímotì, bé e Pọ́ọ̀l beè ĩ̀ìmà naa é láá sièi kpóó ló.

Pọ́ọ̀l beè siè kpóó ló Tímotì kọ á palàge nvèè ka ló tóm e Bàrì nèeá. Pọ́ọ̀l beè gbĩ́ kọọ̀ Tímotì á “naa kọ sã́ á kpáá olòó bẹa ló nu e Bàrì beè dõo” nvèèé m-má. (2 Tím. 1:6) Pọ́ọ̀l beè tú mon bel Gríìk ea kọlà khaʹri·sma loomá bel nyòòmà ‘dõ̀ònù.’ Moǹ bel Gríìká gé loá bel nyòòmà pọ́ì dõ̀ònù e nen íe, é náa beè bọ́ẹ ló. Tímotì beè ié nakà dõ̀ònùí tṍó e bà sáẹ kọ á sí tóm nè bõ̀ònatõ̀òa mm̀ kele sĩ́deè.—1 Tím. 4:14.

Éé ní e Pọ́ọ̀l géè siè kpóó ló Tímotì kọ á tú dõ̀ònùí naamá ẽ́? Tṍó ea bugi tã́á bel ea kọ́ọ̀ “naa kọ sã́ á kpáá olòó bẹa ló,” a  beè láá bugi togó boo sã́ e gbò nen nvee lú, ea ólò bẹ́ sìgà tṍó vaá naa gẽ́e. À ólò dú bíi gè kpaagá sã́ naa ní ea é láá kpáá bẹ̀ vaá nvèè sã́ ló nu. Ene kà kpá gè bààmà tẽ́ bel kọ́ọ̀ moǹ bel Gríìk ea kọlà (a·na·zo·py·reʹo) e Pọ́ọ̀l géè loomá belá tõó dọ̀, ge kpáá “kpaagá, ge kpáá nvèè kpóó ló, ge ùl kọ á bẹ̀,” vóà naa, à tõó dọ̀ ge ié zààvà vaá tú bẹ̀à sã́ bùlà siimá tóm. Mm̀ kà kà, Pọ́ọ̀l géè kọ́ nè Tímotì kọọ̀: ‘Tú bèà sã́ bùlà siimá o tóm!’ Deè nieí, à dú bíi kọọ̀ beele é naa nagé vó—ge tú bẹ̀a sã́ bùlà siimá bẹẹ tóm.

Tṍó ea gé bugi kpá ea aa bá a kóò ea vulèeá, Tímotì beè kpáá mòn dõòna kà bel e Pọ́ọ̀l ló ea é nveè bá nèe kọ á láá sí a sìtóm kọ̀ kpẹ̀a leevè. Pọ́ọ̀l beè emí kọọ̀: “Palà ge kumà dénè lé nu e Bàrì beè nvèèní báá, tení dú ló kpóó e a aa bá Nyómá Káí, e a tõo m dénè bẹ̀ì.” (2 Tím. 1:14) Éé ní ea dú nú e Bàrì beè nvèèé bá ẹ́? Mókà nú e ka di ló ní Bàrì beè nvee bá Tímotì e? Mm̀ gã́bel ea dì besĩ́i níí, Pọ́ọ̀l kólíe “gbò lèlà dò bá nu,” ea di mm̀ Kpá Káí. (2 Tím. 1:13) Boo beè kọọ̀ Tímotì beè dú neǹ tóm Kráìst, a beè dú bíi kọ á tú kà kà belá noòmà pá vígà e bà di mm̀ bõ̀ònatõ̀ò nè gbẹá ól tóm kọ̀ kpẹ̀a. (2 Tím. 4:1-5) A beè dú gè iná gé bá ló Tímotì naamá neǹ kànen kọ á kùdẽe ló naanà ból Bàrì. (1 Pít. 5:2) Tímotì beè láá kumà nú e ka di ló e Bàrì beè nvèèé báá, ea dú kà kà bel ea é nóòmà tení dú ló gè dẹ̀ẹ̀à boo nyómá káí Jìhóvà nè A Moǹ Bel.—2 Tím. 3:14-17.

Deè nieí, beele íe nàgé kà kà bel e Bàrì beè nèi kọ é noòmà dõòna gbò. (Máát. 28:19, 20) Èé láá kilsĩ́ gè zogè kọọ̀ è nveè ka ló nú e ka di ló ea dú dũ̀ùnè e Bàrì nveèí báí tení dú ló gè peelá gbẹá ló tã̀àgã ló Bàrì nè ge toní dùm ge olòó nó Kpá Káí. (Róm̀ 12:11, 12; 1 Tím. 4:13, 15, 16) Èé láá ié nágé dõòna kà tóm ea é neài dì belí nen Kànen àbèe nen ea di boo sìtóm dénè tṍó. Tóm e ka di ló e Bàrì néií, bọ́ló kọ é naa kọ e kìlmà kpá ló kẽ vaá dẹ̀ẹ̀à boo nvèè bá ea aàẹ́ bá. Vóà naa, èé láá kumà, àbèè ge kpènà nú e ka di ló e Jìhóvà beè nvèèí báí, vaá dẹ̀ẹ̀a boo a nvèè bá kọbé è láá ẹ̀b nú ea kil ló.

Gbò tóm e Tímotì beè iéí beè bãa mm̀ ge bumá dõòna gbò kọ bàá láá sí tóm e ẹlẹ géè sìa. Níà nú ea náa vaá Pọ́ọ̀l beè sièe kpóó ló kọọ̀: “Tú gbò nu . . . em gé kọ́ vaá olo ò dãmànà gé tṍá kọ́ nè gbò e nen é láá dẹlẹ nyíe boo, e baala é láá noomànà gé dõòna gbò.” (2 Tím. 2:2) Pọ́ọ̀l beè kọ́ nè Tímotì kọ á tú gbò nú e ẹlẹ beè nòa noòmà dõòna kà gbò vígà págbálà. À palàge dú bíi kọọ̀ dénè gbò kànen e bà di mm̀ bõ̀ònatõ̀ò deè nieí á pììgà ge naa nagé vó. Lé neǹ kànen náa ólò gṍ gbò nú ea nyímá ea kil ló tóm ea gé sí. Tãa vó, à ólò noòmà dõòna gbò kọbé baala láá si nágé tómá. Pọ̀ náa ólò siíe ló gè kọọ̀ bàé nyímá tómá àbèè ge siè elìè ẹlẹ. Vóà naa, nen kànen náa é nóòma pọ́ì kpá boo tṍó ea gé nóòmà tóm nen. Tãa vó, àé nveè bá nè gbò ea gé noòmà nu kọ bàá dú gbò níí Kráìst e bà nyímá nu vaá sìm tùlà. Mm̀ na sĩ́deèá, gbò e “nen é láá dẹlẹ nyíe boo” e ba beè noòmà va nuá é gbóó láá palàge sìm tùlà gbò tóm ea di mm̀ bõ̀ònatõ̀ò.

Tọ́ọ̀ kà bàà-bàà bùlà á gé ló kọọ̀ Tímotì beè palàge nvèè ká ló kpá e Pọ́ọ̀l beè nèeá. Àé láá valíí ló ge dòòmà dẽe ló bé e Tímotì beè olòó òòà tení boo gbò bel dùùlà bá deè tṍ ea di m vaá bugi togó boo bé ea é láá tú nvee mm̀ a sìtóm kọ̀ kpẹ̀a naa.

Beele é tú nágé bel dùùlà bá deè tṍí siimá tóm. Mósĩ́ deè e? Beele é láá tú bẹ̀à sã́ bùlà siimá tóm, kpènà nú e Bàrì beè nvèèí báá, vaá tú nú e beele nyímà noòmà dõòna gbò. Tṍó e náa vo, dì belí bé e Pọ́òl beè kọ́ naa nè Tìmotìa, èé gbóó láá “sí dénè tóm e a [kuúi] mmè.”—2 Tím. 4:5.