Kanganaya emyatsi eyirimo

Kanganaya emyatsi eyirimo

Kanganaya omuhwa omo mubírí waghu!

Kanganaya omuhwa omo mubírí waghu!

UKAYOWA wuti omughulu ukabana ebaruha eyikakusubaya mutima eyikalua oko mwira waghu mubuya? Omukwenda Mukristo ye Timoteo mwabana ebaruha erilua oko mukwenda Paulo, ebaruha eyo twasiyo mo kitabu ky’eBiblia ekye 2 Timoteo. Ahate eritika-tika, Timoteo mwarondya akanya akatulere atoke erisoma ebyo munywani wiwe akasonda eribugha. Alinga Timoteo anganabya imwalengekania ati, ‘Paulo ali omo mibere yahi? Anawite erihano rilebe ery’anganiwatikya omo mubírí waghe? Erihano riwe eriri omo baruha yiwe ryangananiwatikya eritulira n’erikangirirya ndeke n’eriwatikya abandi?’ Ngoko tukendilangira, Timoteo mwabana ebisubiryo by’oko mabulyo wiwe kutsibu-tsibu omo baruha ey’omughaso eyo. Neryo, tulangire esyonzumwa ngulu-ngulu nyilebe esy’omughaso esikasungika omo baruha eyo.

“NGALOLA EMBERE ERIYIYINIA OMO BINDU BYOSI”

Timoteo abere abisoma ebinywa ebiri omo baruha eyo, mwalunyaminya ngoko kwenene Paulo amutsomene. Erilua oko mutima, Paulo akamubirikira mo “mughala wiwe mwanze.” (2 Tim. 1:2) Timoteo anganabya inyabya awite emyaka hakuhi 30 omughulu abana ebaruha eyo oko 65 M. W., abya ini musyakulu w’omo ndeko kandi oMukristo oyukulire bunya-kirimu. Abya inyamabikola na Paulo emyaka eyilabire oko 10 na kandi abya inyamabigha binene.

Ahate eritika-tika Timoteo mwasubibwa mutima eriminya ngoko Paulo mwayiyinia butaleghula omw’endereribwa. Paulo abya omo muliki mw’eRoma kandi abya hakuhi n’eritwa. (2 Tim. 1:15, 16; 4:6-8) Timoteo mwalangira omuhwa wa Paulo omo binywa ebyo abugha: ‘Ngayiyinaya omo myatsi yosi.’ (2 Tim. 2:8-13) Netu nga Timoteo, twanganabana akaghala erilabira eky’erileberyako ky’eriyiyinia kya Paulo.

‘UTEGHAYE EKIHEMBO’

Paulo mwabwira Timoteo ati, alangire omubírí owakakola omo mubírí w’oMungu mo w’obughuli bunene. Paulo abya anzire Timoteo “inyateya olusunzo olo Mungu abirimuha” olwabya nalo. (2 Tim. 1:6) Paulo mwakolesya ekinywa ky’eKigiriki khaʹri·sma erihula “kihembo.” Ekinywa ky’eKigiriki eki kikamaanisaya ekihembo kya busa kandi ekyo utatolere, ekindu ekyo utalwe utolere erihabwa. Timoteo mwabana ekihembo ekyo omughulu asombola erikolera esyo ndeko omo nzira y’embaghane.​—1 Tim. 4:14.

Paulo mwahira omo Timoteo mo muhwa w’erikolaki? Abere abisoma ebinywa ‘eriteya olusunzo’, anganabya imwalengekania ngoko omuliro akahenduka makala. Amakala ayo atolere inyatasyakuma-kumirwa haghuma imwalwa mw’ekirimi n’ekihuhania. Etikabu kighuma kikabugha kiti ekinywa ky’eKigiriki (a·na·zo·py·reʹo) ekyo Paulo akolesaya kikamanisaya “eritunda omuliro” nibughambu “eribya n’omuhwa w’erikola omubírí muhya.” Okwekyo, Paulo asonda erihana Timoteo: ‘Erihira omutima w’oko mubírí wiwe!’ Muminye ngoko netu munabwire twanganakola tutya​—erikola n’omuhwa omo mubírí wetu.

‘UTEGHAYE EMYATSI MIBUYA’

Inyanemulola embere erisoma ebaruha y’omunywani wiwe, Timoteo amahika oko kindi kinywa ekyangamuwatikya eritoka omo mubírí wiwe. Paulo mwahandika ati: ‘Uteghaye emyatsi mibuya eyo wabirihabwa, omo maka w’ekirimu kibuyirire ekikere emwisi wetu.’ (2 Tim. 1:14) Ni mwatsi wahi mubuya owo Timoteo ahabawa? Omo mulondo owatangirire, Paulo mwabugha oko “ebinywa bw’ekwenene,” ekwenene y’omughaso eyiri omo Masako. (2 Tim. 1:13) Timoteo abya n’omubírí w’eritulira ekwenene omo ndeko n’ehihya w’endeko. (2 Tim. 4:1-5) Eritomeka okw’ekyo, Timoteo abya inyabirihabwa olusunzo lw’eribya musyakulu omo ndeko atoke eriteya ekihangulo ky’oMungu. (1 Pet. 5:2) Timoteo abya atolere inyateya eriyiketera​—ekwenene eyabya akakangirirya​—omwiyiketera ekirimu kibuyirire kya Yehova n’eKinywa kiwe.​—2 Tim. 3:14-17.

Munabwire, netu kutya twabirihabwa ekwenene eyo tukatulira abandi. (Mat. 28:19, 20) Twanganasighala itunatsemere olusunzo lwetu lw’eritulira omwilola embere omo musabe, eribya n’omubere owuwene ow’erisoma eKinywa ky’oMungu eBiblia. (Rom. 12:11, 12; 1 Tim. 4:13, 15, 16) Twanganayira n’ebindi by’erikola ng’eribya musyakulu omo ndeko kutse mupainia w’omughulu wosi. Olusunzo ng’olo lwanganaleka itwayikehya, n’erituwatikya eriminya ngoko tuliho busana n’oMungu. Neryo twanganatsunga olusunzo olo omwiyiketera obuwatikya bwa Yehova.

‘UKANGIRIRAYEBYO OKO BANDI BANDU ABATALEGHULA’

Omubírí owo Timoteo ahabawa syabya mulebirye iye musa, aliwe abya nyatolere eribegherya abandi nabo batoke erikola omubírí oyo wo ndeke. Busana n’ekyo Paulo mwahana Timoteo ati: ‘Wimaye ebinywa ebyo wowa ngabugha . . . , ukangirirayebyo oko bandi bandu abataleghula abangatoka erikangirirya abandi bandu.’ (2 Tim. 2:2) Paulo mwibukya Timoteo ati akangiriraye ebyosi ebyo igha oko bandi baghala babo. Ni ky’omughaso munene oko buli mulebererya w’omo ndeko y’eKikristo erikola atya. Omusyakulu w’omo ndeko mubuya akabegheraya abandi omubírí mulebe owasi, syalibisa abandi emyatsi eyasi. Omo mwanya w’ekyo, akakangiriraya abandi nabo babye n’obutoki bw’erikola omubírí. Syalisagha ati bakendimulabako omwiminya binene kutse eribya n’obutoki bunene. Okwekyo, omusyakulu w’endeko syalikangiriraya abandi omubírí w’endanda-ndata lisa, akanza eriwatikya abakabegheraya erikulya obutoki bwabo bw’erikola emyatsi​—batoke erikula bunya-kirimu. Omo nzira eyo, ‘abandi bandu abataleghula’ b’abandu abawite obutoki bw’erikangirirya endeko yitoke erilola embere.

Ahate eritika-tika Timoteo mwatsemesibwa n’ebaruha eyo Paulo amuhandikira. Twangabugha tuti Timoteo mwasoma kangyi-kangyi amahano mabuya ayo n’erilangira ngoko angakolesyagho omo mubírí wiwe w’eritulira.

Netu twanzire erikolesya ndeke amahano ayo. Tuti? Omwikola kutsibu eritsotsya omuhwa owo tuli nagho n’erikangirirya abandi obuli kindu ekyo twasi. Omo nzira eyo, ngoko Paulo anahandikira Timoteo ‘twangana berererya omubírí wetu.’​—2 Tim. 4:5.