MWASA kuliziba bati nga mutambula mukanda wa kumishongangeya utunda kuli kabusamba keni? Muka-Kilistu wa lizina lya Timateo watambwile mukanda wa cifwa eci kutunda kuli kapositolo Paulu. Co ou ukewo unapu mukanda wa mu Mbimbiliya wa 2 Timateo. Hamo Timateo mwatambwile uje mukanda, watondele mwela wa kwoloka mangana azibisise mwamubwa byanamusonekela kabusamba kendi wa ha mbunge. Simbu kanda atande uje mukanda, hamo Timateo wakele na kulihula ngwendi: ‘Kuma Paulu ali mwamubwa ndi? Ashaka kunjinangula mwakulingila cipangi cange ndi? Kuma majwi ali omu mu mukanda anjikwasa njilinge mwamubwa cipangi ca kwambulula na kulongesa na kukwasa bakwetu ndi?’ Ngwe mutumwena, Timateo wawanene bikumbululo ku bihula byendi na bisimpi bikwabo bya seho mu mukanda wamutuminine Paulu. Oloni ha simbu ino, tusimutwiyako lika ha binangulo bimo bili omu mu mukanda.

Timateo mwashangumukile kutanda majwi a maputukilo omu mu mukanda, walizibile ngwendi Paulu wamuzema manene. Paulu watumbwile Timateo ngwendi “munange injazema.” (2 Tima 1:2) Timateo mwatambwile ou mukanda mu 65 C.E., te ali na myaka ya kutubakana 30, co lalo te mukulunu mu cikungulukilo. Wapangele na Paulu ha myaka ya kutubakana 10, co walilongesele byabingi kuli ikeye.

Hamo Timateo watakamene omwo wazibukile ngwendi Paulu acili na kutwalelelaho kukolesa na kupwa wa kulongwa. Paulu mwasonekelele Timateo, te ali mu kamenga ku Loma, co lalo wakele muyehi na kumutsiya. (2 Tima 1:15, 16; 4:6-8) Timateo walimwenenene ngwendi Paulu wapwile wa kusimpa omwo wendekele ngwendi: ‘Njili na kukolesa mu byuma byoshe.’ (2 Tima 2:8-13) Ngwe mwa Timateo, mwanja wa Paulu wa kukolesa netu utukwasa tukolese.

Paulu washongangeyeye Timateo amone cipangi camwanene Njambi kupwa ca seho. Washakele ngwendi Timateo ‘ashambeye bwana buje bwamwanene Njambi.’ (2 Tima 1:6) Paulu wapangesele lijwi lya Cingiliki lya khaʹri·sma kulumbununa “bwana.” Eli lijwi lilumbununa bwana buje bubatwana nameme kubwatupandele. Timateo watambwile bwana bwa cifwa eci omwo bamwangwile  mangana akwase cikungulukilo.—1 Tima 4:14.

Paulu washakele ngwendi Timateo apangese bati bwana bwatambwile? Omwo watandele lijwi lya kwendeka ngwalyo ‘shambeya,’ hamo wasinganyekele muakamonekela manungu a tuhya. Aje manungu kubanga kuwapembezela asinoni ashukume, co munu aziba kushaluka. Dikishinali imo ngwayo lijwi lya Cingiliki lya a·na·zo·py·reʹo lyapangesele Paulu lilumbununa “kushwameka, kushambeya na kupembezela.” Awa majwi oshe alumbununa kupanga cipangi na ntwima. Ngeci, Paulu wakele na kunangula Timateo ngwendi ake mbunge ku cipangi cendi. Netu tunapande kwaka mbunge ku cipangi nambe ngwetu kucipanga na ntwima.

Omwo Timateo wakele na kutanda mukanda wa kutunda kuli kabusamba kendi wawanene majwi akwabo aje amukwasele kupanga mwamubwa cipangi ca kwambulula na kulongesa. Paulu wasonekele ngwendi: ‘Sipilitu ya kujela ije ili muli yetu ikukwase kunyunga ebi byuma byabibwa.’ (2 Tima 1:14) Byuma muka bene obyo bibanene Timateo? Mu vesi 13, Paulu wendekele bya “majwi a busunga” bwa mu Bisoneka. (2 Tima 1:13) Ha kupwa muka-Kilistu, Timateo wapandele kulongesa busunga mu cikungulukilo na ku banu beka. (2 Tima 4:1-5) Co lalo, bamwangwile kupwa mukulunu mu cikungulukilo mangana anyunge butanga bwa Njambi. (1 Petu 5:2) Ngeci, Timateo wapandele kukulahela sipilitu ya kujela ya Yehova na kutanda Lijwi lyendi mangana anyunge busunga bwalilongesele.—2 Tima 3:14-17.

Ano matangwa, netu twalilongesa busunga, co tukai na kulongesako bakwetu mangana babuzibuke. (Mateo 28:19, 20) Twasa kutwalelelaho kunyunga busunga butunalilongesa nga tulombela simbu yoshe na kulilongesa Lijwi lya Njambi ha litangwa na litangwa. (Loma 12:11, 12; 1 Tima 4:13, 15, 16) Hamo tu bakulunu mu cikungulukilo nambe tuli mu cipangi ca simbu yoshe. Nga mukemwo, co tunapande kulikehesa na kukulahela manene Njambi. Twasa kunyunga cipangi cetu nga tucimona kupwa ca seho na kukulahela Yehova atukwase kucipanga.

Cipangi cibanene Timateo kucapwile cendi likalyendi. Wapandele kulongesako bakwabo mwakucilingila. Mukemwo Paulu wamulekele ngwendi: “Bilongesa bije biwazibile kuli yange . . . , bikundike ku banu bababwa, baje basa kulongesa bakwabo beka lalo.” (2 Tima 2:2) Paulu wanukisile Timateo ngwendi wapandele kulongesako bakwabo bandolome byuma byalilongesele. Mukemwo mubanapande kulingila bakulunu boshe mu cikungulukilo. Mukulunu kapandele kukala na cipululu na kubyana kulongesa bakwabo cipangi cazibuka. Oloni napande kulongesako bakwabo mangana nabo bazibuke mwakulingila cije cipangi. Kapandele kutewa ngwendi hamo bazibuka byabingi kumutubakana nambe kucipanga mwamubwa kutubakana ikeye. Co lalo mukulunu kapandele kulongesa bakwabo byuma byabindondo lika, oloni napande kubakwasa bakole ku sipilitu. Nga alinga ngoco, co “banu bababwa” balongesa bakwasa manene cikungulukilo.

Timateo wazemene manene uje mukanda watundile kuli Paulu. Hamo wakele na kwituluka mu binangulo byakele muje mu mukanda na kusinganyekesesa mwakubipangesela mu cipangi cendi.

Netu tushaka kupangesa binangulo bili oku ku mukanda.Twasa kubipangesa bati? Tunapande kushambeya bwana bwetu, kunyunga byuma byabibwa na kulongesa bakwetu bipangi. Nga tulinga ngoco, co ‘tupanga mwamubwa bipangi byanatwana Njambi’ ngwe mwendekelele Paulu kuli Timateo.—2 Tima 4:5.