Kɔ o sɔɔŋ lebolloŋ sakpo

Kɔ o sɔɔŋ lebolloŋ sakpo

Dɔu Kɔllo o Wali Numndo!

Dɔu Kɔllo o Wali Numndo!

VƐƐ kɔllo wa yɛ num te chaaŋ num kɛndɔɔ poonyial num pɛ yau kɔl dɛɛniaa? Mi Timoti sɔla yau suu waa naa Pɔɔl wana Chiisu vem hɔlte ndɔ wo o ba. Yau koŋ naŋ veelu hau o Baabuiyo niŋ ni aa Timoti Diiŋ Ndɔɔ. Mɛɛ Timoti sɔla yauwo hoo, mbo nuuviaa dɔɔ fonda kɛndɛ kɛndɔɔ le diomndaŋ veeloo leniŋ le sinaa nyɛ chaaŋ ndɔ kaalaa poonyial ndu wo. Naapum mbo nyunaŋ dɔɔ aa: ‘Ko vɛɛ Pɔɔl cho yɛ? Baa silaa o poonyial la ni a wali ya cho tosaa o kundaa niŋndo okɔɔ? Baa sila ndɔɔ cho ya pa mala le yooŋgu kɛndɔɔ dimioo a waŋnda pɛɛkoo nyɛkɛndɛi?’ A mɛɛ naŋ cho hunɔɔ chɔ yɛ, te o yɔŋ pɛ aa mi nyunalaŋ ndaŋ la huŋ ndu o kɔl, mbo saaluŋ mulioo le laŋ a la cheleŋ o yau sɔviɔɔ hoo niŋ. Kɛ le suŋ suŋ ndɔ, ŋ yaasiaŋndɔ sɔɔŋ kulloŋ ŋpum o yauwo hoo niŋ miŋ che mɛɛ naŋ sɔla tɔnɔɔ yɛ.

“I CHO HIOUWƆƆ LACHI A MUŊ BIUWƆŊNDO”

Mɛɛ Timoti kumbi dɔɔ yauwo hoo mbo kandu diomndaŋ veeloo, mbo sina mɛɛ kpɛ Pɔɔl buulaŋ le ndu yɛ. Mbo dimul ndu a kɔllo kpou maa o kaala ndu maa po ndɔ kaalaa. (2 Timo. 1:​2) Naapum a wɔsi 65 o faŋaŋ Chiisu wo kɔɔli Pɔɔl yɔŋ Timoti yauwo hoo ni. A teleŋ koŋ, ndoo kɛɛ niŋ wa wɔsila 30 a nyɛ lechoo le. Mi che bɛɛ o wa wɔ chua piaandu, kɛ bɛndu kunda taasioo pila o wa niŋ ni. Ndoo tosa niŋ wallo nda Pɔɔl le wɔsilaŋ tɔ a nyɛ lechoo nduyɛ mbo pɛɛku ndu sɔɔŋ o ba tau.

Mɛɛ Timoti sina maa Pɔɔl cho hiouwɔɔ lachi a sɔɔŋ palaŋ biuwɔŋndo, mi keŋ dɛɛniaa ndu dɔɔ kɔllo tau. Pɔɔl wa o biyɔɔ niŋ Luom nduyɛ, teleŋndo wa niŋ kpɛɛluŋ le mi ndaa dii ndu. (2 Timo. 1:​15, 16; 4:​6-8) Mi Timoti cha kɛsɛ maa Pɔɔl nɔ kɔl simulaa kanifuule mbo poonyial ndu aa: “Nyɛ o nyɛ cho yɔnɔŋndo naa ya chua, I cho hiouwɔɔ lachi a muŋ biuwɔŋndo.” (2 Timo. 2:​8-13) Maa Timoti, naa bɛɛ nɔla miŋ sɔla kɔl dɛɛniaa o taamasi Pɔɔl kɛsi wo niŋ le biuwɔŋndo.

‘TOSA WALLO NYƐ KƐNDƐ KPEEKPEI A NYƐ MƐLƐKA KE NUM NDO’

Mi Pɔɔl dɛɛniaa Timoti le mbo chua wali Mɛlɛka ke ndu wo o sɔvɛ. Mbo dimul ndu aa: “Nyɛ Mɛlɛka ke num boondii ya I handu num balaŋ choo ve, tosa wallo a ndu nyɛ kɛndɛ kpeekpei.” (2 Timo. 1:​6) Diom maKilikii Pɔɔl soliŋ kpeku le ‘kioo’ wo cho khaʹri·sma ni. Diomndo hoo sim le kioo o waŋndo nɔ mbo sɔla le wo ɔɔ nyɛ waŋndo nɔla mbo sɔla a bandɔ le wo. Ke suu waa naa Timoti ndoo sɔla ni. Ma hɛli ndu le walta teŋgeŋndaŋ tosaa o kundaa niŋ.—1 Timo. 4:​14.

Yɛɛ Timoti ndoo nɔ yɛ mbo tosa a ke o sɔla hoo wo? Diom maKilikii Pɔɔl soliŋ kpeku le diomndaŋ ndaŋ ‘tosa wallo . . . nyɛ kɛndɛ kpeekpeiyo’ cho a·na·zo·py·reʹo ni. Mi yau pilɛ dimi maa nyɛ diomndo hoo sim ndo cho ni, “yiŋndeŋ beeŋguuwo ɔɔ sɛndioo.” Mɛɛ hei sim ni maa Timoti ndoo nɔ mbo sɛndi yiŋndeŋ o ke ndɔɔ bɛŋgu. Mɛɛ o wa yau Pɔɔl poonyial ndu wo nuaa mbo fuuluu o diomndo hoo, mbo yiyaŋ dɔɔ a yiŋnde ndaa mɛndul chiɛiniŋ ndeŋ okɔɔ. Te o cho mi waŋndo wa leŋ beeŋguuwo a sɛndioo le, haupa mi le nyum. Mɛɛ o dimi niŋ, silaa Pɔɔl wa Timoti ni aa: ‘Dɔu kɔllo o wali numndo!’ Naa bɛɛ nɔ miŋ tosa nyɛ pilɛ koŋ. Ŋ nɔ miŋ chɔɔlu sɛmbɔɔ wou le wali naŋ nɔ o kundaa niŋndo tosaa.

MANDA NYƐM KƐNDƐŊ MƐLƐKA KE NUM NDOŊ

Mɛɛ Timoti hiou lachi a diomndaŋ veeloo o yau Pɔɔl poonyial ndu wo niŋ, mbo saaluŋ vɛlɛ sila mala ndu le batiuwaa sɔlaa o wali pollo niŋndo. Mi Pɔɔl dimul ndu aa: “Nyɛm kɛndɛŋ Mɛlɛka ke num le mandaa woŋ, manda muŋ nyɛ kɛndɛi a kpaaya nyina Mɛlɛkaa o ke num ndo. Ndu yɔnuŋ ni maa Nyina Mɛlɛka cho naa kɔɔli wo.” (2 Timo. 1:​14) Yɛɛ wa yɛ nyɛm kɛndɛŋ Mɛlɛka ke muŋ Timoti woŋ? O Timoti Diiŋ Ndɔɔ 1:​13 niŋ, mi Pɔɔl suaa a “diomnda tonyala” o pɛɛku ndu laŋ okɔɔ. A tonya cho o Baabuiyo niŋndo okɔɔ o wa suɛi ni. Kilisiɔŋnɔɔ Timoti wa ni. Le hei, ndoo nɔ mbo pɛɛku waŋnda tonyaa o kundaa niŋ a o tanda ndɔɔ niŋ. (2 Timo. 4:​1-5) Ndoo nɔ vɛlɛ mbo manda wanaa Mɛlɛkaa kanifuule, bɛndu kundaa o wa ni. (1 Pitɛ 5:​2) Le nyɛm kɛndɛŋ Mɛlɛka ke ndu muŋ ndoŋ mandaa, Timoti ndoo nɔ mbo tiindaŋ nyina Mɛlɛkaa a Baabuiyo.—2 Timo. 3:​14-17.

Maa Timoti, naa bɛɛ Mɛlɛka ke naa tonya naŋ pɛɛku waŋnda o wali pollo niŋndo le mandaa. (Maa. 28:​19, 20) Ŋ nɔ miŋ hiou lachi a balika melaa chɔmndo le tonya Mɛlɛka ke naa hoo wo. Le hei tosaa, ŋ nɔ miŋ lambaŋ piɛileŋ a Diom Mɛlɛkaa pɛɛkoo nyɛkɛndɛi. (Luomaŋ. 12:​11, 12; 1 Timo. 4:​13, 15, 16) Lepum ma ke naa vɛlɛ walta teŋgeŋndaŋ le tosaa o kundaa niŋ. Le taamaseliiyo, naapum ma yulu naa iso le waa bɛndu kundaa ɔɔ le waa o wali lɔɔlɔɔ Mɛlɛkaa niŋ. Te a ke naa walta waa naa pɛ, ŋ nɔ miŋ tusiŋ nduyɛ miŋ tiindaŋ Mɛlɛka le naa malaa miŋ tosa laŋ. Lelaŋ, ŋ nɔla miŋ manda nyɛm kɛndɛŋ naŋ sɔla muŋ ndoŋ te ŋ chua muŋ pɛ ŋ sɔvɛ nduyɛ, miŋ tiindaŋ Chɛhowa le muŋ biyɔɔ nyɛkɛndɛi.

“PƐƐKU PUAA A WANA NƆLA MA TIINDAŊ NDA”

Timoti ndoo nɔ vɛlɛ kalaŋndo le mbo pɛɛku wanaa cheleŋ o kundaa niŋ walta o wa tosaa laŋ. Le saboo hoo Pɔɔl dimul ndu ni aa: “Pɛɛkula ŋ tuei ya diom mi I pɛɛku waŋnda . . . laŋ, pɛɛku puaa, a wana nɔla ma tiindaŋ nda, a nɔla ma kɔ pɛɛku chaaŋaa ndaa wa.” (2 Timo. 2:​2) Timoti ndoo nɔ mbo pɛɛku puaapiliaa cheleŋ sɔɔŋ o pɛɛku woŋ. I cho bɔɔ suɛi sɔvɛ le mi bɛnduaa kundaa tol sila Pɔɔl ke hoo Timoti wo kɔɔli. Bɛndu kunda yeema hiouwɔɔ lachi puaapiliaa wo, o sina a walta cho o kundaa niŋ ndaŋ okɔɔ mbo kɛɛ nda pɛɛku le. O yiyaŋ naa maa te o pɛɛku nda pɛ, a cho sina ma hiou ndu okoŋ mi tɔɔ ndɔɔ tol te. Nduyɛ, o pɛɛku nda chobe mbo faŋaŋ lahɔl loŋ te. Kɛ te o wa nda pɛɛkoo pɛ, mbo chua teleŋ ndɔɔ le nda tɛɛsiallo nyɛkɛndɛi. Mbo kindiŋ le nda malaa ma yiyaŋ nyɛkɛndɛi o sɔɔŋ choo, nduyɛ ma kendu o Mɛlɛka piɛiyo niŋ. Te bɛndoo pɛɛku pɛ puaapiliaa o nɛiyo hoo choo, kundaa nɔla mbo sɔla tɔnɔɔ tau.

A tonya, mi Timoti naŋ kɔl tau a yau sɔvɛ Pɔɔl poonyial ndu hoo wo. Mbo chua dɔɔ teleŋndo le diomndaŋ veeloo leniŋ le diiŋ diiŋ. Naapum mbo yiyaŋ vɛlɛ le sinaa mɛɛ o tual sila cho leniŋndo kɔɔli o wali ndɔɔ niŋ yɛ.

Naa bɛɛ nɔ miŋ tol sila Pɔɔl ke hoo Timoti wo kɔɔli. O nɛi kuɛɛ choo? Ŋ nɔ miŋ tosa wallo nyɛ kɛndɛ kpeekpei a nyɛm kɛndɛŋ Mɛlɛka ke naa woŋ mɛɛ yiŋndeŋ le wa naa sandei wule wule yɛ. Ŋ nɔ miŋ manda muŋ nduyɛ, miŋ pɛɛku wanaa cheleŋ sɔɔŋ naŋ sina woŋ. Te ŋ tosa lende pɛ, mɛɛ ŋ cho “tosa wali o wali cho [naa] o kenaŋ” a mɛɛ Pɔɔl sila Timoti yɛ.—2 Timo. 4:​5.