OHO kala u udite ngahelipi ngeenge owa yakula omukanda wopahole okudja kukaume koye? Omuhongwa Omukriste Timoteus okwa li a yakula onhumwafo okudja komuyapostoli Paulus, oyo i li embo lOmbiibeli la shiivika nawa la 2 Timoteus. Nopehe na omalimbililo, Timoteus okwa li a konga onhele ye limwenenena opo a dule okulesha nokuuda osho kaume kaye ta ti. Otashi dulika Timoteus a li te lipula kutya: ‘Paulus oku li tuu nawa? Mbela okwa pa nge omayele e na sha nanghee ndi na okuwanifa po oinakuwanifwa yange? Mbela onhumwafo ei otai ka kwafela nge opo ndi pondole moukalele wopaKriste nokukwafela vamwe?’ Ngaashi hatu ke shi mona, Timoteus okwa ka mona omanyamukulo omapulo oo nosho yo amwe vali monhumwafo oyo. Ashike, paife natu ka yandjeni elitulemo koitwa inini ya fimanenena oyo tai hangwa monhumwafo oyo.

Eshi Timoteus a hovela okulesha oitya yopehovelo yonhumwafo oyo, okwa li a didilika diva ekwatafano lopofingo olo a li e na naPaulus. Paulus okwe mu ifana pahole “omumwange omuholike.” (2 Tim. 1:2) Otashi dulika Timoteus a li e na omido 30 nasha eshi a yakula onhumwafo oyo mo 65 O.P. lwaapo, nokwa hangwa nale e li omukulunhuongalo a pyokoka. Okwa kala nale ha endafana naPaulus oule womido dihapu nokwa li e lihonga shihapu.

Timoteus oku na okukala a tuwa omukumo neenghono eshi a mona kutya Paulus ote lididimikile omaudjuu nomupondo. Paulus okwa li e li modolongo muRoma, nokwa li a taalela efyo. (2 Tim. 1:15, 16; 4:6-8) Timoteus oku na okukala a mona kutya Paulus oku na ouladi, molwaashi okwa ti: “Ohandi lididimikile oinima aishe.” (2 Tim. 2:8-13) Ngaashi Timoteus, nafye ohatu dulu okupamekwa koshihopaenenwa shelididimiko sha denga mbada shaPaulus.

Paulus okwa li ta ladipike Timoteus a tale ko oshinakuwanifwa osho a pewa kuKalunga sha fimanenena. Paulus okwa li a hala Timoteus a ‘kale a xwama ngaashi omundilo eshi ta longifa oshali oyo a pewa kuKalunga.’ (2 Tim. 1:6) Paulus okwa longifa oshitya shOshigreka khaʹri·sma osho sha tolokwa “oshali.” Oshitya osho shOshigreka osha yukifwa unene koshali yefilonghenda, oshinima osho inashi longelwa sha nande. Timoteus okwa li a pewa oshali oyo, eshi a li a hoololwa a wanife po  oshinakuwanifwa she likalekelwa meongalo. — 1 Tim. 4:14.

Paulus okwa li ta ladipike Timoteus a ninge shike noshali yaye? Eshi a lesha outumbulilo “xwama ngaashi omundilo,” oku na okukala a li ta diladila komundilo oo hau temwa kovanhu momaumbo, oo wa li hau kala u na omakala a hanya. Omakala a tya ngaho, oku na okukala a li a xwama opo a ninge omundilo nokweeta oupyu muhapu. Emboitya limwe ola popya kutya oshityalonga shOshigreka (a·na·zo·py·reʹo) osho Paulus a longifa otashi ti kutya “okutemununa, okweehela, okupepela omundilo,” osho sha hala kutya “okuhafela nokulonga oilonga yonhumba nouladi.” Onghee hano, Paulus okwa ladipika Timoteus ta ti: ‘Longa noudiinini oshinakuwanifwa shoye!’ Kunena, nafye otwa pumbwa okuninga sha faafana, okukala hatu longo twe lipaka mo moilonga yetu.

Eshi Timoteus ta pula komesho nokulesha onhumwafo oyo a shangelwa kukaume kaye, okwa ka mona mo vali outumbulilo oo wa li tau ke mu kwafela a pondole moukalele. Paulus okwa shanga a ti: “Pashukila emona olo we lineekelelwa okupitila momhepo iyapuki, oyo i li mufye.” (2 Tim. 1:14) Emona olo olilipi? Oshike osho Timoteus a li e lineekelelwa? Movelishe ya tetekela, Paulus okwa popya mo a yukifa ‘keendjovo diwa,’ oshili oyo tai hangwa mOmishangwa. (2 Tim. 1:13) Timoteus e li Omukriste okwa li e na okuudifa oshili meongalo nosho yo moukalele. (2 Tim. 4:1-5) Natango, Timoteus okwa li a nangekwa po e li omukulunhuongalo opo a life oufita waKalunga. (1 Pet. 5:2) Timoteus okwa li e na okwaamena osho e lineekelelwa, oshili oyo ta hongo mokukala e lineekela momhepo iyapuki yaJehova nomEendjovo daYe. — 2 Tim. 3:14-17.

Kunena, nafye otwe lineekelelwa oshili oyo hatu udifa moukalele. (Mat. 28:19, 20) Ohatu dulu okukala twa lenga osho twe lineekelelwa mokukala hatu ilikana pandjikilile nokukala tu na onghedindjikilile yokukonakona Eendjovo daKalunga. (Rom. 12:11, 12; 1 Tim. 4:13, 15, 16) Otashi dulika yo tu na oinakuwanifwa imwe ya wedwa po, tashi dulika tu li ovakulunhuongalo ile tu li moilonga yefimbo li yadi. Okukala tu na oinakuwanifwa ya tya ngaho oshi na oku tu linyengifa tu kale ovalininipi nokulineekela mekwafo laKalunga. Onghee hano, natu pashukile ile tu amene emona letu, okukala twe li lenga nokulineekela ekwafo laJehova opo tu li file oshisho.

Oinakuwanifwa oyo Timoteus a li a pewa haye aeke a kwatelwa mo. Oya li yo i na okulongwa kuvamwe. Nomolwaasho Paulus a ladipika Timoteus ta ti: ‘Oinima oyo wa uda kwaame i lineekelela ovalumenhu ovadiinini ovo va wana filufilu okuhonga vakwao.’ (2 Tim. 2:2) Onghee hano, Timoteus okwa li e na okulihonga kovamwaxe noku va honga osho e lihonga. Osha fimana kwaaveshe ovo tava kwatele komesho momaongalo opaKriste kunena navo va ninge sha faafana. Omukwateli komesho a pyokoka iha ngungunine owino oo e na, u na sha noshilonga osho ta wanifa po. Ponhele yaasho, oha hongo vamwe opo navo va dule okulonga oshilonga osho. Iha kala a tila kutya pamwe vamwe otava ka mona eshiivo lihapu li na sha noilonga oyo, ile owino muhapu ve mu dule. Onghee hano, omukwatelikomesho iha hongo ashike ovanhu oinima yopehovelo i na sha noshilonga osho. Oha kala a hala okukwafela ovo ta deula opo va kale ve na ondjele, ounongo nokukala Ovakriste va pyokoka. Kungaho, “ovalumenhu ovadiinini” ovo ta hongo otava ka etela eongalo ouwa muhapu.

Nopehe na omalimbililo, Timoteus okwa li a lenga onhumwafo yopahole oyo a pewa kuPaulus. Natu kale nee twa fa tu mu wete, eshi ta leshulula lwoikando omayele a fimana nokudilonga kunghee e na oku a tula moilonga eshi ta wanifa po oinakuwanifwa yaye.

Nafye otwa hala okutula moilonga omayele a tya ngaho. Ngahelipi mbela? Ohatu dulu okulonga noudiinini opo tu xwameke oshali yetu ngaashi omundilo, okupashukila osho twe lineekelelwa nokutukulilafana navamwe owino neshiivo letu. Kungaho, ngaashi Paulus a lombwela Timoteus, ohatu ka dula ‘okuwanifa po nawanawa oilonga yaKalunga.’ — 2 Tim. 4:5.