MARHẸ oma o ruo, ọke wu rha mẹrẹn ileta ro nẹ obẹ ugbehian rhe? Odibo Timothy ọ mẹrẹn aruẹ ileta ọrana mie ọnyikọ Paul, ileta re rhe rhẹ ọbe i Baibol re se 2 Timothy vwana. O vwo ẹfro-o, oma ọ merhen i Timothy ro no se ileta rẹ ugbehian yen o dje vwe yi. Ọkezẹko, Timothy ọnọ sabu rhe roro: ‘Oma i Paul o dori? O vwo urhebro rọ guọlọ yẹ mẹ, kpahen ukẹro mi na ha ni ewian mẹ? Ileta ọnana ọnọ sabu ha userhumu mẹ vwo efikparobọ uvuẹn owian Uvie na, ji ha userhumu rẹn awọrọ?’ Jerẹ oborẹ ana mẹrẹn, Timothy ọ mẹrẹn ẹkpahenrhọ rẹn enọ erana uvuẹn ileta ọghoghanren ọnana. Ọrẹn, jenẹ a tẹnrovi urhebro eghoghanren ezẹko ri ha uvuẹn ileta ọnana.

Ọke i Timothy ọ tuẹn ileta na e se rhọ, ọ sabu vwẹruọ aruẹ onyerẹnkugbe ro vwori rhẹ i Paul ogege. Izede bọrọbọrọ, Paul no serie “ọmọ mi vwo ẹguọlọ kpahen.” (2 Tim. 1:2) Dedevwo Timothy ọ vrẹn ẹgbukpe 30 ne ọke ra yẹ ye ileta na, emrẹ ẹgbukpe 65 C.E., ọye ọkpako ukoko ro te edje ne. Ọye rhẹ i Paul i wian kugbe emrẹ ẹgbukpe ri vrẹn ikpe ne, o ji yono ekwakwa buebun ne.

Timothy ọ mẹrẹn urhebro ọduado ọke ro rhe taghene Paul ọ fuevwan din ebẹnbẹn. Paul ọ ha ekanron uvuẹn Rome, phẹrẹkpẹ ono hwuo. (2 Tim. 1:15, 16; 4:6-8) Timothy ọ sabu mẹrẹnvwrurhe taghene Paul o vwo uduefigbere fọkiẹ oborẹ ọ tare: “Mie din ekwakwa ephian.” (2 Tim. 2:8-13) Jerẹ Timothy, ana sabu yono nẹ udje edinrin ọrẹ Paul.

Paul ọ ta rẹn Timothy nọ ha ukẹro ọghoghanren ni owian yen uvuẹn ogame i Jehova. Paul ọ guọlọre nẹ Timothy ọ ‘vuọn rhẹ ẹghẹlẹ ro nẹ obẹ Osolobrugwẹ rhe jerẹ erhanren.’ (2 Tim. 1:6) Paul ọ ha ẹmro na khaʹri·sma e se “ẹghẹlẹ.” Ẹmro i Greek ọrana o mevirhọ ẹghẹlẹ ọphẹ re vwe mwuovwan yen, oborẹ a vwa wian rhọ. Timothy o vwo ẹghẹlẹ ọnana ọke ra djẹ ye izede oghẹnrensan nọ ha userhumu rẹn ukoko na.—1 Tim. 4:14.

Me yi Paul ọ guọlọre nẹ Timothy ọ ha ẹghẹlẹ na ru? Ọke ro se ẹmro na ‘vuọn rhẹ ẹghẹlẹ ro nẹ obẹ Osolobrugwẹ rhe jerẹ erhanren,’ ọnọ sabu roro kpahen erhanren uvuẹn eghwa ihworho ezẹko ri vwa dabu rhe  bara. Ana rharhumu koko erhanren erana kugbe nẹ aye i ki sabu bare. Idishọnari owu ọ tare taghene ẹmro i Greek na (a·na·zo·py·reʹo) ri Paul ọ ha ruiruo, o mevirhọ “ne ru kpokpọ, rhọmọ, phopho nọ bare,” omarana o mevirhọ ọrẹ ana “sasa vwo oruru wian owian.” Nọyẹ, Paul ọ ha urhebro rẹn Timothy: ‘Fiomarhọ owian ọnọ!’ Omaran o ji fo nẹ ọwan i ji ru inyenana, nọyẹ e fiomarhọ owian Uvie na.

Ọke i Timothy o ji se ileta ugbehian yen na, no se mẹrẹn ẹmro rọ nọ ha userhumu riẹn vwo efikparobọ uvuẹn owian aghwoghwo yi. Paul ọrhọ ya: “Ha ẹhẹn ọfuanfon Osolobrugwẹ sẹrorẹ ẹghẹlẹ ọghoghanren ọnana rọ ha uvwre ọwan na.” (2 Tim. 1:14) Me yẹ ẹghẹlẹ na? Efe ọghoghanren ọgo yẹ Timothy o vwori? Uvuẹn oghwẹmro rọ ha kpahiẹn, Paul ọ rionbọrhọ “omamọ ẹmro,” nọyẹ urhomẹmro ri ha uvuẹn i Baibol na. (2 Tim. 1:13) Jerẹ Olele Kristi, Timothy ono ghwoghwo urhomẹmro na uvuẹn ukoko na ọrhẹ uvuẹn okogho ro ghwoghwo. (2 Tim. 4:1-5) Habaye, a ha i Timothy mwu ẹrhẹ ọkpako ukoko nọ hẹrote igegede i Jehova. (1 Pet. 5:2) Timothy ọnọ sabu sẹrorẹ ẹghẹlẹ ye, nọyẹ urhomẹmro na ro no yono awọrọ, nyoma rọ nọ hẹroso ẹhẹn ọfuanfon i Jehova ọrhẹ Ẹmro ọnẹyen.—2 Tim. 3:14-17.

Inyenana, a ji yẹ ọwan urhomẹmro na, na haye yono ihworho. (Matt. 28:19, 20) Ana sabu sẹrorẹ ọdaremẹro re vwo kpahen ẹghẹle ọnana nyoma ra dabu nẹrhomo, jeghwai yono i Baibol na ọke ephian. (Rom. 12:11, 12; 1 Tim. 4:13, 15, 16) Ọwan ina ji sabu vwo owian ọrọrọ, ọrẹ ana ga ẹrhẹ ọkpako ukoko yanghene fiomarhọ owian Uvie na vuọnvuọn. O fori nẹ aruẹ ewian enana i lẹrhẹ ọwan homariotọre, rọ nọ ha userhumu rẹn ọwan hẹroso i Jehova. Omarana, ana sabu sẹrorẹ ẹghẹlẹ ọwan nyoma re ne nie ghanghanren, jeghwai hẹroso i Jehova nọ ha userhumu rẹn ọwan hẹrote yi.

Ewian re tiobọnu rẹn Timothy na, o sekpahiẹn ọvo-o. O ji sekpahen awọrọ. Ọrana yọ soriẹ i Paul ọ ha urhebro rẹn Timothy: ‘Ekwakwa wu rhon mie mẹ . . . , tiobọnu harẹn ihworho ra hẹrosua, aye, ni na jeghwai mwuovwan rẹ aye ine yono awọrọ.’ (2 Tim. 2:2) Ee, Timothy ono yono mie imizu ehworhare jeghwai yono awọrọ oborẹ ọ yonorin na. Orhiẹ oborẹ ọghanren nẹ ekpako ukoko, i ji ruẹ omaran. Ọkpako ukoko ọ vwọ sẹrorẹ oborẹ ọye rheri rẹn omayen ọvo-o. Ukpomaran, ọye o yono awọrọ, neneyo aye i ji sabu wian owian ọyọ wian na. Ofẹn o vwo mwuien taghene ihworho ro yono ine rhomu ghwẹ ye, yanghene wian ewian na rhomu ghwẹ ọye-e. Omarana, o vwo yono idjaghwẹ ra na kpare ọvo-o. Ọkpako na o vi yono imizu na nẹ aye i sabu ten ona oborẹ e brorhiẹn ri serhọ, nẹ aye i jeghwai do te edje. Nyoma izede ọnana, “ehworhare ra hẹrosua” rọ yonorin na, ina sabu rhua erere oduado vwe ukoko na.

Itiọrurhomẹmro, Timothy ọ ha ileta ri Paul ọ ya vwe yi na ghanghanren. O mwuẹro taghene ọye ono rho se urhebro eghoghanren enana, ji roro kpahen oborẹ ono ru ha aye ruiruo uvuẹn ewian enẹyen.

Ọwan i ji guọlọ ha urhebro ọnana ruiruo. Izede ọgo? Ọwan i guọlọ vuọn rhẹ ẹghẹlẹ ro nẹ obẹ Osolobrugwẹ rhe jerẹ erhanren, sẹrorẹ ẹghẹlẹ ọghoghanren ọnana, jeghwai tiobọnu ena ọrhẹ irherhe ọwan rẹn awọrọ. Nyoma izede ọnana, jerẹ oborẹ i Paul ọ ta rẹn Timothy, na na sabu “wian owian aghwoghwo [ọwan] vuọnvuọn.”—2 Tim. 4:5.